Waarom is “100% natuurlijk” op Arla zuiveldrank Zin! misleidend?

 

Product:
Arla zuiveldrank Zin! met honingkruidextract rode vruchten en citrusvruchten.
Deze 2 producten worden geproduceerd door Arla Foods B.V. in Nijkerk. Het verschil tussen deze 2 producten zitten in de aroma’s. Het ene product bevat citrusvruchtenaroma en het andere rode vruchtenaroma. De fabrikant is niet wettelijk verplicht het aroma op de verpakking toe te lichten. Dat is de reden dat op de verpakking  alleen aroma staat en niet citrusvruchtenaroma of rode vruchtenaroma.

Bijzonderheden:
Het product is gezoet met steviolglycosiden (honingkruidextract oftewel stevia) en rietsuiker. Het product is 100% natuurlijk.

100% natuurlijk:
Volgens de producent Arla is het product 100% natuurlijk want het bevat de natuurlijke zoetstof honingkruidextract en natuurlijk aroma. Maar wat verstaat de levensmiddelenwetgeving onder de natuurlijke zoetstof honingkruidextract en natuurlijk aroma?

De honingkruidextract ook wel stevia genoemd is de nieuwste zoetstof die toegestaan is in levensmiddelen waarbij geclaimd wordt dat het hier om een natuurlijke zoetstof met nagenoeg geen calorieën gaat. Maar voor de Warenwet is de honingkruidextract een extract met minimaal 95% zuiverheid aan steviolglycosiden.
Anders gezegd, voor de levensmiddelenwetgeving is de honingkruidextract dus geen natuurlijke zoetstof maar een natuurlijk plantenextract dat 200-300 keer zoeter is dan suiker. Omdat stevia voor de wet geen natuurlijke zoetstof is, mag de fabrikant de woorden “natuurlijke zoetstof” niet op de verpakking zetten. Dat is de reden dat de woorden “natuurlijke zoetstof” nergens op de verpakking te vinden zijn!
Om de consument toch het gevoel te geven dat stevia een natuurlijke zoetstof is terwijl het voor de wet niet is, vervangt de fabrikant de woorden “natuurlijke zoetstof” door de woorden “zonder kunstmatige zoetstoffen”. Door deze vervanging kan de fabrikant toch nog de gewenste boodschap uitdragen zonder de wet daarbij te overtreden want een product met natuurlijke zoetstof stevia of een product zonder kunstmatige zoetstoffen maar met stevia heeft voor de consument dezelfde betekenis!

Dit product heeft een honingachtige smaak. Vandaar op de verpakking de toepasselijke naam honingkruidextract in plaats van stevia of E960.

In de ingrediëntenlijst zijn de woorden natuurlijk aroma te lezen. Maar voor de wet bestaat 1 mg natuurlijk aroma uit 0.095 mg natuurlijke bestanddelen (uitgaande dat de aroma uit 90% oplosmiddelen bestaat) en de rest oftewel 0.905 mg is onnatuurlijk! Anders gezegd, de wet heeft een andere definitie voor natuurlijk aroma dan de consument.

Dus “100% natuurlijk” op de verpakking van dit product moet u als consument ook niet letterlijk nemen! Het product voldoet in ieder geval aan de wet.

Wilt u als consument echt weten of een bepaald ingrediënt echt natuurlijk is, lees dan de ingrediëntenlijst. Komt het woord natuurlijk daar niet in voor dan is het desbetreffende ingrediënt voor de wet toch niet natuurlijk. Stevia is voor de wet niet natuurlijk maar de aroma wel en daarom staat het woord “natuurlijk” alleen voor het woord aroma maar niet voor het woord zoetstof in de ingrediëntenlijst.
De ingrediëntenlijst is namelijk het gedeelte waar de fabrikant aan de wet moet voldoen. De fabrikant mag van de wet in de ingrediëntenlijst alleen maar zoetstoffen uit stevia vermelden of E960. Zoetstoffen uit stevia is hetzelfde als steviolglycosiden (zie ingrediëntenlijst).

Het zal goed zijn wanneer de wet de fabrikant verplicht de ingrediëntenlijst op de voorkant van de verpakking te zetten.

Natuurlijke zoetstof zonder calorieën in reclame:
In reclame wordt stevia neergezet als een natuurlijke zoetstof zonder calorieën terwijl stevia voor de levensmiddelenwetgeving niet een natuurlijke zoetstof is. Daarbij wordt de fabrikant om de onaangename smaak van stevia te maskeren gedwongen om suikers aan het product toe te voegen. Met andere woorden, een levensmiddel met 100% stevia is niet mogelijk of anders gezegd, een levensmiddel met stevia bevat altijd suikers. Dat is ook de reden dat op de verpakking van deze 2 producten nergens 0% suikers staat!

In reclame hoeft de fabrikant ook niet aan de levensmiddelenwetgeving te houden. De enige plek waar de wet het laatste woord heeft, is de ingrediëntenlijst. Maar de ingrediëntenlijst is nooit te zien in reclame.

Citroensap:
In de ingrediëntenlijst is het woord citroensap te lezen. Citroensap wordt toegevoegd om de zuurgraad van het product te verlagen, dan wel te handhaven. Het handhaven van de zuurgraad is nodig om het product een aantal weken mee te geven. Het toevoegen van citroensap heeft als voordeel dat de fabrikant geen zuurteregelaars nodig heeft om de zuurgraad van het product te handhaven (=gelijk te houden). Zuurteregelaars zijn namelijk E-nummers en citroensap dus niet.

Verder kan citroensap de zure smaak van het product maskeren.

Als consument is goed om te weten dat ingrediënten altijd uit technologisch oogpunt aan levensmiddelen worden toegevoegd en nooit enkel voor de smaak!

Rietsuiker:
Het nadeel van de honingkruidextract is dat het een onaangename smaak aan het product geeft. Om die onaangename smaak te verbergen wordt aan dit product rietsuiker toegevoegd. Rietsuiker past ten opzichte van glucose en bietsuiker beter bij het imago 100% natuurlijk.

Rietsuiker wordt gewonnen uit suikerriet. Tijdens het zuiveringsproces is een stap in de suikerproductie overgeslagen. Dat is de reden dat rietsuiker bruin van kleur is. Bij bietsuiker kan geen stap overgeslagen worden omdat anders bietsuiker niet lekker smaakt.

Voor de gezondheid maakt het niet uit welk type suiker (riet- of bietsuiker) gebruikt wordt.

0% vet:
0% vet is een voedingsclaim. De fabrikant mag deze claim pas op de verpakking zetten wanneer het product maximaal 0.5 gram vet per 100 ml product bevat.
Dit product levert per 100 ml 39 kcal, 6 gram koolhydraten en 3 gram eiwitten.
6 gram koolhydraten leveren 6x4= 24 kcal en 3 gram eiwitten leveren 3x4 = 12 kcal.
Er blijft dus nog 3 (39-(24+12)) kcal over. Deze 3 kcal komt overeen met 0.33 (3/9) gram vet.
Dus in 100 ml Zin! zit 0.33 gram vet en dat voldoet aan de wettelijke eis van “0% vet”. De fabrikant mag dus van de wet 0% vet op de verpakking zetten.

Het schrapende gevoel op de tong na het drinken wordt veroorzaakt door het ontbreken van vet in het product.

Magere yoghurt:
In de ingrediëntenlijst is te zien dat magere yoghurt vetgedrukt is. Volgens de nieuwe wetgeving die in 2014 ingaat, moet de fabrikant alle allergenen in de ingrediëntenlijst vetmaken. Magere yoghurt is voor de wet een allergeen en moet daarom vetgedrukt worden. Verder is de fabrikant in de nieuwe wetgeving niet meer verplicht natrium en vezels in de tabel voedingswaarde per 100 ml te vermelden. Dat is te zien bij het raadplegen van de tabel voedingswaarde per 100 ml.

13% ADH calcium:
In 100 ml Zin! zit 100 mg calcium. Dat komt volgens de verpakking overeen met 13% van de ADH want de ADH voor calcium is volgens de levensmiddelenwetgeving  800 mg. Maar als consument moet u niet de ADH van de levensmiddelenwet hanteren maar die van de Gezondheidsraad. De ADH van calcium van de Gezondheidsraad is 1000 mg. Dus 100 ml Zin! levert 10% van de ADH van de Gezondheidsraad.
De ADH van de Gezondheidsraad is niet terug te vinden op de verpakking van levensmiddelen. Ze zijn te vinden op de website van het Voedingscentrum.

Calcium in dit product wordt niet kunstmatig toegevoegd want calcium komt in de ingrediëntenlijst niet voor. Het is afkomstig van het ingrediënt magere yoghurt. Wanneer calcium niet kunstmatig wordt toegevoegd hoeft die niet te voldoen aan de minimale wettelijke eis van 15% ADH per 100 ml.

Het vermelden van calcium op de verpakking is niet wettelijk verplicht. Dus een zuiveldrank zonder calciumvermelding op de verpakking wil niet zeggen dat het geen calcium bevat. In álle zuivelproducten zitten calcium (maar ook fosfor, vitamine B2 en B12) omdat ze gemaakt van melk zijn en in melk zit calcium (maar ook fosfor, vitamine B2 en B12).

Wanneer 15% ADH per 100 ml op de verpakking staat, kan de consument vanuit gaan dat het mineraal of de vitamine kunstmatig (uit een zak) aan het product is toegevoegd!

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zit 1 E-nummer. De honingkruidextract oftewel stevia is voor de wet E960. De fabrikant mag van de wet een E-nummer voluit schrijven of als een E-nummer op de verpakking weergeven.
Voor de wet zijn alle zoetstoffen, zoals stevia, acesulfaam K en aspartaam E-nummers en kunstmatig. Dat is ook de reden waarom de woorden “natuurlijke zoetstof” nergens in de wettelijk verplichte ingrediëntenlijst terug te vinden zijn!

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want een E-nummer bestaat voor de wet uit een naam en een nummer. De fabrikant is niet wettelijk verplicht een E-nummer als nummer te vermelden.
Waarom de ene fabrikant een E-nummer als nummer vermeldt en de andere niet heeft te maken met de bedrukkosten van de verpakking, het imago van een E-nummer en de ruimte in de ingrediëntenlijst.

Tegenwoordig wil de consument een clean label hebben. Clean label is Engels voor een schone verpakking oftewel een verpakking zonder E-nummers en kunstmatige toevoegingen.
Kort door de bocht is een verpakking zonder E-nummers niets anders dan een verpakking waarbij E-nummers niet als nummers maar voluit geschreven zijn. Het voluit schrijven van E-nummers maakt de verpakking duurder en een dure verpakking leidt tot een duur product.
Het voluit schrijven van E-nummers wordt vaak toegepast bij zuigelingenvoeding en frisdranken en sappen, bedoeld voor kinderen omdat ouders niet willen dat hun kinderen E-nummers binnenkrijgen.

Wat is gezonder?
Zuiveldrank met kunstmatige zoetstoffen maar zonder suiker of zuiveldrank met de zogenaamde “natuurlijke” zoetstof stevia maar mét suiker?

Suiker doet het caloriegehalte van het product toenemen. De gebruikte suiker in deze zuiveldrank is een eenvoudige suiker oftewel slechte suiker. Slechte suiker heeft in levensmiddelen een heel belangrijk technologisch voordeel: het maakt het product zoet. Daarom zitten in zoete producten veel slechte suikers! Meervoudige suiker oftewel goede suiker kan het product namelijk niet zoet maken.

Als consument willen wij zoveel mogelijk eenvoudige suikers vermijden omdat wij eenvoudige suikers als ongezond bestempelen. Dan is de vraag: is een zuiveldrank gezoet met eenvoudige suiker (rietsuiker) en stevia dan nog gezond?

Als consument is goed om te weten dat een product die 100% natuurlijke ingrediënten bevat niet automatisch gezond is!

Voedingswaarden:
Dit product levert 30.77 En% eiwit, 61.54 En% koolhydraten (waarvan 61.54 En% eenvoudige suikers) en 7.69 En% vet. Het product bevat 0.04 gram natrium per 100 ml.

Mensen met overgewicht wordt aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers. Het moet bijgezegd worden dat het niet mogelijk is om een zuiveldrank met maximaal 25 En% eenvoudige suikers te maken zonder daarbij zoetstoffen te gebruiken. Zuiveldrank met 25% eenvoudige suikers smaakt namelijk niet zoet genoeg en dat vindt de consument niet lekker.
Als consument is goed om te weten dat wij zuivelproducten voor calcium, vitamine B2, B12 en eiwitten eten.