Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Alvleesklierziekten drukken een zware stempel op de gezondheidszorgsystemen wereldwijd. Echter, er is gebrek aan overeenstemming over welke factoren het risico op het krijgen van alvleesklierziekten verhogen dan wel verlagen. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Wat zijn de risicofactoren van alvleesklierziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 51 populatie-gebaseerde studies (prospectieve cohort studies) met meer dan 3 miljoen deelnemers, waarvan meer dan 11 duizend patiënten met een alvleesklierziekte.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het tabaksgebruik de kans op het krijgen van alvleesklierziekten significant met 87% [RR = 1.87, 95% BI = 1.54-2.27] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat overgewicht de kans op het krijgen van alvleesklierziekten significant met 48% [RR = 1.48, 95% BI = 1.15-1.92] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een overmatig alcoholgebruik de kans op het krijgen van alvleesklierziekten significant met 37% [RR = 1.37, 95% BI = 1.19-1.58] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat zowel het tabaksgebruik als een overmatig alcoholgebruik een groter effect hadden op acute/chronische pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier) dan op alvleesklierkanker.

De onderzoekers vonden dat het eten van groenten, de kans op het krijgen van alvleesklierziekten significant met 29% [RR = 0.71, 95% BI = 0.57-0.88] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van fruit, de kans op het krijgen van alvleesklierziekten significant met 27% [RR = 0.73, 95% BI = 0.60-0.90] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het tabaksgebruik, een overmatig alcoholgebruik en het hebben van overgewicht de kans op het krijgen van alvleesklierziekten verhoogde terwijl het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van alvleesklierziekten juist verlaagde. Preventiestrategieën voor acute pancreatitis, chronische pancreatitis en alvleesklierkanker moeten deze factoren in het achterhoofd houden.

Oorspronkelijke titel:
Factors That Affect Risk for Pancreatic Disease in the General Population: a Systematic Review and Meta-analysis of Prospective Cohort Studies by Alsamarrai A, Das SLM, […], Petro MS.

Link:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1542356514001839

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over alcoholconsumptie, overgewicht en de groente- en fruitconsumptie.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van alvleesklierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 prospectieve cohort studies met een follow-up duur van 7-20 jaar, met 862584 deelnemers, waarvan 2212 deelnemers die alvleesklierkanker kregen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat per stijging van 100 gram groenten en fruit per dag, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 1% [pooled multivariate relative risk was 1.01, 95% BI = 0.99-1.03] deed toenemen.

De onderzoekers vonden dat het eten van fruit de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 1% [pooled multivariate relative risk was 1.01, 95% BI = 0.99-1.03] deed toenemen.

De onderzoekers vonden dat het eten van groenten de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 2% [pooled multivariate relative risk was 1.02, 95% BI = 0.99-1.06] deed toenemen.

De associaties waren vergelijkbaar voor mannen en vrouwen afzonderlijk en tussen de studies.

De onderzoekers concludeerden dat er geen verband bestond tussen het eten van groenten en fruit en de verlaagde kans op het krijgen van alvleesklierkanker.

Oorspronkelijke titel:
Intake of Fruits and Vegetables and Risk of Pancreatic Cancer in a Pooled Analysis of 14 Cohort Studies by Koushik A, Spiegelman D, […], Smith-Warner SA. 

Link:
http://aje.oxfordjournals.org/content/176/5/373.short

Extra informatie van El Mondo:
Pancreaskanker oftewel alvleesklierkanker is een zeldzame kanker, die vaak pas gediagnosticeerd wordt bij mensen boven 70 jaar. Het probleem is dat alvleesklierkanker vaak laattijdig opgespoord wordt.
Risicofactoren van alvleesklierkanker zijn roken, erfelijkheid, het alcoholgebruik en een voeding die rijk is aan dierlijke vetten.

Onderzoeksvraag:
De anti-kanker effecten van groenten en fruit zijn uitgebreid onderzocht, maar het verband tussen groente- en fruitconsumptie en het risico op hepatocellulair carcinoom (leverkanker) is niet vastgelegd. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van leverkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 studies met samen 1290045 deelnemers, waarvan 3912 mensen met leverkanker.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden voor een hoge groenteconsumptie vergeleken met een lage, een significant verlaagd risico van 28% [95% BI = 0.63-0.83] voor leverkanker.

De onderzoekers vonden voor elke 100 gram groenten per dag, een significant verlaagd risico van 8% [95% BI = 0.88-0.95] voor leverkanker. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in subgroepenanalyses dat dit verlaagde risico niet veranderde, ongeacht de voorgeschiedenis van hepatitis, alcoholconsumptie, roken of energie-inname.

De onderzoekers vonden voor een hoge fruitconsumptie vergeleken met een lage, een non-significant verlaagd risico van 7% [95% BI = 0.80-1.09] voor leverkanker.

De onderzoekers vonden voor elke 100 gram fruit per dag, een non-significant verlaagd risico van 1% [95% BI = 0.94-1.05] voor leverkanker. Non-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat 100 gram groenten per dag, het risico op het krijgen van leverkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Increased Intake of Vegetables, but not Fruit, Reduces Risk for Hepatocellular Carcinoma: A Meta-analysis by Yang Y, Zhang D, [...], Zhu Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25127680

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en groente- en fruitconsumptie.

Onderzoeksvraag:
Verbetert het eten van groenten en fruit en het cognitief vermogen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 cohort studies met 44004 deelnemers. De cohort studies kenden allemaal een follow-up (duur van de studie) van minstens 6 maanden.

Resultaten en conclusies:
5 van de 9 cohort studies vonden dat een hoge consumptie van groenten maar niet van fruit het risico op dementie en de achteruitgang van het geheugen verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel groenten het risico op dementie en de achteruitgang van het geheugen bij ouderen verlaagde.  

Oorspronkelijke titel:
Fruit, vegetables and prevention of cognitive decline or dementia: A systematic review of cohort studies by Loef M and Walach H.

Link:
http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs12603-012-0097-x

Extra informatie van El Mondo:
De Gezondheidsraad adviseert 200-300 gram groenten per dag.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van citrusvruchten de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 patiënt-controle studies met 8393 deelnemers, waarvan 3789 patiënten met borstkanker and 4705 controles (personen zonder borstkanker). Er was geen sprake van publicatie bias en heterogeniteit tussen de studies (I2 = 0, p = 0.48).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel citrusvruchten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 10% (OR = 0.90, 95% BI = 0.85-0.96, p<0.001] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van citrusvruchten de kans op het krijgen van borstkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Citrus Fruit Intake and Breast Cancer Risk: A Quantitative Systematic Review by Song  JK and Bae JM.

Link:
http://ejbc.kr/Synapse/Data/PDFData/0096JBC/jbc-16-72.pdf

Extra informatie van El Mondo:
De internationale aanbeveling voor fruit is 2-5 stuks per dag.
Citrusvruchten zijn sinaasappel, citroen, mandarijn, limoen en grapefruit.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van longkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 30 studies. 6 cohort en 12 patiënt-controle studies met 8227 mensen met longkanker, onderzochten de relatie tussen longkanker en de totale hoeveelheid kruisbloemige groenten terwijl 1 cohort en 11 patiënt-controle studies de relatie tussen longkanker en specifieke kruisbloemige groente onderzochten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel kruisbloemige groenten (in zijn totaliteit) vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 22% [95% BI = 0.70-0.88, geen heterogeniteit tussen de studies] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel kruisbloemige groenten (minimaal 8 keer per maand) vergeleken met weinig (maximaal 9 keer per maand), de kans op het krijgen van longkanker niet-significant met 17% [95% BI = 0.62-1.08, er was heterogeniteit tussen de studies] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat mensen met  GSTM1 en GSTT1-nulgenotypen die veel kruisbloemige groenten aten, liepen significant 59% [95% BI = 0.26-0.65, p voor interactie was 0.01] minder kans op het krijgen van longkanker.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel broccoli vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 47% [95% BI = 0.34-0.83, er was geen heterogeniteit tussen de studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel kool vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 30% [95% BI = 0.54-0.91, er was heterogeniteit tussen de studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 8 patiënt-controle studies dat elke verhoging met 1 portie kruisbloemige groenten (zo’n 75 gram) de kans op het krijgen van longkanker significant met 26% [95% BI = 0.73-0.75] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel kruisbloemige groenten, met name broccoli de kans op het krijgen van longkanker, met name in mensen met  GSTM1 en GSTT1-nulgenotypen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Cruciferous Vegetable Consumption and Lung Cancer Risk: A Systematic Review by Lam TK, Gallicchio L, […], Alberg AJ.

Link:
http://cebp.aacrjournals.org/content/18/1/184.full.pdf+html

Extra informatie van El Mondo:
De kankerremmende werking van kruisbloemige groenten, zoals broccoli, verschillende koolsoorten en  spruitjes wordt toegeschreven aan isothiocyanaat.

Onderzoeksvraag:
Epidemiologische studies tonen een inconsistent verband tussen het eten van kruisbloemige groenten en het risico op het krijgen van colorectale kanker (dikke darmkanker). Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 24 patiënt-controle studies en 11 prospectieve cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in een gepoolde analyse van 35 studies dat het eten van kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.75-0.90] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.
In de subgroep-analyse (om extra informatie te krijgen) vonden de onderzoekers gelijkwaardige resultaten voor het eten van kool en broccoli.

In de subgroep-analyse vonden de onderzoekers ook gelijkwaardige resultaten voor patiënt-controle studies, terwijl de prospectieve cohort studies een borderline statistische significantie lieten zien.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van kruisvormige groenten, met name kool en broccoli de kans op het krijgen van dikke darmkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Cruciferous vegetables intake and the risk of colorectal cancer: a meta-analysis of observational studies by Wu QJ, Yang Y, […], Xiang YB.

Link:
http://annonc.oxfordjournals.org/content/early/2012/12/03/annonc.mds601.short

Extra informatie van El Mondo:
Een overzichtsartikel (een verzameling van afzonderlijke wetenschappelijke studies met als doel om een duidelijk antwoord te krijgen) van patiënt-controle studies of prospectieve cohort studies geeft antwoord op de volgende vraag:
Moet ik mijn voedingspatroon aanpassen?”

Onderzoeksvraag:
Diëten die voedingsmiddelen die rijk zijn aan anorganische nitraat bevatten, worden geassocieerd met een lage bloeddruk. Echter, het bewijs voor de bloeddrukverlagende effecten van anorganische nitraat en bieten in gerandomiseerde klinische studies is niet systematisch onderzocht. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel  bevatte 16 crossover studies tussen 2006 en 2012 met 254 deelnemers. De studiegrootte varieerde van 7 tot 30 deelnemers en de studieduur varieerde van 2 uur tot 15 dagen.

Het random effects model werd gebruikt.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de systolische bloeddruk (bovendruk) significant met 4.4 mmHg [95% CI = -5.9 tot -2.8), p <0.001] verlaagde en de diastolische bloeddruk (onderdruk) niet significant met 1.1 mmHg [95% CI =  -2.2 tot 0.1, p = 0.06] verlaagde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De meta-regressie liet ook een verband tussen de dagelijkse dosis (hoeveelheid) van anorganische nitraat en de veranderingen in de systolische bloeddruk [p<0.05] zien.

De onderzoekers concludeerden dat de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de systolische bloeddruk verlaagde. Deze resultaten moeten echter worden getest in langdurige studies en in individuen met een verhoogde risico op hart- en vaatziekten.

Oorspronkelijke titel:
Inorganic Nitrate and Beetroot Juice Supplementation Reduces Blood Pressure in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis by Siervo M, Lara J, […], Mathers JC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23596162

Extra informatie van El Mondo:
Bij een crossover studie worden de onderzochte personen verdeeld in twee groepen. De eerste groep krijgt eerst behandeling A en vervolgens behandeling B, terwijl de tweede groep in omgekeerde volgorde wordt behandeld. Het voordeel van een crossover studie is dat de tussenpersoon variatie (=de ene persoon is niet de andere) wegvalt. Hierdoor worden de gevonden resultaten betrouwbaarder.

Het bietensap bevatte ongeveer 0.2 gram nitraat. Lees hier meer over nitraatrijke groenten (pagina 9 van de presentatie voedingsgroepen). Het nitraat wordt in de maag omgezet naar nitriet en nitriet wordt weer omgezet in stikstofmonoxide (NO). De stikstofmonoxide zorgt ervoor dat de bloedvaten wijder open gaan staan en de bloeddruk lager wordt.

Lees hier hoe u uw bloeddruk kunt verlagen.

Onderzoeksvraag:
Epidemiologische studies hebben de mogelijke associatie tussen de consumptie van tomatenproducten en maagkanker onderzocht, maar de relatie tussen het eten van tomaatproducten en het risico op het krijgen van maagkanker is controversieel. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van tomaten de kans op het krijgen van maagkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 studies. De studies waren patiënt-controle of cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in een gepoolde analyse van 21 studies dat het eten van veel tomatenproducten vergeleken met weinig tomatenproducten, de kans op het krijgen van maagkanker significant met 27% verlaagde [odds ratio =0.73, 95% BI = 0.60-0.90]. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De gepoolde odds ratio van de consumptie van lycopeen was 0.88 [95% BI = 0.67-1.16] en de gepoolde odds ratio van het serum lycopeen was 0.79 [95% BI = 0.59-1.07].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel tomatenproducten de kans op het krijgen van maagkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat er fouten in de studies gevonden waren, die de gevonden resultaten konden beïnvloeden.

Oorspronkelijke titel:
The role of tomato products and lycopene in the prevention of gastric cancer: A meta-analysis of epidemiologic studies by Yang T, Yang X, […], Song Z.

Link:
http://www.medical-hypotheses.com/article/S0306-9877%2813%2900011-X/abstract

Extra informatie van El Mondo:
Risicofactoren van maagkanker zijn:

• Roken
• Bepaalde type maagpoliepen
• Maagverwijdering
• Chronische atrofische gastritis
• Helicobacter pylori

Onderzoeksvraag:
De antikanker effecten van peulvruchten zijn uitgebreid onderzocht, maar bewijs uit epidemiologische studies op colorectale adenoom (voorloper van dikke darmkanker) is tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van peulvruchten de kans op het krijgen colorectale adenoom?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 cohort en 11 patiënt-controle studies met samen 101856 deelnemers, waarvan 8380 deelnemers met colorectale adenoom.

Er was geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel peulvruchten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van colorectale adenoom significant met 17% [RR = 0.83, 95% BI = 0.75-0.93, I2 = 25.9%, p = 0.146] verlaagde.
Het verlaagde risico werd ook gevonden in de meeste subgroepenanalyses.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel peulvruchten de kans op het krijgen van colorectale adenoom verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Legume Consumption and Colorectal Adenoma Risk: A Meta-Analysis of Observational Studies by Wang Y, Wang Z, […], Fang J.

Link:
http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0067335

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over borstkanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van peulvruchten het cholesterolgehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 RCTs (n = 1037). De gemiddelde leeftijd was 51.1 jaar en de gemiddelde follow-up duur was 6 weken. De gemiddelde vezelinname in de interventiegroep was 26 gram.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van 130 gram peulvruchten per dag het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.17 mmol/L [95% BI = -0.25 tot -0.09 mmol/L] verlaagde. Deze verlaging komt overeen met een verlaging van 5% ten opzichte van de baseline.

De onderzoekers vonden dat het eten van 130 gram peulvruchten per dag geen effect had op het apolipoproteine B- en niet-HDL cholesterolgehalte.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 130 gram peulvruchten per dag gedurende 6 weken het LDL-cholesterolgehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of dietary pulse intake on established therapeutic lipid targets for cardiovascular risk reduction: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Ha V, Sievenpiper JL, […], Jenkins DJ.

Link:
http://www.cmaj.ca/content/early/2014/04/07/cmaj.131727.long

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over groenten en cholesterol.
Deze maaltijd is geschikt voor mensen met een hoog cholesterolgehalte.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van paddenstoelen de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 patiënt-controle studies (2313 gevallen en 2387 controles) en 2 cohort studies (4577 gevallen en 1748623 personenjaren).

Er was geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyse een lineair verband tussen het eten van paddenstoelen en het verlaagde risico op het krijgen van borstkanker.

De onderzoekers vonden dat het eten van elke gram paddenstoelen per dag, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 3% [RR = 0.97, 95% BI = 0.96-0.98, I2 = 56.3%, p = 0.015] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van paddenstoelen het risico op het krijgen van borstkanker onder premenopauzale vrouwen significant met 4% [RR = 0.96, 95% BI = 0.91-1.00, I2 = 79.1%, p = 0.008] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van paddenstoelen het risico op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.91-0.97, I2 = 0%, p = 0.408] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van paddenstoelen de kans op het krijgen van borstkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary mushroom intake may reduce the risk of breast cancer: evidence from a meta-analysis of observational studies by Li J, Zou L, […], Miao X.

Link:
http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0093437

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over borstkanker.

Onderzoeksvraag:
Eerdere studies naar de relatie tussen het eten van wortelen en het risico op het krijgen van prostaatkanker laten inconsistente resultaten zien. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van wortelen de kans op het krijgen van prostaatkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte cohort studies.
Er was geen publicatie bias (Begg's funnel plot (p = 1.000) en Egger's test (p = 0.804)).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van wortelen de kans op het krijgen van prostaatkanker significant met 18% [OR = 0.82, 95% BI = 0.70-0.97] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van 1 portie wortelen per week de kans op het krijgen van prostaatkanker significant met 5% [OR = 0.95, 95% BI = 0.90-0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke 10 gram wortelen per dag de kans op het krijgen van prostaatkanker significant met 4% [OR = 0.96, 95% BI = 0.94-0.99] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden het eten van wortelen de kans op het krijgen van prostaatkanker waarschijnlijk verlaagde. Waarschijnlijk omdat dit overzichtsartikel weinig cohort studies bevatte en er was sprake van substantiële heterogeniteit tussen de studies.

Oorspronkelijke titel:
Dietary carrot consumption and the risk of prostate cancer by Xu X, Cheng Y, [...], Xie L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24519559

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over prostaatkanker.

Wetenschappelijke studies (overzichtsartikelen) over voedingsvezels: 
De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Havermout verlaagt het nuchter insulinegehalte
2. 10 gram vezels per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
3. 10 gram vezels per dag verlaagt totale mortaliteit
4. Minstens 25 gram vezels per dag verlaagt suikerziekte type 2
5. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte
6. Suikerziektepatiënten type 2 hebben baat bij vezelinname
7. Voedingsvezels bieden bescherming tegen borstkanker
8. Een voedingspatroon met veel vezels en zuivelproducten en minder geraffineerde granen, vlees en suikerrijke voedingsmiddelen en dranken verlaagt het lichaamsgewicht

XXXXXXXXXXXXXXXXX

• Voedingsvezels, ook wel “ballaststoffen” genoemd, is een verzameling van stoffen die niet in de dunne darm worden verteerd. Ze komen dus onveranderd in de dikke darm terecht waar ze positieve effecten op het lichaam uitoefenen.  
• Voedingsvezels oftewel vezels zijn chemisch gezien koolhydraten die stevigheid aan planten geven.
• Voedingsvezels komen niet in dierlijke producten voor. Ze komen alleen in plantaardige producten, zoals groenten, fruit en noten voor.
• Voedingsvezels leveren geen voedingsstoffen aan het lichaam maar ze zijn wel belangrijk voor een goede darmwerking.
• Er zijn 2 soorten voedingsvezels:
  1. Niet-fermenteerbare voedingsvezels, ook wel onoplosbare vezels genoemd. Onoplosbare vezels werken als een soort spons in de dikke darm: ze nemen vocht op. Hierdoor wordt harde, droge ontlasting zacht en soepel. Dunne ontlasting wordt door de sponswerking juist ingedikt. Niet-fermenteerbare voedingsvezels geven een langer verzadigingsgevoel.
     Onoplosbare vezels zitten met name in volkoren- en graanproducten, zoals volkorenbrood, bruinbrood, muesli, cruesli, havermout en zemelen.
     Voorbeelden van niet-fermenteerbare vezels zijn: resistent zetmeel,  hemi-cellulose, cellulose en lignine.
  2. Fermenteerbare voedingsvezels, ook wel oplosbare vezels genoemd. Fermenteerbare voedingsvezels nemen ook water op, zij het minder dan de niet-fermenteerbare vezels. Ze zijn veelal goed in water oplosbaar en binden ook galzuren, glucose, cholesterol en vetzuren aan zich. Ze worden in de dikke darm door darmbacteriën afgebroken. De stoffen die daarbij vrijkomen, zoals kortketenige vetzuren, bevorderen de darmfunctie.
     Fermenteerbare vezels komen vooral voor in groenten, fruit en peulvruchten.Niet-fermenteerbare voedingsvezels geven een langer verzadigingsgevoel, terwijl fermenteerbare voedingsvezels de darmwerking bevorderen.
• In levensmiddelen komen deze 2 soorten vezels naast elkaar voor. In het ene product zitten meer oplosbare vezels dan onoplosbare en andersom.
• Voedingsvezels die als voedsel dienen voor de goede darmbacteriën in de dikke darm, worden prebiotica genoemd. Prebiotica zijn fermenteerbare vezels.
• De EFSA heeft anno 2013 geen enkele gezondheidsclaims van prebiotica goedgekeurd.
  Anno 2013 is het bij de wet strafbaar niet goedgekeurde gezondheidsclaims van prebiotica op de verpakking van levensmiddelen en voedingssupplementen te zetten.
• De meest bekende prebiotica zijn:
  • Inuline (wordt o.a. aan vezelrijk witbrood toegevoegd).
  • Fructo-oligosachariden (worden als GOS en FOS aan babyvoeding toegevoegd).
  • Pectines (worden als verdikkingsmiddelen aan frisdrank toegevoegd).
  • Glucanen uit graanproducten.
• Voedingsvezels leveren per gram 2 kcal.
• Voedingsvezels worden in de levensmiddelenindustrie vaak als verdikkingsmiddelen, zoals pectine en gommen gebruikt. Verdikkingsmiddelen zijn voor de levensmiddelenwetgeving E-nummers.
  Verdikkingsmiddelen verbeteren het mondgevoel van light-frisdranken en suikervrije frisdranken.
• Een vezelrijk dieet is een dieet met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
• Aanbevelingen van voedingsvezels:
  • 25-30 gram voedingsvezels per dag.
    25 gram voedingsvezels per dag komt overeen met een dagelijkse voeding met minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en 30 gram vezels komt overeen met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
  • De minimumgrens voor de vezelinname voor kinderen vanaf 2 jaar is "de leeftijd + 5" g en de maximale inname is "de leeftijd + 10" g.
  • Nog geen specifieke aanbeveling voor oplosbare en onoplosbare voedingsvezels.

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 artikelen met 673 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de controles, dat het eten van havermout het nuchter insulinegehalte significant met 6.29 pmol/L [95% BI = -12.32 tot - 0.27, p = 0.04] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met de controles, dat het eten van havermout de glucosewaarden AUC (GAUC = 0-120 min.) significant met 30.23 min x mmol/L [95% BI = -43.65 tot -16.81, p < 0.0001] verlaagde.

De onderzoekers vonden een lichte daling in het nuchter glucosegehalte en de HbA1c-waarde bij mensen die havermout aten, maar de daling was niet significant. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van havermout het nuchter insulinegehalte en de glucosewaarden AUC verlaagde maar niet het nuchter glucosegehalte en de HbA1c-waarde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of oat intake on glycaemic control and insulin sensitivity: a meta-analysis of randomised controlled trials by Bao L, Cai X, […], Li Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24787712

Extra informatie van El Mondo:
Suikerpatiënten hebben vaak een hoog nuchter insulinegehalte. Vind hier meer studies over suikerziekte type 2.

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten significant met 23% [HR = 0.77, 95% BI = 0.72-0.81] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 23% [HR = 0.77, 95% BI = 0.73-0.81] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van 10 gram vezels, de kans op doodgaan aan coronaire hartziekten significant met 20% [HR = 0.80, 95% BI = 0.72-0.88] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van 10 gram vezels, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 11% [HR = 0.89, 95% BI = 0.86-0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van 10 gram vezels, de kans op doodgaan aan kanker significant met 9% [HR = 0.89, 95% BI = 0.88-0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden een sterk dosisafhankelijke relatie tussen het eten van voedingsvezels en het doodgaan aan hart- en vaatziekten.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van vezels de kans op doodgaan, met name aan hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Fiber consumption and all-cause, cardiovascular, and cancer mortalities: A systematic review and meta-analysis of cohort studies by Liu L, Wang S and Liu J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25382817

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vezelconsumptie, kanker en hart- en vaatziekten.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van soja de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 prospectieve cohort studies met 71550 vrouwen, waarvan 370 longkanker kregen, onder hen 340 die nooit gerookt hebben. De gemiddelde follow-up duur was 9.1 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vergeleken met de laagste sojaconsumptie, de hoogste sojaconsumptie de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen significant met 41% [summary RR was 0.59, 95% BI = 0.49-0.71] deed afnemen.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van soja de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen verlaagde, in het bijzonder voor de agressieve tumoren.

Oorspronkelijke titel:
Soy Food Intake and Risk of Lung Cancer: Evidence From the Shanghai Women's Health Study and a Meta-Analysis by Yang G, Shu XO, […], Zheng W.

Link:
http://aje.oxfordjournals.org/content/176/10/846.short

Extra informatie van El Mondo:
Risicofactoren van longkanker onder niet-rokers zijn het passief roken, radon gas, asbest, erfelijkheid en luchtvervuiling.
Rokers die longkanker krijgen, hebben een mutatie in de genen op het chromosoom 15.

Onderzoeksvraag:
Verlicht het slikken van fyto-oestrogenen de menopauze symptomen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 RCT’s. De gemiddelde leeftijd van de suppletiegroep varieerde tussen 49 en 58.3 jaar en van de placebo-groep tussen 48 tot 60.1 jaar. Het aantal deelnemers per studie varieerde tussen 30 en 252. De duur van de studie varieerde tussen 3 en 12 maanden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 10 RCT’s dat het slikken van fyto-oestrogenen de kans op het krijgen van opvliegers significant met 11% [p < 0.005] en zonder bijwerkingen [p = 0.175] verlaagde.

Echter, de onderzoekers vonden dat het slikken van fyto-oestrogenen de menopauze symptomen (uitgedrukt in de Kupperman Menopauze Index) in het algemeen niet significant verlichtte.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van fyto-oestrogenen het krijgen van opvliegers zonder bijwerkingen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy of phytoestrogens for menopausal symptoms: a meta-analysis and systematic review by Chen MN, Lin CC and Liu CF.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25263312

Extra informatie van El Mondo:
Fyto-oestrogenen zijn een groep stoffen die planten aanmaken (phytos betekent plant in het Grieks) en die net als het vrouwelijk hormoon oestrogeen affiniteit hebben voor de oestrogeenreceptor. Er zijn 3 soorten fyto-oestrogenen:

1. isoflavonen
2. coumestanen
3. lignanen

Vind hier meer studies over isoflavonen. Welke producten veel isoflavonen bevatten, kunt u hier vinden.

De menopauze symptomen kunnen gemeten worden aan de hand van de Hamilton Anxiety test en de Kupperman Menopauze Index.
De Hamilton Anxiety test meet de klachten zoals nervositeit, geïrriteerdheid, slaapproblemen en neerslachtige buien.
De Kupperman Menopauze Index evalueert de neurovegetatieve symptomen zoals opvliegers, zweten, hoofdpijn en hartkloppingen tijdens de menopauze.
 

Onderzoeksvraag:
Kunnen soja-isoflavonensupplementen opvliegers bij vrouwen in de menopauze verminderen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De meta-analyse liet zien dat het innemen van soja-isoflavonen (gemiddeld 54 mg per dag gedurende 6 weken tot 12 maanden) het aantal opvliegers significant met 20.6% deed afnemen (95% BI = −28.38 tot −12.86; p<0.00001) ten opzichte van de placebo (nepmiddel).

De meta-analyse liet ook zien dat het innemen van soja-isoflavonen (gemiddeld 54 mg per dag gedurende 6 weken tot 12 maanden) de ernst van opvliegers significant met 26.2% deed afnemen (95% BI = −42.23 tot −10.15, p=0.001) ten opzichte van de placebo.

Isoflavonensupplementen die meer dan 18.8 mg genisteïne bevatten, waren meer dan twee keer zo krachtig in het verminderen van het aantal opvliegers dan isoflavonensupplementen met minder dan 18.8 mg genisteïne.

De onderzoekers concludeerden dat soja-isoflavonensupplementen (gemiddeld 54 mg per dag gedurende 6 weken tot 12 maanden) de frequentie en de ernst van opvliegers bij vrouwen in de menopauze verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Taku K, Melby MK, […], Messina M.

Link:
http://journals.lww.com/menopausejournal/Abstract/2012/07000/Extracted_or_synthesized_soybean_isoflavones.11.aspx

Extra informatie van El Mondo:
De 3 belangrijkste isoflavonen in soja zijn daidzeïne, genisteïne en glyciteïne. Deze 3 vormen zijn de actieve vormen in het menselijk lichaam. Genisteïne is de actiefste van de drie.

Twee goede manieren om opvliegers en het nachtelijk transpireren tijdens de menopauze te verminderen, zijn gewichtsverlies en het volgen van een vetarm dieet. Een vetarm dieet bestaat uit producten die 20-30 En% vet bevat, waarvan maximaal 7 En% verzadigd vet.

Onderzoeksvraag:
Gegevens over de associaties tussen de consumptie van soja en de overlevingskansen van borstkanker zijn tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van soja de overlevingskansen van borstkankerpatiënten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 cohort studies met 11206 borstkankerpatiënten. De gemiddelde follow-up duur was 3.9 tot 7.3 jaar. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van soja de mortaliteit onder borstkankerpatiënten significant met 15% [95% BI = 0.77-0.93, I2 = 20%] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van soja de terugval van borstkanker significant met 21% [95% BI = 0.72-0.87, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van 2.12-7.03 gram soja-eiwit vergeleken met minder dan 2.12 gram per dag, de mortaliteit onder borstkankerpatiënten significant met 27% [95% BI = 0.54-0.98] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van meer dan 13.03 gram soja-eiwit vergeleken met minder dan 2.12 gram per dag, de mortaliteit onder borstkankerpatiënten significant met 29% [95% BI = 0.52-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van 7.03-13.03 gram soja-eiwit vergeleken met minder dan 2.12 gram per dag, de mortaliteit onder borstkankerpatiënten niet significant met 29% [95% BI = 0.44-1.15] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks eten van meer dan 10 mg soja-isoflavonen vergeleken met minder dan 4 gram per dag, de terugval van borstkanker significant met 26% [95% BI = 0.59-0.92] verlaagde.

De onderzoekers vonden in subgroepenanalyses (om meer informatie te krijgen) dat het eten soja de mortaliteit onder ER negatief borstkanker significant met 22% [95% BI = 0.70-0.85] verlaagde.

De onderzoekers vonden in subgroepenanalyses dat het eten van soja de mortaliteit onder ER positief borstkanker significant met 25% [95% BI = 0.69-0.84] verlaagde.

De onderzoekers vonden in subgroepenanalyses dat het eten van soja de terugval van borstkanker onder ER+/PR+ patiënten significant met 30% [95% BI = 0.60-0.80] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten soja de terugval van borstkanker onder patiënten die tamoxifen gebruikten, niet significant met 17% [95% BI = 0.92-1.47, I2 = 0%] verhoogde

De onderzoekers vonden in subgroepenanalyses dat het eten van soja de mortaliteit onder postmenopauzale borstkankerpatiënten significant met 25% [95% BI = 0.67-0.84, I2 = 36%] verlaagde maar niet onder premenopauzale borstkankerpatiënten [HR = 0.92, 95% BI = 0.78-1.08, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten meer dan 13 gram soja-eiwit per dag, de mortaliteit (doodgaan aan) onder borskankerpatiënten verlaagde en meer dan 10 mg soja-isoflavonen per dag de terugval van borstkanker verlaagde. Verder verhoogde het eten van soja de terugval van borstkanker onder patiënten die tamoxifen gebruikten, niet.

Oorspronkelijke titel:
Post-diagnosis soy food intake and breast cancer survival: a meta-analysis of cohort studies by Chi F, Wu R, […], Xu ZG.

Link:
http://www.apocpcontrol.org/paper_file/issue_abs/Volume14_No4/%202407-12%203.11%20Feng%20Chi.pdf

Extra informatie van El Mondo:

Deze maaltijd levert 35 mg soja-isoflavonen.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 170 RCT’s met 6557 deelnemers.
De studieduur varieerde van enkele uren tot 52 weken.
54% van de studies was cross-over.
De gemiddelde studiegrootte varieerde van 14-27 deelnemers.
Er was sprake van heterogeniteit.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het acuut eten van chocolade of cacao (70-177 mg epicatechine per dag gedurende 90-149 minuten) de flow-gemedieerde dilatatie (flow-mediated dilatation, FMD) significant met 3.99% [95% BI = 2.86 - 5.12, P heterogeniteit = 0.1, I2 = 46%, 6 studies] verhoogde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie van meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de flow-gemedieerde dilatatie significant met 1.45% [95% BI = 0.62 - 2.28, geen significante heterogeniteit, 2 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de systolische bloeddruk significant met 5.88 mmHg [95% BI = -9.55 tot -2.21, P voor heterogeniteit = 0.0003, I2 = 81%, 5 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de diastolische bloeddruk significant met 3.30 mmHg [95% BI = -5.77 tot -0.83, P voor heterogeniteit = 0.009, I2 = 70%, 4 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten soja eiwit isolaat gedurende 4-24 weken de diastolische bloeddruk significant met 1.99 mmHg [95% BI = -2.86 tot -1.12, P voor heterogeniteit = 0.4, I2 = 6%, 9 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten soja eiwit isolaat gedurende 4-24 weken het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.19 mmol/L [95% BI = -0.24 tot -0.14, P voor heterogeniteit = 0.03, I2 = 29%, 39 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het acuut drinken van zwarte thee de systolische bloeddruk significant met 5.69 mmHg [95% BI = 1.52 tot 9.86, P voor heterogeniteit = 0.13, I2 = 44%, 4 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het acuut drinken van zwarte thee de diastolische bloeddruk significant met 2.56 mmHg [95% BI = 1.03 tot 4.10, P voor heterogeniteit = 0.57, I2 = 0%, 4 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het drinken van groene thee het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.23 mmol/L [95% BI = -0.34 tot -0.12, P voor heterogeniteit = 0.62, I2 = 0%, 4 studies] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel het acuut als chronisch eten van chocolade de flow-gemedieerde dilatatie verhoogde en de bloeddruk verlaagde, het eten van soja eiwit isolaat de diastolische bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte verlaagde en het drinken van groene thee het LDL-cholesterolgehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Flavonoids, flavonoid-rich foods, and cardiovascular risk: a meta-analysis of randomized controlled trials by Hooper L, Kroon PA, […], Cassidy A.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18614722

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over flavonoïden.
Lees hier meer over heterogeniteit, I2 en significantie.
Lees hier meer over hart- en vaatziekten.

Soja eiwit isolaat  (komt niet in voeding voor) wordt gewonnen uit sojabonen. Een typisch soja eiwit isolaat is 100% plantaardig en bestaat voor 85%-90% uit eiwit.

De EFSA concludeert dat er een causaal verband bestaat tussen de consumptie van cacao flavanolen en het in stand houden van een goede bloedcirculatie. Om het geclaimde gezondheidseffect te bereiken zou een gezonde volwassene 2.5 gram cacaopoeder met een hoge flavanolenconcentratie of 10 gram hoog-flavanolhoudende pure chocolade moeten eten.
Anno 2013 mogen alleen nog maar goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA op de verpakking van Europese levensmiddelen en voedingssupplementen