Breaker high protein bosbes banaan misleidt de consument met “geen suiker toegevoegd”

Product:
Breaker high protein bosbes banaan yoghurt 0.9% vet.  

Bijzonderheden:
Het product is rijk aan eiwit, bevat geen toegevoegde suiker en is lactosevrij.

Rijk aan eiwit:
Rijk aan eiwit is een voedingsclaim. De fabrikant mag deze claim pas op de verpakking zetten wanneer eiwit minimaal 20% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit product. Dit product levert per 100 gram 54 kcal en 5.7 gram eiwit (zie de ingrediëntenlijst).
5.7 gram eiwit levert 22.8 kcal want 1 gram eiwit levert 4 kcal. 22.8 kcal draagt 42.22% aan 54 kcal. Met andere woorden, de fabrikant mag van de wet “rijk aan eiwit” op de verpakking zetten.

Sinds enkele jaren is het wetenschappelijk bewezen dat een eiwitrijk dieet bijdraagt aan gewichtsverlies. Door “rijk aan eiwit” op de verpakking te zetten wordt de consument verleid dit product te kopen want de consument associeert een eiwitrijk product met gewichtsverlies.

Het extra eiwit in dit product wordt geleverd door het ingrediënt melkeiwit.

Melkeiwit:
In de ingrediëntenlijst valt te zien dat melk van melkeiwit vetgedrukt is. Waarom is dat eigenlijk? Sinds december 2014 is het wettelijk verplicht allergenen in de ingrediëntenlijst vet, met hoofdletter of onderstreept weer te geven. Melk is voor de wet een allergeen. De 14 wettelijjke allergenen zijn:

1. Glutenbevattende granen (tarwe, rogge, gerst, haver, spelt, khorasantarwe/ kamut)
2. Schaaldieren
3. Eieren
4. Vis
5. Pinda
6. Soja
7. Melk (inclusief lactose)
8. Noten (amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten en macadamianoten)
9. Selderij
10. Mosterd
11. Sesamzaad
12. Zwaveldioxide en sulfiet bij concentraties van meer dan 10 mg SO2 per kilo of liter.
13. Lupine 
14. Weekdieren

Onthoud: dat een bepaalde allergeen niet op de verpakking staat, wil nog niet zeggen dat het niet in het product zit want de allergenencheck wordt achter het bureau uitgevoerd (op papier uitgevoerd)  en niet na elke productie. Aangezien de allergenencheck niet bij elke productie gebeurt, weet de fabrikant ook niet welke allergenen werkelijk in het eindproduct zitten. Tijdens de productie kan namelijk kruisbesmetting met allergenen optreden of dat de machines niet goed schoongemaakt zijn waardoor het allergeen van het vorige product terecht komt in het volgende product.

4% bosbes en 4% banaan:
In de ingrediëntenlijst is alleen het percentage van bosbes en banaan bekend? De rest is niet bekend. Waarom is dat eigenlijk? Dit product heet “bosbes banaan yoghurt 0.9% vet”. Aangezien de fabrikant in de productnaam claimt dat bosbes en banaan in dit product zitten, moet hij van de wet het percentage bosbes en banaan in de ingrediëntenlijst vermelden. Echter, de fabrikant claimt in de productnaam niet dat de zoetstof sucralose in dit product zit en daarom hoeft hij van de wet het percentage sucralose niet te vermelden.  

Dat dit product naar bosbes en banaan smaakt, komt niet door de gevoegde 4% bosbes en 4% banaan maar door het toegevoegde aroma (zie ingrediëntenlijst). Dat komt omdat het fruit dat de levensmiddelenindustrie gebruikt niet vers fruit is in tegenstelling tot de voorkant van de verpakking van dit product maar geconserveerd fruit. Geconserveerd fruit bevat vaak nauwelijks geur- en smaakstoffen omdat ze een hittebehandeling onderging die nodig is om het fruit te kunnen conserveren. Het nadeel van deze hittebehandeling is dat geur- en smaakstoffen in fruit worden vernietigd. Zou de fabrikant vers fruit aan dit product toevoegen, dan is het product al bedorven voordat die de fabrikant verlaat, laat staan dat die in de koelkast van de consument komt. Dus de foto op de voorkant van dit product is misleidend!

Het toegevoegde aroma zorgt ervoor dat dit product naar bosbes en banaan smaakt. Maar de fabrikant kan dit product net zo goed naar kers of mango laten smaken terwijl het product 4% bosbes en 4% banaan bevat, zolang hij maar het juiste aroma toevoegt. Met andere woorden, de smaak van het product wordt niet veroorzaakt door het toegevoegde fruit maar door het toegevoegde aroma. Dat is ook de reden dat de consument het woord “aroma” op bijna elk product tegenkomt. Het is namelijk veel duurder om de banaansmaak uit de toegevoegde banaan te halen dan uit het toegevoegde bananenaroma en daarom werkt de fabrikant liever met het toegevoegde aroma. Het is zelfs mogelijk om een product met 0% banaan erin toch naar banaan te laten smaken zolang de fabrikant maar het bananenaroma toevoegt!

Geen suiker toegevoegd:
Op de verpakking valt te lezen “geen suiker toegevoegd”. Geen suiker toegevoegd is een voedingsclaim en de fabrikant mag pas deze voedingsclaim op de verpakking zetten wanneer hij tijdens de productie geen suiker in de vorm van mono- of dissachariden (zie bijlage I) oftewel in de vorm van sacharose, glucose en/of glucosefructose stroop heeft toegevoegd. Maar de ingrediëntenlijst laat echter zien dat de fabrikant tijdens de productie wel dergelijk suikers heeft toegevoegd. Hij voegt suikers toe in de vorm van 4% bosbes en 4% banaan. Echter, bosbes en banaan is voor de wet geen suikers maar fruit. Ons lichaam herkent suikers aan haar chemische structuur en dus maakt het niet zoveel uit welke bron (in de vorm van fruit of als chemisch geproduceerde mono- of dissachariden) suiker levert. Suiker is voor het menselijk lichaam suiker. Het menselijk lichaam kan niet aan de chemische structuur herkennen dat dit suiker afkomstig is van fruit en niet uit het chemische lab. Met andere woorden, de voedingsclaim “geen suiker toegevoegd” is een misleidende claim want de fabrikant voegt wel dergelijk suiker aan het product toe en daarom moet de EFSA (de Europese voedingswaakhond) deze claim uit de wet halen om zo de consument tegen misleiding te beschermen.

Waarom geen natrium in de tabel voedingswaarde per 100 gram?
Volgens de nieuwe wetgeving die in december 2014 van kracht was, is het niet wettelijk verplicht natrium in de tabel voedingswaarde per 100 gram te vermelden. De wettelijk verplichte vermeldingen zijn energie (als kcal en kJ), vet, verzadigd vet, koolhydraten, suikers, eiwit en zout. Het is ook niet wettelijk verplicht om natrium, vezels, mineralen en vitamines in de tabel te vermelden. De reden dat de fabrikant het doet, is om de verkoop van het product te stimuleren, dan wel zich te kunnen voldoen aan wettelijke eisen om een gezondheidsclaim op de verpakking te mogen zetten.

De NVWA (Nederlandse voedingstoezichthouder) gebruikt de tabel voedingswaarde per 100 gram om te zien of de voedingsclaims dan wel gezondheidsclaims op de verpakking voldoen aan wettelijke eisen of niet.

54 kcal per 100 gram:
Dit product levert per 100 gram 54 kcal. Hoe wordt deze 54 kcal berekend? In dit product zit per 100 gram 54 kcal, 0.9 g vet, 5.0 g koolhydraten en 5.7 g eiwit.
0.9 g vet levert 0.9x9 = 8.1 kcal want 1 g vet levert 9 kcal.
5.0 g koolhydraten levert 5.0x4 = 20 kcal want 1 g koolhydraat levert 4 kcal.
5.7 g eiwit levert 5.7x4 = 22.8 kcal want 1 gram eiwit levert 4 kcal.
8.1+20+22.8 = 50.9 kcal. Met andere woorden, de optelsom laat zien dat er nog 54-50.9 = 3.1 kcal mist. Deze 3.1 kcal wordt geleverd door de vezels, die geen wettelijk verplichte vermelding kent. Er zit in dit product 1.55 gram vezels per 100 gram want 1 gram vezels levert 2 kcal. Dus de ontbrekende 3.1 kcal moet dus geleverd worden door 1.55 gram vezels.

Het totale kcal van een product wordt verkregen door het aantal kcal van vet, koolhydraten, eiwit en vezels op te tellen (zie bijlage XIV).

22% van de dagelijkse referentie-inname:
In de ingrediëntenlijst valt te lezen dat in 100 gram product 174 mg calcium zit en dat komt overeen met 22% van de dagelijkse referentie-inname. Hoe wordt deze 22% berekend?
In de bijlage XIII van de wet staat dat de dagelijkse referentie-inname – in de volksmond ook dagelijkse aanbevolen hoeveelheid genoemd – van calcium 800 mg is. 174 mg is 22% van 800 mg calcium.

De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (ADH) op de verpakking van een levensmiddel of voedingssupplement is afkomstig van de EFSA en niet van de Gezondheidsraad. Maar als consument moet u houden aan de ADH van de Gezondheidsraad omdat die rekening houdt met de Nederlandse bevolking. De ADH van de EFSA is meer een consensus van zo’n 25 Europese landen. De ADH van calcium van de Gezondheidsraad is 1000-1200 mg. Dus 200-400 mg calcium meer dan die van de EFSA! De ADH van de Gezondheidsraad staat op de website van het Voedingscentrum.

Geen 0% vet op de verpakking:
Op de verpakking staat geen 0% vet. Waarom is dat eigenlijk? 0% vet is een voedingsclaim en de fabrikant mag pas van de wet “0% vet” op de verpakking zetten wanneer het product maximaal 0.5% vet bevat. Dit product bevat echter 0.9% vet en mag dus niet van de wet de voedingsclaim “0% vet” op de verpakking zetten.

0.9% vet is waarschijnlijk nodig om het droge schrapende mondgevoel veroorzaakt door het hoge eiwitgehalte te maskeren.

Zit er E-nummers in?
Ja, in dit product zit 1 E-nummer. Sucralose is E955.

Is dit product gezond?
Om te kunnen weten of dit product gezond is of niet moet de tabel voedingswaarden per 100 gram omgerekend worden naar het 7-puntenprofiel van dit product.