Zwangerschap & lactatie

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar het verband tussen voeding en zwangerschap & lactatie:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2023:

1. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben baat bij probiotica/synbiotica supplementen
2. Vitamine B6 supplementen verminderen misselijkheid en braken tijdens zwangerschap

2021:

1. Magnesiumsupplementen verlagen niet krampen in de benen tijdens zwangerschap
2. Borstvoeding verlaagt eierstokkanker onder vrouwen met BRCA-1 of BRCA-2 genmutatie
3. Vitamine- en mineralensupplementen verlagen oxidatieve stress bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes
4. Dagelijks >650 mg DHA + EPA supplementen tijdens zwangerschap verhoogt geboortegewicht
5. Dagelijks 400 microgram foliumzuur tijdens zwangerschap verlaagt autisme
6. Vitamine A suppletie verlaagt bronchopulmonale dysplasie bij prematuur geboren baby’s
7. Dagelijks 100 mg cholesterol verhoogt zwangerschapsdiabetes

2020:

1. Probiotica-supplementen tijdens zwangerschap verlagen eczeem bij nakomelingen
2. Een hoger vitamine D-gehalte tijdens zwangerschap verlaagt MS bij nakomeling
3. Omega-3 vetzuren + vitamine E of D verlagen zwangerschapsdiabetes
4. N-3 vetzurensupplementen verlagen pre-eclampsie tijdens de zwangerschap

2019:

1. DHEA-supplementen verhogen vruchtbaarheid bij vrouwen
2. Een hoog vrije vetzurengehalte verhoogt zwangerschapsdiabetes
3. Foliumzuur tijdens zwangerschap verlaagt acute lymfatische leukemie bij kinderen
4. 0.6-2 gram calciumsupplementen per dag verlaagt zwangerschapsvergiftiging
5. Steady state bloed foliumzuurconcentratie wordt bereikt met 100 mcg foliumzuur 

2018:

1. Probiotica-supplementen zowel voor als na de zwangerschap verlagen atopische dermatitis
2. 2 keer 2 gram inositolsupplementen per dag verlaagt zwangerschapsdiabetes
3. 3-6 maanden na de geboorte is beste moment om eieren te introduceren
4. PUFA-supplementen verhogen niet intelligentie van baby’s met een laag geboortegewicht
5. Vegetarisch dieet tijdens zwangerschap verhoogt baby met een laag geboortegewicht onder Aziaten
6. Myo-inositol supplementen verlagen zwangerschapsdiabetes en een vroeggeboorte 
7. Bloedarmoede aan begin zwangerschap verhoogt een SGA-baby
8. Probiotica- en visoliesupplementen tijdens zwangerschap verlagen allergie

2017:

1. Borstvoeding verlaagt baarmoederkanker
2. Dagelijks 1 mg heemijzer via voeding verhoogt zwangerschapsdiabetes
3. Vitamine D-tekort verhoogt spontane miskraam tijdens de eerste trimester van de zwangerschap
4. Een hoog serum kopergehalte verhoogt zwangerschapsvergiftiging onder Aziaten 
5. Visconsumptie tijdens de zwangerschap verlaagt niet allergie bij nakomelingen in de leeftijd tussen 0 en 8 jaar
6. Vitamine D-tekort tijdens zwangerschap verhoogt vroeggeboorte
7. Vitamine B12-tekort tijdens de zwangerschap leidt tot een laag geboortegewicht

2016:

1. Foliumzuursupplementen tijdens zwangerschap verlagen een vroeggeboorte en een SGA-baby
2. Borstvoeding geven beschermt vrouwen tegen botontkalking op latere leeftijd
3. Een hoog kopergehalte in het bloed verhoogt zwangerschapsvergiftiging
4. Een laag vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap verhoogt eczeem in de kindertijd
5. Multivitaminesupplementen verlaagt niet een zwangerschapsvergiftiging
6. Visoliesupplementen tijdens de zwangerschap verlaagt vroeggeboorte en verhoogt geboortegewicht
7. Vitamine D-tekort verhoogt vroeggeboorte
8. Een laag serum zink-, calcium- of magnesiumgehalte verhoogt de bloeddruk tijdens de zwangerschap
9. Vitamine D-tekort verhoogt zwangerschapsdiabetes
10. 4-6 maanden na de geboorte is de beste tijd om gluten te introduceren bij baby’s

2015:

1. Koffie tijdens de zwangerschap verhoogt niet neuraalbuisdefecten
2. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben een hoog triglyceridengehalte en een laag HDL-cholesterolgehalte
3. Borstvoeding verlaagt baarmoederkanker
4. Foliumzuur tijdens de zwangerschap verlaagt mogelijk aangeboren hartafwijkingen
5. Vrouwen met zwangerschapdiabetes hebben minder selenium in het lichaam

2014:

1. Overgewicht tijdens de zwangerschap verhoogt astma in de kindertijd

2013:

1. Een vitamine D-bloedwaarde lager dan 50 nmol/L tijdens de zwangerschap verhoogt pre-eclampsie, zwangerschapdiabetes, een vroeggeboorte en een SGA-baby
2. L-argininesupplementen verlagen de bloeddruk tijdens de zwangerschap
3. Consumptie van vis verlaagt astma bij kinderen
4. 10 tot 66 mg ijzer per dag tijdens de zwangerschap verhoogt het geboortegewicht
5. Zowel onder- als overgewicht van de moeder heeft nadelige effecten op de pasgeborene
6. PUFA’s in zuigelingenvoeding verbeteren mogelijk de gezichtsscherpte van baby’s tot 12 maanden
7. Jodium-tekort velaagt de IQ van kinderen tot 5 jaar

20112:

1. PUFA’s in zuigelingenvoeding verbeteren niet het cognitief vermogen van baby’s
2. Borst- en flesgevoede baby’s hebben niet dezelfde lichaamssamenstelling
3. Vrouwen hebben baat bij het slikken van multivitamine-supplementen tijdens de zwangerschap
4. Een hoog maternaal homocysteïnegehalte verhoogt de kans op een SGA-baby
5. Borstvoeding biedt bescherming tegen suikerziekte type 1
6. PUFA-supplementen geven geen verbeteringen van de visuele en de neurologische ontwikkeling bij foetus

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken oftewel 9 maanden. Een zwangerschapsduur tussen 37 en 42 weken wordt als normaal beschouwd. De periode van 37 tot 42 weken wordt dan ook "de à terme periode" genoemd. Na ongeveer zestien weken kan de zwangere vrouw de baby voelen bewegen (schoppen). Het geslacht is pas duidelijk kenbaar na de veertiende week. Na 30 weken van zwangerschap is de baby in staat om een taal te herkennen.

Tijdens de zwangerschap krijgt het kind via de placenta oftewel moederkoek voedingstoffen voor de groei. Echter, de vetoplosbare vitamines kunnen heel slecht de placenta passeren en dat verklaart waarom een pasgeborene weinig reserves aan vetoplosbare vitamines (vitamine A, D, E en K) heeft.

De zwangerschap wordt in 3 perioden onderverdeeld:

1. De eerste 3 maanden. Tijdens deze maanden worden alle organen van de foetus aangelegd.
2. De tweede 3 maanden, waarin de organen zich verder ontwikkelen.
3. De laatste 3 maanden, waarin het accent op groei ligt. Tijdens deze 3 maanden krijgt het ongeboren kind per dag 67 mg DHA van de moeder.
   Tijdens deze laatste 3 maanden, ligt de behoefte aan n-3 vetzuren voor de moeder rond 50 mg/kg/dag en voor n-6 vetzuren rond 400 mg/kg/dag. Dus als de moeder 70 kg weegt, moet zij dagelijks 3500 mg (50 mg x 70 kg) n-3 vetzuren binnenkrijgen.

Meest voorkomende ongemakken tijdens de zwangerschap zijn:

• Ochtendmisselijkheid.
• Maagzuur en obstipatie.
• Afkeer voor producten die zij normaliter graag gebruiken (bijvoorbeeld, koffie).
• Een onbedwingbare aantrekkingskracht voor bepaalde levensmiddelen (bijvoorbeeld, augurken).
• Hoge bloeddruk.
• Zwangerschapsdiabetes.
• Vochtophoping.

Een vrouw met een BMI van 18.5-25 komt gedurende de zwangerschap gemiddeld 12 kilogram aan, waarvan ongeveer een derde het gewicht van het kind zelf is.
Een richtlijn voor de gewichtstoename bij een zwangerschap is een stijging van het lichaamsgewicht van voor de zwangerschap met 20%.

De energiebehoefte neemt tijdens de zwangerschap toe:

Tijdens borstvoeding heeft de vrouw gemiddeld extra 500 kcal per dag nodig. Tijdens borstvoeding wordt de vetreserves die tijdens de zwangerschap opgebouwd zijn, afgebroken. De meeste vrouwen zijn 6 maanden tot een jaar na de bevalling weer op hun gewicht van vóór de zwangerschap.

Het is niet wenselijk dat een vrouw tijdens de zwangerschap afvalt tenzij het moet van de huisarts.

De Wereldgezondheidsorganisatie laat zien dat een optimale geboortegewicht van 3.1-3.6 kg is geassocieerd met een gewichtstoename van 10-14 kg tijdens de zwangerschap.

Een gemiddeld geboortegewicht (gewicht van een pasgeborene) is ongeveer 3500 mg. Er is sprake van ondergewicht wanneer de pasgeborene minder dan 2500 mg weegt.

Geboorte:
Tegenwoordig wordt een baby die bij de geboorte te klein is voor de zwangerschapsduur “een SGA- baby” genoemd.

Bij een geboorte tot 16 weken zwangerschap spreekt men van een miskraam.
Bij een geboorte bij 24 tot 26 weken zwangerschap is er sprake van de grens van levensvatbaarheid.
Bij een geboorte bij 32 weken zwangerschap of minder spreekt men van extreme prematuriteit.
Bij een geboorte bij 28 tot 37 weken zwangerschap spreekt men van prematuriteit oftewel vroeggeboorte.
Bij een geboorte bij 37 tot 42 weken spreekt men van voldragen.

Moedermelk productie:
Borstvoeding bevat de eerste 4-6 maanden voldoende voedingstoffen om de totale behoefte van de pasgeborene te voldoen. Het aanbod van moedermelk wordt automatisch afgestemd op de vraag van de pasgeborene. Na 4-6 maanden moet de pasgeborene naast borstvoeding ook opvolgmelk krijgen. In principe kan borstvoeding tot de eerste 2 jaar gegeven worden.

Bij het aanleggen van de borst krijgt de pasgeborene eerst de voormelk (bevat weinig vet en veel lactose) en als laatst de namelk (bevat veel vet, vetzuren en vitamines). Daarom is het belangrijk dat een kind altijd eerst de ene borst moet leegdrinken, voordat aan de andere begonnen wordt. Anders gezegd, hoe leger de borst, des vetter de moedermelk.

Regelmatig en met korte tussenpozen het kind laten drinken is goed voor de productie van de moedermelk. In de kraamtijd is de richtlijn zo'n acht tot twaalf voedingen per 24 uur. Elke borst produceert gemiddeld 400 ml melk per 24 uur.
Moedermelk levert gemiddeld 75 kcal en 4.2 gram vet per 100 ml.

Voedingsadviezen bij zwangerschap:

• Een gebalanceerde voeding tijdens de zwangerschap bevat producten met 15-20 En% eiwit, producten met maximaal 30-35 En% vet, producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, producten met maximaal 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram product, producten met minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en vissen die 450 mg EPA en DHA (waarvan 200 mg DHA) per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:
  
  15-20 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
   
• Drink geen alcohol.
• Stop met roken.
• Consumeer niet meer dan 200-300 mg cafeïne per dag. 1 kopje koffie levert gemiddeld 100 mg cafeïne.
• Slik 400 microgram foliumzuursupplement per dag gedurende een periode van tenminste vier weken vóór tot de eerste acht weken van de zwangerschap.
• Eet niet meer dan 3000 microgram vitamine A per dag. 3000 microgram vitamine A komt overeen met 25 gram lever-(producten).
• Streef naar een BMI van 18.5-25 vóórdat u de zwangerschap ingaat. Wetenschappelijke studies lieten zien dat een BMI van 23 ideaal is om een zwangerschap in te gaan.
• Eet vis die minimaal 200 mg DHA per dag levert. DHA is nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en het gezichtsvermogen.  
• De WHO adviseert minimaal 300 mg DHA+EPA per dag gedurende de zwangerschap. Vette vissen bevatten meer DHA+EPA dan niet vette vissen. Vetten vissen zijn makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm.
• De Gezondheidsraad adviseert 2 keer vis per week gedurende de zwangerschap.
• Eet geen rauw of halfgaar (rosé gebakken) vlees omdat de vrouw geïnfecteerd kan raken met toxoplasmose. Toxoplasmose kan blijvende schade veroorzaken aan de hersenen en de ogen van het ongeboren kind. Uitwerpselen van katten en zandbakken zijn ook bronnen van toxoplasmose.
• Gebruik geen kalebaskalk omdat kalebaskalk veel lood bevat. Lood tast het centrale zenuwstelsel en de nieren van het ongeboren kind aan.
• Eet geen kazen die van rauwe melk (au lait cu) gemaakt zijn. In rauwe melk kan de listeria bacterie zitten. Listeria kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind en zelfs een miskraam tot gevolg hebben.
• Neem een multivitaminesupplement.
• Neem een visoliesupplement (450 mg EPA en DHA per tablet) wanneer u geen vis eet. Slik voedingssupplementen altijd in overleg met een deskundige!

Voedingsadviezen bij borstvoeding oftewel lactatie:

• Drink geen alcohol.
• Stop met roken.
• Eet vis die minimaal 200 mg DHA per dag leveren.
• Drink niet meer dan 3 kopjes koffie of 3 kopjes thee per dag. 300 mg cafeïne (zit in koffie en thee) of meer per dag kan de baby onrustig maken.
• Geef de baby na 6 maanden pas nitraatrijke groenten en pas na 7-12 maanden glutenbevattende levensmiddelen.
• Geef 4-6 maanden lang uitsluitend borstvoeding want moedermelk is de gezondste voeding voor het kind. Na 4-6 maanden moet de baby naast borstvoeding ook bijvoeding krijgen want borstvoeding dekt na 4-6 maanden niet meer de dagelijkse voedingsbehoefte van de opgroeiende baby.
• Probeer niet meer dan 0.5 kg per week af te vallen, anders krijgt uw baby via moedermelk teveel giftstoffen binnen. Gifstoffen worden in het lichaam namelijk in vetweefsels opgeslagen.