Voeding en gezondheid

Lichamelijke acitviteiten verlagen ontstekingen in het lichaam

Onderzoeksvraag:
Verlagen lichamelijke activiteiten het CRP-gehalte (een biomerker voor ontstekingen in het lichaam)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 43 studies met in total 3575 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat lichamelijke activiteiten het CRP-gehalte significant met 0.53 mg/L [WMD = -0.53 mg/L, 95% BI = -0.74 tot -0.33] verlaagden.

De onderzoekers vonden geen significant verschil [p = 0.20] tussen het CRP-gehalte van gezonde mensen en mensen met hart- en vaatziekten.

De onderzoekers concludeerden dat lichamelijke activiteiten het CRP-gehalte van zowel gezonde mensen als mensen met hart- en vaatziekten verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Effects of exercise on c-reactive protein in healthy patients and in patients with heart disease: A meta-analysis by Hammonds TL, Gathright EC, […], Hughes JW.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26916454

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over chronische ziekten en lichamelijke activiteiten.
 

Een lichte tot matige alcoholconsumptie verlaagt suikerziekte type 2

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 prospectieve observationele studies met in totaal 706716 deelnemers (275711 mannen en 431005 vrouwen), waarvan  31621 mensen met suikerziekte type 2.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in cohort studies een non-lineair verband tussen het drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001].  

De onderzoekers vonden zowel in mannen als vrouwen een non-lineair verband tussen het drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [mannen: p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001 en vrouwen: p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001].  

De onderzoekers vonden dat het licht drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 17% [RR = 0.83, 95% BI = 0.73-0.95, p = 0.005] verlaagde.   

De onderzoekers vonden dat het matig drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 26% [RR = 0.74, 95% BI = 0.67-0.82, p 0.001] verlaagde.   

De onderzoekers vonden geen verband tussen het overmatig drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2.

De onderzoekers concludeerden dat een lichte tot matige alcoholconsumptie de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Association between alcohol consumption and the risk of incident type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis by Li XH, Yu FF, […], He J.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/103/3/818.abstract

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2 en alcoholconsumptie.

Een lichte tot matige alcoholconsumptie komt in de praktijk overeen met 1-3 glazen alcohol per dag.

Foliumzuursupplementen verlagen dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van foliumzuur de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte (IBD)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies met in totaal 4517 patiënten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van foliumzuur de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte (IBD) significant met 42% [gepoolde HR = 0.58, 95% BI = 0.37-0.80, I2 = 29.7%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van foliumzuur de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Folic Acid Supplementation May Reduce Colorectal Cancer Risk in Patients With Inflammatory Bowel Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis by Burr NE, Hull MA and Subramanian V.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26905603

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker en foliumzuur.

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa worden geclassificeerd als inflammatoire darmziekten oftewel ontstekingsdarmziekte en kunnen worden gekenmerkt door chronische ontsteking van het maagdarmkanaal.

De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking die meestal voorkomt in de dunne en/of dikke darm, die vaak tussen het vijftiende en dertigste levensjaar de eerste klachten geeft.

Colitis ulcerosa of kortweg colitis is een chronische ontsteking van de dikke darm.

Granaatappelsap verlaagt niet ontstekingen in het lichaam

Onderzoeksvraag:
Verlaagt granaatappelsap het CRP-gehalte (een biomerker voor ontstekingen in het lichaam)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 RCT’s met 216 deelnemers in de granaatappelsapgroep en 211 in de controle groep.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat granaapappelsap het CRP-gehalte niet significant met 0.22 mg/L [WMD = -0.22 mg/L, 95% BI = -0.45 tot 0.01, p = 0.061] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het effect van granaatappelsap op het CRP-gehalte niet afhankelijk was van de duur van de suppletie [slope = 0.003, 95% BI = -0.005 tot 0.011, p = 0.444].

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van granaatappelsap het CRP-gehalte niet verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of supplementation with pomegranate juice on plasma C-reactive protein concentrations: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Sahebkar A, Gurban C,[…], Serban MC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26922037

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over chronische ziekten.

C-reactive protein (CRP) is een acute fase eiwit. Het wordt gemaakt in de lever en wordt een paar uur na ontsteking verspreid in de bloedbaan. Verhoogde waarden worden onder andere gevonden na een hartaanval, tijdens infectie en na een chirurgische ingreep. CRP wordt vaak bepaald om te controleren op aanwijzingen voor ontsteking. Chronische ziekten worden veroorzaakt door teveel ontstekingen in het lichaam.

 

Patiënten met suikerziekte type 2 hebben alleen baat bij het slikken van chromium afkomstig van biergist

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben patiënten met suikerziekte type 2 baat bij het slikken van chromium?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCT’s met in totaal 875 deelnemers. De leeftijd varieerde tussen 30 en 83 jaar en een follow-up duur van 8 tot 24 weken. De chromiumdosering varieerde tussen 126 microgram en 1000 microgram.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van chromium afkomstig van gist, biergist of als chromiumpicolaat het HbA1c-gehalte van mensen met suikerziekte type 2 niet significant [chromiumpicolaat = -0.60%, 95% BI = -1.27 tot 0.07, I2 = 78%, n = 392] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van chromium afkomstig van gist of als chromiumpicolaat en chromiumchloride het nuchter bloedglucosegehalte van mensen met suikerziekte type 2 niet significant verlaagde.

Echter, de onderzoekers vonden dat het slikken van chromium afkomstig van biergist het nuchter bloedglucosegehalte van mensen met suikerziekte type 2 significant met 19.23 mg/dL [95% BI = -35.30 to -3.16, I2 = 21%, n = 137] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van chromium afkomstig van biergist het nuchter bloedglucosegehalte van mensen met suikerziekte type 2 verlaagde. Dit verlaagde risico werd niet teruggevonden voor de andere vormen van chromiumsupplementen.

Oorspronkelijke titel:
Effect of chromium supplementation on glycated hemoglobin and fasting plasma glucose in patients with diabetes mellitus by Yin RV and Phung OJ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4430034/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2 en chromium.
Mensen met suikerziekte type 2 hebben een hoog nuchter bloedglucosegehalte.

 

Een laag vet-dieet of een laag koolhydraten-dieet verlaagt gewichtsverlies

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Velaagt het eten een laag vet-dieet of een laag koolhydraten-dieet het gewichtsverlies bij mensen met het metabole syndroom (het voorstadium van suikerziekte type II)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 RCT’s met in totaal 2017 patiënten met het metabole syndroom.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met het controle dieet, dat het volgen van een laag vet-dieet (29 En% ± 2%) het C-reactieve proteïnegehalte van patiënten met het metabole syndroom [SMD = -0.98, 95% BI = -1.6 tot -0.35, p = 0.002] significant verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een laag koolhydraten-dieet (23 En% ± 10%) het lichaamsgewicht van patiënten met het metabole syndroom [SMD = -0.33, 95% BI = -0.63 tot -0.03, p = 0.004] significant verlaagde.  

De onderzoekers vonden dat het volgen van een laag koolhydraten-dieet (23 En% ± 10%) het insulinegehalte van patiënten met het metabole syndroom [SMD = -0.33, 95% BI = -0.63 tot -0.03, p = 0.03] significant verlaagde. 

De onderzoekers concludeerden dat patiënten met het metabole syndroom baat hadden bij het volgen van een laag vet-dieet (29 En% ± 2%) of een laag koolhydraten-dieet (23 En% ± 10%).

Oorspronkelijke titel:
Effects of different dietary approaches on inflammatory markers in patients with metabolic syndrome: A systematic review and meta-analysis by Steckhan N, Hohmann CD, […], Cramer H.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26706026

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer studies over het metabole syndroom en suikerziekte type II.

Een laag vet-dieet (29 En% ± 2%) is een dieet met voornamelijk producten met 29 En% vet of anders gezegd de dagelijks gegeten producten moeten gemiddeld 29 En% ± 2% vet bevatten. Welke producten uit de supermarkt 29 En% vet bevatten kunt u hier opzoeken. Deze maaltijden bevatten maximaal 30 En% vet.

Een laag koolhydraten-dieet (23 En% ± 10%) is een dieet met voornamelijk producten met 23 En% koolhydraten of anders gezegd de dagelijks gegeten producten moeten gemiddeld 23 En% ± 10% koolhydraten bevatten. Welke producten uit de supermarkt 29 En% koolhyraten bevatten kunt u hier opzoeken.

Een mengsel van pre- en probiotica verlaagt atopische dermatitis vanaf 1 jaar

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met atopische dermatitis baat bij pre- en probiotica?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte  6 RCT’s (behandelingsstudies) met 369 kinderen in de leeftijd tussen 0 maand en 14 jaar en 2 RCT’s (preventiestudies) met 1320 kinderen (tot 6 maanden in de ene studie en tot 3 dagen in de andere studie).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 6 behandelingsstudies dat een behandeling met synbiotica (een mengsel van pre- en probiotica) gedurende 8 weken de SCORAD-index met 6.56 punten [95% BI = -11.43 tot -1.68, p = 0.008, I2 = 77.1%] verlaagde.
Echter, dit beschermende effect werd alleen gevonden in een mengsel van gemengde probioticastammen [WMD = -7.32, 95% BI = -13.98 tot -0.66, p = 0 .03] en bij kinderen vanaf 1 jaar [WMD = -7.37, 95% BI = -14.66 tot -0.07, p = 0.048].

De onderzoekers vonden in 2 preventiestudies dat een behandeling met synbiotica (een mengsel van pre- en probiotica) de kans op het krijgen van atopische dermatitis niet significant met 56% [gepoolde RR = 0.44, 95% BI = 0.11 tot 1.83, p = 0.26] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een behandeling met synbiotica (een mengsel van pre- en probiotica met gemengde stammen) gedurende 8 weken de symtomen van atopische dermatitis vanaf 1 jaar verbeterde.

Oorspronkelijke titel:
Synbiotics for Prevention and Treatment of Atopic Dermatitis: A Meta-analysis of Randomized Clinical Trials by Chang YS1, Trivedi MK, […], García-Romero MT.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26810481

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over probiotica.

Atopische dermatitis (AD) of atopisch eczeem is een immuun-gemedieerde ontsteking van de huid, waarbij vaak een aanzienlijke genetische component aanwezig is. Jeuk is het belangrijkste symptoom.

Eén van de belangrijkste kenmerken van atopische dermatitis is dat ze verloopt in opstoten. Dat betekent dat de ziekte altijd aanwezig is, ook als de huidletsels tijdelijk verdwijnen. De opstoten worden gekenmerkt door droge of vochtige rode plekken en door hevige jeuk.

Atopische dermatitis kan voorkomen op afgegrensde zones zoals gezicht of knieën, maar kan in sommige gevallen ook een groot deel van het lichaam betreffen.

Bij mensen met atopische dermatitis is het bovenste laagje van de huid mogelijk anders van samenstelling waardoor de bescherming tegen uitdroging en tegen het binnendringen van allerlei stoffen of bacteriën minder goed is. Door deze gestoorde barrièrefunctie houdt de huid onvoldoende vocht vast, waardoor een droge huid ontstaat. De droge huid is kenmerkend voor atopische dermatitis en wordt beschouwd als een belangrijke oorzakelijke factor.

Het beloop van atopisch eczeem kan sterk variëren. Bij veel kinderen verdwijnt het eczeem na het tweede jaar, bij anderen zal de intensiteit afnemen in de schooltijd. Soms is het eczeem jarenlang verdwenen om (tijdelijk) weer op te spelen op jongvolwassen leeftijd. Het eczeem kan ook blijven bestaan tot op volwassen leeftijd en pas afnemen na het 40 tot 50ste jaar.

Atopische dermatitis is ongeneeslijk.

Vitamine D-supplementen verbetert atopische dermatitis

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met atopische dermatitis baat bij het slikken van vitamine D?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D de symptomen van atopische dermatitis significant verbeterde [MD = -5.81, 95% BI = -9.03 tot -2.59, p = 0.0004, I2 = 50%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine D de symptomen van atopische dermatitis verbeterde.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin D and Atopic Dermatitis: A Systematic Review and Meta-Analysis by Gaeun K and Ji-Hyun B.

Link:
http://www.nutritionjrnl.com/article/S0899-9007%2816%2900077-0/abstract

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D.

Atopische dermatitis (AD) of atopisch eczeem is een immuun-gemedieerde ontsteking van de huid, waarbij vaak een aanzienlijke genetische component aanwezig is. Jeuk is het belangrijkste symptoom.

Eén van de belangrijkste kenmerken van atopische dermatitis is dat ze verloopt in opstoten. Dat betekent dat de ziekte altijd aanwezig is, ook als de huidletsels tijdelijk verdwijnen. De opstoten worden gekenmerkt door droge of vochtige rode plekken en door hevige jeuk.

Atopische dermatitis kan voorkomen op afgegrensde zones zoals gezicht of knieën, maar kan in sommige gevallen ook een groot deel van het lichaam betreffen.

Bij mensen met atopische dermatitis is het bovenste laagje van de huid mogelijk anders van samenstelling waardoor de bescherming tegen uitdroging en tegen het binnendringen van allerlei stoffen of bacteriën minder goed is. Door deze gestoorde barrièrefunctie houdt de huid onvoldoende vocht vast, waardoor een droge huid ontstaat. De droge huid is kenmerkend voor atopische dermatitis en wordt beschouwd als een belangrijke oorzakelijke factor.

Het beloop van atopisch eczeem kan sterk variëren. Bij veel kinderen verdwijnt het eczeem na het tweede jaar, bij anderen zal de intensiteit afnemen in de schooltijd. Soms is het eczeem jarenlang verdwenen om (tijdelijk) weer op te spelen op jongvolwassen leeftijd. Het eczeem kan ook blijven bestaan tot op volwassen leeftijd en pas afnemen na het 40 tot 50ste jaar.

Atopische dermatitis is ongeneeslijk.

 

2 kopjes koffie per dag verlaagt levercirrose

Onderzoeksvraag:
Verlaagde het drinken van koffie de kans op het krijgen van levercirrose?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 cohort studies en 4 patiënt-controle studies met in totaal 1990 mensen met levercirrose onder 432133 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 44% [gepoolde RR = 0.56, 95% BI = 0.44-0.68, I2 = 83.3%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 42% [gepoolde RR = 0.58, 95% BI = 0.41-0.76, I2 = 91.1%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 48% [gepoolde RR = 0.52, 95% BI = 0.40-0.63, I2 = 0.0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van alcoholgerelateerde levercirrose significant met 38% [gepoolde RR = 0.62, 95% BI = 0.51-0.73, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op doodgaan aan levercirrose significant met 45% [gepoolde RR = 0.55, 95% BI = 0.35-0.74, I2 = 90.3%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van minimaal 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Systematic review with meta-analysis: coffee consumption and the risk of cirrhosis by Kennedy OJ, Roderick P, […], Parkes J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26806124

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het drinken van koffie.
 

Veel bessen, donkergroene bladgroenten en kruisbloemige groenten verlaagt suikerziekte type 2

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 prospectieve cohort studies. De studieduur varieerde tussen 4 en 24 jaar.  

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel fruit vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.87-0.96, I2 = 11.2%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bosbessen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.66-0.84] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel donkergroene bladgroenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.81-0.93, I2 = 0.0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel geelgekleurde groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 28% [RR = 0.72, 95% CI 0.57-0.90] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel kruisbloemige groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.67-0.99] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel fruit, vooral bessen, maar ook donkergroene bladgroenten, gele groenten, kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Higher intake of fruits, vegetables or their fiber reduces the risk of type 2 diabetes: A meta‐analysis by Wang PY, Fang JC, [...],Xie SY.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4718092/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2 en groenten en fruit.
 

 

Een lage serum vitamine D-bloedwaarde verhoogt reuma

Onderzoeksvraag:
Het bewijs uit epidemiologische studies over de relatie tussen serum vitamine D-concentraties en reumatoïde artritis (RA) is inconsistent en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een hoge serum vitamine D-bloedwaarde de kans op het krijgen van reumatoïde artritis?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 observationele studies met 2148 reumatoïde artritis-patiënten en 1991 gezonde controles.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het serum vitamine D-bloedwaarde van reumatoïde artritis-patiënten significant met 16.52 nmol/L [95% BI = -18.85 tot -14.19 nmol/L, I2 = 46%, p = 0.04] lager lag ten opzichte van gezonde mensen.

De onderzoekers vonden een negatieve relatie tussen het serum vitamine D-bloedwaarde (25OHD) en de ziekte activiteitsindex [25OHD versus de activiteitsindex DAS28 van reumotoïde artritis: r = -0.13, 95% BI = -0.16 tot -0.09 en 25OHD versus het C-reactieve proteïne: r = -0.12, 95% BI = -0.23 tot -0.00].

De onderzoekers concludeerden dat een lage serum vitamine D-bloedwaarde de kans op het krijgen van reumatoïde artritis verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Serum Vitamin D Level and Rheumatoid Arthritis Disease Activity: Review and Meta-Analysis by Lin J, Liu J, […], Chen W.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4709104/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D.
Lees hier meer over overzichtsartikel, 95% BI en significant.
 

Veel kruisbloemige groenten verlaagt suikerziekte type 2

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van kruisbloemige groenten of citrusvruchten de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 prospectieve cohort studies met in totaal 306723 deelnemers waarvan 16544 mensen met suikerziekte type 2. De studieduur varieerde tussen 4.6 en 24 jaar.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 4 cohort studies dat het eten van veel kruisbloemige groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 16% [SRR = 0.84, 95% BI = 0.73 tot 0.96, I2 = 54.4%] verlaagde.
Dit verlaagde risico was onafhankelijk van roken, alcoholgebruik, BMI en lichamelijke activiteiten (de risicofactoren van hart- en vaatziekten).

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van citrusvruchten en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [SRR = 1.02, 95% BI = 0.96 tot 1.08, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of citrus and cruciferous vegetables with incident type 2 diabetes mellitus based on a meta-analysis of prospective study by Jia X, Zhong L, [...], Sun S.

Link:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1751991815001825

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2.
Kruisbloemige groenten zijn verschillende soorten kolen, broccoli en spruitjes.

3 kopjes thee per dag verlaagt depressie

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van thee de kans op het krijgen van een depressie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 observationele studies (cohort en patiënt-controle studies) met in totaal 22817 deelnemers waarvan with 4743 mensen met depressie.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het drinken van veel thee vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van een depressie significant met 31% [gepoolde RR = 0.69, 95% BI = 0.63-0.75, I2 = 41.9%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 8 studies met 10600 deelnemers waarvan 2107 mensen met een depressie, dat het drinken van elke 3 kopjes thee per dag, de kans op het krijgen van een depressie significant met 37% verlaagde [gepoolde RR = 0.63, 95% BI = 0.55-0.71, I2 = 0.00%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van veel thee, minimaal 3 kopjes per dag de kans op het krijgen van een depressie verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Tea consumption and the risk of depression: a meta-analysis of observational studies by Dong X, Yang C, […], Lu Z.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25657295

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over drinken van thee.

 

1200 mg NAC per dag verkomt een longaanval bij CODP-patiënten

Onderzoeksvraag:
Hebben COPD-patiënten baat bij het slikken van NAC?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 studies (waarvan 10 RCT’s) met 1933 COPD-patiënten in de NAC-groep en 2222 COPD-patiënten in de controle-groep.

De duur van de studies varieerde tussen 4 en 36 maanden.
Er werden geen siginificante bijwerkingen in de NAC-groep gevonden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat patiënten behandeld met zowel een hoge (>600 mg per dag) als lage dosis NAC (600 mg per dag) lieten significant en consistent minder exacerbaties van chronische bronchitis of COPD zien [RR = 0.75, 95% BI = 0.66-0.84, p 0.01].
Echter, dit beschermende effect was duidelijker bij patiënten zonder luchtwegobstructie.

De onderzoekers vonden dat 600 mg NAC per dag of hoger was ook effectief bij COPD-patiënten, die gediagnosticeerd waren met de spirometrische criteria [RR = 0.75, 95% BI = 0.68-0.82, p = 0.04].

De onderzoekers concludeerden dat NAC toegediend moest worden in een dosis van ≥1200 mg per dag om exacerbaties te voorkomen, terwijl voor patiënten die lijden aan chronische bronchitis, maar zonder luchtwegobstructie, een onderhoudsbehandeling van 600 mg per dag voldoende was.

Oorspronkelijke titel:
Influence of N-acetylcysteine on chronic bronchitis or COPD exacerbations: a meta-analysis by Cazzola M, Calzetta L, […], Matera MG.

Link:
http://err.ersjournals.com/content/24/137/451.long

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over chronische ziekten. N-Acetyl Cysteïne oftewel NAC is een afgeleide van het zwavelhoudende aminozuur cysteïne. Cysteïne is een bouwsteen van glutathion. N-acetyl cysteïne kan een cel effectiever binnendringen dan cysteïne. Glutathion is één van de krachtigste lichaamseigen antioxidanten.

COPD komt vrijwel uitsluitend voor bij (ex-)rokers van 40 jaar en ouder.

Een longaanval wordt door artsen exacerbatie genoemd. Een longaanval is vaak te herkennen aan:

  • Duidelijk meer hoesten dan normaal.
  • Duidelijk meer en taaier slijm dan normaal.
  • Duidelijk meer benauwdheid dan normaal.

Voor de diagnostiek van COPD en monitoring van de behandeling wordt spirometrie aanbevolen. De spirometrische criteria, zoals FEV1, FVC en FEV1/FVC-ratio, worden geïnterpreteerd met behulp van referentiewaarden.

De verschillen tussen astma en COPD zijn:

 

Astma

COPD

Belangrijkste risicofactor

Atopie

Roken

Luchtwegobstructie

Wisselend, in de regel reversibel

Per definitie deels irreversibel

Pathofysiologie

Chronische ontsteking in alle luchtwegen, meestal gevoelig voor corticosteroïden

Chronische ontsteking met name in de kleine luchtwegen, relatief ongevoelig voor corticosteroïden

Leeftijd

Alle leeftijden

Meestal > 40 jaar

Beloop

Overwegend gunstig met variabele symptomen

Overwegend chronisch met geleidelijk progressieve symptomen

Allergologisch onderzoek

Geïndiceerd

Niet geïndiceerd

Longfunctie

Overwegend normaal (of met reversibele obstructie)

Blijvend verminderd (irreversibele obstructie)

Levensverwachting

(Vrijwel) normaal bij optimale behandeling

Verminderd, ook bij optimale behandeling

Inhalatiecorticosteroïden (ICS)

Meestal geïndiceerd, behalve bij weinig frequente klachten

Niet geïndiceerd, behalve bij frequente exacerbaties

 

Suikerpatiënten hebben mogelijk baat bij plantaardig eiwit

Onderzoeksvraag:
Eerdere onderzoeken naar het effect van de vervanging van dierlijke eiwitten door plantaardige eiwitten op de glykemische controle lieten tegenstrijdige resultaten zien en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Laat een vervanging van dierlijke eiwitten door plantaardige eiwitten een verbetering op de glykemische controle bij mensen met diabetes zien?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 RCT’s van 8 weken met 280 patiënten met suikerziekte type 1 of type 2.

Het dieet in de interventiegroep was 40-70 En% koolhydraten, 9-30 En% eiwit, 20-40 En% vet en 3-10 En% verzadigd vet. In de interventiegroep werd van de totale hoeveelheid eiwit 35% vervangen door plantaardig eiwit.

85% van de studies was van slechte kwaliteit (MQS 8).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een dieet waarbij 35% dierlijk eiwit werd vervangen door plantaardig eiwit het HbA1c-gehalte van patiënten met suikerziekte significant met 0.15% [95% BI = -0.26 tot -0.05%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een dieet waarbij 35% dierlijk eiwit werd vervangen door plantaardig eiwit het nuchter glucosegehalte van patiënten met suikerziekte significant met 0.53 mmol/L [95% BI = -0.92 tot -0.13 mmol/L] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een dieet waarbij 35% dierlijk eiwit werd vervangen door plantaardig eiwit het nuchter insulinegehalte van patiënten met suikerziekte significant met 10.09 pmol/L [95% BI = -17.31 tot -2.86 pmol/L] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een dieet gedurende 8 weken waarbij 35% dierlijk eiwit werd vervangen door plantaardig eiwit de glykemische controle bij mensen met diabetes mogelijk verbeterde. Mogelijk omdat de studies grotendeels van slechte kwaliteit waren.

Oorspronkelijke titel:
Effect of Replacing Animal Protein with Plant Protein on Glycemic Control in Diabetes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Viguiliouk E, Stewart SE, […], Sievenpiper JL.

Link:
http://www.mdpi.com/2072-6643/7/12/5509/htm

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte en eiwit.

Met dit Excel-sheet kunt u een dieet met 40-70 En% koolhydraten, 9-30 En% eiwit, 20-40 En% vet en 3-10 En% verzadigd vet samenstellen.

 

Veel vezels via voeding verlaagt colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van vezels de kans op het krijgen van inflammatoire darmziekten, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 2 cohort studies, 1 geneste patiënt-controle studie en 5 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van colitis ulcerosa significant met 20% [95% BI = 0.64-1.00] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn significant met 56% [95% BI = 0.29-0.69] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 10 gram vezels per dag de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn significant met 13% [p 0.05] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel vezels de kans op het krijgen van inflammatoire darmziekten, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary fiber intake reduces risk of inflammatory bowel disease: result from a meta-analysis by Liu X, Wu Y, [...], Zhang D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26126709

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van vezels.

Een vezelrijke maaltijd bevat minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Deze maaltijd is vezelrijk.
Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.
 

Dagelijks 50 gram bewerkt vlees verhoogt het nuchter glucosegehalte bij mensen met overgewicht

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van vlees het nuchter glucose- en nuchter insulinegehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 studies met 50345 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke 50 gram bewerkt vlees per dag, het nuchter glucosegehalte significant met 0.021 mmol/L [95% BI = 0.011-0.030 mmol/L] verhoogde. Echter, dit verhoogde risico verdween nadat gecorrigeerd is voor BMI.

De onderzoekers vonden dat elke 100 gram onbewerkt vlees per dag, het nuchter glucosegehalte significant met 0.037 mmol/L [95% BI = 0.023-0.051 mmol/L] verhoogde. Echter, dit verhoogde risico verdween nadat gecorrigeerd is voor BMI.

De onderzoekers vonden dat elke 100 gram onbewerkt vlees per dag, het nuchter insulinegehalte significant met 0.049 picomol/L [95% BI = 0.035-0.063 picomol/L) verhoogde. Echter, dit verhoogde risico verdween nadat gecorrigeerd is voor BMI.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van 50 gram bewerkt vlees of 100 gram onbewerkt vlees het nuchter glucose- en nuchter insulinegehalte bij mensen met overgewicht verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of meat is associated with higher fasting glucose and insulin concentrations regardless of glucose and insulin genetic risk scores: a meta-analysis of 50,345 Caucasians by Fretts AM, Follis JL, […], Siscovick DS.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/102/5/1266.abstrac

Extra informatie van El Mondo:
Een hoog nuchter glucose- en nuchter insulinegehalte verhogen de kans op het krijgen van suikerziekte type 2. Overgewicht (BMI>25) verhoogt ook de kans op het krijgen van suikerziekte type 2.

 

 

Dagelijks 400 ml koffie verlaagt depressie

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van koffie de kans op het krijgen van depressie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 observationele studies met in totaal 346913 deelnemers, waarvan 8146 mensen met depressie.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het drinken van veel koffie vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 24% [gepoolde RR = 0.76, 95% BI = 0.64-0.91] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden een non-lineair J-vormige relatie tussen het drinken van koffie en het risico op het krijgen van depressie met de grootste bescherming voor 400 ml koffie per dag.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van veel koffie, bij voorkeur 400 ml per dag, de kans op het krijgen van depressie verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Coffee, tea, caffeine and risk of depression: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies by Grosso G, Micek A, […], Galvano F.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26518745

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het drinken van koffie.

Een laag magnesiumgehalte verhoogt mogelijk depressie

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een laag magnesiumgehalte in het bloed de kans op het krijgen van depressie­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 cohort studies, 2 cross-sectionele studies en 1 patiënt-controle studie met in totaal 19137 patiënten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat patiënten met een laag magnesiumgehalte in het bloed een 34% verhoogde kans [RR = 1.34, 95% BI = 1.01-1.79, I2 = 33%]  hadden op het krijgen van depressie. Echter, dit verhoogde risico was niet meer significant wanneer het beperkt werd tot patiënt-controle en cohort studies [RR = 1.38, 95% BI = 0.92-2.07, I2 = 24%].
Niet significant (wil zeggen geen verband bij 95% betrouwbaarheid) want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.92 tot 2.07. RR van 1 betekent geen risico.  

Op grond van de gevonden resultaten concludeerden de onderzoekers dat een laag magnesiumgehalte in het bloed de kans op het krijgen van een depressie mogelijk verhoogde. Mogelijk omdat het verhoogde risico niet significant was wanneer het beperkt werd tot patiënt-controle en cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Hypomagnesaemia linked to depression: a systematic review and meta-analysis by Cheungpasitporn W, Thongprayoon C, […], Erickson SB.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25827510

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over magnesium.
Deze maaltijden bevatten minimaal 200 mg magnesium.

 

0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken verlagen depressie onder vrouwen

Onderzoeksvraag:
Verlagen de visvetzuren EPA en DHA de kans op het krijgen van depressie onder vrouwen­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s met 182 patënten in de placebo-groep en 185 patiënten die DHA en EPA kregen. De gemiddelde studieduur was 8 weken. De gemiddelde dosering was 1.4 g EPA en 0.9 g DHA.

Er was geen heterogeniteit tussen de studies en geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de inname van DHA en EPA als monotherapie de kans op het krijgen van een depressie onder vrouwen significant met 35% [95% BI = 0.41-0.90, I2 = 13%] verlaagde

De onderzoekers concludeerden dat de inname van 0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken als monotherapie de kans op het krijgen van een depressie onder vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Combined application of eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid on depression in women: a meta-analysis of double-blind randomized controlled trials by Yang JR, Han D, […], Qiu XH.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4536843/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over de positieve kant van EPA en DHA. Deze vissen bevatten 1.4 g EPA en 0.9 g DHA.

 

Vis verlaagt depressie

Onderzoeksvraag:
Het verband tussen visconsumptie en het risico op het krijgen van depressie is controversieel. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van vis de kans op het krijgen van depressie­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 studies met in totaal 150278 deelnemers.

Er was geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 17% [95% BI = 0.74 tot 0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.75 tot 0.94, n=10] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cross-sectionele studies dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.68 tot 1.00, n=16] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie zowel onder mannen als vrouwen significant verlaagde.

Op grond van de gevonden resultaten concludeerden de onderzoekers dat het eten veel vis de kans op het krijgen van depressie verlaagde.  

Oorspronkelijke titel:
Fish consumption and risk of depression: a meta-analysis by Li F, Liu X and Zhang D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26359502

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visconsumptie.

Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt suikerziekte type 2

Onderzoeksvraag:
Observationele studies over de inname van magnesium en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 lieten tegenstrijdige resultaten zien. Daarom werd dit overzichtsartikel utigevoerd.

Verlaagt het eten van magnesium de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 prospectieve cohort studies met 539735 deelnemers, waarvan 25252 mensen met suikerziekte type 2.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel magnesium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 23% [RR = 0.77, 95% BI = 0.71-0.82] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 mg magnesium per dag, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.80-0.88] verlaagde.

De onderzoekers vonden een non-lineair verband tussen het eten van magnesium en het krijgen van suikerziekte type 2 [p = 0.003].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel magnesium, minimaal 100 mg per dag de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde. Het verlaagde risico was non-lineair.

Oorspronkelijke titel:
Nonlinear Reduction in Risk for Type 2 Diabetes by Magnesium Intake: An Updated Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies by Xu T, Chen GC, [...], Ke KF.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26248737

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier over overgewicht en magnesium.
Deze maaltijden bevatten minimaal 100 mg magnesium.

 

Suikerziekte verhoogt de kans op primaire leverkanker


Research questio
n: Studies on the relationship between diabetes and hepatocellular carcinoma (primary liver cancer) gave inconsistent findings on. It was therefore carried out this review

article.Diabetes increases the risk of hepatocellular carcinoma?Study design:

case-cont
rol studies contained This review article 17 and 32 cohort studies.Resul

ts and conclusions: th
e meta-analysis showed a significant increased risk [RR = 2.31, 95% CI = 1.87-2.84] on getting hepatocellular carcinoma patients see under sugar. The significant increased risk of 17 case-control studies was 2.40 [95% CI = 1.85-3.11] and under 25 cohort studies was 2.23 [95% CI: 1.68-2.96]. Significant is, there is a link.

The meta-analysis also showed that diabetics 2.43 times more likely [RR = 2.43, 95% CI = 1.66-3.55] walked, dying to hepatocellular carcinoma than those without diabetes.

The researchers concluded that the chance of getting diabetes both hepatocellular carcinoma as dead to hepatocellular carcinoma increased.Original

title: Diabetes mel
litus and risk or hepatocellular carcinoma: a systematic review and meta-analysis by Wang P, Kang DH, [...], Liu Z.

Lin
k: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/dmrr.1291/abstract?deniedAccessCustomisedMessage=&userIsAuthent

icated=falseExtra informati
on of El Mondo: HCC or primary liver cancer is very rare in the Western world a malignant tumor, but the most frequent primary malignant liver tumor. Hepatocellular carcinoma is one of the most common malignant diseases.The main caus
es of primary liver cancer are hepatitis B, C and D, alcoholic liver cirrhosis, metabolic liver diseases (such as hemochromatosis and alpha1-antitrypsin deficiency) and non-alcoholic steatohepatitis.More t
han 80% of patients with hepatocellular carcinoma has cirrhosis of the liver.

Foliumzuursupplementen verlagen het homocysteïnegehalte bij mensen met suikerziekte type 2

Research questi
on: the evidence for the effects of folic acid on plasma homocysteine levels and the total the glycemic control in people with type 2 diabetes are contradictory. It was therefore carried out this review ar

ticle.The total plasma homocysteine levels and folic acid supplements improve the glycemic control in people with type 2 diabetes

?Study desig
n: this overview article contained 4 studies with 183 patients with diabetes ty

pe 2. results and conclu
sions: the meta-analysis showed that folic acid supplements had a significant effect on the total plasma homocysteine levels in patients with type 2 diabetes. The weighted mean difference was-3.52 [95% CI =-4.44 to-2.60]. Significant is, there is a link at 95% reliability.

The meta-analysis showed that folic acid supplements had a non-significant effect on the HbA1c levels in patients with type 2 diabetes. The weighted mean difference was-0.37 [95% CI =-1.10 to 0.35]. Non-significant is, there is no link.

The researchers concluded that folic acid supplements the total plasma homocysteine levels in patients with type 2 diabetes reduced and there was a trend to recognize in improving glycemic control.Original title: Eff

ect of folic acid sup
plementation on plasma total homocysteine levels and glycemic control in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis by Sudchada P, Saokaewemail S, [...], http://www.sciencedirect.co

m/sci
ence/article/pii/S016882271200215XExtra information from Khaith

ong w. Link: El Mondo: read m
ore about folic acid and homocysteine levels in the presentation the high folic acid.
 

Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge inname van vitamine C, vitamine E of beta-caroteen via voeding de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 observationele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.77 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.64 tot 0.96] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson verlaagde. Verder verlaagde een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin C, vitamin E, β-carotene and risk of Parkinson's disease: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies by Niu F, Xie W, […], Yu X.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36961747/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, vitamine C, E, beta-caroteen en ziekte van Parkinson.