Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar chronische ziekten:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.
2023:
- Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson
- Peulvruchten verlagen mogelijk een beroerte
2022:
- Tomaten verlagen causaal tumornecrosefactor-alfa gehalte bij volwassenen
- Dagelijks 400 mg vitamine C supplementen verbetert longfunctie van COPD patiënten
- Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis
- Veel zuiveleiwitten via voeding verlaagt mogelijk nierstenen
- Een hoge vitamine A en B inname via voeding verlagen glaucoom
- Veel antioxidanten via voeding verlaagt ziekte van Parkinson
2021:
- Dagelijks 0.8-10 mg foliumzuursupplementen verlagen CRP gehalte
- Vitamine D tekort verhoogt acné
- Seleniumsupplementen verlagen hs-CRP gehalte onder patiënten met stofwisselingsziekte
- Patiënten met knieartrose hebben baat bij vitamine D supplementen
- Carotenoïdensupplementen verlagen ontstekingen
- Coënzym Q10 supplementen verlagen oxidatieve stress
- Een laag zink- en ijzergehalte verhogen MS
- Hoog homocysteïne-gehalte verhoogt perifere neuropathie
- Intraveneuze NAC-suppletie verlaagt serum creatininegehalte
- Probiotica supplementen verlagen hart- en vaatziekten bij nierpatiënten
- Gember verlaagt causaal oxidatieve stress
- Albuminegehalte van COPD-patiënten is lager dan van niet COPD-patiënten
- Melatonine supplementen verbeteren slaapkwaliteit van volwassenen met slaapstoornis
2020:
- Dagelijks 0.5 tot 6 gram taurine-supplementen verlagen bloeddruk van patiënten met leverontregeling
- Sojaproducten verlagen causaal het CRP-gehalte
- 0.5 portie vis per week verlaagt MS
- Een hoger serum seleniumgehalte en een lager serum zinkgehalte verhogen vitiligo
- Ernstige vitamine D-tekort verhoogt doodgaan onder patiënten met bloedvergiftiging
- Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt MS
- 300 mg anthocyaninen per dag verlaagt ontstekingen
- Granaatappel verlaagt ontstekingen bij volwassenen
- Hepatitis B-virus infectie verhoogt chronische nierziekte
- Lood verhoogt ALS
- Vlees verhoogt niet astma bij kinderen
2019:
- Vitamine B12, D en E verlagen eczeem
- Een hoog zinkgehalte in de hersenvocht verlaagt ziekte van Parkinson
- Omega-3 vetzuren verlagen CRP-gehalte van nierpatiënten met hemodialyse
- Een laag selenium- en zinkgehalte verhogen reumatoïde artritis
- 60-500 mg coënzym Q10 supplementen per dag verlagen ontstekingen
- Eieren geven geen ontstekingen in het lichaam
- Magnesiumtekort verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten onder patiënten met chronische nierziekte
- Vitamine D verlaagt cholesterolgehalte van mensen met chronische nierziekte
- Visconsumptie verbetert longfunctie van rokers
- Lichamelijke oefeningen verbeteren kwaliteit van leven van nierpatiënten
- 200 gram fruit per dag verlaagt galstenen
- Minimaal 12 weken L-carnitine supplementen verlaagt ontstekingen
- Plasma creatininegehalte voorspelt mogelijk ALS
- 10-40 gram vezels per dag verlagen divertikelziekte
- Magnesiumtekort verhoogt ADHD
- Een hoog vitamine D-gehalte voor de geboorte verlaagt ADHD
- Dagelijks 3 kopjes koffie verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
- Vis verlaagt ziekte van Crohn
- Vitamine D-tekort verhoogt de ziekte van Parkinson
2018:
- Nierpatiënten hebben baat bij een dieet met 5.5 En% eiwit
- Roodvlees, zeevruchten, fructose en alcohol verhogen jicht
- Patiënten met gordelroos hebben baat bij het slikken van vitamine B12
- Dagelijks 320-1500 mg magnesiumsupplementen verlaagt CRP-gehalte
- Koffie verlaagt het leptine-gehalte
- Veel groenten en fruit versterken het immuunsysteem
- Glucosamine-supplementen verlichten pijn bij mensen met knie-osteoarthritis
- Veel vlees en alcohol verhogen leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
- Veel koffie verlaagt het C-reactieve proteïne
- Melk verhoogt acné
- Visconsumptie vanaf 6-9 maanden na de geboorte verlaagt astma bij kinderen
- Een hoog serum urinezuurgehalte verlaagt ALS
- Coënzym Q10-supplementen verlagen het triglyceridengehalte van patiënten met stofwisselingsziekten
- Een zink-tekort verhoogt auto-immuunziekte
2017:
- Cranberry verlaagt mogelijk urineweginfectie bij vrouwen
- Veel thee verlaagt colitis ulcerosa
- Kinderen en adolescenten met ADHD hebben een tekort aan n-3 PUFA vetzuren
- Resveratrolsupplementen gedurende minimaal 3 maanden verlagen welvaartziekten
- 500 mg quercetine per dag verlaagt het CRP-gehalte
- Astma verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten onder vrouwen
- IJzersupplementen verminderen vermoeidheid bij patiënten met een ijzer-tehort maar zonder bloedarmoede
- Tafelsuiker verhoogt mogelijk de ziekte van Crohn
- D\agelijks 1-2 gram L-carnitine verlaagt ontstekingen in het lichaam
- Een laag zinkgehalte verhoogt de ziekte van Parkinson
- Mensen met schizofrenie hebben een laag foliumzuurgehalte
- Coënzym Q10-supplementen verlagen mogelijk ontstekingen
- EPA en DHA-supplementen verlichten pijn bij reumatoïde artritis
- Vitamine D-gehalte ≥75 nmol/L verlaagt allergische rhinitis onder mannen
- Astma verhoogt longkanker
2016:
- Het slikken van omega-3 vetzuren verlaagt chronische pijn
- Dagelijks 10 gram alcohol verlaagt galstenen
- Mensen met atopisch eczeem hebben baat bij vitamine D-supplementen
- Vitamine D-tekort verhoogt COPD
- 10 gram tafelsuiker per dag verhoogt colitis ulcerosa
- Dagelijks 60 gram fructose of meer verhoogt jicht
- Dagelijks rijst eten verhoogt chronische ziekten onder vrouwen
- Een hoog leptinegehalte verhoogt astma
- Eet vis gedurende de kinderjaren tegen allergische rhinitis en eczeem
- 30 gram lijnzaad per dag gedurende 12 weken verlaagt ontstekingen in obese mensen
- Probiotica verlaagt luchtweginfecties bij kinderen
- Vegetarisch dieet verlaagt ontstekingen in het lichaam
- Lichamelijke activiteiten + gewichtsverlies leiden tot minder ontstekingen in het lichaam
- Een hoog ijzergehalte in het bloed verhoogt de ziekte van Parkinson
- Kinderen met ADHD moeten meer omega-3 vetzuren binnenkrijgen
- Mensen met allergische rhinitis hebben baat bij het slikken van probiotica
- Veel lichamelijke activiteiten verlaagt galstenen
- Alcohol verlaagt mogelijk ALS
- West-Europeanen met psoriasis hebben een hoog urinezuurgehalte
- Dagelijks 0.2-1.2 gram flavonoïdensupplementen verlaagt de bovenste luchtweginfecties
- Vet verhoogt niet colitis ulcerosa
- Vitamine D-bloedwaarde lager dan <50 nmol/L verhoogt mogelijk late leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
- Weinig lichamelijke activiteiten verhoogt mogelijk astma bij kinderen
- Obesitas (BMI>30) verhoogt seronegatieve reuma onder vrouwen
- Lichamelijke acitviteiten verlagen ontstekingen in het lichaam
- Foliumzuursupplementen verlagen dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte
- Granaatappelsap verlaagt niet ontstekingen in het lichaam
- Een mengsel van pre- en probiotica verlaagt atopische dermatitis vanaf 1 jaar
- Vitamine D-supplementen verbetert atopische dermatitis
- 2 kopjes koffie per dag verlaagt levercirrose
- Een lage serum vitamine D-bloedwaarde verhoogt reuma
2015:
- 1200 mg NAC per dag verkomt een longaanval bij CODP-patiënten
- Een zinktekort leidt mogelijk tot ADHD
- Dagelijks 1-50 mg olijfolie verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
- Veel vezels via voeding verlaagt colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn
- Dagelijks 400 ml koffie verlaagt depressie
- Een laag magnesiumgehalte verhoogt mogelijk depressie
- 0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken verlagen depressie onder vrouwen
- Vis verlaagt depressie
- Dagelijks 10 mg ijzer via voeding verhoogt de ziekte van Parkinson onder Europeanen
2014:
2013:
- Seleniumsupplementen verlagen mortaliteit onder patiënten met sepsis
- 500 mg vitamine C per dag voorkomt complex regionaal pijn syndroom na een zware operatie of letsel
- 200 mg vitamine C per dag verkort de duur van een verkoudheid
- 500-2000 mg vitamine C verlaagt mogelijk inspanningsastma
- Geen bewijs voor tyrosinesupplementen in standaard behandeling van fenylketonurie
- Probiotica-gebruik tot 3 maanden verlaagt de kans op verkoudheid
- Propionyl-L-carnitine verbetert de loopafstand van patiënten met etalagebeen
- Meer onderzoek nodig naar MS en vitamine D
- Het eten van carotenoïden verlaagt ALS
- Alcohol verlaagt mogelijk ACPA-positieve reuma
2012:
- Omega 3 vetzuren verlagen het gebruik van NSAID bij reumapatiënten
- Een laag GI-dieet werkt positief op de gezondheid
- ADHD-patiënten hebben mogelijk baat bij omega-3 en omega-6 vetzuren
- Groenten en fruit verlagen de kans op chronische ziekten
- Een scheve n6:n3 ratio verhoogt de kans op chronische ziekten
- Luteïne en zeaxanthine via voeding verlagen gevorderde AMD
- Een laag GI-dieet nog geen onderdeel van een voedingstherapie bij cystische fibrose
- Een hoog lichamelijk activiteitsniveau verlaagt mogelijk astma
2011:
2010:
XXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Chronische ziekten zijn ziekten veroorzaakt door ontstekingen in het lichaam. Ontstekingen ontstaan door toedoen van vrije radicalen of eicosanoïden, welke geproduceerd uit het vetzuur arachidonzuur. Eicosanoïden die geproduceerd zijn uit het visvetzuur EPA zijn daarentegen ontstekingsremmend. Arachidonzuur zit in vlees, eieren, zuivel en vis. De EFSA heeft echter nog geen richtlijn voor de arachidonzuurinname vastgesteld.
Vrije radicalen ontstaan door het inhaleren van sigarettenrook, door ziekten, door het sporten, door smog, door fijne stofdeeltjes, door vetrijke producten en door uitlaatgassen. Vrije radicalen kunnen onschadelijk worden gemaakt door antioxidanten. Wanneer in het lichaam meer vrije radicalen dan antioxidanten zijn, is er sprake van oxidatieve stress.
Echter, wetenschappelijke studies laten zien dat het slikken van antioxidanten meer kwaad dan goed doet. Daarom adviseren voedingsdeskundigen om antioxidanten niet uit supplementen maar uit voeding te halen. Antioxidanten zitten in groenten, fruit en noten.
Wetenschappelijke studies lieten zien dat een n3:n6 verhouding van 1 staat op 5 of lager mogelijk chronische ziekten voorkomt. Echter, de EFSA heeft nog geen specifieke n3:n6 verhouding vastgelegd. Dat wil zeggen, de EFSA acht het nog niet wetenschappelijk bewezen dat een n3:n6 verhouding van 1 staat op 5 of lager chronische ziekten voorkomt.
Chronische ziekten zijn:
- Auto-immuunziekten (MS)
- Epilepsie
- Gewrichtsaandoeningen (reuma, atrose en jicht).
- Hart- en vaatziekten
- Kanker
- Longaandoeningen (astma en COPD)
- Nierziekten
- Psychische stoornissen
- Spierziekten (ALS)
- Suikerziekte
Ontstekingen in het lichaam kan gemeten worden aan de hand van de volgende biomerkers:
Voedingsadviezen bij chronische ziekten:
- Kies voor producten met maximaal 30-35 En% vet, voor producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, voor producten met maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal, voor producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal, voor producten met een GI-getal van 55 of lager en voor vissen die minimaal 2000 mg EPA en DHA per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:
Maximaal 35 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. - Stop met roken want in sigarettenrook zitten vrije radicalen.
- Streef naar een gezond gewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25. BMI is gewicht gedeeld door lengte in kwadraat oftewel gewicht (kg)/lengte2 (m). Overgewicht is namelijk een risicofactor voor bepaalde chronische ziekten.
- Minimaal 60-90 minuten per dag besteden aan lichaamsbeweging of minimaal 10.000 stappen per dag.
- Eet minimaal 3 keer per week vette vis. Vette vis bevat meer EPA en DHA dan niet-vette vis.
- Eet 300 gram groente en 5 stuks fruit per dag oftewel 30-40 gram voedingsvezels per dag.
- Neem eventueel glucosaminesupplementen. Slik voedingssupplementen altijd na overleg met een deskundige!
- Slik geen antioxidantensupplementen want ze doen meer kwaad dan goed! De fabrikant is namelijk niet wettelijk verplicht de nadelige kant van een voedingssupplement op de verpakking toe te lichten.