Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van noten de kans op sterfte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 20 prospectieve cohort studies met 467389 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 10 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op sterfte door alle oorzaken (all-cause mortaliteit) significant met 19% [RR = 0.81, 95% BI = 0.77-0.85, I2 = 43%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 5 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op sterfte door hart- en vaatziekten significant met 27% [RR = 0.73, 95% BI = 0.68-0.78, I2 = 16%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 7 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op CHD-mortaliteit significant met 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.64-0.76, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel noten de kans op sterfte door alle oorzaken verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
A systematic review and meta-analysis of nut consumption and incident risk of CVD and all-cause mortality by Mayhew AJ, de Souza RJ, [...], Mente A.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26548503

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van noten en hart- en vaatziekten.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van noten de kans op sterfte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 20 prospectieve cohort studies met 467389 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 10 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op sterfte door alle oorzaken (all-cause mortaliteit) significant met 19% [RR = 0.81, 95% BI = 0.77-0.85, I2 = 43%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 5 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op sterfte door hart- en vaatziekten significant met 27% [RR = 0.73, 95% BI = 0.68-0.78, I2 = 16%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 7 studies dat het eten van veel noten vergeleken met weinig, de kans op CHD-mortaliteit significant met 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.64-0.76, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel noten de kans op sterfte door alle oorzaken verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
A systematic review and meta-analysis of nut consumption and incident risk of CVD and all-cause mortality by Mayhew AJ, de Souza RJ, [...], Mente A.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26548503

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van noten.

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 636 kcal, 28 gram vet, 53 gram eiwit en 43 gram koolhydraten oftewel 40 En% vet, 33 En% eiwit en 27 En% koolhydraten. Dit recept bevat 13 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal.
27 En% (=spreekt uit als energieprocent) koolhydraten wil zeggen, dat 43 gram koolhydraten 27% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 636 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
40 En% vet wil zeggen, dat 28 gram vet 40% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 636 kcal.

Deze maaltijd levert 40 En% vet, waarvan 13 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal en is daarom ongezond want een gezonde maaltijd mag maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en moet minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.
Om te corrigeren voor het ongezonde deel van deze maaltijd mag het volgende product maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en moet minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten want:
40 + 30 = 70. 70/2 (producten) = 35 En% vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
13 + 7 = 20. 20/2 (producten) = 10 En% verzadigd vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
1.3 + 1.3 = 2.6. 2.6/2 (producten) = 1.3 gram vezels per 100 kcal (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
Onthoud:
Ongezonde maaltijden kunnen altijd deel uitmaken van een dagelijks gezonde voeding mits u maar in de volgende producten correcties uitvoert voor het ongezonde deel van de vorige maaltijd.
Een dagelijks gezonde voeding is niet een voeding met alleen maar gezonde producten/maaltijden maar is een voeding met voornamelijk gezonde producten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijks gegeten producten/maaltijden moet gezond (maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal) zijn.
Welke producten uit de supermarkt 30 En% vet, 7 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.
Deze maaltijden bevatten 30 En% vet, 7 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal.

Het hoge vetgehalte van deze maaltijd (>35 En% vet) wordt veroorzaakt door de Philadelphia kruiden en de notenrijst.
Het hoge verzadigd vetgehalte van deze maaltijd (>10 En% verzadigd vet) wordt veroorzaakt door de Philadelphia kruiden. Producten, zoals Philadelphia kruiden waar room inzitten, hebben vaak een hoog verzadigd vetgehalte. Room geeft producten geur en smaak want geur- en smaakstoffen lossen namelijk op in vet.

Deze maaltijd dekt dankzij kalkoenfilet en paddenstoelen per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B3 van 1 dag.

Deze maaltijd dekt dankzij kalkoenfilet per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van een halve dag.

Eet kalkoenfilet voor vitamine B3 en B12. Vitamine B12 komt alleen in dierlijke producten voor. Hoeveel vitamine B3 in elk levensmiddel zit, kunt u hier opzoeken.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie 7 sneetjes volkorenbrood grof en 10 stuks cracottes vital levert 27 gram vezels. Deze combinatie dekt ook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B6 van 1 dag.   
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
30 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Eet kalkoenfilet en cracottes vital voor vitamine B6. Het is niet mogelijk via slechts één maaltijd de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B6 te dekken. Er is meedere maaltijden en/of producten voor nodig.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is de (minimale) hoeveelheid die nodig is om het dagelijkse verlies van een bepaalde voedingsstof (bijvoorbeeld vitamine B6) in het menselijk lichaam te compenseren.

Bijzonderheden:
Dit recept bevat noten, knoflook, broccoli, 150 gram gevogelte en paddenstoelen.

Bereiding & Ingrediënten van notenrijst met wokschotel van kalkoenfilet en bospaddestoelen voor 4 personen

Bereiding:

1. Kook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking beetgaar.
2. Doe de broccoliroosjes in een pan met ruim kokend water en blancheer ze [Door het blancheren blijft de kleur behouden].  
3. Snijd het kalkoenvlees in blokjes, snipper de sjalotten, hak de knoflookteentjes fijn en snijd de champignons en het eekhoorntjesbrood in plakjes [Het eekhoorntjesbrood behoort tot de bekendste steelpaddenstoelen van Nederland].
4. Verhit in een wok de zonnebloemolie en bak de kalkoenblokjes in 3-5 minuten goudbruin. Haal ze uit de wok [10 ml zonnebloemolie levert 7.6 mg vitamine E. De ADH van vitamine E ligt tussen 9 en 11 mg).
5. Doe vervolgens de sjalotten, de knoflook en de paddenstoelen in de wok en bak ze 3 minuten. Voeg de Noilly Prat toe en laat een paar minuten sudderen [Noilly Prat is een Franse droge vermout. In 1813 ontwikkelde Joseph Noilly zijn eerste recept voor een vermout. Zijn zoon Louis ging in zee met zijn zwager Claudius Prat en in 1855 werd Noilly Prat & Cie opgericht].
6. Voeg aan de Noilly Prat de kalkoenblokjes en meng voorzichtig de Philadelphia kruiden door. Breng op smaak met peper en zout.
7. Verdeel de rijst en de wokschotel over 4 borden en garneer de borden met vers fijngehakte peterselie.

Ingrediënten:

• Notenrijst (300 gram, ongekookt)
• Kalkoenfilet (600 gram)
• Philadelphia kruiden (200 gram)
• Kastanjechampignons (250 gram)
• Eekhoorntjesbrood (50 gram)
• Broccoliroosjes (400 gram)
• 2 sjalotten (20 gram, gesnipperd)
• 4 knoflookteentjes
• 1 eetlepel zonnebloemolie (10 ml)
• 2 eetlepels Noilly Prat (droge witte vermout)
• 2 eetlepels verse peterselie, fijngehakt
• Peper en zout

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 642 kcal, 34 gram vet, 34 gram eiwit en 50 gram koolhydraten oftewel 48 En% vet, 21 En% eiwit en 31 En% koolhydraten. Dit recept bevat 5 En% verzadigd vet en 1.4 gram vezels per 100 kcal.
31 En% (=spreekt uit als energieprocent) koolhydraten wil zeggen, dat 50 gram koolhydraten 31% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 642 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
48 En% vet wil zeggen, dat 34 gram vet 48% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 642 kcal.

Deze maaltijd bevat 48 En% vet en is daarom vetrijk want het ligt boven de norm van 35 En% vet. Echter, dit vet is onverzadigd en dat is te zien want deze maaltijd bevat slechts 5 En% verzadigd vet en dat ligt onder de norm van 10 En% verzadigd vet. Met andere woorden, deze maaltijd is vetrijk maar het vet is grotendeels onverzadigd.

Het hoge vetgehalte (>35 En% vet) van deze maaltijd wordt veroorzaakt door de notenrijst, tonijn en pistachenoten. Noten bevatten veel vet maar het vet is onverzadigd oftewel goed vet. Verzadigd vet is slecht vet.

Deze maaltijd dekt dankzij 80 gram tonijn per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 1 dag.

Deze maaltijd dekt per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B3 van 1 dag.
Eet tonijn voor vitamine B3 en B12.

Deze maaltijd is rijk aan onverzadigd vet en B-vitamines en is daarom geschikt in de strijd tegen dementie.

In combinatie met
Dit recept in combinatie met 7 sneetjes zachte meergranenbrood en 3 kiwi's levert 25 gram vezels, 220 microgram foliumzuur en 220 mg vitamine C. Deze combinatie is rijk aan onverzadigd vet, B-vitamines (foliumzuur, B3 en B12) en antioxidanten (vitamine C) en is daarom geschikt in de strijd tegen dementie.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
30 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.
Minimaal 200 microgram foliumzuur is per dag nodig om een hoog homocysteïnegehalte te voorkomen. Een hoog homocysteïnegehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.

Bijzonderheden:
Dit recept bevat noten en per persoon 240 mg EPA en DHA.

Bereiding & Ingrediënten van rijstsalade met tonijn, paprika en munt voor 4 personen

Bereiding:

1. Kook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking beetgaar.
2. Laat de tonijn uitlekken [Er is gekozen voor tonijn op water om zo het verzadigd vetgehalte van de maaltijd laag te houden].
3. Halveer ondertussen de paprika’s in de lengte en verwijder de zaadlijsten. Snijd de paprika in stukjes [In paprika zit per 100 gram meer vitamine C dan in kiwi].
4. Snijd de bleekselderij in boogjes en hak de pistachenoten en de knoflook fijn.
5. Doe de knoflook, pistachenoten in de koekenpan en fruit ze 1 minuut.
6. Voeg vervolgens de tonijn, bruschetta tomaatsalade, rijst en de paprikastukjes toe en breng na 3 minuten het gerecht met peper en zout op smaak.
7. Verdeel het gerecht over 4 borden en garneer de borden met grof gehakte munt.

Ingrediënten:

• Notenrijst (300 gram, ongekookt)
• 2 blikjes tonijn op water (320 gram, uitgelekt)
• Gepelde pistachenoten (100 gram)
• 1 zak gekleurde paprikamix (240 gram, gesneden)
• 4 stengels bleekselderij (160 gram, gesneden)
• 1 bakje bruschetta tomaatsalade (150 gram)
• Vers grof gehakte munt (15 gram)
• 2 knoflookteentjes
• Peper en zout

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een hoog homocysteïnegehalte de kans op het krijgen van dementie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 cohort studies met 8669 deelnemers. De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 47 en 81 jaar en de gemiddelde studieduur was 5 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het homocysteïnegehalte met 5 micromol/L de kans op het krijgen van dementie significant met 35% [OR =1.35, 95% BI = 1.02-1.79] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verlaging van het homocysteïnegehalte met 3 micromol/L (de gemiddelde verlaging door foliumzuur- en vitamine B12-supplementen) de kans op het krijgen van dementie significant met 22% [OR = 0.78, 95% BI = 0.66-0.93] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoog homocysteïnegehalte de kans op het krijgen van dementie verhoogde.
                                                  
Oorspronkelijke titel:
Serum homocysteine and dementia: meta-analysis of eight cohort studies including 8669 participants by Wald DS, Kasturiratne A and Simmonds M.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21784352

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over het verlagen van het homocysteïnegehalte en studies over dementie.

Maaltijden geschikt in de strijd tegen dementie:

1. Rijstsalade met tonijn, paprika en munt voor 4 personen
2. Belgische wilde konijnenstoofpot voor 4 personen

Wetenschappelijke studies (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en dementie:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

1. Dagelijks 1 kopje groene thee verbetert geheugen
2. Laag bloed carotenoïdengehalte verhoogt dementie
3. Dagelijks 0.5-50 mg carotenoïdensupplementen verbetert geheugen bij mensen zonder dementie
4. Ziekte van Alzheimer verhoogt een hersenbloeding
5. LDL-cholesterolgehalte hoger dan 121 mg/dL verhoogt Alzheimer
6. Hartfalen verhoogt dementie
7. Obesitas verhoogt dementie
8. Verzadigd vet verhoogt cognitieve stoornissen
9. Veel antioxidanten via voeding verlaagt ziekte van Alzheimer
10. Vitamine E supplementen verlagen ziekte van Alzheimer
11. Een hoog vitamine E-gehalte verlaagt ziekte van Alzheimer
12. Alzheimer-patiënten hebben een lage vitamine E bloedwaarde
13. Een laag zink- en ijzergehalte verhogen ziekte van Alzheimer
14. Een laag seleniumgehalte in de hersenen verhoogt de ziekte van Alzheimer
15. Een laag seleniumgehalte in het lichaam verhoogt de ziekte van Alzheimer
16. Een mangaantekort verhoogt mogelijk de ziekte van Alzheimer
17. Maximaal 1 tot 2 kopjes koffie per dag verbetert het geheugen
18. Lopen verlaagt dementie onder ouderen
19. Regelmatige lichamelijke activiteiten verlaagt ziekte van Alzheimer
20. Coronaire hartziekte en hartfalen verhogen dementie
21. Hoog homocysteïnegehalte verhoogt ziekte van Alzheimer
22. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt de ziekte van Alzheimer
23. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt dementie
24. Een voeding met veel onverzadigd vet, antioxidanten en B-vitamines verlaagt dementie
25. Onverzadigde vetzuren, antioxidanten en vitamine B verlagen dementie
26. Vitamine D-gehalte tussen 25 en 35 ng/mL verlaagt ziekte van Alzheimer
27. Een lage vitamine D status in het lichaam verslecht het geheugen
28. Een vitamine D-tekort verhoogt mogelijk dementie
29. Ouderen met dementie hebben baat bij een volledige voedingsdrank
30. Een hoge consumptie van groenten verlaagt dementie bij ouderen
31. Dagelijks 100 gram groenten en fruit verlaagt dementie onder ouderen
32. Een hoge consumptie van groenten verlaagt dementie bij ouderen
33. Dagelijks 200 gram zuivelproducten verhogen ziekte van Parkinson
34. Dagelijks 420 mg EPA supplementen verbetert cognitieve functie
35. 1 portie vis per week of 100 gram DHA per dag verbetert het geheugen van ouderen
36. Dagelijks 580 mg DHA of 1 gram DHA en EPA verbetert het geheugen van ouderen
37. 100 gram vis per week verlaagt de ziekte van Alzheimer
38. Minimaal 100 gram vis per week verlaagt de ziekte van Alzheimer
39. B-vitamines supplementen voorkomen geen cognitieve achteruitgang bij gezonde mensen
40. Het slikken van vitamine B6, B12 en foliumzuur verbetert niet het cognitief vermogen van ouderen

XXXXXXXXXXXXXX

• Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen, waarbij de verwerking van informatie in de hersenen verstoord is.
• Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziekten. De bekendste vormen van dementie zijn de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie (FTD), Lewy body dementie en  Parkinson-dementie.
• In 70% van de gevallen van dementie in Nederland is er sprake van de ziekte van Alzheimer. De ziekte van Alzheimer tast de hersenen aan.
• Vasculaire dementie vormt 20% van de gevallen van dementie in Nederland. Stoornissen in de doorbloeding van de hersenen (TIA’s of kleine herseninfarcten) veroorzaken vasculaire dementie.
• Hoe dementie zich uit is afhankelijk van de aandoening en wisselt van persoon tot persoon.
• Hoe ouder u wordt, hoe groter de kans op dementie is.
• De kans op het krijgen van dementie is bij vrouwen hoger dan bij mannen.
• De symptomen van dementie zijn:
  • U krijgt moeite met taal begrijpen of zelf omgaan met taal (afasie).
  • Hoewel er niets mis is met uw spieren of zenuwen krijgt u meer moeite om bepaalde handelingen uit te voeren (apraxie).
  • Het kost u meer moeite voorwerpen te herkennen (agnosie).
  • U hebt steeds meer moeite met plannen, organiseren of logisch nadenken.
• Bij de meeste vormen van dementie is de oorzaak onbekend. 
• De Mini-Mental State Examinatie (MMSE) wordt gebruikt om dementie te screenen en de ernst van dementie vast te stellen.

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met Alzheimer of dementie een vitamine D-tekort?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 2 prospectieve cohort studies en 3 cross-sectionele studies. Het publicatiejaar varieerde tussen 2010 en 2015.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D bloedwaarde ≤ 50 nmol/L) de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer significant met 21% [gepoolde OR = 1.21, 95% BI = 1.02-1.41, I2 = 0%] verhoogde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D bloedwaarde ≤ 50 nmol/L) de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer significant met 21% [OR = 1.21, 95% BI = 1.01-1.40, I2 = 0%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D bloedwaarde ≤ 50 nmol/L) de kans op het krijgen van dementie significant met 49% [gepoolde OR = 1.49, 95% BI = 1.09-1.88, I2 = 0%] verhoogde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D bloedwaarde ≤ 50 nmol/L) de kans op het krijgen van dementie significant met 63% [OR = 1.63, 95% BI = 1.09-2.16, I2 = 0%] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D bloedwaarde ≤ 50 nmol/L) de kans op het krijgen van dementie of de ziekte van Alzheimer mogelijk verhoogde. Mogelijk omdat het overzichtsartikel slechts 2 cohort studies bevatte.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin D deficiency is associated with increased risk of Alzheimer’s disease and dementia: evidence from meta-analysis by Shen L and Hong-Fang H.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4522102/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D.

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 447 kcal, 15 gram vet, 19 gram eiwit en 59 gram koolhydraten oftewel 30 En% vet, 17 En% eiwit en 53 En% koolhydraten. Dit recept bevat 5 En% verzadigd vet en 1.7 gram vezels per 100 kcal.
17 En% (=spreekt uit als energieprocent) eiwit wil zeggen, dat 19 gram eiwit 17% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 447 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
30 En% vet wil zeggen, dat 15 gram vet 30% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 447 kcal.

Het hoge vezelgehalte (>1.3 gram vezels per 100 kcal) van deze maaltijd is te danken aan de quinoa.
Eet quinoa voor vezels. Lees hier waarom een hoge vezelinname goed is voor het lichaam.

Deze maaltijd bevat 30 En% vet, waarvan 5 En% verzadigd vet en 1.7 gram vezels per 100 kcal en past daarom in een vetarm dieet. Een vetarm dieet bestaat voornamelijk uit maaltijden met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Een vetarm dieet is geschikt voor mensen met overgewicht, met een hoog cholesterolgehalte, voor hartpatiënten en voor mensen met suikerziekte type 2.

Deze maaltijd bevat 30 En% vet, waarvan 5 En% verzadigd vet en 1.7 gram vezels per 100 kcal en is daarom een gezonde maaltijd want gezonde maaltijden bevatten maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.
Welke producten uit de supermarkt gezond zijn, kunt u hier opzoeken.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 7 sneetjes roggebrood en 100 gram blauwe bessen levert 30 gram vezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
30 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd is vegetarisch, bevat knoflook en peulvruchten.

Bereiding & Ingrediënten van quinoawok met peultjes voor 4 personen

Bereiding:

1. Doe de ongekookte quinoa in een zeef en houd deze onder de koude kraan [Hiermee zorgt u dat de zaadjes “open” gaan staan en makkelijker kunnen koken].
2. Los 1 groentebouillonblokje in 600 ml kokend water op en kook hierin de quinoa in 20 minuten gaar. Giet af [Kook 1 deel quinoa (75 gram quinoa is voldoende voor 1 persoon) altijd in 2 delen water. De quinoa is goed wanneer het er wat glazig uitziet. Quinoa wordt gebruikt als vervanger voor rijst en couscous].
3. Was de limoen en rasp 1 lepel van de schil.
4. Snijd de knoflook en de gember fijn.
5. Was en halveer de peultjes in de lengte [De meeste peulvruchten kunt u beter niet rauw eten omdat ze rauw de natuurlijke gifstof lectine (wordt vernietigd door het koken) bevatten].
6. Rooster de cashewnoten 3 minuten in een wok. Haal ze uit.
7. Verhit in de wok de olie en fruit kort de knoflook en de gember.
8. Snijd en voeg de shiitakes en de peultjes aan de wok toe en wok ze 5 minuten [Shiitake is afgeleid van de Japanse woorden: “shii” is de boom waar hij vaak op groeit, “take” betekent paddenstoel].
9. Voeg de taugé toe en bak 2 minuten.
10. Roer de quinoa door de wokgroenten.
11. Breng het gerecht op smaak met de limoenschillen, peper en zout.
12. Verdeel het gerecht over 4 borden.
13. Garneer de borden met de cashewnoten en vers gesneden koriander.

Ingrediënten:

• Quinoa (300 gram)
• Shiitakes (250 gram)
• Peultjes (250 gram)
• Taugé (150 gram)
• Cashewnoten (50 gram)
• 1 eetlepel zonnebloemolie (10 ml)
• 2 teentjes knoflook (4 gram)
• 1 groentebouillonblokje
• Verse gember (5 gram)
• 1 bosje vers gesneden koriander
• 1 limoen
• Peper en zout

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het volgen van een vegetarisch dieet het cholesterol- en triglyceridengehalte (bloedvetgehalte)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s met een gemiddelde duur van 24 weken.

Resultaten en conclusies:                              
De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het totale cholesterolgehalte significant met 0.36 mmol/L [95% BI = -0.55 tot -0.17, p0.001, I2=53.5%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.34 mmol/L [95% BI = -0.57 tot -0.11, p0.001, I2=72.4%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet ook het HDL-cholesterolgehalte significant met 0.10 mmol/L [95% BI = -0.14 tot -0.06, p0.001, I2=0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het non-HDL-cholesterolgehalte significant met 0.30 mmol/L [95% BI = -0.50 tot -0.10, p=0.04, I2=54.8%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het bloedvetgehalte niet significant met 0.04 mmol/L [95% BI = -0.05 tot 0.13, p=0.40, I2=19.9%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het totale cholesterolgehalte bij een BMI tussen 18.5 tot 25 significant met 0.96 mmol/L [95% BI = -1.33 tot -0.55] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het totale cholesterolgehalte bij een BMI tussen 25 tot 30 significant met 0.58 mmol/L [95% BI = -0.89 tot -0.27] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het volgen van een vegetarisch diet het totale cholesterolgehalte bij een BMI groter dan 30 significant met 0.16 mmol/L [95% BI = -0.30 tot -0.01] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het volgen van een vegetarisch dieet gedurende 24 weken het totale cholesterol-, LDL-, non-HDL- en HDL-cholesterolgehalte, maar niet het bloedvetgehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Vegetarian Diets on Blood Lipids: A Systematic Review and Meta‐Analysis of Randomized Controlled Trials by Wang F, Zheng J, […], Li D.

Link:
http://jaha.ahajournals.org/content/4/10/e002408.long

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over het verlagen van het cholesterolgehalte door het vegetarische dieet.
Lees hier meer over RCT, 95% BI en overzichtsartikel.
Het non-HDL-cholesterolgehalte blijkt uit een recente meta-analyse de beste voorspeller te zijn van hart- en vaatziekte, gevolgd door apo-B en tenslotte het LDL-cholesterolgehalte.

Deze vegetarische maaltijd is geschikt voor mensen met een hoog cholesterolgehalte.

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen tot 55 jaar die hart- en vaatziekten krijgen, een laag HDL-cholesterolgehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 patiënt-controle studies met 1775 patiënten met hart- en vaatziekten en 1989 controles (mensen zonder hart- en vaatziekten).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het HDL-cholesterolgehalte van voortijdige hartpatiënten significant 0.48 mmol/L [95% BI = -0.71 tot -0.26, p  0.001, p-heterogeniteit  0.001] lager was dan bij mensen zonder hart- en vaatziekten.
Het significante verband bleef bestaan, zelfs na het verwijderen van de heterogeniteit tussen de studies.

De onderzoekers concludeerden dat mensen tot 55 jaar die vroegtijdig hart- en vaatziekten kregen mogelijk een laag HDL-cholesterolgehalte hadden dan mensen zonder hart- en vaatziekten. Mogelijk omdat het overzichtsartikel alleen maar patiënt-controle studies (dus geen cohort studies) bevatte.

Oorspronkelijke titel:
Is high high-density lipoprotein cholesterol beneficial for premature coronary heart disease? A meta-analysis by Shahid M, Sun RL, […], Zhang YL.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26464294

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verhogen van het HDL-cholesterolgehalte. Een hoog HDL-cholesterolgehalte verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten terwijl een hoog LDL-cholesterolgehalte de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verhoogt.

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 427 kcal, 11 gram vet, 31 gram eiwit en 51 gram koolhydraten oftewel 23 En% vet, 29 En% eiwit en 48 En% koolhydraten. Dit recept bevat 3 En% verzadigd vet en 4.4 gram vezels per 100 kcal.
29 En% (=spreekt uit als energieprocent) eiwit wil zeggen, dat 31 gram eiwit 29% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 427 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
23 En% vet wil zeggen, dat 11 gram vet 23% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 427 kcal.

Het hoge vezelgehalte (>1.3 gram vezels per 100 kcal) van deze maaltijd is te danken aan de zwarte bonen.
Eet bonen voor vezels. Lees hier waarom een hoge vezelinname goed is voor het lichaam.

Deze maaltijd bevat 23 En% vet, waarvan 3 En% verzadigd vet en 4.4 gram vezels per 100 kcal en daarom een gezonde maaltijd want gezonde maaltijden bevatten maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.                                                          

Deze maaltijd bevat 23 En% vet, waarvan 3 En% verzadigd vet en 4.4 gram vezels per 100 kcal en past daarom in een vetarm dieet. Een vetarm dieet bestaat voornamelijk uit maaltijden met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Een vetarm dieet is geschikt voor mensen die willen afvallen en mensen met een hoog cholesterolgehalte.

Deze maaltijd levert dankzij de tomatenblokjes per persoon 3 mg lycopeen. Lycopeen is verantwoordelijk voor de rode kleur van de tomaten.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 6 sneetjes meergranenbrood, 100 gram druiven en 300 ml halfvolle chocolademelk levert 35 gram vezels.
Suikerpatiënten worden aangeraden dagelijks 30-40 gram vezels te eten.
Eet groenten, fruit en volkorenbrood voor vezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd bevat vegetarisch vet, bevat knoflook en levert per persoon 100 gram peulvruchten in de vorm van zwarte bonen. Peulvruchten is een verzamelnaam voor onder andere bonen, erwten, linzen, kiemgroenten en pinda’s. Ze worden vaak als groente gezien, maar eigenlijk zijn het zaden of de zaden met hun omhulsel. 

Bereiding & Ingrediënten van vegetarische pompoenchili met zwarte bonen voor 4 personen         

Bereiding:

1. Schil en snijd met een groot mes de pompoen in parten. Verwijder de zaden en de draderige binnenkant. Snijd het vruchtvlees in stukjes van 1 cm.
2. Rol de jalapeñopeper een paar keer tussen de beide handpalmen en snijd vervolgens het steeltje van de peper. Halveer de peper in de lengte, verwijder met een scherp mesje de zaadlijsten en snijd het vruchtvlees fijn [Door te wrijven tussen de handpalmen laten de zaadlijsten makkelijker verwijderen. De zaadlijsten zijn verantwoordelijk voor de hete pepersmaak.
   De jalapeñopeper is een kleine, groene Mexicaanse chilipeper. Hij is vernoemd naar de Mexicaanse stad Xalapa (Jalapa)].
3. Pel en snijd de knoflook fijn.
4. Verhit de olie in een pan met dikke bodem en fruit de kruidenmix al-andalus, de knoflook en de helft van de peper 1 minuut op laag vuur [Al-andalus is een specerijenmelange gebaseerd op een oud Moors recept].
5. Voeg het vegetarische gehakt toe en bak 1 minuut op middelhoog vuur [Vegetarisch gehakt bevat minder verzadigd vet dan “dierlijk” gehakt].
6. Voeg de pompoenpartjes en tomatenblokjes toe en roer goed door. Leg de deksel op de pan en laat op laag vuur in 25 minuten gaar stoven. Schep regelmatig om. Voeg de laatste 10 minuten de zwarte bonen toe aan het pompoenmengsel en breng op smaak met peper en zout.
7. Verdeel het gerecht over 4 grote kommen. Werk de kommen af met 1 eetlepel yoghurtalternatief Alpro Nature en de rest van de jalapeñopeper.
8. Garneer de kommen met vers gesneden koriander.  

Ingrediënten:

• 1 pompoen (800 gram, gesneden)
• Vegetarisch gehakt (300 gram)
• 2 blikken zwarte bonen (800 gram, uitgelekt)
• 2 eetlepels zonnebloemolie (20 ml)
• 1 blik tomatenblokjes (400 gram)
• 4 eetlepels yoghurtalternatief Alpro Nature (80 g)
• 1 jalapeñopeper
• 1 eetlepel kruidenmix al andalus
• 4 knoflookteentjes
• 1 bakje koriander (15 gram)
• Peper en zout

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 567 kcal, 27 gram vet, 39 gram eiwit en 42 gram koolhydraten oftewel 43 En% vet, 27 En% eiwit en 30 En% koolhydraten. Dit recept bevat 16 En% verzadigd vet en 0.7 gram vezels per 100 kcal.
27 En% (=spreekt uit als energieprocent) eiwit wil zeggen, dat 39 gram eiwit 27% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 567 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
43 En% vet wil zeggen, dat 27 gram vet 43% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 567 kcal.

Deze maaltijd levert 43 En% vet, waarvan 16 En% verzadigd vet en is daarom een vetrijke maaltijd. Het hoge vetgehalte (>35 En%) en verzadigd vetgehalte (>10 En%) wordt veroorzaakt door olijfolie, fazantenfilets en roomboter. Mensen met overgewicht (BMI>25) wordt afgeraden vetrijke maaltijden te eten.

Deze maaltijd levert 43 En% vet, waarvan 16 En% verzadigd vet en 0.7 gram vezels per 100 kcal en is daarom ongezond want een gezonde maaltijd mag maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en moet minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.
Om te corrigeren voor het ongezonde deel van deze maaltijd mag het volgende product maximaal 27 En% vet, maximaal 4 En% verzadigd vet en moet minimaal 1.9 gram vezels per 100 kcal bevatten want:
43 + 27 = 70. 70/2 (producten) = 35 En% vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
16 + 4 = 20. 20/2 (producten) = 10 En% verzadigd vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
0.7 + 1.9 = 2.6. 2.6/2 (producten) = 1.3 gram vezels per 100 kcal (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
Onthoud:
Ongezonde maaltijden kunnen altijd deel uitmaken van een dagelijks gezonde voeding mits u maar in de volgende producten correcties uitvoert voor het ongezonde deel van de vorige maaltijd.
Een dagelijks gezonde voeding is niet een voeding met alleen maar gezonde producten/maaltijden maar is een voeding met voornamelijk gezonde producten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijks gegeten producten/maaltijden moet gezond (maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal) zijn.
Welke producten uit de supermarkt 27 En% vet, 4 En% verzadigd vet en 1.9 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd dekt dankzij de fazantenfilets per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 1 dag. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is de (minimale) hoeveelheid die nodig is om het dagelijkse verlies van een bepaalde voedingsstof (bijvoorbeeld vitamine B12) in het menselijk lichaam te compenseren.
Eet fazant voor vitamine B12. Vind hier wetenschappelijke studies over vitamine B12.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 7 sneetjes volkorenbrood fijn, 10 stuks gedroogde vijgen levert 25 gram vezels en 15 mg ijzer.
Eet fazant voor vitamine B12 en ijzer. Eet volkorenbrood voor ijzer en vezels. Lees hier waarom het lichaam dagelijks vezels nodig heeft.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd bevat olijfolie en levert dankzij de fazantenfilets per persoon 3.1 mg heem-ijzer en 27 gram vet.

Bereiding & Ingrediënten van aardappel met fazantfilet in rode wijnsaus voor 4 personen                                                                                

Bereiding:

1. Verwarm de oven voor op 180⁰C.
2. Pof 4 uien in de oven gedurende 3 kwartier.
3. Schil en kook de aardappelen in ruim water zonder zout beetgaar en giet af. Snijd de aardappelen vervolgens in vieren.
4. Schil de appel en verwijder het klokhuis en snijd in parten. Halveer vervolgens de parten.
5. Haal de uien uit de oven, snijd de bovenkant eraf en pers de uien uit de schil.  
6. Verhit de roomboter en 3 eetlepels olijfolie in een grote pan en en bak hierin de fazantenfilets op hoog vuur aan beide kanten 5 minuten bruin. Haal de fazantenfilets uit de pan en wikkel ze in aluminiumfolie om verder na te garen.
7. Voeg de aardappelpartjes, de appelpartjes en de gepofte uien aan de pan waar de fazantenfilets ingezeten heeft. Bak ze 3 minuten en haal ze vervolgens uit.
8. Voeg 1 eetlepel olijfolie en tomatenpuree aan de pan waar de fazantenfilets ingezeten heeft. Voeg vervolgens 1 eetlepel suiker toe en blus het af met rode wijn.
9. Voeg de wildfond aan de pan toe en laat tot een sausje inkoken.
10. Verdeel de aardappelpartjes, de appelpartjes, de fazantenfilets en de gepofte uien over 4 borden. Giet de saus overheen.
11. Garneer de borden met vers gesneden peterselie.

Ingrediënten:

• 12 stuks (aardappelen (600 gram, geschild)
• 4 fazantenfilets (400 gram)
• 4 uien (300 gram)
• 1 eetlepel roomboter (13 gram)
• 4 eetlepels olijfolie (40 ml)
• 1 blikje tomatenpuree (70 gram)
• 1 eetlepel suiker (13 gram)
• 1 potje wildfond (100 ml)
• 1 appel (100 gram, gesneden)
• Rode wijn (100 ml)
• Een handje vers gesneden peterselie
• Aluminiumfolie

Weetjes over wild:

Bereiding wild per soort

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten of slikken van sojaproducten het cholesterolgehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 35 RCT’s met een duur van 4 weken tot 1 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het LDL-cholesterolgehalte significant met 4.83 mg/dL [95% BI = -7.34 tot -2.31] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het totale cholesterolgehalte significant met 5.33 mg/dL [95% BI = -8.35 tot -2.30] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het bloedvetgehalte significant met 4.92 mg/dL [95% BI = -7.79 tot -2.04] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het HDL-cholesterolgehalte significant met 1.40 mg/dL [95% BI = 0.58 tot 2.23] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het LDL-cholesterolgehalte in mensen met een hoog cholesterolgehalte significant met 7.47 mg/dL [95% BI = -11.79 tot -3.16] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten het LDL-cholesterolgehalte in mensen met een normaal cholesterolgehalte significant met 2.96 mg/dL [95% BI = -5.28 tot -0.65] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van sojaproducten (zoals, sojamelk en sojabonen) het LDL-cholesterolgehalte significant met 11.06 mg/dL [95% BI = -15.74 tot -6.37] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van soja-supplementen het LDL-cholesterolgehalte significant met 3.17 mg/dL [95% BI = -5.75 tot -0.58] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van soja-eiwitten het LDL-cholesterolgehalte, het totale cholesterolgehalte, het bloedvetgehalte significant verlaagde en het HDL-cholesterolgehalte significant verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van isoflavonen het LDL-cholesterolgehalte, het totale cholesterolgehalte, het bloedvetgehalte niet verlaagde en het HDL-cholesterolgehalte niet verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten of slikken van sojaproducten en soja-eiwitten het cholesterolgehalte, met name onder mensen met een hoog cholesterolgehalte verlaagde. Echter, dit verlaagde effect werd niet gevonden voor isoflavonen.

Oorspronkelijke titel:
Soya products and serum lipids: a meta-analysis of randomised controlled trials by Tokede OA, Onabanjo TA, […], Djoussé L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26268987

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over soja-producten en het verlagen van het cholesterolgehalte.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van vitamine D de kans op het krijgen van chronisch hartfalen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D het gehalte van tumornecrosefactor-alfa (TNFα) significant met 2.42 pg/mL [WMD = -2.42 pg/mL, 95% BI = -4.26 tot -0.57, p 0.05] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D het gehalte van C-reactieve proteïne significant met 0.72 mg/L [WMD = -0.72 mg/L, 95% BI = -1.42 tot -0.02, p 0.05] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D het gehalte van parathyreoïdhormoon significant met 13.44 pg/mL [WMD = -13.44 pg/mL, 95% BI = -21.22 tot -5.67, p 0.05] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine D het gehalte van tumornecrosefactor-alfa, C-reactieve proteïne en parathyreoïdhormoon bij mensen met chronisch hartfalen verlaagde. Echter, het verbeterde niet de inspanningstolerantie en de functie van de linkerhartkamer.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin D Supplementation in the Treatment of Chronic Heart Failure: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials by Jiang WL, Gu HB, […], Chen JC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26415519

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D en hart- en vaatziekten.

Bij hartfalen is de pompfunctie van het hart verminderd. Er zijn 2 vormen van hartfalen: systolisch en diastolisch hartfalen. Systolisch hartfalen komt het meeste voor. Diastolisch hartfalen komt vaker bij vrouwen voor.

De meeste artsen delen de ernst van hartfalen in vier categorieën in: functionele klasse I, II, III of IV volgens de New York Heart Association (NYHA). Deze klassen bieden een manier om de ernst van het hartfalen van de patiënten te meten op basis van de symptomen tijdens normale activiteiten.

Veelvoorkomende oorzaken van hartfalen zijn:

• aandoening van de kransslagaders (coronaire hartziekte)
• eerdere hartaanval (myocardinfarct)
• hoge bloeddruk (hypertensie)
• hartklepaandoening
• aangeboren hartafwijkingen (congenitale hartafwijkingen)
• vergroot hart (cardiomyopathie)
• infectie van de binnenwand van het hart (endocarditis)
• infectie van de hartspier (myocarditis)
• diabetes

Veelvoorkomende risicofactoren van hartfalen zijn:

• hoge bloeddruk (hypertensie)
• hartaanval (myocardinfarct)
• abnormale hartkleppen
• vergroot hart (cardiomyopathie)
• familiegeschiedenis van hartaandoeningen
• diabetes

Om de kans op hartfalen te verkleinen moet de bloeddruk lager zijn dan 135/85. Vind hier meer studies over het verlagen van de bloeddruk.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van noten de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 RCT’s met een minimale duur van 2 weken.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van noten de systolische bloeddruk van mensen zonder suikerziekte type 2 significant met 1.29 mmHg (MD = -1.29, 95% BI = -2.35 tot -0.22, p = 0.02] verlaagde. Dit verlaagde risico werd echter niet gevonden voor de totale populatie (zowel mensen met als zonder suikerziekte type 2).

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyse dat het eten van pistachenoten de systolische bloeddruk van mensen zonder suikerziekte type 2 significant met 1.82 mmHg (MD = -1.82, 95% BI = -2.97 tot -0.67, p = 0.002] verlaagde. Dit verlaagde risico werd echter niet gevonden voor andere noten.

De onderzoekers vonden dat zowel het eten van pistachenoten als gemengde noten de diastolische bloeddruk van mensen zonder suikerziekte type 2 significant verlaagde [MD = -0.80, 95% BI = -1.43 tot -0.17, p = 0.01 voor pistachenoten en MD = -1.19, 95% BI = -2.35 tot -0.03, p = 0.04 voor gemengde noten].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van noten, met name pistachenoten de bloeddruk bij mensen zonder suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The effect of tree nut, peanut, and soy nut consumption on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials by Mohammadifard N, Salehi-Abargouei A, […], Sarrafzadegan N.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25809855

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte en het verlagen van de bloeddruk.

Eet pistachenoten ongezout anders wordt het verlaagde risico tenietgedaan door het toegevoegde zout. Zout verhoogt namelijk de bloeddruk.

Mensen met een hoge bloeddruk wordt aangeraden te kiezen voor maaltijden/producten met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet, maximaal 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Welke maaltijden/producten uit de supermarkt geschikt zijn voor mensen met een hoge bloeddruk kunt u hier opzoeken.

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 465 kcal, 13 gram vet, 13 gram eiwit en 74 gram koolhydraten oftewel 25 En% vet, 11 En% eiwit en 64 En% koolhydraten. Dit recept bevat 5 En% verzadigd vet en 1.8 gram vezels per 100 kcal.
11 En% eiwit wil zeggen, dat 13 gram eiwit 11% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 465 kcal. 1 gram eiwit (maar ook koolhydraten) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
25 En% vet wil zeggen, dat 13 gram vet 25% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 465 kcal.

Deze maaltijd bevat 25 En% vet, waarvan 5 En% verzadigd vet en 1.8 gram vezels per 100 kcal en past daarom in een vetarm dieet. Een vetarm dieet bestaat voornamelijk uit maaltijden met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Een vetarm dieet is geschikt voor mensen die willen afvallen.

Deze maaltijd bevat 25 En% vet, waarvan 5 En% verzadigd vet en 1.8 gram vezels per 100 kcal en past daarom in een gezonde dieet. Een gezonde dieet bestaat voornamelijk uit maaltijden met maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal. Welke maaltijden/producten uit de supermarkt in een gezonde dieet passen, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd levert 74 gram koolhydraten en is daarom geschikt voor sporters die 61 kg wegen want sporters worden na het sporten (tot 6 uur na het sporten) aangeraden te kiezen voor maaltijden die 1.2 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht leveren om zo het glycogeenvoorraad na het sporten weer aan te vullen. 1.2 x 61 = 73.2 gram koolhydraten.

Deze maaltijd levert per persoon 74 gram koolhydraten en is daarom geschikt voor sporters die 61 kg wegen want sporters worden na het sporten (tot 6 uur na het sporten) aangeraden te kiezen voor maaltijden die 1.2 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht leveren om zo het glycogeenvoorraad na het sporten weer aan te vullen. 1.2 x 61 = 73.2 gram koolhydraten.

Deze maaltijd bevat 25 En% vet, 11 En% eiwit en 64 En% koolhydraten en past daarom ook in een dieet van een topsporter. Een typische voeding van een topsporter bevat 65-70 En% (minimaal 55) koolhydraten, 20-25 En% vet en 10 En% eiwitten.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 5 stuks volkoren knäckebröd en 30 gram borrelnoten en 50 gram gedroogde pruimen levert 25 gram vezels en 110 mg magnesium. 
Eet groenten, (gedroogde)fruit en volkorenbrood voor vezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd bevat knoflook, olijfolie en per persoon 162 gram groenten.
Deze maaltijd is vegetarisch.

Bereiding & Ingrediënten van vegetarische couscous met wokgroenten voor 4 personen                                                                                  

Bereiding:

1. Kook het water. Meng de couscous in een schaal met water. Dek de schaal met een theedoek af en laat 10 minuten wellen. Breng de couscous vervolgens op smaak met zout [couscous:water verhouding is 1:1.5. Dus 300 g couscous in 450 ml water].
2. Laat de rozijnen 10 minuten in warm water wellen. Giet af en laat in een zeef uitlekken.
3. Snijd de bosui in schuine ringetjes en de knoflook fijn.
4. Verhit de olie in een wok en fruit de knoflook 1 minuut.
5. Voeg de wokgroente, bloemkoolroosjes, gemberpoeder en komijn toe en roerbak 5 minuten.
6. Voeg de couscous en de rozijnen toe en warm alles goed door.
7. Breng het gerecht op smaak met peper en zout.
8. Verdeel het gerecht over 4 borden en garneer ze met fijngesneden koriander.

Ingrediënten:

• Couscous (300 gram)
• Blanke rozijnen (50 gram)
• 3 bosuitjes
• 4 knoflookteentjes
• 4 eetlepels olijfolie (40 ml)
• 1 zak grofgesneden wokgroente (400 gram)
• 1 zak bloemkoolroosjes (250 gram)
• 1 theelepel gemberpoeder
• 1 theelepel gemalen komijn
• Verse koriander (15 gram)
• Peper en zout

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en suikerziekte.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Suikerpatiënten hebben mogelijk baat bij plantaardig eiwit
2. Dagelijks 50 gram bewerkt vlees verhoogt het nuchter glucosegehalte bij mensen met overgewicht
3. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt suikerziekte type 2

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 666 kcal, 46 gram vet, 22 gram eiwit en 41 gram koolhydraten oftewel 62 En% vet, 13 En% eiwit en 25 En% koolhydraten. Dit recept bevat 27 En% verzadigd vet en 1.2 gram vezels per 100 kcal.
25 En% koolhydraten wil zeggen, dat 41 gram koolhydraten 25% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 666 kcal. 1 gram koolhydraat (maar ook eiwit) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
62 En% vet wil zeggen, dat 46 gram vet 62% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 666 kcal.

Deze maaltijd levert 62 En% vet, waarvan 27 En% verzadigd vet en is daarom vetrijk. Het hoge vetgehalte (>35 En% vet) en hoge verzadigd vetgehalte (>10 En% verzadigd vet) wordt veroorzaakt door de zure room en roomkaas.

Deze maaltijd levert 62 En% vet, waarvan 27 En% verzadigd vet en 1.2 gram vezels per 100 kcal en is daarom ongezond want een gezonde maaltijd mag maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en moet minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.
Om te corrigeren voor het ongezonde deel van deze maaltijd mogen de volgende 2 producten maximaal 43 En% vet, maximaal 3 En% verzadigd vet en minimaal 2.7 gram vezels per 100 kcal bevatten want:
62 + 43 = 105. 105/3 (producten) = 35 En% vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
27 + 3 = 30. 30/3 (producten) = 10 En% verzadigd vet (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
1.2 + 2.7 = 3.9. 3.9/3 (producten) = 1.3 gram vezels per 100 kcal (richtlijn van een gezond product/maaltijd).
Onthoud:
Ongezonde maaltijden kunnen altijd deel uitmaken van een dagelijks gezonde voeding mits u maar in de volgende producten correcties uitvoert voor het ongezonde deel van de vorige maaltijd.
Een dagelijks gezonde voeding is niet een voeding met alleen maar gezonde producten/maaltijden maar is een voeding met voornamelijk gezonde producten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijks gegeten producten/maaltijden moet gezond (maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal) zijn.
Welke producten uit de supermarkt 35 En% vet, 10 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten oftewel gezond zijn, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd levert dankzij de wortelen per persoon 2.8 mg alfa-caroteen en 9 mg beta-caroteen.
Eet wortelen voor alfa- en beta-caroteen.

Deze maaltijd levert dankzij de aardappelen en groenten per persoon 1 gram kalium.
Eet aardappelen en groenten voor kalium. Kalium verlaagt de bloeddruk.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 6 sneetjes meergranen volkorenbrood  en 50 gram pistachenoten levert 26 gram vezels en 2 g kalium.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.
Eet pistachenoten voor kalium.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd bevat knoflook, ui en per persoon 100 gram wortels.

Bereiding & Ingrediënten van wortel-broccoli-aardappel schotel voor 4 personen

Bereiding:

• Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
• Schil de aardappelen en de wortels en rasp ze grof.
• Was en snijd de brocolli in roosjes en snipper de ui fijn.
• Snijd de ham in blokjes.
• Doe de aardappelen met de wortels, broccoliroosjes, ham en ui in een kom en schep alles door elkaar.
• Vet de ovenschaal in en doe de aardappel-groentemengsel in lagen in de schaal.
• Roer de room met de roomkaas los en breng op smaak met peper, zout, nootmuskaat, cayennepeper en kummel.
• Pers de knoflook door de room.
• Verdeel de room gelijkmatig over de ovenschotel.
• Druk de walnoothelften in de ovenschotel en laat het geheel in een voorverwarmde oven 25-30 minuten garen.
• Het gerecht met verse kruiden garneren.

Ingrediënten:

• 12 stuks aardappelen (600 gram, geschild en grof geraspt)
• Wortels (400 gram, geschild en grof geraspt)
• Gekookte ham (150 gram, blokjes gesneden)
• 2 uien (140 gram, fijngehakt)
• Broccoliroosjes (200 gram)
• Zure room (200 ml)
• Roomkaas (200 gram)
• 75 gram halve walnoten
• Peper en zout
• 1 snufje nootmuskaat
• 1 snufje cayennepeper
• 1 snufje kummel
• 4 knoflookteentjes
• Verse kruiden om te garneren

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van magnesium, kalium of calcium de kans op het krijgen van een beroerte onder vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte prospectieve cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 mg magnesium per dag via voeding, de kans op het krijgen van een beroerte onder vrouwen significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.83-0.92] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 1000 mg kalium per dag via voeding, de kans op het krijgen van een beroerte onder vrouwen significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.88-0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 300 mg calcium per dag via voeding, de kans op het krijgen van een beroerte onder vrouwen niet significant met 2% [RR = 0.98, 95% BI = 0.94-1.02] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er kan niet met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat 300 mg calcium per dag de kans op het krijgen van een beroerte verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van minimaal 100 mg magnesium of minimaal 1000 mg kalium de kans op het krijgen van een beroerte onder vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Association between intakes of magnesium, potassium, and calcium and risk of stroke: 2 cohorts of US women and updated meta-analyses by Adebamowo SN, Spiegelman D, [...], Rexrode KM.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25948665

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over magnesium, kalium en calcium.
Vind hier meer studies over het voorkomen van een beroerte.
Deze maaltijden leveren minimaal 1 gram kalium.

Onderzoeksvraag:
Het effect van druivenpolyfenolen op de bloeddruk blijft onduidelijk. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt de inname van druivenpolyfenolen de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies.
Er was geen heterogeniteit en publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een dagelijkse inname van druivenpolyfenolen de systolische bloeddruk significant met 1.48 mmHg [95% BI = -2.79 tot -0.16 mmHg, p = 0.03] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een vermindering van de systolische bloeddruk het grootste was bij een dagelijkse inname van druivenpolyfenolen tot 733 mg en bij mensen met een metabool syndroom.

De onderzoekers vonden dat een dagelijkse inname van druivenpolyfenolen de diastolische bloeddruk niet significant verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van druivenpolyfenolen tot 733 mg per dag de systolische bloeddruk, met name bij mensen met een metabool syndroom verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of Grape Polyphenols on Blood Pressure: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Li SH, Zhao P, […], Cui LQ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26375022

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van fruit en bloeddruk.
100 gram druiven levert 200-300 mg polyfenolen.

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 524 kcal, 12 gram vet, 29 gram eiwit en 75 gram koolhydraten oftewel 21 En% vet, 22 En% eiwit en 57 En% koolhydraten. Dit recept bevat 4 En% verzadigd vet en 1.5 gram vezels per 100 kcal.
57 En% koolhydraten wil zeggen, dat 75 gram koolhydraten 57% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 524 kcal. 1 gram koolhydraat (maar ook eiwit) levert 4 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
21 En% vet wil zeggen, dat 12 gram vet 21% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 524 kcal.

Deze maaltijd bevat 21 En% vet, waarvan 4 En% verzadigd vet en 1.5 gram vezels per 100 kcal en is daarom gezond want een gezonde maaltijd bevat maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
Maximaal 35 En% vet wil zeggen, dat vet maximaal 35% mag bijdragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.

Deze maaltijd bevat 21 En% vet, waarvan 4 En% verzadigd vet en 1.5 gram vezels per 100 kcal en past daarom ook in een vetarm dieet want een vetarm dieet bestaat voornamelijk uit maaltijden/producten met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd bevat 21 En% vet, waarvan 4 En% verzadigd vet en 1.5 gram vezels per 100 kcal en past daarom in een afvalprogramma. Mensen die willen afvallen (BMI>25), wordt aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Welke producten uit de supermarkt maximaal 30 En% vet, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd levert 75 gram koolhydraten is daarom geschikt voor sporters die 62 kg wegen want sporters worden na het sporten (tot 6 uur na het sporten) aangeraden te kiezen voor maaltijden die 1.2 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht leveren om zo het glycogeenvoorraad na het sporten weer aan te vullen. 1.2 x 62 = 74.4 gram koolhydraten.

Deze maaltijd dekt dankzij de garnalen per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine B12 van 4 dagen oftewel het levert per persoon 12 microgram vitamine B12.
Eet garnalen voor vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen in dierlijke producten voor.

Deze maaltijd levert dankzij de garnalen per persoon 280 mg EPA en DHA. Garnalen zijn geen vette vissen en bevat daarom weinig EPA en DHA. Lees hier meer over de positieve effecten van het eten van vis.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 6 sneetjes volkorenbrood met zonnebloempitten en 3 kiwi's (225 gram) levert 25 gram vezels en 200 mg vitamine C. Deze combinatie dekt ook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine E van 1 dag oftewel 15 mg vitamine E en levert ook 420 gram groenten en fruit.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.
Eet garnalen en zonnebloempitten voor vitamine E.
Eet kiwi voor vitamine C.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is de (minimale) hoeveelheid die nodig is om het dagelijkse verlies van een bepaalde voedingsstof (bijvoorbeeld vitamine E) in het menselijk lichaam te compenseren.

Bijzonderheden:
Deze maaltijd bevat olijfolie, knoflook, ui en tomaten.

Bereiding & Ingrediënten van Spaanse paella voor 4 personen           

Bereiding:

• Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
• Was en snijd de paprika’s in de lengte in reepjes.
• Leg de paprikareepjes in een ovenschaal in een voorverwarmde oven voor 20 minuten.
• Hak de ui en knoflook fijn en verhit de olijfolie in een pan. Bak de ui en knoflook voor 5 minuten licht bruin en voeg het paprikapoeder toe.
• Blus de pan af met 700 ml water en breng aan de kook. Los de bouillonblokje op in kokend water en voeg de tomatenpuree en safraandraadjes toe [Safraan geeft de rijst straks de gele kleur].
• Verdeel de ongekookte rijst over een ovenschaal en schep de doperwtjes en paprikareepjes erdoor heen. Giet de tomaten-bouillon er over en zet de schaal afgedekt met aluminiumfolie voor 30 minuten.
• Haal de schotel uit de oven en schep de gepelde garnalen en olijven door de rijst. Dek weer af en zet nogmaals 20 minuten in de oven.
• Garneer het gerecht met de fijngehakte koriander en wat schijfjes citroen [Citroen neutraliseert de vislucht].

Ingrediënten:

• 24 garnalen (300 gram, gepeld)
• Basmati rijst (300 gram, onbereid)
• 1 blikje tomatenpuree (70 gram)
• Doperwtjes (320 gram, diepvries)
• 1 eetlepel olijfolie (10 ml)
• Paprika (400 gram)
• 2 uien (140 gram, fijngehakt)
• 0.5 theelepel paprikapoeder pikant
• 0.5 theelepel safraandraadjes
• 8 teentjes knoflook (16 gram)
• 40 zwarte olijven (120 gram)
• 1.5 blokjes kippenbouillon
• Verse koriander
• Paar schijfjes citroen voor garnering

Weetjes over de Spaanse keuken:
De Spaanse keuken is één van de belangrijkste grondleggers van het Mediterraan dieet. In feite bestaat de Spaanse keuken uit vele regionale keukens, zoals de Catalaanse, Galicische of Baskische keukens die allen onderling sterk verschillen.

Typische kenmerken van de Spaanse gastronomie en eetcultuur:

• Het scheutig gebruik van olijfolie.
• Het gebruik van verschillende soorten uien, knoflook en peterselie als belangrijkste smaakmakers.
• Tweemaal daags eten (rond 15:00 en rond 22:00), meestal een voorgerecht en een hoofdgerecht.
• Het eten van zoetigheden of fruit als dessert.
• Het drinken van wijn bij de maaltijden.
• Het inkopen van producten bij markten en speciaalzaken, oftewel ham bij de “jamonería”, vis bij de “pescadería”, fruit bij de “frutería”, taart bij de “pastelería”, brood bij de “panadería”, wijn bij de “bodega” etc..
• Een hoge consumptie van vis en zeevruchten t.o.v. andere Europese landen.
• Het matig gebruik van kruiden, zoals oregano of rozemarijn.
• Het eten van tapas (tapa is Spaans voor deksel), wat meestal vanaf 12:00 tot middernacht gedaan kan worden, maar zelden als een complete maaltijd wordt genomen.
• Een zoet ontbijt, meestal bestaande uit fruit, sterke koffie en zoetigheden die per regio sterk uiteenlopen.
• Het eten van brood bij warme gerechten.

Typische Spaanse gerechten/dranken zijn:

• Tortilla de patata (aardappel omelet). Dubbel ll wordt in het Spaans uitgesproken als lj; dus tortilja.
• Gazpacho (een koude tomatensoep).
• Paella (een rijstgerecht met vis, vlees of beide).
• Pisto (een soort ratatouille).
• Migas (broodgerechten).
• Embutidos (vleeswaren, zoals jamon de serrano, chorizo en morcilla). De j wordt in het Spaans als g uitgesproken; dus gamon betekent ham.
• Quesos (kazen).
• Sangría: soorten fruit worden getrokken in rode wijn met kruiden, zoals kaneel. Sangría is afgeleid van het Spaanse woord “sangre” wat bloed betekent. Vandaar de rode kleur van het drankje.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 47 prospectieve cohort studies met in totaal 1498909 deelnemers, waarvan 44013 deelnemers met hart- en vaatziekten. Het gemiddelde follow-up duur was 10.5 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel groenten en fruit de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 17% [RR = 0.83, 95% BI = 0.79-0.86] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel fruit de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.79-0.88] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel groenten de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.83-0.91] verlaagde.

De onderzoekers vonden in een dosisafhankelijke analyse dat het eten van 800 gram groenten en fruit per dag, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten het meest verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van veel groenten en/of fruit (het liefst 800 gram groenten en fruit per dag), de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Fruit and Vegetable Consumption and Risk of Cardiovascular Disease: a Meta-analysis of Prospective Cohort Studies by Zhan J, Liu YJ, […], He QQ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26114864

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van groenten en fruit en hart- en vaatziekten.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt vezelconsumptie de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 RCT’s van minstens 6 weken.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname de systolische bloeddruk significant met 0.9 mmHg [95% BI = -2.5 tot 0.6  mmHg] verlaagde. Het verschil tussen de hoogste en laagste vezelcatergorie was 6 gram.

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname de diastolische bloeddruk significant met 0.7 mmHg [95% BI = -1.9 tot 0.5  mmHg] verlaagde. Het verschil tussen de hoogste en laagste vezelcatergorie was 6 gram.  

De onderzoekers vonden dat een dieet met veel beta glucanen de systolische bloeddruk significant met 2.9 mmHg [95% BI = 0.9 tot 4.9 mmHg] verlaagde. Het verschil tussen de hoogste en laagste beta-glucaancatergorie was 4 gram.

De onderzoekers vonden dat een dieet met veel beta-glucanen de diastolische bloeddruk significant met1.5 mmHg [95% BI = 0.2 tot 2.7  mmHg] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge vezelinname, met name beta glucanen de bloeddruk verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of dietary fibre type on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of healthy individuals by Evans CE, Greenwood DC, […], Burley VJ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25668347

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verlagen van de bloeddruk en de vezelconsumptie.
Beta glucanen zitten in haver en gerst. 5 eetlepels haverzemelen leveren 3 gram beta glucanen.

100 g volkoren haver bevat 3.5 g beta glucanen.

De EFSA heeft de volgende gezondheidsclaim van beta glucanen goedgekeurd. Een dagelijkse inname van tenminste 3 gram gerst beta-glucanen verlaagt het cholesterolgehalte. Een goedgekeurde gezondheidsclaim van de EFSA wil zeggen dat de EFSA het wetenschappelijk bewezen acht, dat tenminstens 3 gram beta-glucanen per dag het cholesterolgehale verlaagt.

De fabrikant mag de goedgekeurde gezondheidsclaim van de EFSA op de verpakking van een levensmiddel of voedingssupplement zetten. De goedgekeurde gezondheidsclaim van de EFSA wordt gebruikt om de verkoop van het product te verhogen.

Een vezelrijk dieet is een dieet met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.