Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van carotenoïden de kans op het krijgen van ALS?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 prospectieve cohort studies met 1100910 deelnemers (562942 mannen en 537968 vrouwen), waarvan 1153 personen die overleden waren aan ALS.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de inname van carotenoïden in de hoogste groep vergeleken met de laagste groep, het risico op het krijgen van ALS significant met 25% [pooled, multivariate-adjusted RR for the highest to the lowest quintile = 0.75, 95% BI = 0.61-0.91, P _{voor trend} = 0.004] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat de inname van beta-caroteen in de hoogste groep vergeleken met de laagste groep, het risico op het krijgen van ALS niet-significant met 15% [pooled, multivariate-adjusted RR for the highest to the lowest quintile = 0.85. 95% BI = 0.64-1.13, P _{voor trend} = 0.03] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat de inname van luteïne in de hoogste groep vergeleken met de laagste groep, het risico op het krijgen van ALS significant met 21% [pooled, multivariate-adjusted RR for the highest to the lowest quintile = 0.79. 95% BI = 0.64-0.96, P _{voor trend} = 0.01] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat lycopeen, beta-cryptoxanthine en vitamine C het risico op het krijgen van ALS niet verlaagden.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van  veel carotenoïden, met name beta-caroteen en luteïne de kans op het krijgen van ALS verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Intakes of vitamin C and carotenoids and risk of amyotrophic lateral sclerosis: Pooled results from 5 cohort studies by Fitzgerald KC, O'Reilly EJ, […], Ascherio A.

Link:
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ana.23820/abstract?deniedAccessCustomisedMessage=&userIsAuthenticated=false

Extra informatie van El Mondo:
Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS) komt uit het Grieks: A (betekent geen), myo (verwijst naar spieren), trofie (betekent voeding). ALS is dus een spierziekte, waarbij de spieren geen of onvoldoende voeding oftewel zenuwimpulsen krijgen.
De exacte oorzaak van de ziekte ALS is nog niet bekend.

Beta-caroteen en luteïne zijn carotenoïden. Lees hier meer over carotenoïden. Het gehalte van carotenoïden, beta-caroteen en luteïne van een product kan in de NEVO-tabel opgezocht worden.

Bereiding:

• Week de rozijnen in lauw water.  
• Kook de penne integrali in een beetje olijfolie 10 minuten al dente [Integrali en al dente zijn Italiaanse woorden voor  volkoren en beetgaar. Voorkom het plakken door de beetgare penne met warme water na te wassen].
•  Verhit ondertussen de olijfolie in een koekenpan en fruit de ui gedurende 1 minuut [Door het fruiten komt de smaak van de uien beter tot uiting].
•  Halveer de cherrytomaten en voeg ze aan de koekenpan. Bak ze in 5 minuten zacht [Door het bakken wordt lycopeen, verantwoordelijk voor de rode kleur van de cherrytomaten beter in het lichaam opgenomen].
•  Meng de rozijnen erdoor.
•  Bak de groenteschijven in 4-6 minuten goudbruin en gaar [Er is gekozen voor groenteschrijven met doperwten en rode paprika Tivall van AH omdat ze vezelrijk zijn].
•  Schep de penne integrali door de tomaten, uien en rozijnen.
•  Breng het gerecht met peper en zout op smaak [Zout met 50% natrium en 50% kalium verhoogt niet de bloeddruk].
•  Verdeel de penne integrali over 4 borden en legt er een groenteschijf bij.
•  Garneer de borden met basilicum.

Ingrediënten:

• Penne integrali van Grand'Italia (300 gram)
• 1 eetlepel olijfolie (10 gram)
• 2 gesnipperde uien (140 gram)
• 3 eetlepels rozijnen (36 gram)
• Cherrytomaten (250 gram)
• 4 groenteschrijven met doperwten en rode paprika Tivall van AH (360 gram)
• Grof gesneden basilicum (15 gram)
   

Onderzoeksvraag:
Systematische literatuuronderzoeken van patiënt-controle studies ter evaluatie van de relatie tussen zoutinname en maagkanker laten een positief verband zien, maar een kwantitatieve analyse van longitudinale cohort studies ontbreekt. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het eten van zout de kans op het krijgen van maagkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 cohort studies met 268718 deelnemers, waarvan 1474 mensen die maagkanker kregen. De follow-up duur was 6-15 jaar. Er was geen sprake van heterogeniteit tussen de studies en publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vergeleken met de laagste zoutinname, de hoogste zoutinname de kans op het krijgen van maagkanker significant met 68% [RR = 1.68, 95% BI = 1.17-2.41, p = 0.005] deed toenemen. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat vergeleken met de laagste zoutinname, de vrij hoge zoutinname de kans op het krijgen van maagkanker significant met 41% [RR = 1.41, 95% BI = 1.03-1.93, p = 0.032] deed toenemen.

De associaties was sterker onder de Japanse bevolking en een hogere consumptie van geselecteerde zoutrijke voedingsmiddelen werd ook geassocieerd met een hoge risico.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge zoutinname de kans op het krijgen van maagkanker deed toenemen.

Oorspronkelijke titel:
Habitual salt intake and risk of gastric cancer: A meta-analysis of prospective studies by D’Elia L, Rossi G, […], Strazzullo P.

Link:
http://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614%2812%2900005-2/fulltext

Extra informatie van El Mondo:
De Gezondheidsraad adviseert maximaal 6 gram zout per dag aan. 6 gram zout komt overeen met 2400 mg natrium.
Een zoutrijk product bevat voedingskundig gezien minimaal 0.5 gram natrium per 100 gram (100 ml).
Een zoutarm product bevat voedingskundig gezien maximaal 0.1 gram natrium per 100 gram (100 ml) of maximaal 0.12 gram natrium per 100 kcal.
Lees meer over natrium in de presentatie natrium.
 

Onderzoeksvraag:
Wetenschappelijke studies suggereren dat flavonoïden een chemopreventief effect op kanker hebben. Toch levert het aantal epidemiologische studies, waarin gekeken wordt naar het effect van flavonoïden op het krijgen van borstkanker tegenstrijdige resultaten op. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 prospectieve cohort studies en 6 patiënt-controle studies. De studies leverden samen 9513 gevallen van borstkanker en 181906 gevallen zonder borstkanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 6 studies dat vrouwen die veel flavonolen aten, liepen significant 12% [95% BI = 0.80-0.98] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig flavonolen aten. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in 4 studies dat vrouwen die veel flavonen aten, liepen significant 17% [95% BI = 0.76-0.91] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig flavonen aten.

De onderzoekers vonden in 6 studies dat vrouwen die veel flavan-3-olen aten, liepen niet-significant 7% [95% BI = 0.84-1.02] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig flavan-3-olen aten. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid. Niet-significant wil praktisch zeggen, er is een trend maar geen verband.

De onderzoekers vonden in 4 studies dat vrouwen die veel flavanonen aten, liepen niet-significant 5% [95% BI = 0.88-1.03] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig flavanonen aten.

De onderzoekers vonden in 3 studies dat vrouwen die veel anthocyaninen aten, liepen niet-significant 3% [95% BI = 0.87-1.08] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig anthocyaninen aten. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid maar wel een trend.

De onderzoekers vonden in 5 studies dat vrouwen die veel (totaal) flavonoïden aten, liepen niet-significant 2% [95% BI = 0.86-1.12] minder kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die weinig (totaal) flavonoïden aten.

In de subgroep-analyses (om extra informatie te krijgen) vonden de onderzoekers een significant verband tussen het eten van flavonolen, flavonen of flavan-3-olen en het verlaagde risico op het krijgen van borstkanker in postmenopausale vrouwen maar niet in premenopausale vrouwen.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van flavonolen en flavonen de kans op het krijgen van borstkanker, met name in postmenopausale (na de menopauze) vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Flavonoids, Flavonoid Subclasses and Breast Cancer Risk: A Meta-Analysis of Epidemiologic Studies by Chang H, Xie Q, […], Mi M

Link:
http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0054318

Extra informatie van El Mondo:
De belangrijkste bronnen van flavonolen en flavonen zijn thee, wijn en uien. Lees hier meer over flavonoïden.
 

Product:
Cranberry, super fruit vruchtensap van Healthy people.

Bijzonderheden:
Het product bevat vitamine C en E, geen kunstmatige kleur- en zoetstoffen en  geen conserveringsmiddelen.

Super fruit:
Op de voorkant van de verpakking valt te lezen “super fruit”.
De naam super fruit werd in 2005 bedacht door de marketingspecialisten uit de fruitsector. Super fruit is pas super fruit wanneer het om verse fruit gaat die veel vitamine C en/of E bevat en niet wanneer het om fruit uit sapconcentraat of geconcentreerd sap gaat!
In dit product zit cranberry niet in zijn verse vorm maar als sapconcentraat (zie de ingrediëntenlijst).

Vitamine C en E:
Dit product bevat vitamine C en E. Maar deze vitamines zijn niet afkomstig van cranberry of appel. Ze worden tijdens de productie kunstmatig (uit een zak) toegevoegd. Dat is te zien want vitamine C en E staan in de ingrediëntenlijst vermeld. Wat in de ingrediëntenlijst staan, worden tijdens de productie kunstmatig toegevoegd.

Dit product bevat per 100 ml 20% ADH vitamine C en E. Minimaal 15% ADH vitamine C en E per 100 ml is wettelijk vereist om te kunnen claimen dat in dit product vitamine C en E zitten.

Op de verpakking valt te lezen “……vitamine C nodig, dit is belangrijk voor je afweersysteem en herstel van je lichaam na inspanning. Vitamine E ………bescherming van je lichaamscellen tegen vrije radicalen”. Dit zijn 2 goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA.
Vanaf 14 december 2012 mogen nog alleen maar goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA op de verpakking van levensmiddelen staan. De fabrikant mag van de EFSA (de Europese waakhond op het gebied van voeding en voedingssupplementen) de goedgekeurde gezondheidsclaims pas op de verpakking zetten wanneer het product minstens 15% ADH per 100 ml bevat. Dit product bevat per 100 ml 20% ADH en voldoet daarom aan de wet.

Naast het verhogen van het vitaminegehalte worden vitamine C en E ook aan dit product toegevoegd om de kleur van dit product te beschermen. Dat is het nadeel van het gebruik van natuurlijke kleurstoffen. Natuurlijke kleurstoffen zijn gevoelig voor afbraak en moet daarom beschermd worden door vitamine C en/of E. Dat is de reden waarom in vruchtensappen zonder kunstmatige kleurstoffen altijd vitamine C en/of E zitten.

86% fruitgehalte:
Dit product bevat 86% fruitgehalte, waarvan 20% cranberry. De rest is appelsap of anders gezegd, dit product bevat 66% appelsap!

Dit product heet cranberry en omdat de fabrikant in de naam van het product claimt dat in dit product cranberry zit, moet hij van de wet het percentage cranberry in de ingrediëntenlijst vermelden. Hij claimt echter niet dat in dit product ook appelsap zit en daarom hoeft hij van de wet het percentage appelsap ook niet te vermelden.

Appelsapconcentraat is het goedkoopste sapconcentraat en wordt daarom vaak gebruikt om het fruitgehalte van het product aan te vullen tot de wettelijke eis. De wettelijke eis van dit product is 86% vruchtensapconcentraat. Dat is ook de reden waarom appelsapconcentraat in veel fruitdrank zit. Dat is nodig om het product goedkoop te maken.

Appelsap wordt ook aan dit product toegevoegd om de zuurgraad van het product omlaag te brengen. Het verlagen van de  zuurgraad is een conserveringstechniek. Het is niet wettelijk verplicht de zuurgraad op een vruchtensap te zetten!

Sapconcentraat:
Dit product is gemaakt met appel- en cranberryconcentraat, dus niet met verse appel en cranberry. Met andere woorden, de foto met verse cranberry op de verpakking geeft niet de werkelijkheid weer!

Sap uit concentraat is volgens de levensmiddelenwetgeving:
de waar die wordt verkregen door aan geconcentreerd vruchtensap weer (tijdens de productie) toe te voegen:

1. De hoeveelheid water die tijdens het concentreren aan dat sap is onttrokken.
2. De uit het sap verdwenen maar tijdens het productieproces van de desbetreffende vruchtensap, of van het vruchtensap van dezelfde soort, teruggewonnen aroma's.
3. En in voorkomend geval pulp en cellen.

Steviolglycosiden (honingkruid extract):
Dit product is gezoet met steviolglycosiden. De andere namen voor steviolglycosiden zijn E960, honingkruid extract en stevia. Van de wet mag de fabrikant in de ingrediëntenlijst het woord stevia niet vermelden. Vandaar honingkruid extract in de ingrediëntenlijst!

Voor de wet is stevia geen natuurlijke zoetstof, vandaar dat de woorden “natuurlijke zoetstof” ook niet op de verpakking staan!
Dus de woorden “bevat geen kunstmatige zoetstoffen” op de verpakking moet de consument met een korreltje zout nemen.

Als consument is goed om te weten dat de wet altijd het laatste woord in de ingrediëntenlijst heeft! Anders gezegd, de ingrediëntenlijst moet altijd wettelijk kloppen!

Van de wet mag de fabrikant stevia pas een levensmiddelen toevoegen wanneer het product minimaal 30% minder calorieën dan voorheen bevat. Mimimaal 30% minder calorieën dan voorheen (of vergelijkbaar product) is hetzelfde als de voedingsclaim light.
Anders gezegd, wanneer een product stevia bevat, mag de fabrikant van de wet het woord “light” op de verpakking zetten.

Light:
Dit product heet cranberry light. Light is een voedingsclaim en mag pas op de verpakking staan wanneer het product minimal 30% minder calorieën bevat dan een vergelijkbaar product. In de wet staat ook dat de fabrikant de voedingsclaim “light” op de verpakking moet toelichten. Anders gezegd, de fabrikant moet van de wet op de verpakking vermelden “dit product bevat (minimaal) 30% minder calorieën dan …….”. Maar deze tekst staat niet op de verpakking van dit product.
Met andere woorden de light-claim van dit product voldoet niet aan de wettelijke eis!

Zonder toevoeging van suiker:
Vanaf 28 oktober 2015 mag op de verpakking van vruchtensap niet meer de woorden “geen toegevoegde suikers” staan. De nieuwe wetgeving verbiedt namelijk het toevoegen van suikers aan vruchtensappen.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 3 E-nummers. Vitamine C is E300, vitamine E is E307 en steviolglycosiden is E960.

Vitamines zijn voor de levensmiddelenwetgeving E-nummers!

Voedingswaarden:
Dit product levert 1.18 En% eiwit, 100 En% koolhydraten (waarvan 96.47 En% eenvoudige suikers) en 2.65 En% vet, waarvan 2.65 En% verzadigd vet.
Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet. Dat is de reden waarom sappen altijd slechte suikers bevatten. Slechte suikers zijn eenvoudige suikers. Goede suikers (zetmeel, inuline en oligofructose) kunnen namelijk geen zoetkracht aan sappen geven.

Mensen met overgewicht wordt aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers en maximaal 70 En% koolhydraten.

 

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en kanker.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Minimaal 20 gram Allium groenten per dag verlaagt maagkanker
2. Een hoge BMI en taille-heup ratio verhogen alvleesklierkanker
3. Groenten en fruit verlagen de kans op dikke darmkanker
4. Veel heem-ijzer verhoogt dikke darmkanker

Onderzoeksvraag:
Epidemiologische en experimentele studies ondersteunen de hypothese dat heemijzer in vlees de kans op het krijgen van dikke darmkanker (colorectale kanker) verhoogt. Dit overzichtsartikel werd uitgevoerd om deze hypothese te bevestigen, dan wel te ontkrachten.

Verhoogt het eten van veel heem-ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 prospectieve cohort studies met 566607 deelnemers, waarvan 4734 personen met dikke darmkanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel heem-ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 18% [95% BI = 1.06-1.32] verhoogde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel heem-ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Heme Iron from Meat and Risk of Colorectal Cancer: A Meta-analysis and a Review of the Mechanisms Involved by Bastide NM, Pierre FHF and Corpet DE.

Link:
http://cancerpreventionresearch.aacrjournals.org/content/4/2/177.full.pdf+html

Extra informatie van El Mondo:
Heem-ijzer zit voornamelijk in dierlijke producten, met name in roodvlees. Een hoge inname van heem-ijzer betekent in de praktijk meer dan 500 gram roodvlees of bewerkt vlees per week.
Lees hier meer over heem-ijzer.

Calcium, chlorofyl (bladgroenkorrels), vitamine C en polyfenolen kunnen de schadelijke (=kankerstimulerende) effecten van heemijzer in de dikke darm verminderen.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 cohort studies met 1.5-1.7 miljoen deelnemers, waarvan 11.800-16.000 gevallen met dikke darmkanker. Hierdoor was er een statistische power om een matige en zwakke associatie te vinden.  Er was gering bewijs van heterogeniteit tussen de studies maar er was geen bewijs van kleine studie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 11 cohort studies met 1523860 deelnemers, waarvan 11853 personen met dikke darmkanker, dat het eten van veel groenten en fruit de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 8% [95% BI = 0.86-0.99, p voor heterogeniteit  = 0.24] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in 14 cohort studies met 1558147 deelnemers, waarvan 14876 personen met dikke darmkanker, dat het eten van ongeveer 100 gram fruit per dag de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 10% [95% BI = 0.83-0.98, p voor heterogeniteit  = 0.05] verlaagde.
Voor 600 gram fruit per dag was het verlaagde risico 15%.

De onderzoekers vonden in 15 cohort studies met 1694236 deelnemers, waarvan 16057 personen met dikke darmkanker, dat het eten van 100-200 gram groenten per dag de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 9% [95% BI = 0.86-0.96, p voor heterogeniteit  = 0.54] verlaagde.

In de dosisafhankelijke analyses vonden de onderzoekers dat per 100 gram groenten per dag, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 2% [95% BI = 0.97-.99] verlaagde. Het grootste voordeel werd gevonden tussen 100 en 200 gram groenten per dag. Het voordeel nam nauwelijks toe bij een inname hoger dan 200 gram per dag.

In de dosisafhankelijke analyses vonden de onderzoekers dat per 100 gram fruit per dag, de kans op het krijgen van dikke darmkanker niet-significant met 2% [95% BI = 0.94-.1.01] verlaagde. Het grootste voordeel werd gevonden rond 100 gram fruit per dag.
Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden echter dat het verlaagde risico op het krijgen van dikke darmkanker en het eten van zowel groenten [p voor niet-lineair verband = 0.001] als fruit [p voor niet-lineair verband < 0.001] niet-lineair was.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van zowel groenten als fruit het risico op het krijgen van dikke darmkanker verlaagde. Echter, het verband was niet lineair.

Oorspronkelijke titel:
Nonlinear Reduction in Risk for Colorectal Cancer by Fruit and Vegetable Intake Based on Meta-analysis of Prospective Studies by Aunee D, Lau R, […], Norat T.

Link:
http://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085%2811%2900522-1/fulltext

Extra informatie van El Mondo:
De aanbeveling voor groenten is 200-300 gram per dag en voor fruit is 2-5 stuks per dag.

Onderzoeksvraag:
Hoewel veel bekend is over de relatie tussen de glycemische last (GL) en suikerziekte type 2, hebben prospectieve cohort studies niet consistent een positieve dosisafhankelijke relatie aangetoond. Daarom werd dit overzichtsartikel (in de vorm van een meta-analyse) uitgevoerd.

Verhoogt het eten van een voeding met een hoge GL de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 24 prospectieve cohort studies van 1997 tot augustus 2012 met 125000 deelnemers en 7.5 miljoen persoonsjaren.

De gemiddelde suikerinname in de studies was 139 gram (60 tot 280 gram) in een 2000 kcal voeding.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 gram suiker per 2000 kcal de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 45% [95% BI = 1.31-1.61, p < 0.001] verhoogde.

Na het corrigeren voor mogelijke verstorende factoren (heterogeniteit en publicatie bias) vonden de onderzoekers dat alleen een positief, significant verband bestond bij meer dan 95 gram suikers per 2000 kcal.

De onderzoekers concludeerden dat een voeding met een hoog GL (meer dan 95 gram suikers in 2000 kcal) de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Is there a dose-response relation of dietary glycemic load to risk of type 2 diabetes? Meta-analysis of prospective cohort studies by Livesey G, Taylor R, […], Liu S.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/early/2013/01/30/ajcn.112.041467.short

Extra informatie van El Mondo:
De belangrijkste oorzaak van suikerziekte type 2 is overgewicht (BMI>25).
Het belangrijkste gevolg van suikerziekte type 2 is hart- en vaatziekten.

95 gram suikers per 2000 kcal komt overeen met 19 En% eenvoudige suikers. Voedingskundig gezien mag een gezonde voeding of een gezond product niet meer dan 25 En% eenvoudige suikers bevatten. Eenvoudige suikers oftewel slechte suikers zijn te herkennen als suikers in de tabel voedingswaarde per 100 gram op de verpakking van een levensmiddel. Koolhydraten in de tabel voedingswaarde per 100 gram staan zowel voor goede als slechte suikers.

Een voeding met een lage GL is een voeding met een GL van maximaal 10.
Een voeding met een hoge GL is een voeding met een GL van minimaal 20.
 

Product:
Alpro soya light fresh.

Bijzonderheden:
Het product is 100% plantaardig met toegevoegde vitamine D, B2, B12 en calcium. Het product bevat geen kunstmatige kleur- en zoetstoffen, lactose, dierlijke vetten en conserveermiddelen en bevat 1.2% vet.

100% plantaardig:
Bij 100% plantaardig verwacht de consument dat in het product alleen maar stoffen zitten die van nature in plantaardige producten zitten. Maar bij het raadplegen van de ingrediëntenlijst valt te lezen dat het product fructose-glucosestroop, monokaliumfosfaat, zeezout, calciumcarbonaat en vitamine B12 bevat. Maar zeezout, fructose-glucosestroop, monokaliumfosfaat en vitamine B12 komen van nature niet in plantaardige producten voor. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten en fructose-glucosestroop is een suiker die speciaal ontwikkeld is voor de levensmiddelenindustrie.
Dus 100% plantaardig wil niet zeggen dat het product alleen maar plantaardige stoffen bevat. Anders gezegd, de wet heeft een andere definitie van “100% plantaardig” dan de consument!

Geen dierlijke vetten:
Dit product bevat geen dierlijke vetten. Geen dierlijke vetten geeft de consument het gevoel dat dit product gezonder is dan een zuiveldrank, gemaakt met koemelk. Het belangrijke verschil tussen dierlijke vetten en plantaardige vetten zit in het verzadigd vetgehalte. Dit product levert per 100 ml 0.2 gram verzadigd vet maar een zuiveldrank met 0% vet levert per 100 ml 0 gram verzadigd vet.
Dus een product zonder dierlijke vetten wil niet zeggen dat het ook gezonder is dan een product met dierlijke vetten!

Arm aan verzadigde vetten:
Op de verpakking valt te lezen arm aan verzadigde vetten. Dit is een voedingsclaim en moet daarom voldoen aan de wettelijke eis van maximaal 0.75 gram verzadigde vetten per 100 ml. Dit product bevat per 100 ml 0.2 gram verzadigde vetten (verzadigde vetzuren) en voldoet daarom aan de wettelijke eis om de claim “arm aan verzadigde vetten” te mogen voeren.

Laag suikergehalte:
Op de verpakking valt te lezen laag suikergehalte. Dit is ook een voedingsclaim. Dit product bevat per 100 ml 2.0 gram suikers en voldoet daarom aan de wettelijke eis van maximaal 2.5 gram suikers per 100 ml.

Suiker in de vorm van fructose-glucosestroop is nodig om het product  te zoeten. In zuiveldrank gemaakt met koemelk wordt het product namelijk gezoet met de van nature aanwezige lactose (melksuiker). Maar in dit product zit 0 g lactose en daarom wordt fructose-glucosestroop toegevoegd.

Dit product bevat suikers maar dat gaat de fabrikant niet op de verpakking zetten. Hij zet liever “laag suikergehalte” op de verpakking.

Rijk aan vezels:
Rijk aan vezels is ook een voedingsclaim. Dit product bevat per 29 kcal 1.2 gram vezels oftewel per 100 kcal 4.1 gram vezels en voldoet daarom aan de wettelijke eis van minimaal 3 gram vezels per 100 kcal.

Niet-genetisch gemodificeerde sojabonen:
Dit product is gemaakt met niet-genetisch gemodificeerde sojabonen. Maar volgens de Europese wetgeving mag in niet-genetisch gemodificeerde sojabonen maximaal 1% genetisch gemodificeerde sojabonen zitten. In Europa bestaat tegenwoordig geen 100% niet-genetisch gemodificeerde sojabonen meer!

Dit product heet soja light fresh. In de naam van dit product claimt de fabrikant dat soja in dit product zit en daarom moet hij het percentage van gepelde sojabonen (4%) in de ingrediëntenlijst vermelden. Hij claimt niet dat in dit product ook water zit en daarom hoeft hij van de wet het percentage water ook niet te vermelden.

Light:
Light is een voedingsclaim. De fabrikant mag light op de verpakking zetten wanneer het product minimaal 30% minder calorieën bevat dan voorheen (Alpro Original Fresh).

In principe mag “light” op elk product gezet worden zolang de fabrikant maar 30% calorieën uithaalt!

Rijk aan hoogwaardige soja-eiwitten:
Dit is ook een voedingsclaim. De fabrikant mag pas “rijk aan hoogwaardige soja-eiwitten” op de verpakking zetten wanneer het caloriegehalte geleverd wordt door minimaal 20% eiwit. Dit product levert per 100 ml 29 kcal en 2.1 gram eiwit. 2.1 gram eiwit levert 8.4 kcal want 1 gram eiwit levert 4 kcal. 8.4 kcal is 29% van 29 kcal. Anders gezegd, het caloriegehalte van dit product wordt geleverd door 29% eiwit en hierdoor voldoet de fabrikant aan de wet.

Dit product levert per 100 ml 29 kcal, 2.1 gram eiwit, 2 gram koolhydraten, 1.2 gram vet en 1.2 gram voedingsvezels.
2.1 gram eiwit levert 8.4 kcal, 2 gram koolhydraten levert 8 kcal, 1.2 gram vet levert 10.8 kcal en 1.2 gram voedingsvezels levert 2.4 kcal.
8.4 kcal + 8 kcal + 10.8 kcal + 2.4 kcal = 29.6 kcal, afgerond naar beneden is 29 kcal. Vandaar 29 kcal per 100 ml product!

Op de verpakking valt te lezen “soja-eiwitten zijn hoogwaardige eiwitten. Eiwitten dragen bij het onderhoud van de spieren en botten”. Dit is een gezondheidsclaim die door de EFSA is goedgekeurd. Vanaf 14 december 2012 is het namelijk bij de wet verboden niet goedgekeurde claim van de EFSA (De Europese waakhond op het gebied van voeding en voedingssupplementen) op de verpakking te zetten.

Zuurteregelaars en zeezout:
In dit product zitten geen conserveermiddelen maar wel monokaliumfosfaat als zuurteregelaar en zeezout.
Zuurteregelaars zijn E-nummers en hebben als doel de zuurgraad van het product te handhaven. Hierdoor kan het product een tijdje mee. Het handhaven (=gelijkhouden) van de zuurgraad is een conserveringstechniek.

Zeezout heeft in dit product een conserverende werking en is waarschijnlijk ook medeverantwoordelijk voor de kleur van het product.

Naast het toevoegen van de zuurteregelaar ondergaat het product ook een hittebehandeling, ook een conserveringstechniek (namelijk hoog gepasteuriseerd, zie verpakking).

Conserveringsmiddelen zijn voor de wet stoffen die bederfveroorzakende microorganismen direct doden terwijl zeezout en zuurteregelaars stoffen zijn de bederfveroorzakende microorganismen indirect doden. Dus het verschil zit voor de wet in het woord “direct”. Anders gezegd, een product zonder conserveermiddelen wil niet zeggen dat het product geen conserverende stoffen bevat!

Conserveermiddelen en zuurteregelaars zijn voor de wet kunstmatig en E-nummers!

Calcium, vitamine B2, B12 en D:
In koemelk zitten van nature calcium, vitamine B2, B12 en D3 (zie de verpakking van melk) maar deze 4 voedingsstoffen zitten niet of nauwelijks in sojamelk. Om de voedingswaarde van koemelk te evenaren voegt de fabrikant deze 4 voedingsstoffen aan dit product toe.

Om te kunnen claimen (zeggen) dat in dit product calcium, vitamine B2, B12 en D3 zitten, moet de fabrikant van de wet minimaal 15% ADH per 100 ml toevoegen. Vandaar 15% ADH per 100 ml op de verpakking!
15% ADH calcium per 100 ml staat ook bekend als de voedingsclaim “bron van calcium”.
30% ADH calcium per 100 ml staat ook bekend als de voedingsclaim “rijk aan calcium”.

In dit product wordt calcium kunstmatig toegevoegd, namelijk in de vorm van calciumcarbonaat. Calcium wordt altijd als een verbinding aan levensmiddelen toegevoegd. De meestgebruikte calciumverbindingen zijn calciumlactaat, calciumcitraat en calciumcarbonaat. Calciumcarbonaat wordt het vaakst gebruikt omdat het per gram verbinding het meeste (elementaire) calcium levert. Hierdoor is calciumcarbonaat de goedkoopste calciumverbinding.

In dit product zit vitamine D2. D2 past in tegenstelling tot D3 beter bij het imago plantaardig. Vitamine D komt in voeding namelijk in 2 vormen voor: “plantaardige” D2 en “dierlijke” D3. Maar D2 en D3 werken niet even sterk in het lichaam. Vitamine D3 verhoogt de vitamine D-status in het lichaam sneller dan vitamine D2. Vandaar dat vitamine D2 niet meer in voedingssupplementen zitten, maar wel in levensmiddelen vanwege het imago plantaardig.

Geen kunstmatige kleurstoffen:
Dit product bevat geen kunstmatige kleurstoffen maar hoe wordt het product dan gekleurd? Dit product wordt gekleurd via de Maillard reactie (een chemische reactie die ontstaat tijdens het verhitten tussen eiwit (in de vorm van sojabonen) en suiker (in de vorm van fructose-glucosestroop) en door middel van de toegevoegde vitamine B2. Vitamine B2 wordt in de levensmiddelenindustrie als gele kleurstof gebruikt. Het staat ook bekend onder E101. Dit product heeft namelijk een gele kleur.

0 gram cholesterol:
Dit product bevat 0 gram cholesterol. Maar het vermijden van cholesterol in voeding is niet de oplossing bij een hoog cholesterolgehalte!

De oplossingen voor een hoog cholesterolgehalte is het vermijden van overgewicht en te kiezen voor producten met maximaal 30 En% vet en maximaal 7 En% verzadigd vet. Dit product levert 37.24 En% vet waarvan 6.21 En% verzadigd vet.

Is het product 100% natuurlijk?
Nee want in dit product zitten toegevoegde fructose-glucosestroop, calcium, vitamines, zuurteregelaar en zeezout.

Zit er E-nummers in?
Ja, er zitten namelijk 3 E-nummers. Monokaliumfosfaat is E340(i) en gelllan gom is E418.
E-nummers hebben voor de wet een naam en een nummer. De fabrikant mag van de wet een E-nummer als naam of als nummer op de verpakking vermelden. Dus een verpakking zonder E-nummers wil nog niet zeggen dat het product geen E-nummers bevat!

Vitamine B2 oftewel E101 heeft in dit product 2 functies. Het voorziet het product van vitamine B2 (in deze functie is vitamine B2 geen E-nummer) maar het geeft het product ook kleur (in deze functie is vitamine B2 wel een E-nummer).

Gellan gom verbetert het mondgevoel oftewel het geeft dikke aan het product.

Wat is gezonder?
Sojadrank met 1.2% vet en toegevoegde calcium, vitamine B2, B12 en D2 maar zonder cholesterol of melk met 0% vet maar met van nature calcium, vitamine B2, B12, D3 en cholesterol?

Een eiwit dat alle essentiële aminozuren (bouwstenen van eiwit) levert, wordt hoogwaardig genoemd. Vandaar hoogwaardige soja-eiwitten op de verpakking!

In melk zit van nature calcium, vitamine B2, B12 en D3. De ene fabrikant zet ze op de verpakking terwijl de andere ze weglaat. Door het weglaten van calcium, vitamine B2, B12 en D3 op de verpakking roept het bij de consument het gevoel op dat deze melk van minder kwaliteit is maar dat is niet waar!
De reden dat sommige fabrikanten geen calcium, vitamine B2, B12 en D3 op de verpakking zetten, is om de bedrukkosten van de verpakking laag te houden. Hoe meer teksten op de verpakking staan, des hoger de bedrukkosten zijn en des duurder de verpakking wordt. Hoe duurder de verpakking, des duurder het product wordt.

Voedingswaarden:
Dit product levert 28.97 En% eiwit, 27.59 En% koolhydraten (waarvan 27.59 En% eenvoudige suikers) en 37.24 En% vet waarvan 6.21 En% verzadigd vet.

Geen dierlijke vetten wil niet zeggen dat het product ook voedingskundig gezien gezond is. Een gezond product bevat maximaal 35 En% vet en maximaal 10 En% verzadigd vet. Dus laat u als consument niet misleiden door de woorden “geen dierlijke vetten” op de verpakking.

De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft tot nu toe geen enkele claims (bijv. soja verlaagt botafbraak) van soja goedgekeurd. Vanaf 14 december 2012 mag de fabrikant nog alleen maar goedgekeurde claims van de EFSA op de verpakking zetten. Hoewel vanaf 14 december 2012 alleen nog maar goedgekeurde claims van de EFSA op de verpakking staan, kunnen afgekeurde claims door de EFSA nog altijd in reclamefolders staan!

In dit product zit per 100 ml 5 mg isoflavonen.

Onderzoeksvraag:
Er is groeiend bewijs dat ontstekingsfactoren een rol in de ontwikkeling van suikerziekte type 2 spelen. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt een hoge concentratie van ontstekingsbiomerker in het lichaam de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
De meta-analyse bevatte 10 prospectieve cohort studies die de IL-6 bloedconcentratie maten en 22 prospectieve cohort studies 22 prospectieve cohort studies die de CRP-bloedconcentratie maten.

Resultaten en conclusies:

De meta-analyse van 10 prospectieve cohort studies met 19709 deelnemers, waarvan 4480 mensen met suikerziekte type 2, liet zien dat er een dosisafhankelijk verband bestond tussen de IL-6 bloedconcentratie en het risico op het krijgen van suikerziekte type 2. Het relatieve risico was 1.31 [95% BI = 1.17-1.46].

Het relatieve risico van 1.31 wil zeggen, mensen die een verhoogde IL-6 bloedconcentratie hadden, liepen significant 31% meer kans op het krijgen van suikerziekte type 2 dan mensen met een normale IL-6 bloedconcentratie. Significant wil zeggen, er is een verband bij 95% betrouwbaarheid.

De meta-analyse van 22 prospectieve cohort studies met 40735 deelnemers, waarvan 5753 mensen met suikerziekte type 2, liet zien dat een verhoogde CRP-bloedconcentratie de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 26% verhoogde. Het relatieve risico was 1.26 [95% BI = 1.16-1.37]. Er was geen sprake van publicatie bias.

De sensitiviteit- en de subgroepanalyses ondersteunden deze associaties.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een verhoogde CRP- als IL-6-bloedconcentratie de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Inflammatory Markers and Risk of Type 2 Diabetes A systematic review and meta-analysis by Wang X, Bao W, […], Liu LG.

Link:
http://care.diabetesjournals.org/content/36/1/166.abstract

Extra informatie van El Mondo:

CRP en IL-6 zijn 2 ontstekingsbiomerkers in het lichaam. Door het meten van ontstekingsbiomerkers kunnen ontstekingen in het lichaam worden opgespoord.

Bij gezonde mensen zonder ontstekingen is de CRP-bloedconcentratie meestal lager dan 10 mg/l. Het merendeel van de ontstekingen leidt tot een CRP-bloedconcentratie boven 100 mg/l.

Suikerziekte type 2 is een ontstekingsziekte. Antioxidanten kunnen de kans op het krijgen van ontstekingen verlagen.

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en hart- en vaatziekten.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Hoog HDL-cholesterolgehalte verhoogt een intracerebrale bloeding
2. 162 gram peulvruchten per dag verlaagt de bloeddruk
3. Bietensap verlaagt de (bovendruk) bloeddruk
4. Een hoge vitamine D bloedwaarde verlaagt bloeddruk
5. Een laag adiponectinegehalte verhoogt de bloeddruk
6. Dagelijks 927 mg polyfenolen verlaagt de bloeddruk
7. 5 gram zout of minder per dag verlaagt de bloeddruk
8. 2.3-3.1 gram kalium per dag verlaagt de bloeddruk
9. 41 gram (plantaardig) eiwit per dag verlaagt de bloeddruk 
10. Een laag vet dieet verlaagt het cholesterolgehalte in premenopauzale vrouwen
11. Knoflooksupplementen gedurende 2 maanden verlagen het cholesterolgehalte bij mensen met een hoog cholesterolgehalte
12. Dagelijks 100 gram fructose of meer verhoogt zowel het triglyceriden- als het LDL-cholesterolgehalte
13. Een kransslagader calcium score boven 10 verhoogt hart- en vaatziekten onder patiënten met suikerziekte type 2
14. 3 tot 5 kopjes koffie per dag verlaagt non-linear hart- en vaatziekten
15. Linolzuur via voeding verlaagt coronaire hartziekten
16. Minimaal 200 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
17. 150 tot 400 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
18. Antioxidantensupplementen verlagen niet hart- en vaatziekten
19. Coënzym Q10-supplementen verbeteren mogelijk congestief hartfalen
20. Minimaal 1 keer per week vis verlaagt hartfalen
21. Flavonoïden hebben mogelijk positief effect op hart- en vaatziekten
22. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 
23. Calcium via voeding verlaagt beroerte onder Aziaten
24. 1 ei per dag verhoogt niet hart- en vaatziekten of beroerte
25. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 

Onderzoeksvraag:
Kunnen flavonoïden de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 en hart- en vaatziekten verlagen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte cohort studies en RCT’s van korte duur. 

Resultaten en conclusies:
Resultaten van zowel cohort studies als RCT’s van korte duur suggereerden dat anthocyanidinen uit bessen en flavan-3-olen uit groene thee en cacao het risico op het krijgen van suikerziekte type 2 en hart- en vaatziekten konden verlagen.

De meta-analyse van RCT’s toonden aan dat het bewijs voor een gunstig effect van groene thee op het LDL-cholesterol en een gunstig effect van flavan-3-ol-rijke cacao op de endotheelfunctie en de insulinegevoeligheid het sterkste.

De onderzoekers concludeerden dat anthocyanidinen uit bessen en flavan-3-olen uit groene thee en cacao mogelijk (omdat de RCT’s van korte duur waren) een positief effect op zowel suikerziekte type 2 als hart- en vaatziekten hadden. Meer langdurige RCT’s zijn nodig om dit positieve effect te bevestigen.

Oorspronkelijke titel:
Dietary flavonoids and the development of type 2 diabetes and cardiovascular diseases: review of recent findings by van Dam R, Naidoo, N and Landberg R.

Link:
http://journals.lww.com/co-lipidology/Abstract/2013/02000/Dietary_flavonoids_and_the_development_of_type_2.6.aspx

Extra informatie van El Mondo:
Om een causaal verband te kunnen vinden tussen anthocyanidinen uit bessen en flavan-3-olen flavan-3-olen uit groene thee en cacao en het verlaagde risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, moet een positief effect gevonden worden in langdurige RCT’s (RCT’s met als eindpunten het krijgen van een hartaanval, beroerte of een andere hart- of vaatziekte).

Anthocyanidinen en flavan-3-olen zijn flavonoïden. Lees hier meer over flavonoïden.

Lees hier meer over RCT’s, cohort studies en causaal verband.

Suikerziekte type 2 verhoogt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. De belangrijkste oorzaak van suikerziekte type 2 is overgewicht. Patiënten met suikerziekte type 2 hebben een verlaagde insulinegevoeligheid. Krachttraining kan de insulinegevoeligheid verhogen.

 

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 460 kcal, 31 gram eiwit, 6 gram vet en 70 gram koolhydraten oftewel 27 En% eiwit, 12 En% vet en 61 En% koolhydraten. Dit recept bevat 4 En% verzadigd vet, 1.7 gram vezels per 100 kcal en een GI-getal van 54.
Deze maaltijd is geschikt voor mensen met overgewicht want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet, minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal en een GI-getal van maximaal 55.

Deze maaltijd is ook geschikt voor sporters want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met minimaal 55 En% koolhydraten.

Wegens een laag vetgehalte past deze maaltijd in een vetarm dieet.

Deze maaltijd is geschikt voor hartpatiënten want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd bevat dankzij de mosselen per persoon 620 mg EPA en DHA.
450 mg EPA en DHA per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. Wetenschappelijk gezien, is het beter om EPA en DHA uit vis te halen dan uit voedingssupplementen.

Door de couscous weg te laten bevat de mosselrauwkost per persoon 220 kcal, 23 gram eiwit, 4 gram vet en 22 gram koolhydraten oftewel 42 En% eiwit, 17 En% vet en 41 En% koolhydraten. Dit recept bevat 2 En% verzadigd vet en 2.1 gram vezels per 100 kcal.

Door de couscous weg te laten en 20 ml olijfolie aan de mosselrauwkost toe te voegen, bevat de mosselrauwkost per persoon 261 kcal, 23 gram eiwit, 9 gram vet en 22 gram koolhydraten oftewel 35 En% eiwit, 32 En% vet en 33 En% koolhydraten. Dit recept bevat 8 En% verzadigd vet en 1.8 gram vezels per 100 kcal.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 6 sneetjes roggebrood en 50 gram gedroogde pruimen levert 30 gram vezels op.
25-30 gram vezels per dag verlagen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
Volkorenbrood, groenten en (gedroogde) fruit zijn rijk aan vezels.

Dit recept in combinatie met 30 mg pijnboompitten dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid magnesium van een halve dag.

Vervangen door:
Door mosselen te vervangen door 400 gram gerookte makreelfilet dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 11 dagen.
Makreel is een vette vis en bevat daarom veel meer EPA en DHA dan mosselen.

Door mosselen te vervangen door 450 gram cashewnoten dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid magnesium van 1 dag. Noten zijn rijk aan magnesium. Magnesium is nodig voor de productie van energie.

Door zilvervliesuitjes te vervangen door 400 gram rauwe paprika levert de maaltijd per persoon 115 mg vitamine C.

Door zilvervliesuitjes te vervangen door 560 gram wortelen uit blik dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A van 1 dag.

Bereiding & Ingrediënten van couscous met mosselrauwkost voor 4 personen

Bereiding:

• Laat de mosselen, zilveruitjes en cocktailaugurken in een vergiet uitlekken.
• Snijd de puntjes van de cocktailaugurken af en halveer ze in de lengte.
• Meng de mosselen, zilvervliesuitjes, cocktailaugurken en ijsbergsla door elkaar en voeg wat peper toe [Er is gekozen om geen dressing of olie aan rauwkost toe te voegen om zo het verzadigde vetgehalte laag te houden].
• Breng met de waterkoker 0.5 liter water aan de kook.
• Giet het water in een pan en zet de pan op laag vuur.
• Voeg de couscous toe en laat de couscous op laag vuur al roerend droogkoken.
• Verdeel de couscous en de rauwkost over 4 borden.

Ingrediënten:

• 1 pakje couscous (275 gram, ongekookt)
• 2 potjes Zeeuwse mosselen (460 gram, uitgelekt)
• 2 potjes zilvervliesuitjes (420 gram, uitgelekt)
• 1 zak ijsbergsla (400 gram)
• 2 potjes cocktailaugurken (380 gram, uitgelekt)
• Peper

Bereiding:

• Laat de mosselen, zilveruitjes en cocktailaugurken in een vergiet uitlekken.
• Snijd de puntjes van de cocktailaugurken af en halveer ze in de lengte.
• Meng de mosselen, zilvervliesuitjes, cocktailaugurken en ijsbergsla door elkaar en voeg wat peper toe [Er is gekozen om geen dressing of olie aan rauwkost toe te voegen om zo het verzadigde vetgehalte laag te houden].
• Breng met de waterkoker 0.5 liter water aan de kook.
• Giet het water in een pan en zet de pan op laag vuur.
• Voeg de couscous toe en laat de couscous op laag vuur al roerend droogkoken.
• Verdeel de couscous en de rauwkost over 4 borden.

Ingrediënten:

• 1 pakje couscous (275 gram, ongekookt)
• 2 potjes Zeeuwse mosselen (460 gram, uitgelekt)
• 2 potjes zilvervliesuitjes (420 gram, uitgelekt)
• 1 zak ijsbergsla (400 gram)
• 2 potjes cocktailaugurken (380 gram, uitgelekt)
• Peper

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van vitamine D de kans op het krijgen van multiple sclerosis?

Studieopzet:
Het overzichtsartikel bevatte 5 RCT’s. De studies waren klein (23 tot 68 patiënten). Er was sprake van heterogeniteit tussen de doseringen, de vorm van vitamine D (4 RCT’s met vitamine D3 en 1 met vitamine D2) en klinische uitkomstmaten. Wegens de slechte studieopzet kon er geen meta-analyse uitgevoerd worden. Een meta-analyse kan namelijk de grootte van het effect weergeven.

Resultaten en conclusies:
Van de 5 RCT’s vonden 4 geen effect tussen vitamine D en elke uitkomst van multiple sclerosis. 1 RCT’s vond een significant effect, namelijk een verlaging van het aantal T1 verhoogde laesies op de MRI-scan van de hersenen. 3 RCT’s vonden ongewenst effect, met name darm- en maagklachten bij het slikken van vitamine D.

De onderzoekers concludeerden dat het bewijs voor vitamine D als behandeling voor MS onduidelijk was. Grotere studies (RCT’s met een follow-up duur van langer dan 1 jaar) zijn nodig om het effect van vitamine D op de klinische uitkomsten bij patiënten met MS te onderzoeken.

Oorspronkelijke titel:
A Systematic Review of Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trials Examining the Clinical Efficacy of Vitamin D in Multiple Sclerosis by Pozuelo-Moyanoa B, Benito-Leóna J […], Hernández-Gallegoa J.

Link:
http://content.karger.com/ProdukteDB/produkte.asp?Doi=345122

Extra informatie van El Mondo:
Multiple sclerosis (MS) is een ontstekingsziekte. Bij MS veroorzaakt een ontregeld immuunsysteem ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg. Daarbij ontstaat blijvende schade aan de myeline en axonen, die een groot deel van de MS-klachten veroorzaakt.

Multiple sclerose komt vaak voor onder jongvolwassenen, bij vrouwen meer dan bij mannen. De frequentie waarin de ziekte voorkomt, verschilt per land en bevolkingsgroep. MS komt niet of nauwelijks voor in landen dichter bij de evenaar.

De precieze oorzaak van MS is onbekend, maar algemeen wordt aangenomen dat MS ontstaat door een samenspel van genetische en omgevingsfactoren.

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 174 kcal, 4 gram eiwit, 4 gram vet en 30 gram koolhydraten oftewel 10 En% eiwit, 21 En% vet en 69 En% koolhydraten. Dit recept bevat 3 En% verzadigd vet.
Deze maaltijd is een gezonde maaltijd want een gezonde maaltijd bevat maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.

Dit recept bevat 850 mg kalium en kalium verlaagt de bloeddruk.
Eet groenten en fruit voor kalium.

Dit recept levert 300 mg vitamine C. Vitamine C is een antioxidant en antioxidanten kunnen de weerstand van het lichaam verhogen.

Deze maaltijd is geschikt voor hartpatiënten want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd heeft een GI-getal van 50 en is daarom geschikt voor suikerpatiënten want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met een GI-getal van maximaal 55.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 4 sneetjes lijnzaadbrood en 100 gram gedroogde vijgen levert 29 gram vezel op. Deze combinatie levert ook 1800 mg kalium. De Amerikaanse Hart Associatie (het Amerikaanse equivalent van de Hartstichting) adviseert 4.7 gram kalium per dag.
25-30 gram vezels per dag verlagen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
 

Bereiding:

• Schil de kiwi’s en snijd ze in dunne plakjes.
• Pel de sinaasappel en splits hem in partjes.
• Was de paprika en snijd hem in reepjes.

Ingrediënten:

• 2 kiwi's (130 gram gesneden)
• 1 paprika (140 gram gesneden)
• 1 sinaasappel (100 gram gepeld)

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en hart- en vaatziekten.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. 200 microgram foliumzuur per dag verlaagt hart- en vaatziekte
2. Groene thee verlaagt het slechte cholesterol
3. 1 glas alcohol per dag verlaagt hart- en vaatziekten met 14-25%
4. 25 mg lycopeen per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte met 10%
5. 1.6 gram kalium verlaagt een beroerte
6. 1 gram kalium per dag verlaagt beroerte met 11%

Onderzoeksvraag:
Prospectieve cohort studies hebben de relatie tussen de dagelijkse inname van kalium en de incidentie van hart- en vaatziekten onderzocht maar hun resultaten zijn niet geheel consistent. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt de dagelijkse inname van kalium de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 cohort studies met een gemiddelde follow-up duur van 12.2 jaar (5 tot 19 jaar). De studies kenden 247510 mannelijke en vrouwelijke deelnemers, waarvan 7066 gevallen met een beroerte en 3058 gevallen met hart- en vaatziekten.

De kaliuminname werd verkregen door 24-h dietary recall (n = 2), food frequency questionnaire (n = 6) of 24-uurs urine (n = 3).

Er was een significante heterogeniteit tussen de studies en geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
Een gepoolde analyse liet zien dat 1.64 gram kalium per dag de kans op het krijgen van een beroerte significant met 21% verlaagde [95% BI = 0.68-0.90, p = 0.0007]. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.
Een 21% significante vermindering leidt jaarlijks wereldwijd tot een vermindering van 1155000 doodgevallen, veroorzaakt door een beroerte.

Er was een niet-significante trend van een verlaagde risico op het krijgen van hart- en vaatziekten te herkennen. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge kaliuminname (1.64 gram per dag) de kans op het krijgen van een beroerte verlaagde en mogelijk ook de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten.

Oorspronkelijke titel:
Potassium Intake, Stroke, and Cardiovascular Disease : A Meta-Analysis of Prospective Studies by D'Elia L, Barba G, [...], Strazzullo P.

Link:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109710049764

Extra informatie van El Mondo:
Kalium verlaagt de bloeddruk terwijl natrium de bloeddruk verhoogt. Lees hier meer over kalium.

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en chronische ziekten.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Groenten en fruit verlagen inflammatoire darmziekte

Onderzoeksvraag:
Hoewel vele studies het verband tussen voeding en het risico op het krijgen van een inflammatoire darmziekte oftewel "Inflammatory Bowel Disease" (IBD) onderzocht hebben, is er geen systematisch overzichtsartikel bekend. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Bestaat er een relatie tussen voeding en het krijgen van een inflammatoire darmziekte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 patiënt-controle studies en 1 cohort studie, met 2609 patiënten met een inflammatoire darmziekte (1269 met ziekte van Crohn en 1340 met colitis ulcerosa) en meer dan 4000 mensen zonder een inflammatoire darmziekte (de controles).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van totaal vet, PUFA’s, omega-6 vetzuren en vlees de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa verhoogde.
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vezels en fruit de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn verlaagde.
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van groenten de kans op het krijgen van colitis ulcerosa verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Intake and Risk of Developing Inflammatory Bowel Disease: A Systematic Review of the Literature by Hou JK, Abraham B and El-Serag H.

Link:
http://www.nature.com/ajg/journal/v106/n4/pdf/ajg201144a.pdf

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over patiënt-controle studies en cohort studies.
Lees hier meer over PUFA’s en omega-6 vetzuren.

 

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de voedingstoestand in ontwikkelingslanden.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

• Vitamine A-supplement verlaagt mortaliteit en gezichtsproblemen onder jonge kinderen

Onderzoeksvraag:
Hebben jonge kinderen baat bij het slikken van vitamine A-supplement?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 43 RCT’s met 215633 kinderen van 6 maanden tot 5 jaar. De gemiddelde leeftijd was 30.5 maanden.

Resultaten en conclusies:
17 RCT’s met 194483 deelnemers liet zien dat kinderen die vitamine A-supplementen kregen, liepen significant 24% [95% BI = 0.69-0.83] minder kans dood te gaan (=all-cause-mortaliteit) dan kinderen die geen vitamine A-supplementen kregen. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

7 RCT’s liet zien dat kinderen die vitamine A-supplementen kregen, liepen significant 28% [95% BI = 0.57-0.91] minder kans dood te gaan aan diarree dan kinderen die geen vitamine A-supplementen kregen. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden ook dat het slikken van vitamine A-supplementen de kans op het krijgen van diarree significant met 15% [95% BI = 0.82-0.87] verlaagde. Voor mazelen was significant 50% [95% BI = 0.37-0.67], voor de prevalentie van de problemen met het gezichtsvermogen was 68% [95% BI = 0.21-0.50] en voor xerophthalmie was significant 69% [95% BI = 0.22-0.45]

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine A-supplementen de kans op mortaliteit, morbiliteit en het krijgen van problemen met het gezichtsvermogen onder jonge kinderen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin A supplements for preventing mortality, illness, and blindness in children aged under 5: systematic review and meta-analysis by Mayo-Wilson E, Imdad A, […], Sheriff NN.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3162042/pdf/bmj.d5094.pdf

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over vitamine A.

Product:
Roomboter van het merk Milsani.

Bijzonderheden:
Het product bevat 82% vet.

82% melkvet:
Roomboter wordt gemaakt van room. Room is een ander woord voor melkvet. Melkvet wordt verkregen door melk te scheiden (karnen) in de water- en de vetfase. De vetfase wordt room (met vetgehalte 40%) genoemd. Er is ongeveer 25 liter melk nodig om 1 kg boter te kunnen maken.

Roomboter is een wettelijk vastgelegde naam. Dat wil zeggen de fabrikant mag pas het woord “roomboter” op de verpakking zetten wanneer het product voldoet aan de wettelijke eisen. Roomboter moet van de wet minimaal 82% melkvet en maximaal 16% vocht bevatten. 82% melkvet komt overeen met 82 gram vet per 100 gram product (zie de ingrediëntenlijst). Vandaar 82% vetgehalte op de verpakking!

Als consument is goed om te weten dat alle productnamen (zoals kaas, yoghurt, jam en sinaasappelsap) van levensmiddelen aan wettelijke eisen moeten voldoen. De reden hierachter is, om de identiteit van het product te beschermen. Anders zijn er roomboter te vinden met 55% vet of met 13% vet.

741 kcal per 100 gram:
Dit product levert per 100 gram 741 kcal. Hoe wordt deze 741 kcal berekend?
Dit product bevat per 100 gram 0.6 gram eiwit, 0.2 gram koolhydraten, 82 gram vet en 0 gram vezels.

0.6 gram eiwit levert 0.6x4                    = 2.4 kcal. 1 gram eiwit levert 4 kcal.
0.2 gram koolhydraten leveren 0.2x4    = 0.8 kcal. 1 gram koolhydraat levert 4 kcal.
82 gram vet levert 82x9                         = 738 kcal. 1 gram vet levert 9 kcal.
0 gram vezel levert 0.2x2                      = 0 kcal. 1 gram vezel levert 2 kcal.

Dus 2.4+0.8+738+0 = 741.2 kcal. Afgerond naar beneden is dat 741 kcal per 100 gram.

Als consument is goed om te weten dat eiwit, koolhydraten, vet en vezels samen het caloriegehalte van een product leveren.

Waarom bestaat geen roomboter light?
Light is een voedingsclaim. Dat wil zeggen de fabrikant mag het woord “light” pas op de verpakking zetten wanneer het product voldoet aan de wettelijke eis. Light is voor de wet minimaal 30% minder calorieën dan het oorspronkelijke product.

Dit (oorspronkelijke) product bevat per 100 gram 741 kcal. Om het woord “light” op de verpakking te mogen zetten, moet de fabrikant van deze 741 kcal 30% afhalen. 30% van 741 kcal is 222.3 kcal. Dus in roomboter light zal dus 741-222.3 = 518.7 kcal zitten. Maar de consument kan roomboter light nergens kopen. Hoe komt dat? Dat komt omdat roomboter light niet meer voldoet aan de wettelijke eis van 82% vet per 100 gram.

Zoals eerder uitgelegd, moet roomboter van de wet 82 gram vet per 100 gram product bevatten. Om 222.3 kcal uit het product te kunnen halen moet de fabrikant 222.3/9 = 24.7 gram vet uit het product halen. Maar door 24.7 gram vet uit het product te halen bevat het product niet meer 82 gram maar 57.3 vet per 100 gram.
57.3 gram vet per 100 gram voldoet niet meer aan de wettelijke eis van 82 gram vet per 100 gram. Anders gezegd, door 222.3 kcal uit roomboter te halen, mag de fabrikant van de wet niet meer het woord “roomboter” op de verpakking zetten en daarom kan de consument nergens roomboter light kopen!

Het woord “light” kan niet altijd op elk product gezet worden omdat elk product aan wettelijke eisen moet voldoen!

De kleur van roomboter:
De gelige kleur van roomboter wordt veroorzaakt door beta-caroteen. Beta-caroteen is een carotenoïde die in gras en hooi zit. Maar het gehalte aan beta-caroteen in gras ligt hoger dan in hooi. In de wintermaanden eten koeien voornamelijk hooi waardoor het beta-caroteengehalte in melk lager ligt dan in de zomermaanden.
Met andere woorden, roomboter gemaakt in de wintermaanden zal dus minder gelig moeten zijn dan in de zomermaanden. Toch is de kleur van roomboter het hele jaar door constant. Hoe kan dat? Dat komt omdat tijdens de productie van roomboter in de wintermaanden extra beta-caroteen wordt toegevoegd. De fabrikant mag van de wet in de wintermaanden de kleur van roomboter kunstmatig bijkleuren. Dit kunstmatig bijkleuren met beta-caroteen of met bixine of met norbixine hoeft de fabrikant van de wet niet op de verpakking te vermelden. De reden hierachter is dat roomboter voor de wet een natuurlijk product is en het uiterlijk van een natuurlijk product varieert gedurende het hele jaar nogal. De fabrikant mag van de wet op een kunstmatige manier voor deze variatie corrigeren zonder dat op de verpakking te vermelden!

Cholesterol en transvet:
In roomboter zitten van nature vitamine A, D, beta-caroteen en emulgatoren. Deze 4 stoffen zijn ook terug te vinden in halvarine en margarine. Maar in roomboter zitten van nature ook cholesterol en transvetzuren. Zo zit in 100 gram roomboter 3.5 gram transvetzuren en 221 mg cholesterol. Maar van de wet hoeft de fabrikant vitamine A, D, beta-caroteen, emulgatoren, transvetzuren en cholesterol niet op de verpakking te zetten. Dus wat niet op de verpakking staan, wil niet zeggen dat ze ook niet in het product zitten!

Als consument is goed om te weten dat wat van nature in het product zitten, hoeft de fabrikant van de wet niet op de verpakking te zetten!

De reden dat vitamine A, D, beta-caroteen en emulgatoren op de verpakking van halvarine en margarine staan, is omdat ze tijdens de productie kunstmatig worden toegevoegd.
Wat kunstmatig worden toegevoegd, moeten in de ingrediëntenlijst vermeld worden. Maar wat van nature in het product zit, hoeft dat niet. Echter, wat van nature in een product zitten, hoeven niet altijd gezond te zijn!

Voor de gezondheid maakt het niet zoveel uit of vitamine A, D, beta-caroteen en emulgatoren kunstmatig zijn of niet.

Omdat roomboter voor de wet een natuurlijk product is, mag de fabrikant deze tekst op de verpakking zetten: het product bevat geen enkel kunstmatige toevoeging.

Waarom is de verpakking niet transparant?
Roomboter is een vetrijk product en het grootste nadeel hiervan is dat vet door zonlicht afgebroken wordt. Door de afbraak van vet krijgt het product een onaangename geur en smaak en dat wil de consument niet. Om deze onaangename geur en smaak te voorkomen, wordt roomboter daarom lichtdicht verpakt. Lichtdichte verpakking kan nooit transparant zijn.

De verpakking van roomboter heeft ook een zilverlaag. Deze zilverlaag werkt conserverend. Zilver is namelijk een natuurlijk conserveermiddel. Dat is ook de reden waarom chocoladeletter in een zilververpakking zit!

Zit er E-nummers in?
Ja en nee. Beta-caroteen, bixine of norbixine die toegevoegd worden om roomboter in de wintermaanden kunstmatig bij te kleuren zijn E-nummers. Zo is beta-caroteen  E160a en bixine en norbixine E160b.

Wat is gezonder?
Roomboter zonder uitgebreide ingrediëntenlijst omdat het niet wettelijk verplicht is of halvarine/margarine met een uitgebreide ingrediëntenlijst omdat het wettelijk verplicht is?

Voedingswaarden:
Dit product levert 0.32 En% eiwit, 0.11 En% koolhydraten (waarvan 0.11 En% eenvoudige suikers) en 99.60 En% vet, waarvan 68.50 En% verzadigd vet en 4.25 En% transvet.

Door het hoge gehalte aan verzadigd vet is roomboter bij kamertemperatuur niet vloeibaar!
Door het hoge gehalte aan verzadigd vet heeft roomboter in de mond een groter koelend effect dan margarine of halvarine.
Door het hoge gehalte aan vetzuren met korte ketens maakt roomboter licht verteerbaar.
Door het lage gehalte aan verzadigd vet is olijfolie bij kamertemperatuur vloeibaar!

Voedingskundig gezien mag een gezond product maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en maximaal 1 En% transvetzuren bevatten. Met andere woorden, roomboter behoort niet tot een gezond product. Dat is ook de reden dat voedingsdeskundigen de voorkeur geven aan het gebruik van margarine of halvarine.