Vitamine D

Wetenschappelijke studies (overzichtsartikelen) over de relatie tussen vitamine D en ziektes:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

  1. Ernstige vitamine D-tekort verhoogt doodgaan onder patiënten met bloedvergiftiging
  2. Vitamine C, D en E en calcium verlagen terugkeren van kanker
  3. Vitamine D verlaagt cholesterolgehalte van mensen met chronische nierziekte
  4. Een hoog vitamine D-gehalte voor de geboorte verlaagt ADHD
  5. Vitamine D-tekort verhoogt de ziekte van Parkinson
  6. Geen verband tussen vitamines en lymfklierkanker
  7. Dagelijks 10 mcg vitamine D via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  8. Vitamine D supplementen tijdens zwangerschap of kindertijd verlaagt vetzucht bij kinderen
  9. Vitamine D tekort verhoogt acné
  10. Vitamine B12, D en E verlagen eczeem
  11. Vitamine D-gehalte ≥75 nmol/L verlaagt allergische rhinitis onder mannen
  12. Mensen met atopisch eczeem hebben baat bij vitamine D-supplementen
  13. Vitamine D-supplementen verbetert atopische dermatitis
  14. Een laag vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap verhoogt eczeem in de kindertijd
  15. Vitamine D-tekort verhoogt COPD
  16. Vitamine D supplementen verlagen astma bij kinderen
  17. Vitamine D-bloedwaarde lager dan <50 nmol/L verhoogt mogelijk late leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
  18. Het slikken van antioxidanten verhoogt blaaskanker
  19. Een lage serum vitamine D-bloedwaarde verhoogt reuma
  20. Vitamine D-gehalte tussen 25 en 35 ng/mL verlaagt ziekte van Alzheimer
  21. Onverzadigde vetzuren, antioxidanten en vitamine B verlagen dementie
  22. Een lage vitamine D status in het lichaam verslecht het geheugen
  23. Een vitamine D-tekort verhoogt mogelijk dementie
  24. Vitamine D-bloedwaarde tussen 53 en 90 nmol/L verlaagt longkanker
  25. Vitamine D-supplement verlaagt chronisch hartfalen
  26. Een hoger vitamine D-gehalte tijdens zwangerschap verlaagt MS bij nakomeling
  27. Omega-3 vetzuren + vitamine E of D verlagen zwangerschapsdiabetes
  28. Vitamine- en mineralensupplementen verlagen oxidatieve stress bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes
  29. Vitamine D-tekort verhoogt zwangerschapsdiabetes
  30. Vitamine D-tekort verhoogt spontane miskraam tijdens de eerste trimester van de zwangerschap
  31. Vitamine D-tekort tijdens zwangerschap verhoogt vroeggeboorte
  32. Vitamine D-tekort verhoogt vroeggeboorte
  33. Een vitamine D-bloedwaarde lager dan 50 nmol/L tijdens de zwangerschap verhoogt pre-eclampsie, zwangerschapdiabetes, een vroeggeboorte en een SGA-baby
  34. Veel foliumzuur, vitamine D, B6 en B2 via voeding verlaagt dikke darmkanker
  35. Vitamine D-gehalte boven 75 nmol/L verbetert de overlevingskansen van zowel patiënten met dikke darmkanker als borstkanker
  36. Vitamine D gehalte tussen 40 en 75 nmol/L verlaagt bloeddruk bij volwassenen
  37. Een hoge vitamine D bloedwaarde verlaagt bloeddruk
  38. Vitamine C en D verlagen de bloeddruk van suikerpatiënten type 2
  39. Vitamine D-supplementen verlaagt bloeddruk van mensen met suikerziekte type 2
  40. Vitamine D-supplementen verlaagt niet suikerziekte type 2
  41. Vitamine D supplementen verlagen het LDL-cholesterolgehalte van suikerpatiënten type 2
  42. Suikerpatiënten type 2 hebben een laag vitamine D-bloedgehalte
  43. Vitamine D-tekort verhoogt blindheid bij mensen met suikerziekte
  44. 88 µg vitamine D per dag verlaagt suikerziekte type 2
  45. Een hoog vitamine D bloedniveau verlaagt suikerziekte type 2
  46. 10 tot 7500 microgram vitamine D supplementen verhogen handgreepsterkte van postmenopauzale vrouwen
  47. Vitamine D-supplementen verlagen niet borstkanker onder postmenopauzale vrouwen
  48. Zuivelproducten verrijkt met calcium en vitamine D verhogen botmineraaldichtheid bij postmenopauzale vrouwen
  49. Vitamine K2 + vitamine D verhogen botmineraaldichtheid
  50. Patiënten met knieartrose hebben baat bij vitamine D supplementen
  51. Dagelijks 20-25 mcg vitamine D3 supplementen verlagen kans op osteoporotische breuk en vallen bij ouderen
  52. 20 microgram vitamine D per dag verlaagt fracturen bij ouderen
  53. Glucosamine en chondroïtinesupplementen verbeteren structuur en symptomen bij artrose
  54. Meer onderzoek nodig naar MS en vitamine D

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

  • Vitamine D is een vetoplosbare “vitamine”
  • De 2 varianten van vitamine D in voeding zijn D2 en D3.
  • Vitamine D3 wordt ook wel cholecalciferol genoemd.
  • Vitamine D2 wordt ook wel ergocalciferol genoemd.
  • D3 verhoogt het vitamine D-gehalte in het lichaam sneller dan D2. Daarom verdient vitamine D3 de voorkeur in voedingssupplementen.
  • Vitamine D verhoogt de opname van calcium en fosfor in het lichaam.
  • Vitamine D is nodig voor sterke botten.
  • Een vitamine D-tekort kan tot rachitis (Engelse ziekte) en botontkalking leiden.
  • Het lichaam produceert onder invloed van UV-B stralen (290-315 nm) van zonlicht vitamine D.
  • Bij de productie van vitamine D3 in de huid is er sprake van een terugkoppelingsmechanisme. Dat wil zeggen de vorming van vitamine D in de huid wordt stopgezet wanneer er voldoende vitamine D is aangemaakt. Hierdoor kan een hoge dosis ultraviolette straling nooit tot een vitamine D-vergiftiging leiden.
  • Vitamine D-rijke producten zijn vette vissen (makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm), margarine en halvarine.
  • De veilige bovengrens van de EFSA voor volwassenen is 100 microgram per dag.
  • Synthetische vitamine D wordt beter opgenomen dan natuurlijke vitamine D. Natuurlijke vitamine D zit in levensmiddelen.
  • Oude huid en donkere huid produceren minder vitamine D3.
  • Het vitamine D-voorraad in het lichaam is voldoende voor twee tot vier maanden.
  • De beste manier om een vitamine D-tekort vast te stellen, is het meten van de bloedwaarden.
    In het bloed komen twee verschillende vormen van vitamine D voor: de werkzame vorm 1,25-dihydroxy vitamine D en de niet-werkzame vorm 25-hydroxy vitamine D (25(OH)D) die als voorraad dient voor de werkzame vorm. 
  • De gewenste bloedwaarden van 25-hydroxy vitamine D (25(OH)D) zijn 75-80 nmol/L (30–32 ng/mL). Deze bloedwaarden worden bereikt met 800-1200 IE oftewel 20-30 microgram (mcg oftewel μg) vitamine D-supplementen per dag.
  • Elke 100 IE vitamine D3 kan na 2 tot 3 maanden slikken de bloedwaarde van 25(OH)D met 1 ng/mL verhogen.
  • Het is beter om vitamine D uit voedingssupplementen te halen dan uit verrijkte levensmiddelen. De doseringen in verrijkte levensmiddelen (=levensmiddelen met toegevoegde vitamine D) is vaak te laag om het verschil te kunnen maken.
  • De Gezondheidsraad adviseert om dagelijks tussen 11.00 en 15.00 uur (als de zon hoog staat) tenminste 15-30 minuten buiten te zijn met onbedekt hoofd en handen.
  • 1 ng/mL 25(OH)D = 2.5 nmol/L 25(OH)D.
  • 1 IE vitamine D3 = 0.025 microgram vitamine D3 = 0.005 microgram 25(OH)D. 1 milligram = 1000 microgram oftewel mcg oftewel μg.

Levensmiddelen

Hoeveelheid microgram (mcg) vitamine D per product

Gerookte paling (100 gram)

22.8

Haring in zuur (100 gram)

16

Gerookt makreelfilet (150 gram)

12

Zalm in blik (100 gram)

9.2

Gerookte bokking (100 gram)

8.0

Tonijn (100 gram)

7.2

Gerookte heilbot (100 gram)

5

Makreel in blik (100 gram)

3

Sardines in blik (100 gram)

3

Ansjovis in blik-olie (100 gram)

3

Bloedworst (100 gram)

1.5

Visstick (100 gram)

1.4

Runderniertjes (100 gram)

1.0

1 ei (50 gram)

0.8

Oesters (100 gram)

1.0

Knakworst (100 gram)

0.7

Leverworst (100 gram)

0.5

Margarine/halvarine (5 gram)

0.4

De beste manier om vitamine D binnen te krijgen is niet via voeding maar via zonlicht en/of voedingssupplementen.
Voeding levert slechts 10% van de dagelijks benodigde vitamine D. Voeding dekt niet de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH).
De Gezondheidsraad adviseert om dagelijks tussen 11.00 en 15.00 uur (als de zon hoog staat) tenminste 15-30 minuten buiten te zijn met onbedekt hoofd en handen.
75-80 nanomol/l oftewel 30-32 nanogram/ml is nodig voor een maximale calciumopname. Bij afwezig van zonlicht wordt deze bloedconcentratie bereikt door suppletie van 800-1200 IE vitamine D oftewel 20-30 microgram vitamine D per dag.
1 IE vitamine D3 = 0.025 microgram vitamine D3 = 0.005 microgram 25(OH)D.

Lees hier onder meer over vitamine D.