Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van magnesium de bloeddruk in volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 34 RCT’s met in totaal 2028 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van 368 mg magnesium per dag gedurende 3 maanden de systolische bloeddruk significant met 2.00 mmHg [95% BI = 0.43-3.58] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van 368 mg magnesium per dag gedurende 3 maanden de diastolische bloeddruk significant met 1.78 mmHg [95% BI = 0.73-2.82] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van 368 mg magnesium per dag gedurende 3 maanden het serum magnesiumbloedgehalte met 0.05 mmol/L [95% BI = 0.03-0.07] verhoogde. Het serum magnesiumbloedgehalte was negatief geassocieerd met de diastolische bloeddruk maar niet met de systolische bloeddruk.

De onderzoekers vonden dat het slikken van 300 mg magnesium per dag gedurende 1 maand genoeg was om het het serum magnesiumbloedgehalte te verhogen en de bloeddruk te verlagen.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 300 mg magnesium per dag gedurende 1 maand het serum magnesiumbloedgehalte verhoogde en de bloeddruk verlaagde. Verder verlaagde een hoog serum magnesiumbloedgehalte de diastolische bloeddruk.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Magnesium Supplementation on Blood Pressure: A Meta-Analysis of Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trials by Zhang X, Li Y, [..], Song Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27402922

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over magnesium en het verlagen van de bloeddruk.  

Onderzoeksvraag:
Bestaat er een dosisafhankelijke relatie tussen de seleniumbloedwaarde en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 longitudinale studies en 2 cross-sectionele studies met in totaal 13460 deelnemers.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een seleniumbloedwaarde tussen 97.5 en 132.5 μg/L de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde. Echter de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 nam toe bij een seleniumbloedwaarde onder 97.5 μg/L en boven 132.5 μg/L.

De onderzoekers vonden dat een hoge seleniumbloedwaarde vergeleken met een lage, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 63% [OR = 1.63, 95% BI = 1.04-2.56, p = 0.033, I2 = 70.3%] verhoogde.

De onderzoekers vonden een non-lineair dosisafhankelijke relatie tussen de seleniumbloedwaarde en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2.

De onderzoekers concludeerden dat een seleniumbloedwaarde tussen 97.5 en 132.5 μg/L de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde. Echter, zowel onder  97.5 als boven 132.5 μg/L nam het risico toe.

Oorspronkelijke titel:
Association between serum selenium level and type 2 diabetes mellitus: a non-linear dose–response meta-analysis of observational studies by Wang XL, Yang TB, [...], Zeng C.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4855440/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over selenium en suikerziekte type 2.

Deze maaltijd bevat veel selenium.

Onderzoeksvraag:
Hebben patiënten die een hartoperatie ondergaan baat bij omega-3 vetzuren?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 RCT’s met in totaal 4335 patiënten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzuren (via de mond en/of parenterale voeding) het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie onderging significant verkortte [WMD = -1.37, 95% BI = -2.41 tot -0.33, p = 0.010].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzuren (via de mond en/of parenterale voeding) de kans op het krijgen van het postoperatieve boezemfibrilleren bij patiënten die een hartoperatie onderging significant met 22% [OR = 0.78, 95% BI = 0.68 tot 0.90, p = 0.004] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat omega-3 vetzuren (via de mond en/of parenterale voeding) het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie onderging verkortte terwijl de kans op het krijgen van het postoperatieve boezemfibrilleren (hartritmestoornis) verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Omega-3 polyunsaturated fatty acids in cardiac surgery patients: An updated systematic review and meta-analysis by Langlois PL, Hardy G and Manzanares W.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27293143

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over hart- en vaatzieken en omega-3 vetzuren.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van volkorengraanproducten de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 prospectieve observationele studies over totale mortaliteit met 104061 doden, 12 prospectieve observationele studies over hart- en vaatziektegerelateerde mortaliteit met 26352 doden en 8 prospectieve observationele studies over kankergerelateerde mortaliteit met 34797 doden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 50 gram volkorengraanproducten per dag de kans op totale mortaliteit significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.67-0.91] verlaagde

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 50 gram volkorengraanproducten per dag de kans op hart- en vaatziektegerelateerde mortaliteit (doodgaan aan hart- en vaatziekten) significant met 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.61-0.79] verlaagde

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 50 gram volkorengraanproducten per dag de kans op kankergerelateerde mortaliteit (doodgaan aan kanker) significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.69-0.96] verlaagde

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 50 gram volkorengraanproducten per dag de kans op doodgaan aan ischemische hartziekte significant met 32% [RR = 0.68, 95% BI = 0.55-0.84] verlaagde. Echter het verlaagde risico was niet significant voor doodgaan aan een beroerte [RR  =0.93, 95% BI = 0.54-1.62].

De onderzoekers vonden een non-lineair verband tussen het eten van volkorengraanproducten en totale mortaliteit [p-nonlineair 0.001] en doodgaan aan hart- en vaatziekten [p-nonlineair 0.001] maar niet voor doodgaan aan kanker [p-nonlineair = 0.12]. De helling van de curve was steiler bij een lage inname (tot 35 gram volkorengraanproducten per dag) dan bij een hoge inname.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van 50 gram volkorengraanproducten de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Whole-grain intake and total, cardiovascular, and cancer mortality: a systematic review and meta-analysis of prospective studies by Chen GC, Tong X, […], Qin LQ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27225432

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over volkorengraanproducten en hart- en vaatziekten.
Volkorengraanproducten zijn onder andere volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het hebben van een hoge PUFA-bloedwaarde de kans op het krijgen van hart- en vaatzieken?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 studies (cohort en patiënt-controle studies) met in totaal 45637 deelnemers waarvan 7973 mensen met een totale hartziekte, 2781 mensen met een fatale hartziekte en 7157 mensen met een nonfatale hartaanval. De gemiddelde leeftijd was was 59 jaar (18-97 jaar) en 62.8% was man.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het ALA-bloedgehalte met 1 standaarddeviatie de kans op het krijgen een fatale hartziekte significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.84-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het DPA-bloedgehalte met 1 standaarddeviatie de kans op het krijgen een fatale hartziekte significant met 10% [RR = 0.90, 95% BI = 0.85-0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het DHA-bloedgehalte met 1 standaarddeviatie de kans op het krijgen een fatale hartziekte significant met 10% [RR = 0.90, 95% BI = 0.84-0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het DPA-bloedgehalte met 1 standaarddeviatie de kans op het krijgen een totale hartziekte significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.90-0.99] verlaagde. Echter, dit significant verlaagde risico werd niet teruggevonden voor het ALA-, EPA- en DHA-bloedgehalte.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het DPA-, ALA-, EPA- en DHA-bloedgehalte en het krijgen van een nonfatale hartaanval. 

De onderzoekers concludeerden dat het hebben van een hoge PUFA-bloedwaarde, zoals ALA, DPA en DHA de kans op het krijgen van een fatale hartziekte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
ω-3 Polyunsaturated Fatty Acid Biomarkers and Coronary Heart Disease: Pooling Project of 19 Cohort Studies by Del Gobbo LC, Imamura F, […], Mozaffarian D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27357102

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over PUFA’s. 

Het PUFA-gehalte, zoals ALA, DPA en DHA in het bloed kan verhoogd worden door producten/maaltijden met een hoog PUFA-gehalte te eten en/of het slikken van PUFA-supplementen. PUFA-supplementen zijn onder andere visoliesupplementen.

Deze maaltijden bevatten veel DHA. Welke vis veel DHA leveren, kunt u hier opzoeken.

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van rijstolie het cholesterolgehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van rijstolie het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant met 6.91 mg/dL [95% BI = -10.24 tot -3.57, p 0.001] verlaagde.Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van rijstnolie het totale cholesterolgehalte significant met 12.65 mg/dL [95% BI = -18.04 tot -7.27, p 0.001] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van rijstolie het HDL-cholesterolgehalte (goed cholesterol) onder mannen maar niet onder vrouwen significant met 6.65 mg/dL [95% BI = 2.38-10.92, p = 0.002] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van rijstolie zowel het totale als LDL-cholesterolgehalte verlaagde, terwijl het HDL-cholesterolgehalte onder mannen verhoogde.  

Oorspronkelijke titel:
Rice Bran Oil Decreases Total and LDL Cholesterol in Humans: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Clinical Trials by Jolfaie NR, Rouhani MH, […], Azadbakht L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27311126

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verlagen van het cholesterolgehalte.

Onderzoeksvraag:
Wat voor positieve effecten heeft knoflook op de gezondheid?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 20 RCT’s met in totaal 970 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat knoflooksupplementen de systolische bloeddruk significant met 5.1 mmHg [p 0.001] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat knoflooksupplementen de diastolische bloeddruk significant met 2.5 mmHg [p 0.002] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat knoflooksupplementen de systolische bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk (SBP/DBP ≥ 140/90 mmHg)  significant met 8.7 mmHg [p 0.001, n = 10] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat knoflooksupplementen de diastolische bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk (SBP/DBP ≥ 140/90 mmHg)  significant met 6.1 mmHg [p 0.001, n = 6] verlaagde.

De onderzoekers vonden in een eerder gepubliseerde meta-analyse van 39 RCT’s met in totaal 2300 volwassenen, dat knoflooksupplementen gedurende minimaal 2 maanden het totale en LDL-cholesterolgehalte van mensen met een hoog totale cholesterolgehalte (>5.5 mmol/L) significant met 10% verlaagde.

De onderzoekers vonden dat knoflook de macrofagenactiviteit, de natural killercellen en de productie van T- en B-cellen verhoogde. Verder verlaagde knoflook het aantal, de duur en de ernst van de bovenste luchtweginfecties.

De onderzoekers concludeerden dat knoflooksupplementen de bloeddruk en het totale en LDL-cholesterolgehalte verlaagde. Verder verlaagde knoflook ook de kans op het krijgen van de bovenste luchtweginfecties en verhoogde het afweersysteem.

Oorspronkelijke titel:
Garlic Lowers Blood Pressure in Hypertensive Individuals, Regulates Serum Cholesterol, and Stimulates Immunity: An Updated Meta-analysis and Review by Ried K.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26764326

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over knoflook en het verlagen van de bloeddruk en het cholesterolgehalte.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van kalium de hartslag?  

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 22 RCT’s met een gemiddelde duur van 4 weken met in totaal 1086 deelnemers. De gemiddelde dosering van kalium was 2.5 gram per dag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van kalium de hartslag van de gezonde personen niet significant verlaagde [0.19 bpm, 95% BI = -0.44 tot 0.82]. Het verlaagde effect was ook niet significant in de subgroepenanalyses en er was geen bewijs voor een dosisafhankelijke relatie in de meta-regressie analyses. 

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 2.5 gram kalium per dag gedurende 4 weken de hartslag van de gezonde personen niet verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Potassium supplementation and heart rate: A meta-analysis of randomized controlled trials by Gijsbers L, Mölenberg FJ, [...], Geleijnse JM.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27289164

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kalium en hart- en vaatziekten.

Onderzoeksvraag:
Hebben suikerpatiënten een laag vitamine D-bloedwaarde?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 studies met 2003 suikerpatiënten type 1 en 1882 mensen zonder suikerziekte type 1 en 11 studies met 2236 suikerpatiëten type 2 en 2438 mensen zonder suikerziekte type 2.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met mensen zonder suikerziekte type 1 dat het vitamine D-gehalte van suikerpatiënten type 1 significant verlaagd was met 0.70 nmol/L [95% BI = -1.02 tot -0.37]. Echter, dit verlaagde vitamine D-gehalte was niet significant in suikerpatiënten type 1 boven 14 jaar.  

De onderzoekers vonden vergeleken met mensen zonder suikerziekte type 2 dat het vitamine D-gehalte van suikerpatiënten type 2 significant verlaagd was met 0.58 nmol/L [95% BI = -1.16 tot -0.00].

De onderzoekers concludeerden dat zowel patiënten met suikerziekte type 1 als 2 een lager vitamine D-bloedgehalte hadden dan mensen zonder suikerziekte.

Oorspronkelijke titel:
Assessment of vitamin D levels in type 1 and type 2 diabetes patients: Results from metaanalysis by Shen L, Zhuang QS and Ji HF.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26898922

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D en suikerziekte type 2.

Onderzoeksvraag:
Is er een causaal verband tussen het slikken van soja of isoflavonen en het homocysteïnegehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 RCT’s.
Er was geen publicatie bias [p = 0.296 voor de Egger’s test en p = 0.198 voor de Begg’s test].

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in het random effect model, dat het slikken van soja of isoflavonen het homocysteïnegehalte niet significant met 0.21 [SMD = -0.21, 95% BI = -0.43 tot 0.00, I2 = 67.7%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van soja of isoflavonen het homocysteïnegehalte niet verlaagde.  

Oorspronkelijke titel:
The effect of soy or isoflavones on homocysteine levels: a meta-analysis of randomised controlled trials by Song X, Zeng R, [...], Liu C.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27214197

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over soja en het verlagen van het homocysteïnegehalte.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van omega-3 vetzuren alleen of in combinatie met de B-vitamines het homocysteinegehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 RCT’s met 3267 deelnemers. De dosering van omega-3 vetzuren was 0.2-6 gram per dag. De dosering van foliumzuur was 150-2500 microgram per dag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van alleen omega-3 vetzuren het homocysteïnegehalte significant met 1.09 μmol/L [95% BI = -2.04 tot -0.13, p = 0.03] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van omega-3 vetzuren samen met foliumzuur en B-vitamines het homocysteïnegehalte significant met 1.37 μmol/L [95% BI = -2.38 tot  -0.36, p 0.01] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van omega-3 vetzuren (0.2-6 gram per dag)  in combinatie met foliumzuur (150-2500 microgram per dag) en vitamine B6 en B12 het homocysteïnegehalte sneller verlaagde dan het slikken van alleen omega-3 vetzuren.

Oorspronkelijke titel:
A combination of omega-3 fatty acids, folic acid and B-group vitamins is superior at lowering homocysteine than omega-3 alone: A meta-analysis by Dawson SL, Bowe SJ and Crowe TC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27188895

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over omega-3 vetzuren, foliumzuur, vitamine B6 en B12 en het verlagen van het homocysteïnegehalte.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt suikerziekte type 2 de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 populatie gebaseerde cohort studies (6 prospectief en 1 retrospectief) met in totaal 1761632 deelnemers.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat suikerziekte type 2 de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 38% [gepoolde adjusted RR =1.38, 95% BI = 1.18-1.62, p    0.001, I2  = 71.2%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat suikerziekte type 2 de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder mannen significant met 40% [gepoolde adjusted RR =1.40, 95% BI = 1.17-1.67, I2  =  45.3%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat suikerziekte type 2 de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen significant met 50% [gepoolde adjusted RR =1.50, 95% BI = 1.07-2.10, p = 0.019, I2  =  63.8%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het significant verhoogde risico gelijk bleef in de subgroepenanalyses.

De onderzoekers concludeerden dat suikerziekte type 2 de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Risk of Parkinson Disease in Diabetes Mellitus: An Updated Meta-Analysis of Population-Based Cohort Studies by Yue X, Li H, […], Li T.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4863785/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van zuivelproducten de kans op het krijgen van een beroerte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 prospectieve cohort studies met in totaal 29943 mensen met een beroerte onder 762414 deelnemers. De follow-up duur varieerde van 8 tot 26 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 200 gram melk per dag, de kans op het krijgen van een beroerte significant 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.88-0.98, p = 0.004, I2 = 86%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat 38 tot 266 gram melk per dag, de kans op het krijgen van een beroerte onder Oost-Aziatische mensen significant 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.75-0.90] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico was niet significant onder Europeanen.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 40 gram kaas per dag, de kans op het krijgen van een beroerte niet significant 3% [RR = 0.97, 95% BI = 0.94-1.01] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat de verlaagde kans op het krijgen van een beroerte maximaal was bij 125 gram melk per dag en vanaf 25 gram kaas per dag.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van yoghurt, boter of totale zuivelproducten en de kans op het krijgen van een beroerte.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van 125 gram melk of minimaal 25 gram kaas de kans op het krijgen van een beroerte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dairy Consumption and Risk of Stroke: A Systematic Review and Updated Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies by de Goede J, Soedamah-Muthu SS, [...], Geleijnse JM.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27207960

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zuivelproducten en het verlagen van de kans op het krijgen van een beroerte.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 prospectieve cohort studies met 20641 mensen met suikerziekte type 2 onder 397296 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het drinken van wijn de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 15% verlaagde. Het significant verlaagde risico voor bier was 4% en voor spiritus 5%.

De onderzoekers vonden een U-vormige relatie tussen het drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2.

De onderzoekers vonden dat het drinken van 20-30 gram alcohol afkomstig van wijn de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 20% verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het drinken van 20-30 gram alcohol afkomstig van bier de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 9% verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het drinken van 7-15 gram alcohol afkomstig van spiritus de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 5% verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde, met het grootste effect bij dagelijks 20-30 gram alcohol afkomstig van wijn.

Oorspronkelijke titel:
Specific Types of Alcoholic Beverage Consumption and Risk of Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Meta-analysis by Huang J, Wang X and Zhang Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27181845

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over alcoholconsumptie en suikerziekte type 2.

1 standaardglas wijn levert 10 gram alcohol.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van graanvezels de mortaliteit?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 prospectieve cohort studies met 48052 doden aan alle oorzaken, 16882 doden aan hart- en vaatziekten, 19489 doden aan kanker en 1092 doden aan inflammatorische ziekten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel graanvezels vergeleken met weinig, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 19% [adjusted HR = 0.81, 95% BI = 0.79-0.83] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel graanvezels vergeleken met weinig, de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten significant met 18% [adjusted HR = 0.82, 95% BI = 0.78-0.86] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel graanvezels vergeleken met weinig, de kans op doodgaan aan kanker significant met 15% [adjusted HR = 0.85, 95% BI = 0.81-0.89] verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van veel graanvezels en de kans op doodgaan aan inflammatorische ziekten.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel graanvezels de kans op doodgaan aan alle oorzaken, hart- en vaatziekten en kanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Cereal fibre intake and risk of mortality from all causes, CVD, cancer and inflammatory diseases: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies by Hajishafiee M, Saneei P, […], Esmaillzadeh A.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27193606

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vezels, hart- en vaatziekten en kanker.

Een dieet met veel vezels is een dieet met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van anthocyanen de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 RCT’s met in totaal 472 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van anthocyanen de systolische bloeddruk niet significant met 1.15 mmHg [WMD = 1.15 mmHg, 95% BI = -3.17 tot 5.47, I2  =  56%] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het slikken van anthocyanen de diastolische bloeddruk niet significant met 1.06 mmHg [WMD = 1.06 mmHg, 95% BI = -0.71 tot 2.83, I2 =  0%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van anthocyanen de bloeddruk niet verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The Effect of Anthocyanins on Blood Pressure: A PRISMA-Compliant Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials by Zhu Y, Bo Y, […], Qiu C.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27082604

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verlagen van de bloeddruk.
Anthocyanen zijn flavonoïden. Vind hier meer studies over flavonoïden.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het hebben van overgewicht de kans op het krijgen van een beroerte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 prospectieve cohort studies die de buikomtrek (WC) analyseerden met in totaal 11775 mensen met een beroerte onder 405411 deelnemers, 10 prospectieve cohort studies die de taille-heupverhouding (WHR) analyseerden met in totaal 10625 mensen met een beroerte onder 407074 deelnemers en 7 prospectieve cohort studies die de taille-hoogte verhouding (WHtR) analyseerden met in totaal 6163 mensen met een beroerte onder 272269 deelnemers

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 12 cohort studies dat het hebben van een grote buikomtrek (WC) de kans op het krijgen van een beroerte significant met 28% [SRR = 1.28, 95% BI = 1.18-1.40, I2 = 15.6%, p = 0.291] verhoogde.

De onderzoekers vonden in 7 cohort studies dat het hebben van een grote taille-hoogte verhouding (WHtR) de kans op het krijgen van een beroerte significant met 49% [SRR = 1.49, 95% BI = 1.24-1.78, I2 = 52.6%, p = 0.049] verhoogde.

De onderzoekers vonden in 10 cohort studies dat het hebben van een grote taille-heupverhouding (WHR) de kans op het krijgen van een beroerte significant met 32% [SRR = 1.32, 95% BI = 1.21-1.44, I2 = 0.0%, p = 0.761] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van de buikomtrek met 10 cm de kans op het krijgen van een beroerte significant met 10% [RR = 1.10, 95% BI = 1.07-1.14, I2 = 31.7%, p = 0.138] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van de taille-hoogte verhouding met 0.05 punt de kans op het krijgen van een beroerte significant met 13% [RR = 1.13, 95% BI = 1.07-1.19, I2 = 55.8%, p = 0.035] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van de taille-heupverhouding met 0.1 punt de kans op het krijgen van een beroerte significant met 16% [RR = 1.16, 95% BI = 1.06-1.27, I2 = 75.2%, p = 0.000] verhoogde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het hebben van een grote buikomtrek (WC) de kans op het krijgen van een ischemische beroerte significant met 41% [SRR = 1.41, 95% BI = 1.21-1.56] verhoogde. Echter, dit verhoogde risico was niet significant voor hemorragische beroerte.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het hebben van een grote taille-heupverhouding (WHR) de kans op het krijgen van een ischemische beroerte significant met 35% [SRR = 1.35, 95% BI = 1.21-1.50] verhoogde. Echter, dit verhoogde risico was niet significant voor hemorragische beroerte.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het hebben van een grote taille-hoogte verhouding (WHtR) de kans op het krijgen van een ischemische beroerte significant met 55% [SRR = 1.55, 95% BI = 1.37-1.76] verhoogde. Echter, dit verhoogde risico was niet significant voor hemorragische beroerte.

De onderzoekers vonden een non-lineair positief verband tussen de taille-heupverhouding (WHR) en het risico op het krijgen van een beroerte.

De onderzoekers concludeerden dat het hebben van een grote buikomtrek (WC), een grote taille-heupverhouding (WHR) of een grote taille-hoogte verhouding (WHtR) de kans op het krijgen van een beroerte, met name een een ischemische beroerte verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Measures of Abdominal Adiposity and Risk of Stroke: A Dose-Response Meta-analysis of Prospective Studies by Zhong CK, Zhong XY, […], Zhang YH.

Link:
http://www.besjournal.com/Articles/Archive/2016/No1/201601/t20160127_124873.html

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verlagen van een beroerte en overgewicht.

Mensen met overgewicht hebben een grote buikomtrek (WC), een grote taille-heupverhouding (WHR) en een grote taille-hoogte verhouding (WHtR).

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van luteïne de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 31 longitudinale studies, 33 cross-sectionele studies en 3 interventiestudies met in totaal 387569 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat zowel het eten van veel luteïne als het hebben van een hoog luteïnebloedwaarde de kans op het krijgen van coronaire hartziekten significant met 12% [RR = 0.88, 95% BI = 0.80-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat zowel het eten van veel luteïne als het hebben van een hoog luteïnebloedwaarde de kans op het krijgen van een beroerte significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.72-0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat zowel het eten van veel luteïne als het hebben van een hoog luteïnebloedwaarde de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.60-0.92] verlaagde. Echter, het verlaagde risico was niet significant voor het krijgen van suikerziekte type 2 [RR = 0.97, 95% BI = 0.77-1.22]. 

De onderzoekers concludeerden dat zowel het eten van veel luteïne als het hebben van een hoge luteïnebloedwaarde zowel de kans op het krijgen van coronaire hartziekten als het krijgen van het metabole syndroom mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat dit overzichtsartikel geen cohort studies bevatte.

Oorspronkelijke titel:
The effects of lutein on cardiometabolic health across the life course: a systematic review and meta-analysis by Leermakers ET, Darweesh SK, […], Franco OH.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26762372

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over luteïne, hart- en vaatziekten en het metabole syndroom.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van soja-isoflavonen het nuchter bloedsuikergehalte, het nuchter insulinegehalte en de HOMA-IR waarde van menopauzale vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 RCT’s met in totaal 1529 menopauzale vrouwen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in het random effect model dat het nuchter bloedsuikergehalte van menopauzale vrouwen in de isoflavonen-groep significant 0.22 mmol/L [95% BI = -0.38 tot -0.07 mmol/L] lager was dan in de placebogroep.

De onderzoekers vonden in het random effect model dat het nuchter insulinegehalte van menopauzale vrouwen in de isoflavonen-groep significant 0.43 μIU/mL [95% BI = -0.71 tot -0.14 μIU/mL] lager was dan in de placebogroep.

De onderzoekers vonden in het random effect model dat de HOMA-IR waarde van menopauzale vrouwen in de isoflavonen-groep significant 0.52 [5% BI = 0.76 tot -0.28] lager was dan in de placebogroep.

De onderzoekers concludeerden dat er een causaal verband bestond tussen soja-isoflavonen, met name genisteïne en het verlagen van het nuchter bloedsuikergehalte, het nuchter insulinegehalte en de HOMA-IR waarde van menopauzale vrouwen.

Oorspronkelijke titel:
Soy isoflavones and glucose metabolism in menopausal women: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Ke F, Hui D, [...], Fuer L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27004555

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2 en isoflavonen.

Deze maaltijd is isoflavonenrijk.

Suikerpatiënten hebben een hoog nuchter bloedsuikergehalte, een hoog nuchter insulinegehalte en een hoge HOMA-IR waarde.

Bij de HOMA-IR test (Homeostasis Model of Assessment - Insulin Resistance test) wordt het nuchter serum glucosegehalte vermenigvuldigd met het nuchter serum insulinegehalte en gedeeld door 22.5. Er is sprake van insulineresistentie bij een waarde groter dan 2.71.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van magnesium de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 cohort studies met in totaal 10313 sterfgevallen aan hart- en vaatziekten onder 449748 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel magnesium de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten onder vrouwen significant met 16% verlaagde. Onder mannnen was dat 8%.

De onderzoekers vonden nadat gecorrigeerd te hebben voor de leeftijd en het BMI, dat elke verhoging met 100 mg magnesium per dag de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten onder vrouwen significant met 24-25% verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 100 mg magnesium per dag de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten, met name onder vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dose-response relationship between dietary magnesium intake and cardiovascular mortality: A systematic review and dose-based meta-regression analysis of prospective studies by Fang X, Liang C, […], Cao Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27053099

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over magnesium en hart- en vaatziekten.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van soja de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten of beroerte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 prospectieve cohort studies en 6 patiënt-controle studies met in totaal 4954 gevallen met een beroerte en 7616 gevallen met hart- en vaatziekten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel soja vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van een beroerte niet significant met 8% [SRR = 0.92, 95% BI = 0.70-1.10, I2 = 29.4%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel soja vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten niet significant met 3% [SRR = 0.97, 95% BI = 0.74-1.27, I2 = 62.7%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel soja vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 46% [SRR = 0.54, 95% BI = 0.34-0.87, I2 = 79.3%] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico was niet significant in cohort studies.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel soja vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 34% [SRR = 0.66, 95% BI = 0.56-0.77, I2 = 0%] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico was niet significant in cohort studies.

De onderzoekers vonden geen verband tussen soja-isoflavonen en de kans op het krijgen van een beroerte of hart- en vaatziekten.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel soja zowel de kans op het krijgen van een beroerte als hart- en vaatziekten mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het verlaagde risico niet significant was in cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Soy Consumption with Risk of Coronary Heart Disease and Stroke: A Meta-Analysis of Observational Studies by Lou D, Li Y, […], Wang H.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26974464

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over soja, het verlagen van een beroerte en hart- en vaatziekten.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van bessen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 22 RCT’s met in totaal 1251 deelnemers. De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 21.5 tot 65.5 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant met 0.21 mmol/L [WMD = -0.21 mmol/L, 95% BI = -0.34 tot -0.07, p = 0.003, I2 = 62.5%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, de systolische bloeddruk significant met 2.72 mmHg [WMD = -2.72 mmHg, 95% BI = -5.32 tot -0.12, p = 0.04, I2 = 38%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, het BMI significant met 0.36 kg/m² [WMD = -0.36 kg/m², 95% BI = -0.54 tot -0.18, p  0.00001] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, het nuchter glucosegehalte significant met 0.10 mmol/L [WMD = -0.10 mmol/L, 95% BI = -0.17 tot -0.03, p = 0.004] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, het HbA1c-gehalte significant met 0.20% [WMD = -0.20%, 95% BI = -0.39 tot -0.01, p = 0.04] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel bessen vergeleken met weinig, het TNF-α-gehalte significant met 0.99 ρg/mL [WMD = -0.99  ρg/mL, 95% BI = -1.96 tot -0.02, p = 0.04] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel bessen gedurdende 8 weken of langer, het LDL-cholesterolgehalte significant verlaagde terwijl het HDL-cholesterol (goed cholesterol) significant verhoogde. 

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel blauwe bosbessen het LDL-cholesterolgehalte significant verlaagde terwijl het HDL-cholesterol significant verhoogde. 

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel zwarte frambozen het totale cholesterol- en LDL-cholesterolgehalte significant verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel bessen, met name blauwe bosbessen en zwarte frambozen gedurende 8 weken of langer, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Berries Consumption on Cardiovascular Risk Factors: A Meta-analysis with Trial Sequential Analysis of Randomized Controlled Trials by Huang H, Chen G, […], Xue X.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4804301/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over fruit en hart- en vaatziekten.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van vitamine D de bloeddruk van mensen met suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 studies die de systolische bloeddruk van 1134 patiënten met suikerziekte type 2 analyseerden en 13 studies die de diastolische bloeddruk van 793 patiënten met suikerziekte type 2 analyseerden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D de systolische bloeddruk van mensen met suikerziekte type 2 niet significant met 0.121 mmHg [95% BI = -0.355 tot 0.113, p = 0.311, I2 = 74.2%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D de diastolische bloeddruk van mensen met suikerziekte type 2 significant met 0.160 mmHg [95% BI = -0.298 tot -0.022, p = 0.023, I2 = 0.0%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine D de diastolische bloeddruk maar niet de systolische bloeddruk van mensen met suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of vitamin D on blood pressure in patients with type 2 diabetes mellitus by Lee KJ and Lee YJ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26902507

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2, vitamine D en het verlagen van de bloeddruk.

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van verzadigd vet de kans op het krijgen van een beroerte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 prospectieve studies met 11074 mensen met een beroerte onder 476569 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge verzadigd vetconsumptie de kans op het krijgen van een beroerte significant met 11% [RR = 0.89, 95% BI = 0.82-0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge verzadigd vetconsumptie de kans op het krijgen van een fatale beroerte significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.59-0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge verzadigd vetconsumptie de kans op het krijgen van een beroerte onder Oost-Aziaten significant met 21% [RR = 0.79, 95% BI = 0.69-0.90] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden onder niet Oost-Aziaten.

De onderzoekers vonden dat een verzadigd vetconsumptie tot 25 gram per dag, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 19% [RR = 0.81, 95% BI = 0.71-0.92] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden voor 25 gram verzadigd vet en hoger per dag.

De onderzoekers vonden dat een hoge verzadigd vetconsumptie, de kans op het krijgen van een beroerte onder mannen significant met 15% [RR = 0.85, 95% BI = 0.75-0.96] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden voor vrouwen.

De onderzoekers vonden dat een hoge verzadigd vetconsumptie, de kans op het krijgen van een beroerte bij een BMI minder 24 significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.65-0.87] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden voor BMI van 24 en hoger.

De onderzoekers concludeerden dat een verzadigd vetconsumptie tot 25 gram per dag, de kans op het krijgen van een fatale beroerte onder mannen met een BMI tot 24 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Can dietary saturated fat be beneficial in prevention of stroke risk? A meta-analysis by Cheng P, Wang J, [...], Zhang H.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26979840

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over (verzadigd) vet en het verlagen van een beroerte.

25 gram verzadigd vet per dag komt overeen met een dieet/producten met 11.3 En% verzadigd vet. Welke producten uit de supermarkt maximaal 11.3 En% verzadigd vet bevatten, kunt u hier opzoeken.
Welke maaltijden maximaal 11.3 En% verzadigd vet bevatten, kunt u hier opzoeken.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 prospectieve observationele studies met in totaal 706716 deelnemers (275711 mannen en 431005 vrouwen), waarvan  31621 mensen met suikerziekte type 2.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in cohort studies een non-lineair verband tussen het drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001].  

De onderzoekers vonden zowel in mannen als vrouwen een non-lineair verband tussen het drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [mannen: p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001 en vrouwen: p-trend 0.001, p-non-lineair 0.001].  

De onderzoekers vonden dat het licht drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 17% [RR = 0.83, 95% BI = 0.73-0.95, p = 0.005] verlaagde.   

De onderzoekers vonden dat het matig drinken van alcohol de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 26% [RR = 0.74, 95% BI = 0.67-0.82, p 0.001] verlaagde.   

De onderzoekers vonden geen verband tussen het overmatig drinken van alcohol en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2.

De onderzoekers concludeerden dat een lichte tot matige alcoholconsumptie de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Association between alcohol consumption and the risk of incident type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis by Li XH, Yu FF, […], He J.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/103/3/818.abstract

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2 en alcoholconsumptie.

Een lichte tot matige alcoholconsumptie komt in de praktijk overeen met 1-3 glazen alcohol per dag.