EPA & DHA

Maaltijden rijk aan EPA & DHA (=dekt minimaal 1 dag ADH oftewel levert minimaal 450 mg EPA & DHA per dag):

1. Pasta pesto met zalm en noten voor 4 personen
2. Lasagne met zuurkool en zalm voor 4 personen
3. Tagliatelle met mosselen voor 4 personen
4. Pastasalade met makreel, paprika en pesto voor 4 personen
5. Spruitjestaart met gerookte haring voor 4 personen
6. Rijstsalade met mango en makreel voor 4 personen
7. Paella met zeevruchten voor 4 personen
8. Pasta met sardines en olijven voor 4 personen
9. Italiaanse bol met gerookte makreelfilet en ketchup voor 4 personen
10. Makreelpastasalade met sperziebonen en eieren voor 4 personen
11. Risotto met garnalen en zalm voor 4 personen
12. Zalmquiche met paprika en eieren voor 4 personen
13. Rijstvermicelli met zalm, tomaten en ui voor 4 personen
14. Salade van cherrytomaten met pijnboompitten en forelfilet voor 1 persoon
15. Vietnamese noedelsoep (bánh canh) met makreel, ui en tomaten voor 1 persoon
16. Couscous met mosselrauwkost voor 4 personen
17. Zoete aardappelen met zalm en spinazie voor 4 personen

Wetenschappelijke studies (overzichttsartikelen) over viseten of EPA en DHA:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van (prospectieve) cohort studies of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

1. Veel witvlees en vis verlagen leverkanker
2. Veel gevogelte verhoogt alvleesklierkanker
3. Dagelijks 2 gram omega-3 supplementen verhogen spiermassa bij ouderen
4. 0.5 portie vis per week verlaagt MS
5. Omega-3 vetzuren + vitamine E of D verlagen zwangerschapsdiabetes
6. Omega-3 vetzuren verlagen CRP-gehalte van nierpatiënten met hemodialyse
7. Kinderen en adolescenten met ADHD hebben een tekort aan n-3 PUFA vetzuren
8. Maximaal 175 mg DHA per dag via voeding verlaagt baarmoederkanker
9. Dagelijks 600 mg omega-3 vetzurensupplementen verlagen mogelijk chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie
10. Vis verlaagt het metabole syndroom
11. n-3 PUFA supplementen verlaagt de buikomtrek van mensen met overgewicht of obesitas
12. Dagelijks >650 mg DHA + EPA supplementen tijdens zwangerschap verhoogt geboortegewicht
13. Visconsumptie tijdens de zwangerschap verlaagt niet allergie bij nakomelingen in de leeftijd tussen 0 en 8 jaar
14. Eet vis gedurende de kinderjaren tegen allergische rhinitis en eczeem
15. Een hoge consumptie van schelpdieren en zeewater visen verlaagt mogelijk schildklierkanker
16. Het slikken van omega-3 vetzuren verlaagt chronische pijn
17. EPA en DHA-supplementen verlichten pijn bij reumatoïde artritis
18. Veel vlees en alcohol verhogen leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
19. Dagelijks 1 gram DHA of EPA via voeding verlaagt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
20. Regelmatig visconsumptie verlaagt leeftijdsgebonden oogziekte
21. 1 keer per week vette vis of tonijn verlaagt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
22. Kinderen met ADHD moeten meer omega-3 vetzuren binnenkrijgen
23. Vet verhoogt niet colitis ulcerosa
24. Vis verlaagt ziekte van Crohn
25. Vis verlaagt heupfracturen
26. Vette vissen verhogen het vitamine D-bloedgehalte met 6.8 nmol/L
27. 0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken verlagen depressie onder vrouwen
28. Vis verlaagt depressie
29. Vis verlaagt depressie
30. 100 gram vis per dag verlaagt hart- en vaatziekten
31. Dagelijks 20 gram vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
32. Veel EPA en DHA via voeding verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
33. 60 gram vis per dag verlaagt de all-cause mortalieit
34. Minimaal 100 gram vis per week verlaagt de ziekte van Alzheimer
35. 100 gram vis per week verlaagt de ziekte van Alzheimer
36. 1 portie vis per week of 100 gram DHA per dag verbetert het geheugen van ouderen
37. Dagelijks 400-1800 mg EPA en DHA vertraagt het cognitieve achteruitgang bij ouderen
38. Dagelijks 580 mg DHA of 1 gram DHA en EPA verbetert het geheugen van ouderen
39. Dagelijks 420 mg EPA supplementen verbetert cognitieve functie
40. Meer dan 2 gram EPA en DHA per dag verlaagt de bloeddruk
41. Vis verlaagt borstkanker onder Aziaten
42. Het eten van 100 mg EPA en DHA per dag verlaagt borstkanker
43. Dagelijks 1.5 g EPA + DHA verbetert insulinegevoeligheid bij kinderen
44. 2-3 porties vis per week verlagen coronaire hartziekte onder patiënten met suikerziekte type 2
45. Visoliesupplementen verbeteren niet de insulinegevoeligheid van mensen met suikerziekte type 2
46. Dagelijks 1-6 gram EPA + DHA verlaagt mogelijk ontstekingen in mensen met suikerziekte type 2
47. Visoliesupplementen verlagen mogelijk suikerziekte type 2
48. Dagelijks 100 gram (rood)vlees verhoogt suikeziekte type 2
49. Een hoger DHA-gehalte in het bloed verlaagt het metabole syndroom
50. Consumptie van vis of visolie verlaagt het gewicht, het BMI, het lichaamsvet en de buikomtrek
51. Een hoge visconsumptie verlaagt coronaire hartziekte
52. 2-4 keer per week vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
53. Probiotica- en visoliesupplementen tijdens zwangerschap verlagen allergie
54. Consumptie van vis verlaagt astma bij kinderen
55. Veel fruit, vezels, vis en vitamine C verlagen COPD in volwassenen
56. Visconsumptie vanaf 6-9 maanden na de geboorte verlaagt astma bij kinderen
57. Het eten van vis verlaagt de kans op cerebrovasculaire ziekten
58. Het eten van vis verlaagt waarschijnlijk dikkedarmkanker
59. 100 gram vis per week verlaagt leverkanker
60. Visconsumptie verbetert longfunctie van rokers
61. Het eten van veel vis verlaagt mogelijk longkanker
62. Suikergezoete frisdrank, eieren en rood- en bewerkt vlees verhogen hart- en vaatzieken
63. EPA&DHA verlagen postoperatieve atriale fibrillatie na een bypass hartoperatie
64. 175-350 gram vette vis per week voor hartpatiënten
65. EPA en DHA supplementen verlagen hart- en vaatziekten
66. Een hoge DHA-bloedwaarde verlaagt een fatale hartziekte
67. Minimaal 1 keer per week vis verlaagt hartfalen
68. Vis en LC-PUFA verlagen niet alvleesklierkanker
69. Viseten verlaagt niet slokdarmkanker
70. PUFA-supplementen verhogen niet intelligentie van baby’s met een laag geboortegewicht
71. Visoliesupplementen tijdens de zwangerschap verlaagt vroeggeboorte en verhoogt geboortegewicht
72. N-3 vetzurensupplementen verlagen pre-eclampsie tijdens de zwangerschap
73. Viseten en niet visoliesupplementen beschermt tegen hart- en vaatziekten
74. Witvlees, vis en gevogelte verlagen niet dikke darm adenoom
75. Omega-3 PUFA’s via voeding verlaagt spijsverteringskanker
76. Vis verlaagt maagdarmkanker
77. 40 gram ingemaake groenten per dag verhoogt maagkanker

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

• N-3 (omega-3) vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Alfa-linoleenzuur, eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) zijn n-3 vetzuren.
• EPA en DHA worden ook wel visvetzuren genoemd.
• Omega-3 supplement (visoliesupplement of visoliecapsule) bestaat vaak uit een combinatie van EPA en DHA.
• Het lichaam kan EPA en DHA uit alfa-linoleenzuur maken maar dit omzettingsproces verloopt zeer moeizaam. Slechts 10-15% alfa-linoleenzuur wordt in EPA en DHA omgezet. Daarom worden EPA en DHA uit voedingskundige oogpunt ook essentiële vetzuren genoemd.
• Uit EPA wordt de hormoonachtige eicosanoïden gemaakt maar deze eicosanoïden hebben ontstekings- en tromboseremmende werking. Dus is het beter dat het lichaam eicosanoïden uit EPA produceert dan uit arachidonzuur.
• Uit arachidonzuur wordt ook de hormoonachtige eicosanoïden gemaakt maar deze eicosanoïden hebben ontstekings- en trombosestimulerende werking.
• DHA is een zeer belangrijk bestanddeel van celmembranen, zoals hersenmembraan. Om die reden wordt DHA aan flesvoeding toegevoegd.
• Zwangeren hebben meer behoefte aan DHA.
• Tijdens borstvoeding geeft de moeder per dag 70-80 mg DHA aan de baby.
• Vitamine E in visoliesupplement beschermt EPA en DHA tegen oxidatie oftewel afbraak.
• Natuurlijke EPA en DHA worden in het lichaam beter opgenomen dan synthetische EPA en DHA.
• Eet minimaal 2 keer per week vis (100-150 gram vis per keer) met minimaal 1 keer vette vis (makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm) om zo voldoende EPA en DHA binnen te krijgen.
• In vette vissen zitten meer EPA en DHA dan in niet-vette vissen.
• Vette vissen zijn vissen met meer dan 10% vet.
• De Gezondheidsraad adviseert 450 mg EPA en DHA per dag.
• Het causale verband tussen EPA en DHA en het verlaagde risico op het krijgen hart- en vaatziekten wordt op grond van de huidige wetenschappelijke kennis niet meer ondersteund en daarom adviseren voedingsdeskundigen voor vis en niet voor visoliesupplementen te kiezen want vis levert naast EPA en DHA ook eiwitten, jodium en vitamine A en D. 
• De wetenschap denkt dat EPA en DHA in combinatie met eiwitten, jodium en vitamine A en D de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlaagt. Maar het kan ook zijn dat mensen die vis eten een andere (lees een gezonde) voedingspatroon hebben dan mensen die geen vis eten.
• Eet gerust vis in combinatie met nitraatrijke groenten. Het is niet erg om nitraatrijke groenten opnieuw op te warmen.
• Eet niet meer dan 2 keer per week nitraatrijke groenten want teveel nitraat is schadelijk voor het lichaam.
• Nitraatrijke groenten zijn. andijvie, bietjes, Chinese kool, bleekselderij, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, sla, spinazie, spitskool, venkel en waterkers.
• Vanaf 14 december 2012 is bij de wet verboden niet goedgekeurde claims van de EFSA op de verpakking van levensmiddelen en voedingssupplementen te zetten.
• De EFSA heeft de volgende claims van EPA en DHA goedgekeurd:
• Nodig voor een normaal bloedvettenniveau in het lichaam. Deze claim geldt pas bij 2-4 gram per dag.
• Nodig voor een normale bloeddruk in het lichaam. Deze claim geldt pas bij 3 gram per dag.
• Nodig om het hart gezond te houden. Deze claim geldt pas bij 250 mg per dag.
   
• De EFSA heeft de volgende claims van DHA goedgekeurd:
• Nodig voor het normaal laten functioneren van de ogen. Deze claim geldt pas bij 250 mg per dag.
• Nodig voor het normaal laten functioneren van de hersenen. Deze claim geldt pas bij 250 mg per dag.

Lees hier meer over EPA en DHA.