Voeding en gezondheid

Bereiding:

• Giet 300 ml halfvolle melk in de kom [Halfvolle melk bevat minder melkvet dan volle melk. Melkvet verhoogt namelijk het slechte LDL-cholesterol].
• Verwarm de melk 3 minuten in de magnetron.
• Voeg 30 gram havermout (7 granen energie-ontbijt van Albona) aan de warme melk toe [Havermout is rijk aan vezels].
• Voeg 22 gram rietsuiker toe [Er is gekozen voor rietsuiker omdat het een laag GI-getal heeft dan tafelsuiker].

Ingrediënten:

• Halfvolle melk (300 ml)
• 7 granen energie-ontbijt van Albona (30 gram)
• Rietsuiker (22 gram)

Product:
Extra magere rookworst van Unox.

Bijzonderheden:
Het product bevat 30% minder vet dan het wettelijke maximum voor magere vleesproducten.

30% minder vet:
Op de verpakking is te lezen dat het product 30% minder vet bevat. Maar achter “30% minder vet” staan 2 sterretjes. De 2 sterretjes verwijzen naar “dan het wettelijk maximum voor magere vleesproducten”.Dit product bevat dus 30% minder vet dan het wettelijke maximale vetpercentage voor magere vleesproducten.
In het warenwetbesluit vlees, gehakt en vleesproducten staat dat magere rookworst maximaal 20% vet per 100 gram mag bevatten. Dat is de reden dat in de tabel voedingswaarde per 100 gram van magere rookworst 20 gram vet staat!
In dit product zit per 100 gram 14 gram vet. Als 20 gram vet 100% is, dan is 14 gram 70%. Vandaar 30% minder vet op de verpakking.

30% minder vet is de minimale wettelijke eis om op de verpakking de claim “minder vet” te mogen zetten. Dat is de reden dat de consument altijd 30% minder vet op de verpakking tegenkomt en niet 29% of 31%!
Waarom geen 31% of hoger minder vet op de verpakking. Dat komt omdat het niet zozeer gaat om hoeveel procent vet de fabrikant uit het product maximaal kan halen (hij kan misschien bij dit product 50% vet uithalen). Het gaat bij de fabrikant meer om de claim “minder vet” op de verpakking te mogen zetten.
Dus waarom meer vet uit een product halen dan de minimale wettelijke eis van 30% want het is duurder om vet uit een product te halen dan vet aan een product toe te voegen!

“30% minder vet” laat zien dat de fabrikant niet zeer om de gezondheid van de consument geeft. Het gaat hem meer om de claim “minder vet” op de verpakking. Als de fabrikant echt om de gezondheid van de consument geeft, heeft hij meer dan 30% vet uit dit product gehaald. Maar dat heeft hij niet gedaan.

Dextrose:
Dextrose oftewel druivensuiker wordt toegevoegd om de fermentatie van de worst te versnellen. Het fermenteren geeft de worst een langer houdbaarheid doordat de zuurgraad in de worst snel verlaagd wordt tot onder pH 5. Onder pH 5 kunnen namelijk bederfveroorzakende microorganismen niet uitgroeien. Daarnaast verliest de worst makkelijker vocht door het isoeletrisch punt bij een pH van 4.7. Vocht verliezen is ook conserveringstechniek.
Dus dextrose heeft in de worst indirect een conserverende werking!

Water, aardappelzetmeel en zout:
Wanneer de ingrediëntenlijst van dit product vergeleken wordt met die van magere rookworst is te lezen dat dit product minder varkensvlees maar meer water, aardappelzetmeel en zout bevat. Water, aardappelzetmeel en zout worden extra toegevoegd om de houdbaarheid van het product te garanderen én om te voldoen aan de wettelijke eisen. Door het product met 30% vet te verminderen, voldoet het product niet meer aan de wettelijke eisen en dus moeten er stoffen worden toegevoegd om aan de wet te kunnen voldoen.

Het is goed om te weten dat elk product aan de wettelijke eisen moet voldoen. De fabrikant kan dus niet zomaar 30% vet of 30% suiker uit een product halen. Wanneer de fabrikant 30% vet of 30% suiker uit een product haalt dan komen altijd andere stoffen in de plek terug om zo aan de wet te kunnen voldoen.

Door het toevoegen van aardappelzetmeel stijgt het koolhydratengehalte in het product en zout doet het natriumgehalte van het product stijgen. Het is natrium en niet zout dat de bloeddruk verhoogt. 1 gram zout levert 0.4 gram natrium.
De droge smaak in de mond wordt veroorzaakt door het toegevoegde aardappelzetmeel.

De vraag is dan is een product met 30% minder vet maar meer zout gezonder dan het oorspronkelijke product met meer vet maar minder zout?

E300:
E300 oftewel vitamine C heeft in dit product 3 functies. Het is samen met E250 verantwoordelijk voor de kleur van het product.
E300 verlaagt de restwaarde van nitriet (E250) in het product en verlaagt dus het gebruik van nitriet in het product. Teveel nitriet (boven de wettelijke norm) kan in het menselijk lichaam ademhalingsproblemen geven. Dus hoe minder nitriet in het product zit, des te beter.
De derde functie van E300 is dat het product beschermt tegen de afbraak van vet want dit is een vetrijk product. Bij de afbraak van vet kunnen geur- en smaakafwijkingen optreden en dat wil de consument niet.

Vitamine C heeft in de levensmiddelenindustrie vele technologische functies. Wegens zijn vele technologische functies zit vitamine C in producten waar de consument niet verwacht, zoals in worst, vleeswaren en frisdranken. In dit soort producten wordt de naam vitamine C vaak vervangen door ascorbinezuur of E300 om zo geen lastige vragen (waarom zit vitamine C in worst?) in de mond van de consument te leggen.

E250:
E250 oftewel natriumnitriet heeft 3 functies. Nitriet is nodig om de groei van de gevaarlijke bacteriën in vlees te remmen. Een van deze gevaarlijke bacteriën is Clostridium botulinum. Deze bacterie veroorzaakt botulisme, een ernstige voedselvergiftiging met soms dodelijke afloop. De tweede functie is dat natriumnitriet bijdraagt aan de kleur van het product. De derde functie is dat natriumnitriet de vetoxidatie van het product tegengaat. Rookworst is een vetrijk (>35 En% vet) product en een vetrijk product is nu eenmaal gevoelig voor vetoxidatie. Vetoxidatie geeft geur- en smaakafwijkingen aan het product en dat wil de consument niet!

Om ervoor te zorgen dat de fabrikant niet per ongeluk (door afweegfout in de productie) teveel nitriet aan het product toevoegt, mag de fabrikant van de wet alleen nitriet gemengd met zout (=nitrietpekelzout) aan het product toevoegen. Vandaar dat zout in de ingrediëntenlijst staat. Anders gezegd, in producten waar nitriet wordt toegevoegd, zit altijd zout in (meestal teveel zout)!
Omdat zouttoevoeging gebonden is aan nitriet en nitriet verantwoordelijk is voor de veiligheid van het product kan de fabrikant niet zomaar het zoutgehalte in het product verlagen zonder dat de veiligheid van het product in het geding komt. De veiligheid van het product is een wettelijke eis!

Omdat nitriet bij de consument een negatief imago heeft, kiest de fabrikant liever voor E250. Afhankelijk van het imago van een E-nummer kan de fabrikant ervoor kiezen het als nummer of als naam op de verpakking te vermelden want een E-nummer heeft voor de wet altijd een naam en een nummer!

Als consument is goed om te weten dat in nitrietbevattende vleeswaren altijd teveel natrium (>0.5 gram natrium per 100 gram product) zitten, wat betekent dat deze vleeswaren niet dagelijks gegeten moet worden. Natrium is een component van zout en natrium verhoogt de bloeddruk. 

Als consument krijgen wij niet alleen via zout natrium binnen, maar ook via E-nummers, zoals natriumnitriet. Natrium lost goed op in water en heeft een neutrale smaak en is daarom zeer gunstig als hulpstof in E-nummers.

Zout:
Naast het feit dat zout de leverancier is van nitriet wordt zout toegevoegd om de eiwitten in dit product oplosbaar te maken. Hierdoor wordt het producttextuur verhoogd en de water- en vetbinding verbeterd. Dit zijn technologische functies om het product een bepaalde uitstraling te kunnen geven. Uitstraling is belangrijk voor een product want het bepaalt uiteindelijk of een product wordt verkocht of niet. Dit verklaart waarom de fabrikant heel veel moeite heeft om het zoutgehalte in worst te verlagen. Het is namelijk niet het gezondheidsaspect maar de uitstraling van het product die de verkoop van het product bepaalt!

NL 55 EG:
Dit product wordt gemaakt door het bedrijf dat bekend staat onder de code NL 55 EG. NL 55 EG is in dit geval Unilever.

De adresgegevens op de verpakking verwijzen altijd voor het bedrijf dat het product op de markt brengt en niet naar het bedrijf dat het product maakt. In de praktijk, hoeft het bedrijf dat het product maakt niet hetzelfde bedrijf te zijn dat het product op de markt brengt!

Rundercollageen:
In de ingrediëntenlijst is rundercollageen te lezen. Rundercollageen is het eetbare velletje om de worst heen.

Zit er E-nummers in?
In dit product zitten 5 E-nummers. In dit product wordt E330 als citroenzuur weergegeven want citroenzuur heeft nu eenmaal een positief imago bij de consument dan E330.

Wat is gezonder?
Dit product of magere rookworst?

Dit product bevat per 100 gram 210 kcal, 28.57 En% eiwit, 11.43 En% koolhydraten (waarvan 0.19 En% eenvoudige suikers), 60 En% vet, waarvan 25.71 En% verzadigd vet. Dit product bevat 0.87 gram natrium per 100 gram.

De magere rookworst (referent) bevat per 100 gram 247 kcal, 25.91 En% eiwit, 1.30 En% koolhydraten (waarvan 1.30 En% eenvoudige suikers), 72.87 En% vet, waarvan 26.96 En% verzadigd vet. Dit product bevat 0.7 gram natrium per 100 gram

Voedingswaarden:
Dit product bevat per 100 gram 210 kcal, 28.57 En% eiwit, 11.43 En% koolhydraten (waarvan 0.19 En% eenvoudige suikers), 60 En% vet, waarvan 25.71 En% verzadigd vet. Dit product bevat 0.87 gram natrium per 100 gram.

Voedingskundig gezien mag een gezond product maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en maximaal 0.5 gram natrium per 100 gram.
Met andere woorden, rookworst behoort niet tot een gezond product.
Het is niet het aantal kcal per 100 gram dat bepaalt of een product gezond is of niet, maar de energiepercentage vet en verzadigd vet!

Product:
Bronwater met appel-jasmijn smaak van Crystal Clear.

Bijzonderheden:
Het product bevat minder dan 1 kcal per 100 ml en is gemaakt van zuiver bronwater. Het product bevat geen koolzuur.

Geen koolzuur:
Volgens de verpakking bevat het product geen koolzuur. Maar het product bevat wel degelijk koolzuur. Dat is te zien door aan de fles heftig te schudden en direct daarna het dopje af te draaien. Er is een gesis te horen, duidend op het ontsnappen van koolzuurgas uit de fles! Door het schudden ontstaan kleine gasbelletjes aan de binnenkant van de fles. Er is maar een gas die ontstaat door heftig aan de fles te schudden en dat is koolzuurgas.

De fabrikant mag de woorden “zonder koolzuur” op de verpakking zetten omdat in dit product koolzuur afkomstig is van het gebruikte bronwater en niet kunstmatig is toegevoegd. Anders gezegd, dit product is gemaakt met bronwater waar koolzuur van nature inzit (zie Warenwetbesluit Verpakte Waters). Dus bronwater met “zonder koolzuur” op de verpakking wil niet zeggen dat het product geen koolzuur bevat!

Citroenzuur:
In dit product zit het voedingszuur citroenzuur. Voedingszuur is voor de Warenwet een E-nummer. Citroenzuur is nodig om het product naar een vereiste zuurgraad van rond 3.5 te brengen. Een zuurgraad van rond 3.5 is nodig om het product enkele maanden mee te geven. Anders gezegd, een zuurgraad van 3.5 is een conserveringstechniek.

Er zijn 2 manieren om het product naar een zuurgraad van 3.5 te brengen. De eerste manier is door veel citroenzuur met weinig koolzuur te combineren en de tweede manier is door weinig citroenzuur met veel koolzuur te combineren. In dit product heeft de fabrikant voor de eerste manier gekozen en in Crystal Clear met koolzuur heeft de fabrikant voor de tweede manier gekozen. Dus Crystal Clear met én zonder koolzuur heeft een zuurgraad van rond 3.5. Het verschil zit dus in de verhouding citroenzuur: koolzuur!

Koolzuur heeft een slecht imago bij de consument omdat het slecht voor de tanden zou zijn, maar is citroenzuur dan goed voor de tanden? Koolzuur en citroenzuur zijn beide zuren en zuren tasten nu eenmaal het tandglazuur van de tanden aan. Dus Crystal Clear met én zonder koolzuur is even slecht voor de tanden!

Verder geeft citroenzuur een zure smaak aan het product en citroenzuur kan de kleur van het product stabiliseren.

Zuurteregelaar:
In dit product zit natriumcitraat als zuurteregelaar. Zuurteregelaars zijn E-nummers en hebben als doel de zuurgraad van het product te handhaven. Hierdoor kan het product een tijdje mee. Het handhaven (=gelijkhouden) van de zuurgraad is dus een conserveringstechniek.

Verder kan natriumcitraat de onaangename zure smaak, veroorzaakt door citroenzuur maskeren. Dat is de reden dat dit product niet zuur smaakt. Door het maskeren van de zure smaak wordt bij de consument het gevoel gewekt dat dit product tandvriendelijk is, wat niet het geval is.
Als consument is goed te weten dat wanneer citroenzuur of koolzuur in het product zit, vaak ook natriumcitraat wordt toegevoegd.

Als consument krijgt u niet alleen via zout (natriumchloride) natrium binnen maar ook via E-nummers, zoals natriumcitraat. Natrium (niet zout!) verhoogt namelijk de bloeddruk. Dus een zoutloos product wil niet zeggen dat het product ook goed is voor het hart!

0.01% appelsap en 0.01% jasmijnextract:
Het product heet Crystal Clear appel jasmijn. Er zit namelijk 0.01% appelsap en 0.01% jasmijnextract in dit product. Waarom zijn alleen het percentage appelsap en jasmijn in de ingrediëntenlijst vrijgegeven?  Wat is de reden hierachter?

De fabrikant claimt dat het product appel en jasmijn bevat want het product heet namelijk Crystal Clear appel jasmijn. Wanneer de fabrikant een ingrediënt in het product claimt, moet hij van de wet het percentage van het desbetreffende ingrediënt in de ingrediëntenlijst vermelden.
De fabrikant claimt niet dat in dit product bronwater en zoetstoffen zitten en daarom hoeft hij het percentage bronwater en zoetstoffen ook niet te vermelden.

Zoetstoffen:
Dit product bevat de zoetstoffen sucralose, acesulfaam K en sacharine. Dit is om het caloriegehalte van het product tot nul te reduceren. De combinatie sucralose en acesulfaam K benadert de smaak van suiker het beste want bij het vervangen van suiker door zoetstoffen is het erg belangrijk dat de oorspronkelijk suikersmaak niet verloren gaat. Het verloren gaan van de suikersmaak kan namelijk de verkoop van het product nadelig beïnvloeden. Maar acesulfaam K heeft een nasmaak en moet daarom gemaskeerd worden door sacharine. Vandaar de combinatie sucralose, acesulfaam K en sacharine.

Zoetstoffen zijn voor de wet E-nummers en kunstmatig en dat is te zien want de woorden “natuurlijke zoetstoffen” ontbreken in de ingrediëntenlijst. In de ingrediëntenlijst heeft de wet namelijk het laatste woord! De ingrediëntenlijst moet altijd wettelijk kloppen.

Naast natriumcitraat kunnen zoetstoffen ook de zure smaak, veroorzaakt door citroenzuur maskeren.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 6 E-nummers. Citroenzuur is E330, natriumcitraat is E331, kaliumsorbaat  is E202, sacharine is E954, sucralose is E955 en acesulfaam K is E950. Om de consument het gevoel te geven dat in dit product geen E-nummers zitten, worden alle E-nummers als naam weergegeven. Dat is de reden dat op de verpakking geen E-nummers als nummer te vinden zijn!

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want een E-nummer bestaat voor de wet uit een naam en een nummer. De fabrikant is niet wettelijk verplicht een E-nummer als nummer te vermelden.
Waarom de ene fabrikant een E-nummer als nummer vermeldt en de andere niet heeft te maken met de bedrukkosten van de verpakking, het imago van een E-nummer en de ruimte in de ingrediëntenlijst.
Zo heeft aspartaam een slecht imago bij de consument en wordt daarom vaak als E951 weergegeven terwijl vitamine C beter ligt bij de consument dan E300.

Wat is gezonder?
Bronwater met 6 E-nummers en een zuurgraad van rond 3.5 of water uit de kraan met een zuurgraad van rond 7 en zonder E-nummers?

Voedingswaarden:
Dit product levert 0 En% eiwit, 0 En% koolhydraten (waarvan 0 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Het product bevat 0.01 gram natrium per 100 ml.

Bronwater met een smaakje maar ook vitaminewater, frisdranken en sappen (met of zonder suikers) hebben een zuurgraad rond 3.5. Het zijn namelijk niet de suikers maar de zuren die het tandglazuur aantasten. Met anderen woorden, frisdranken, sappen, bronwater met een smaakje en vitaminewater met of zonder suikers zijn slecht voor de tanden! Bij een zuurgraad lager dan 5.5 treedt namelijk tanderosie op.
De fabrikant is niet wettelijk verplicht de zuurgraad op de verpakking te zetten. Het zou voor de consument goed zijn om dat te verplichten.

Ik kies bewust logo:
Het product draagt het logo Ik kies bewust. Maar is het terecht, aangezien het product wegens een lage zuurgraad slecht voor de tanden is en het product bevat bovendien 6 E-nummers. Veder wordt de consument op het verkeerde been gezet door de zure smaak van

n zoetstoffen te maskeren.

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 180 kcal, 14 gram eiwit, 6 gram vet en 17 gram koolhydraten oftewel 32 En% eiwit, 30 En% vet en 38 En% koolhydraten. Dit recept bevat 10 En% verzadigd vet.
Deze maaltijd is geschikt voor krachtsporters want 10 gram eiwit bínnen 30 minuten na een intensieve krachttraining bevordert namelijk de herstel van de spierschade.

Deze maaltijd bevat 30 En% vet, 10 En% verzadigd vet en 1.9 gram vezels per 100 kcal en is daarom geschikt voor mensen die een gezonde levensstijl naar streven want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd levert dankzij 100 gram paprika 110 gram vitamine C op. Het eten van rauwe paprika’s is een goeie manier om vitamine C binnen te krijgen. Vitamine C is een antioxidant. Antioxidanten kunnen de weerstand verhogen.
400-500 mg vitamine C is per dag nodig om de optimale bloedwaarde van vitamine  C te bereiken.

Deze maaltijd heeft een GI-getal van rond 35 en is daarom geschikt voor suikerpatiënten. Suikerpatiënten worden aangeraden om maaltijden met een laag GI-getal te eten omdat ze het bloedsuikergehalte minder sterk doen schommelen.
Maaltijden met een laag GI-getal zijn maaltijden met een GI-getal van 55 of lager. Maaltijden met een laag GI-getal geven over het algemeen een langer verzadigingsgevoel en dus minder eetmomenten gedurende de dag.
Lees meer over het GI-getal in de presentatie koolhydraten.

Deze maaltijd dekt dankzij 30 gram lever de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 3 dagen en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A van 3 dagen. Vitamine A voorkomt nachtblindheid en draagt bij aan een sterk immuunsysteem.
Vitamine A-tekort draagt bij aan de kindersterfte in ontwikkelingslanden.

Deze maaltijd levert dankzij 30 gram lever 100 microgram foliumzuur. Foliumzuur voorkomt samen met vitamine B6 en B12 een hoog homocysteïnegehalte. Een hoog homocysteïnegehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.
Lees meer over het homocysteïnegehalte in de presentatie foliumzuur.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 5 sneetjes bruine tijgerbrood, 2 sinaasappels, 3 Elstars met schil en 30 gram cranberry notenmix levert 25 gram voedingsvezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
Het eten van volkorenbrood en gedroogde fruit is een goeie manier om vezels binnen te krijgen. 

Vervangen door:
Door 30 gram kippenlever te vervangen door 50 gram varkenslever wordt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A voor 7 dagen, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B2 voor 1 dag, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 voor 8 dagen en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid foliumzuur voor 1 dag gedekt.
Het eten van orgaanvlees, zoals lever, niertjes en hartjes is een goede manier om vitamine A en B-vitamines binnen te krijgen.

Door 30 gram kippenlever te vervangen door 84 gram mosselen op zuur in glas of door 37 gram zalm dekt de maaltijd de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 450 mg.
450 mg EPA en DHA per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten.
Door de vervanging is deze maaltijd niet meer rijk aan vitamine A maar nog wel rijk aan vitamine C.

Door 30 gram kippenlever te vervangen door 1 ei én 25 gram gedroogde, gezouten garnalen wordt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid selenium van 50-150 microgram gedekt. Selenium is een antioxidant en de belangrijkste functie van een antioxidant is het verhogen van de weerstand.

Bereiding & Ingrediënten van instantnoedel met lever, taugé en paprika voor 1 persoon

Bereiding:

• Breng 500 ml water aan de kook [Het gaat sneller met een waterkoker].
• Was 30 gram kippenlever, snijd ze in reepjes en voeg ze aan het kokend water toe en laat de lever 20 minuten gaarkoken [De eiwitten in lever zorgen tijdens het koken voor schuimvorming].
• Was intussen 50 gram taugé, snijd de bosui in ringetjes en de paprika in reepjes van 4 gram.
• Voeg een pakje instant noedel aan de lever toe en laat het geheel 3 minuten koken.
• Voeg de taugé en de bosui toe. Laat ze 3 minuten koken [Taugé en bosui zijn 2 bekende ingrediënten in de Vietnamese keuken].
• Voeg de reepjes paprika toe en haal de pan van het vuur [Er is gekozen om de reepjes paprika niet mee te laten koken om zo het verlies aan vitamine C te beperken].
• Strooi het zakje kruiden overheen [Het zakje kruiden zit in het pakje instant noedel].

Ingrediënten:

• Een pakje instant noedel (70 gram)
• Kippenlever (30 gram)
• Taugé (50 gram)
• 1 rode en 1 gele paprika (100 gram)
• 1 stengel bosui (15 gram)

Bereiding:

• Breng 500 ml water aan de kook [Het gaat sneller met een waterkoker].
• Was 30 gram kippenlever, snijd ze in reepjes en voeg ze aan het kokend water toe en laat de lever 20 minuten gaarkoken [De eiwitten in lever zorgen tijdens het koken voor schuimvorming].
• Was intussen 50 gram taugé, snijd de bosui in ringetjes en de paprika in reepjes van 4 gram.
• Voeg een pakje instant noedel aan de lever toe en laat het geheel 3 minuten koken.
• Voeg de taugé en de bosui toe. Laat ze 3 minuten koken [Taugé en bosui zijn 2 bekende ingrediënten in de Vietnamese keuken].
• Voeg de reepjes paprika toe en haal de pan van het vuur [Er is gekozen om de reepjes paprika niet mee te laten koken om zo het verlies aan vitamine C te beperken].
• Strooi het zakje kruiden overheen [Het zakje kruiden zit in het pakje instant noedel].

Ingrediënten:

• Een pakje instant noedel (70 gram)
• Kippenlever (30 gram)
• Taugé (50 gram)
• 1 rode en 1 gele paprika (100 gram)
• 1 stengel bosui (15 gram)

Het vet- en suikergehalte in levensmiddelen worden gezien als de boosdoeners van overgewicht onder de Nederlandse bevolking. Toch kan de fabrikant niet zomaar het vet- of suikergehalte in hun levensmiddelen verlagen. Dat komt omdat het vet- of suikergehalte van een product vaak wettelijk vastligt.
Zo mag de fabrikant de naam “jam” pas op het potje zetten wanneer het product minstens 61 gram suiker per 100 gram product bevat. Zit hij met het suikergehalte eronder dan is het strafbaar om de naam “jam” te gebruiken.
Zo moet slagroom van de wet minstens 35% vet, roomboter minstens 82% vet en sinaasappelsap minstens 11 gram  koolhydraten per 100 ml bevatten.
De reden dat de naam van een product aan wetgeving gebonden is, is om de identiteit van het product te bewaren en om vervalsing te voorkomen. Anders, staat jam op een potje terwijl het maar 20 of 45 gram suiker per 100 gram product bevat of roomboter met 10% vet.

ieronder worden levensmiddelen in supermarkten zowel technologisch als voedingskundig geanalyseerd.Technologisch wil zeggen:

• Waarom zit een bepaald ingrediënt in het product?
• Wat wordt nou werkelijk bedoeld met een bepaalde tekst (zoals, geen suikers toegevoegd, 15% ADH vitamine C en 30% minder suikers) op de verpakking?

Voedingskundige wil zeggen:

• Hoe gezond of ongezond is het product eigenlijk? 

De producten:

• Waarom is de ingrediëntenlijst van Nutrilon standaard 1 zo lang?
• Waarom is “100% natuurlijk” op Arla zuiveldrank Zin! misleidend?
• Waarom zit in Coca Cola zoveel suikers?
• Waarom is het dagelijks eten van extra magere rookworst van Unox ongezond?
• Waarom zit citroenzuur in Crystal Clear zonder koolzuur?

Hieronder worden levensmiddelen in supermarkten zowel technologisch als voedingskundig geanalyseerd.
Technologisch wil zeggen:

• Waarom zit een bepaald ingrediënt in het product?
• Wat wordt nou werkelijk bedoeld met een bepaalde tekst (zoals, geen suikers toegevoegd, 15% ADH vitamine C en 30% minder suikers) op de verpakking?

Voedingskundige wil zeggen:

• Hoe gezond of ongezond is het product eigenlijk? 

De producten:

• Waarom is de ingrediëntenlijst van Nutrilon standaard 1 zo lang?
• Waarom is “100% natuurlijk” op Arla zuiveldrank Zin! misleidend?
• Waarom zit in Coca Cola zoveel suikers?
• Waarom is het dagelijks eten van extra magere rookworst van Unox ongezond?
• Waarom zit citroenzuur in Crystal Clear zonder koolzuur?

Product:
50 puur fruit/50 zuiver water paarsfruit van Roosvicee met 30% minder calorieën.

Bijzonderheden:
Het product bevat 30% minder calorieën en met vitamine C & E.

32% paarsfruit en 50% water:
Dit product heet Roosvicee 50 puur fruit/50 zuiver water paarsfruit. Omdat de fabrikant claimt dat paarsfruit en water (vandaar de productnaam) in dit product zitten, moet hij van de wet het percentage paarsfruit  en water in de ingrediëntenlijst vermelden. De ingrediëntenlijst laat zien dat 32% paarsfruit in dit product zit.
De fabrikant claimt niet dat in dit product naast paarsfruit ook appel, rozenbottel en citroen zitten en daarom hoeft hij van de wet het percentage appel, rozenbottel en citroen ook niet vrij te geven.

Als consument is goed om te weten dat de fabrikant tegen het vermelden van het percentage van de ingrediënten in de ingrediëntenlijst is omdat het dan voor de concurrent makkelijker maakt om het product na te maken.

Natriumcitraat:
In dit product zit de zuurteregelaar natriumcitraat. Zuurteregelaar is een E-nummer en heeft als doel de zuurgraad van het product te handhaven. Hierdoor kan het product een tijdje mee. Het handhaven (=gelijkhouden) van de zuurgraad is dus een conserveringstechniek.

Naast het handhaven van de zuurgraad kan natriumcitraat de zure smaak van het product wegnemen. Door de zure smaak te maskeren wordt de consument op het verkeerde been gezet want de consument associeert een zure smaak met tanderosie. Maar nu de zure smaak wegvalt, denkt de consument (wat ten onrecht is!) dat het product  nu goed is voor de tanden terwijl dat niet het geval is. De hoeveelheid zuren in het product blijft namelijk hetzelfde ongeacht of de zure smaak gemaskeerd wordt of niet. Het is namelijk niet de zure smaak die tanderosie veroorzaakt maar de hoeveelheid zuren in het product. Dit verklaart voor een groot deel waarom tanderosie een groeiend probleem onder kinderen is omdat de fabrikant de zure smaak van frisdranken (maar ook sappen) maskeert en de consument hierdoor op het verkeerde been zet.
Frisdranken en sappen met of zonder zure smaak bevatten zoveel zuren dat ze slecht voor de tanden zijn!

Vitamine C en E:
Aan dit product worden vitamine C en E kunstmatig toegevoegd. Dit is te zien bij het raadplegen van de ingrediëntenlijst. In de ingrediëntlijst is het woord “vitaminen” te lezen.
Wanneer vitaminen in de ingrediëntenlijst staan, betekent dat vitaminen kunstmatig aan het product worden toegevoegd. Kunstmatig wil zeggen, vitamine C en E in dit product zijn niet afkomstig van de gebruikte vruchtensapconcentraten maar komen uit een zak!

Omdat de fabrikant claimt dat in dit product vitamine C en E zitten, moet het product van de wet minimaal 15% aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine C en E per 100 ml bevatten. Dit product bevat inderdaad 15% ADH vitamine C en E per 100 ml. Zou het product per 100 ml 14% ADH bevatten dan mag de fabrikant van de wet vitamine C en E niet op de verpakking zetten.
Als consument is goed om te weten dat 15% ADH vitamine C en E afkomstig zijn van de EFSA en niet van de Gezondheidsraad.

Het zal goed zijn wanneer de wet de fabrikant verplicht het woord “toegevoegd” op de voorkant van de verpakking te zetten. Nu staat op de voorkant van de verpakking alleen vitamine C & E maar het woord “toegevoegd” is weggelaten. Hierdoor wordt de consument misleid omdat hij denkt dat vitamine C & E afkomstig zijn van de fruitsap, wat niet het geval is!
Het is namelijk goedkoper om vitamine C en E kunstmatig (uit een zak) toe te voegen dan ze zelf uit fruitsap te halen.

Vitamine E wordt aan dit product toegevoegd om de paarse kleur van het product te stabiliseren. Het is goed om te weten dat wanneer een drank een paarse kleur of rode kleur heeft, vaak vitamine E in het product zit. Vitamine C kan namelijk de paarse of rode kleur niet zo goed tegen afbraak beschermen maar wel andere kleuren. Met andere woorden, vitamine C en E in dit product zijn verantwoordelijk voor het behoud van de kleur van het product.  

Vitamine C en E hebben in een drank altijd technologische functies. Het beschermen van de kleur van het product tegen afbraak is een technologische functie. Het is niet zo dat de fabrikant om de gezondheid van de consument geeft en vervolgens besluit om vitamine C en E aan het product toe te voegen.

Vruchtensapconcentraat:
In de ingrediëntenlijst valt te lezen dat dit product gemaakt is van sap uit vruchtensapconcentraat maar wat verstaat de wet onder vruchtensapconcentraat?

Sap uit concentraat is volgens de levensmiddelenwetgeving: de waar die wordt verkregen door aan geconcentreerd vruchtensap weer toe te voegen:

1. De hoeveelheid water die tijdens het concentreren aan dat sap is onttrokken.
2. De uit het sap verdwenen maar tijdens het productieproces van de desbetreffende vruchtensap, of van het vruchtensap van dezelfde soort, teruggewonnen aroma's.
3. En in voorkomend geval pulp en cellen.

Uit het bovenstaande is af leiden dat de fabrikant tijdens de productie van de wet water en aroma aan het product mag toevoegen en dat heeft de fabrikant ook gedaan (zie de ingrediëntenlijst).

Vruchtensapconcentraat bevat in tegenstelling tot vers fruit nauwelijks vitamines en vezels en daarom worden vitamines kunstmatig aan dit product toegevoegd. Verder bevat dit product 0 gram vezel. Dus de woorden “puur fruit” op de verpakking zijn misleidend!
De afbeelding van rode druiven en bramen op de verpakking geeft dus niet de werkelijk weer, in acht nemend wat de wet onder sapconcentraat verstaat.

Van alle vruchtensapconcentraten zijn rode druiven- en appelconcentraat het goedkoopst en daarom worden ze vaak gebruikt in fruitdrink (maar ook in multisappen). Citroenconcentraat wordt vaak gebruikt om te corrigeren voor de zure smaak van het product.

Vruchtensapconcentraat wordt verkregen uit vruchten die geweerd zijn van de versmarkt vanwege de grootte of misvormingen.

Maar liefst 30% minder calorieën:
Op de verpakking valt te lezen “maar liefst 30% minder calorieën”. Het wekt de suggestie dat de fabrikant erg veel om de consument geeft en maar liefst 30% minder calorieën uit het product haalt. In werkelijkheid is 30% minder calorieën de minimale wettelijke eis om de voedingsclaim “minder calorieën” op de verpakking te mogen zetten. Dit is ook de reden dat de consument nooit 29% minder calorieën op de verpakking tegenkomt want dat voldoet niet aan de minimale wettelijke eis van 30%.
30% minder calorieën staat ook bekend als “light”. Dus dit product is wettelijk gezien een light-product. Maar light is niet meer populair onder de consument, dus kiest de fabrikant liever voor 30% minder calorieën.

Geen toegevoegde suikers:
Dit product bevat geen toegevoegde suikers. Geen toegevoegde suikers is een voedingsclaim en moet voldoen aan de wettelijke eis. De fabrikant mag van de wet pas “geen toegevoegde suikers” op de verpakking zetten wanneer hij tijdens de productie geen suikers in de vorm van sacharose, glucose of glucose-fructose  stroop heeft toegevoegd. Maar hij mag wel suikers toevoegen in de vorm van vruchtensapconcentraat en dat heeft hij ook gedaan. Dus geen suikers toegevoegd wil niet zeggen dat de fabrikant tijdens de productie geen suikers heeft toegevoegd!
Hij voldoet alleen aan de wettelijke eis want dit product bevat nog altijd 7.3 gram suikers per 100 ml.
Suikers blijven suikers of het nou toegevoegd wordt in de vorm van sacharose, glucose of glucose-fructose  stroop of in de vorm van vruchtensapconcentraat!

Het is goed om te weten dat wettelijk toegestaan is om “geen suikers toegevoegd” op een pak suiker te zetten. De fabrikant zal het niet doen maar het is wel wettelijk correct.

Geen zoetstoffen:
Op de verpakking valt te lezen dat dit product geen zoetstoffen bevat maar het bevat ook geen verzadigd vet, geen cholesterol, geen transvet, geen lactose en geen koolzuur. De fabrikant kiest ervoor om geen zoetstoffen op de verpakking te zetten maar hij mag ook van de wet geen koolzuur of geen lactose op de verpakking zetten. Geen zoetstoffen op de verpakking zetten, is niet wettelijk verplicht. Voor de consument is het lastig om achter te komen wat op de verpakking wel en niet wettelijk verplicht is!

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 3 E-nummers, namelijk natriumcitraat (E331), vitamine C (E300) en vitamine E (E307).  

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want E-nummers hebben voor de wet een naam en een nummer. De fabrikant mag van de wet een E-nummer als naam of als nummer vermelden.

Vitamines hebben in de levensmiddelenindustrie ook een E-nummer!

Wat is gezonder?
Roosvicee 50 puur fruit/50 zuiver water paarsfruit met een zuurgraad van rond 3.5 of leidingwater samen met verse druiven en bramen?

Voedingswaarden
Dit product levert 1.33 En% eiwit, 97.33 En% koolhydraten (waarvan 96 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet.
Mensen met overgewicht worden aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers of maximaal 70 En% koolhydraten. Het is niet het aantal calorieën per 100 ml dat het gewicht op termijn doet toenemen maar de scheve energiepercentage eiwit, vet en koolhydraten van een product!
Een gezond product bevat voedingskundig gezien maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet, maximaal 35 En% eiwit, maximaal 70 En% koolhydraten en/of maximaal 25 En% eenvoudige suikers.

 

Product:
Hagelslag puur met 30% minder suiker van Venz.

Bijzonderheden:
Het product bevat 30% minder suiker en zonder kunstmatige zoetstoffen.

Hagelslag:
Dit product heet hagelslag.  Maar wat verstaat de wet onder hagelslag? Hagelslag moet van het Warenwetbesluit Cacao en chocolade ten minste 32% droge cacaobestanddelen, inclusief ten minste 12% cacaoboter en ten minste 14% vetvrije droge cacaobestanddelen bevatten. Vandaar dat cacaoboter en magere cacaopoeder op de verpakking staan!

In de praktijk komt ten minste 32% droge cacaobestanddelen, inclusief ten minste 12% cacaoboter en ten minste 14% vetvrije droge cacaobestanddelen overeen met ongeveer 16 gram vet per 100 gram product (zie de ingrediëntenlijst). Anders gezegd, het vetgehalte van hagelslag is wettelijk vastgelegd en de fabrikant zit aan de onderkant van de wet.

30% minder suiker:
Dit product bevat 30% minder suiker en dus minder calorieën dan voorheen. De hoeveelheid calorieën per 100 gram hagelslag wordt hoofdzakelijk geleverd door suiker en vet. Maar vet is toch veel ongezonder dan suiker en toch kiest de fabrikant ervoor om het aantal calorieën via suiker te verlagen. Wat is de reden hierachter?

Hierboven is te lezen dat het vetgehalte van hagelslag aan de onderkant van de wet zit. Anders gezegd, zou de fabrikant het aantal calorieën via het vet verlagen, dan voldoet het product niet meer aan de wettelijke eisen en dat is strafbaar. Vandaar dat het aantal calorieën via suiker wordt verlaagd, maar waarom 30% minder suiker en niet 60%?
30% is de minimale wettelijke eis om de claim “minder suiker” op de verpakking te mogen zetten. Vandaar dat de consument nog nooit 29% op de verpakking tegenkomt!

Als consument is goed om te weten dat hoe meer suiker uit het product wordt gehaald, des duurder het product wordt. Dus waarom zal de fabrikant meer suiker uit het product halen dan het nodig (meer dan de minimale wettelijke eis van 30%) is? Het is ook goed om te weten dat de fabrikant niet interessant vindt hoeveel procent suiker hij maximaal uit het product kan halen. Het gaat hem eerder om de claim “minder suiker” op de verpakking te mogen zetten. Dat is ook de reden dat hij niet eens 31% maar precies 30% suiker uit dit product haalt!

Oligofructose, tarwezetmeel en aroma:
De ingrediëntenlijst laat zien dat in dit product (vergeleken met hagelslag puur zonder 30% minder suiker) oligofructose, tarwezetmeel en aroma zitten. Oligofructose, tarwezetmeel en aroma worden aan dit product toegevoegd om het verlies van 30% suiker te compenseren. Deze 3 toevoegingen laten zien dat suiker in dit product een aantal technologische functies heeft want zou suiker alleen als smaak als functie in dit product hebben dan is het onzinnig om oligofructose, tarwezetmeel en aroma aan dit product toe te voegen!

Tarwezetmeel heeft waarschijnlijk de functies structuurverbeteraar en het verlagen van de wateractiviteit van het product. Het verlagen van de wateractiviteit is een conserveringstechniek.
Oligofructose heeft waarschijnlijk de functies structuurverbeteraar, het vasthouden van water, het niet verlagen van de viscositeit en het geeft het product zoetkracht.
Ander gezegd, de technologische functies van suiker in dit product zijn onder andere structuurverbeteraar, het verlagen van de wateractiviteit, het vasthouden van water, het niet (ongewenst) verlagen van de viscositeit.
Juist het vervangen van de technologische functies van suiker door andere stoffen, maakt dat een product met 30% minder suiker altijd duurder is dan een product  met 100% suiker. Dit verklaart ook waarom veel fabrikanten niet zitten te springen om suiker uit hun producten te halen. Het is namelijk niet het gezondheidsaspect maar de prijs die de verkoop van het product bepaalt!

Lecithine:
Lecithine is een emulgator en heeft het E-nummer 322.
Hagelslag bestaat onder andere uit de wateroplosbare suiker en de vetoplosbare cacaobestanddelen. Maar water lost niet op in vet dus lost suiker ook niet op in cacaobestanddelen. Om cacaobestanddelen toch in suiker op te kunnen oplossen is een emulgator nodig.
Sojalecithine is de goedkoopste emulgator en wordt daarom vaak gebruikt. Soja is een allergeen en moet vanaf 2014 in de ingrediëntenlijst vetgedrukt staan en dat geldt ook voor het allergeen tarwe (zie de ingrediëntenlijst).

Zonder kunstmatige zoetstoffen:
In dit product zitten geen zoetstoffen maar wel cholesterol en waarschijnlijk ook transvetzuren. Echter, het is niet wettelijk verplicht om geen zoetstoffen, cholesterol of transvetzuren op de verpakking te zetten. Dus, waarom zal de fabrikant cholesterol of transvetzuren op de verpakking zetten als het toch niet wettelijk verplicht is? Hij zet liever geen zoetstoffen op de verpakking want dat heeft positief effect op de verkoop.

Zit er E-nummers in?
Ja, er zit in dit product 1 E-nummer, namelijk E322.
Dit product is bedoeld voor schoolgaande kinderen en ouders willen niet hun kinderen teveel E-nummers binnenkrijgen en daarom worden op levensmiddelen, bedoeld voor kinderen E-nummers vaak als naam (dus niet als nummer) weergegeven.

Wat is gezonder?
Hagelslag puur met 100% suiker of hagelslag puur met 30% minder suiker?
Op het eerste gezicht zal de consument denken dat hagelslag puur met 30% minder suiker gezonder is want het bevat minder calorieën per 100 gram. Maar om echt te kunnen beoordelen moet de voedingswaarde om gerekend worden naar de energiepercentages (=de calorieverhoudingen in een product)?
 

Door de voedingswaarde om te rekenen naar de energiepercentage vet en suikers is te zien dat hagelslag puur 30% minder suiker van Venz naar verhouding meer vet en verzadigd vet bevat dan hagelslag puur 100% suiker. Ander gezegd, hagelslag puur 30% minder suiker van Venz is ongezonder dan hagelslag puur 100% suiker!

Voedingswaarden:
Dit product levert 4.59 En% eiwit, 55.61 En% koolhydraten (waarvan 44.88 En% eenvoudige suikers) en 35.12 En% vet waarvan 20.63 En% verzadigd vet.

Voedingskundig gezien mag een gezond product maximaal 35 En% vet, waarvan maximaal 10 En% verzadigd vet en maximaal 70 En% koolhydraten, waarvan maximaal 25 En% suikers bevatten. Anders gezegd, hagelslag is geen gezond product!

Suikerpatiënten worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met 10-20 En% eiwit, met maximaal 30 En% vet, met maximaal 7 En% verzadigde vet, met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal en met een GI-getal van 55 of lager.

• Een verantwoord ontbijt bevat maximaal 350 kcal.
• Een verantwoorde lunch bevat maximaal 450 kcal.
• Een verantwoorde avondmaaltijd bevat maximaal 750 kcal.
• De minimale dagelijkse energiebehoefte bedraagt 1400-1700 kcal oftewel de benodigde kcal om de ruststofwisseling op peil te houden.

1. Maaltijden met teveel verzadigde vet (>7-10 En%) verhogen op termijn het cholesterolgehalte. Suikerpatiënten hebben vaak een hoog cholesterolgehalte.
2. Maaltijden met teveel vet (>30-35 En%) verhogen op termijn het lichaamsgewicht. Suikerpatiënten hebben vaak overgewicht.
3. Maaltijden met veel vezels (>1.5 gram vezels per 100 kcal) verlagen op termijn het lichaamsgewicht en bepaalde kankersoorten, zoals dikkedarmkanker.
4. Maaltijden met een laag GI-getal (55 of lager) geven het lichaam de kans om geleidelijk insuline te produceren en zijn daarom geschikt voor suikerpatiënten.

De recepten:
De woorden “dit recept” of “deze maaltijd” onder de kop voedingswaarde verwijst altijd naar een eenpersoonsmaaltijd.

1. Belgische wilde konijnenstoofpot voor 4 personen
2. Macaroni-bonensoep met tonijn voor 4 personen
3. Pittige bulgur met garnalen voor 4 personen
4. Veldsla met zongedroogde tomaten en pijnboompitten voor 1 persoon 
5. Gele rijst met gamba’s en doperwtjes voor 4 personen
6. Pasta in tomatensoep voor 4 personen
7. Tomatensoep met balletjes voor 4 personen
8. Kiwi, paprika en sinaasappelsalade voor 1 persoon
9. Argentijnse tortilla voor 4 personen
10. Instantnoedel met lever, taugé en paprika voor 1 persoon
11. Rijst met zonnebloempitten en paprika voor 4 personen
12. Rijst met wokgroenten en kippenhartjes voor 4 personen
13. Bruine bonen met paprika en champignon voor 4 personen
    

Ongezonde maaltijden zijn maaltijden die bij voorkeur niet dagelijks gegeten dienen te worden. Desondanks, kunnen ongezonde maatlijden altijd deel uitmaken van een dagelijks gezonde voeding, mits in de volgende producten gecorrigeerd wordt voor het ongezonde deel van de (vorige) maaltijd.
Een dagelijks gezonde voeding is niet een voeding met alleen maar gezonde producten/maaltijden maar is een voeding met voornamelijk gezonde producten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijks gegeten producten/maaltijden moet gezond (maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal) zijn.

Ongezonde maaltijden zijn maaltijden met meer dan 35 En% vet, met meer dan 10 En% verzadigd vet, met een GI-getal van 70 of hoger, met meer dan 0.3 gram zout per 100 kcal en met minder dan 1.3 gram vezels per 100 kcal.

• Een verantwoord ontbijt bevat maximaal 350 kcal.
• Een verantwoorde lunch bevat maximaal 450 kcal.
• Een verantwoorde avondmaaltijd bevat maximaal 750 kcal.
• De minimale dagelijkse energiebehoefte bedraagt 1400-1700 kcal.

1. Maaltijden met teveel verzadigde vet (>7-10 En%) verhogen op termijn het cholesterolgehalte.
2. Maaltijden met teveel vet (>30-35 En%) verhogen op termijn het lichaamsgewicht.
3. Maaltijden met meer dan 0.3 gram zout per 100 kcal verhogen op termijn de bloeddruk.
4. Maaltijden met te weinig vezels (<1.3 gram vezels per 100 kcal) verhogen op termijn het lichaamsgewicht en bepaalde kankersoorten, zoals dikke darmkanker.
5. Maaltijden met een hoog GI-getal (70 of hoger) verhogen op termijn het licihaamsgewicht.

De recepten:
De woorden “dit recept” of “deze maaltijd” onder de kop voedingswaarde verwijst altijd naar een eenpersoonsmaaltijd.

1. Stroganoff uit de oven voor 4 personen
2. Zoete aardappelen met spruitjes en chorizo voor 4 personen
3. Paddenstoelenlasagne voor 4 personen
4. Argentijnse empanada voor 4 personen
5. Fritatta met groene asperges en garnalen voor 4 personen
6. Casselerrib-ovenschotel met spinazie en gorgonzola voor 4 personen
7. Pompoencurry met linzen voor 4 personen
8. Gevulde kalkoen met krieltjes voor 8 personen
9. Hertenbiefstuk met wildsaus en pastinaakpuree voor 4 personen
10. Sperziebonensalade met ham en kipdrumsticks voor 4 personen
11. Spaanse kippenpaella uit de oven voor 4 personen
12. Quinoa- en oertomatensalade met koftaballetjes voor 4 personen
13. Lasagne met zuurkool en zalm voor 4 personen
14. Reerug met vanille-koolraap voor 4 personen
15. Mexicaanse ovenschotel met kip voor 4 personen
16. Bonenstoof met spek voor 4 personen
17. Gestoofde konijnenbout in peren-appelstroop voor 4 personen
18. Vegetarische gevulde aubergine met quinoa voor 4 personen
19. Eendenborstfilet met balsamico-frambozensaus voor 4 personen
20. Groente-aardappelcurry voor 4 personen
21. Vegetarische quinoa met groenten en noten voor 4 personen
22. Mexicaanse enchilada’s voor 4 personen
23. Pastasalade met makreel, paprika en pesto voor 4 personen
24. Couscoussalade met witte kaas en amandelen voor 4 personen
25. Spruitjestaart met gerookte haring voor 4 personen
26. Lamsfilet met bleekselderij en uiencompote voor 4 personen
27. Griekse filodeeg-rol met spinazie en feta voor 4 personen
28. Coucous met kreeft en watermeloensalade voor 4 personen
29. Hutspot met gehaktballetjes voor 4 personen
30. Havermoutpap met kiwi en noten voor 1 persoon
31. Tortillataart voor 4 pesonen
32. Hertenbiefstuk met rode kool voor 4 pesonen
33. Notenrijst met wokschotel van kalkoenfilet en bospaddestoelen voor 4 personen
34. Aardappel met fazantfilet in rode wijnsaus voor 4 personen
35. Wortel-broccoli-aardappel schotel voor 4 personen
36. Gehaktwellington met cashewnoten en spruitjes voor 4 personen
37. Spaghetti met sint-jakobschelpen voor 4 personen
38. Rijst met Thaise kipcurry voor 4 personen
39. Makreelpastasalade met sperziebonen en eieren voor 4 personen
40. Spinazieschotel met ei en kaas voor 4 personen
41. Spaghetti met spinazie en gerookte spekreepjes voor 4 personen
42. Witte bonensalade met tonijn voor 4 personen
43. Krieljes met geroosterde spruitjes en pecannoten voor 4 personen
44. Argentijnse empanada voor 4 personen
45. Aubergine-gehakt quiche voor 4 personen
46. Bleekselderijstampot met spekjes voor 4 personen
47. Tonijn-spinazielasagne voor 4 personen
48. Mihoen met spekreepjes en sugar snaps voor 4 personen
49. Notenrijst met kippenbout en paprika voor 4 personen
50. Verse pasta met mozzarella en tomaten voor 4 personen
51. Couscous met courgette en feta voor 4 personen
52. Zalmquiche met paprika en eieren voor 4 personen
53. Meergranenrijst met spinazie en pijnboompitten voor 4 personen
54. Mexicaanse chili con carne voor 4 personen
55. Zilvervliesrijst met cashewnoten en bleekselderij voor 4 personen
56. Chinese mie met rookworst, paprika en ui voor 4 personen
57. Ovenfrites met hamburger en fritessaus voor 4 personen
58. Aardappel met spruitjes en schouderkarbonade voor 4 personen

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 740 kcal, 32 gram eiwit, 28 gram vet en 90 gram koolhydraten oftewel 17 En% eiwit, 34 En% vet en 49 En% koolhydraten. Dit recept bevat 10 En% verzadigd vet.
Dit recept is geschikt voor mensen die een gezonde levensstijl nastreven, want zij worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 10 En% verzadigd vet, maximaal 35 En% vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd heeft een GI-getal van rond 50. Suikerpatiënten en mensen met overgewicht worden aangeraden om maaltijden met een laag GI-getal te eten. Maaltijden met een laag GI-getal zijn maaltijden met een GI-getal van 55 of lager.

Deze maaltijd levert dankzij de paprika’s per persoon 150 mg vitamine C. Vitamine C is een antioxidant en kan de weerstand verhogen.
Het eten van rauwe paprika is een goede manier om vitamine C binnen te krijgen.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 5 kiwi’s levert 445 mg vitamine C op. 400-500 mg vitamine C is per dag nodig om een optimale bloedwaarde te bereiken.

Deze maaltijd in combinatie met 5 kiwi's en 6 sneetjes maïsbrood levert 26 gram vezels en 125 microgram jodium op.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
Eet volkorenbrood voor vezels en jodium.

Bereiding:

• Snijd de uien in snippers, de paprika, de aardappelschijfjes en de tomaten in kleine reepjes.
• Snijd de knoflook fijn en halveer 20 zwarte olijven [De olijven kunt u minder zoutig maken door in ze water te leggen].
• Laat de maïs op een zeef uitlekken.
• Doe 1 eetlepel olijfolie in de wok en fruit de uiensnippers en de knoflook.
• Voeg het rundergehakt toe en bak het goed gaar [Er is gekozen voor mager rundergehakt met maximaal 15% vet om het verzadigd vetgehalte van deze maaltijd niet hoger dan 10 En% te laten stijgen].
• Voeg maïs, tomaten, de wrap saus, de aardappelreepje en de olijven toe. Laat het geheel 10 minuten koken [U kunt de aardappels vervangen door de kidneybonen].
• Breng met peper en zout het gerecht op smaak.
• Haal de wok van het vuur en voeg al roerend de paprika toe [Door de paprika niet mee te koken, wordt het verlies aan vitamine C beperkt gehouden].
• Verwarm in de magnetron 30 seconden de tortilla [Door even te verwarmen wordt voorkomen dat de tortilla tijdens het oprollen breekt].
• Verdeel de vulling over 8 tortilla’s [Tortilla wordt op Argentijns-Spaans fonetisch als tortisa uigesproken terwijl Spaans-Spaans als tortilja wordt uitgesproken].
• Serveer de tortilla’s eventueel met de saus chimichurri [Chimichurri is een typische Argentijnse saus].

Ingrediënten:

• 1 bakje mager rundergehakt met 15% vet (300 gram)
• Aardappelschijfjes (100 gram)
• 4 teentjes fijngesneden knoflook
• 1 eetlepel olijfolie (10 ml)
• 1 potje wrap sauce (Casa Fiesta, 225 gram)
• 20 zwarte olijven (60 gram)
• 6 tomaten (500 gram)
• 1 zak paprika van 3 stuks (435 gram, gesneden)
• 2 uien (180 gram, gesneden)
• 1 potje maïs (285 gram, uitgelekt)
• 8  tortilla’s (500 gram)
• Peper en zout

Weetjes over de Argentijnse keuken:
De Argentijnse keuken is een mix van de Spaanse, Italiaanse, Indiaanse en Franse keuken. Typische Argentijnse gerechten zijn:

• Asado (grote barbecue)
• Milbrillo
• Argentijnse goulashsoep
• Dulce de leche (een zeer zoete karamelpasta)
• Gegrilde rundvlees met chimichurrisaus
• Empanadas (pastei met o.a. olijven, maïs en aardappels)
• Locro de papas (aardappelsoep)

Product:
Albert Heijn vanillevla.

Bijzonderheden:
Het product bevat 0% vet en er is geen suiker toegevoegd. Verder wordt het product gemaakt met 100% weidemelk.

NL Z 0832 EG:
Op de verpakking staat het adres van Albert Heijn. Maar Albert Heijn heeft dit product niet gemaakt. Dit product wordt gemaakt door het bedrijf NL Z 0832 EG. NL Z 0832 EG is voor de consument een onbekend bedrijf en dat is ook de bedoeling. Het kan niet zo zijn dat de consument weet waar Albert Heijn haar product heeft laten maken.

Voor de consument is het niet makkelijk te achterhalen welk bedrijf het product echt gemaakt heeft want het adres op de verpakking verwijst altijd naar het bedrijf dat het product op de markt brengt en niet naar het bedrijf dat het product werkelijk gemaakt heeft. In de praktijk hoeft het bedrijf dat het product op de markt brengt niet hetzelfde bedrijf te zijn dat het product gemaakt heeft.

Aspartaam en acesulfaam-K:
Om het caloriegehalte van het product te verlagen zonder dat het ten koste gaat van de zoete smaak worden zoetstoffen aan dit product toegevoegd.

Aspartaam en acesulfaam-K zijn E-nummers en de bitter nasmaak in dit product wordt veroorzaakt door aspartaam. Aspartaam is het enige E-nummer met een sterretjes. Het sterretjes staat namelijk voor fenylalanine. Fenylalanine is een allergeen en moet van de wet op de verpakking vermeld worden.

0% vet:
0% vet is een voedingsclaim. De fabrikant mag deze claim pas op de verpakking zetten wanneer het product maximaal 0.5 gram vet per 100 ml product bevat. Zit in dit product werkelijk 0 gram vet zoals de tabel voedingswaarde per 100 ml laat zien?
Dit product levert per 100 ml 60 kcal, 11 gram koolhydraten en 4 gram eiwit.
11 gram koolhydraten leveren 11x4 = 44 kcal en 4 gram eiwit leveren 4x4 = 16 kcal. 44+16 = 60 kcal. In dit product zit dus 0 gram vet.

Het schrapende gevoel op de tong wordt veroorzaakt door het ontbreken van vet in het product.

Geen suiker toegevoegd:
Geen suiker toegevoegd is een voedingsclaim. De fabrikant mag pas deze woorden op de verpakking zetten wanneer tijdens de productie geen suikers in de vorm van sacharose, glucose en/of glucose-fructose stroop aan het product is toegevoegd. Maar de fabrikant mag suiker toevoegen in de vorm van melkbestanddelen en maïszetmeel en dat heeft de fabrikant ook gedaan (zie de ingrediëntenlijst).

Geen suiker toegevoegd wil niet zeggen dat de fabrikant tijdens de productie geen suiker heeft toegevoegd en wil ook niet zeggen dat het product geen suikers bevat want dit product bevat nog altijd 11 gram koolhydraten waarvan 6.5 gram suikers per 100 ml.
Suikers op de verpakking verwijzen naar slechte suikers terwijl koolhydraten voor zowel slechte en goede suikers staan.

Het is goed om te weten dat het wettelijk gezien zelfs toegestaan is “geen suiker toegevoegd” op de verpakking van suiker te zetten. Geen suiker toegevoegd moet de consument zien als een “fout” in de wet en daar maakt de fabrikant handig gebruik van.

Als consument is goed om weten dat wanneer een product zoet smaakt en er zit geen zoetstoffen in dan zit er altijd slechte suikers in, ongeacht of de woorden “geen suiker toegevoegd” op de verpakking staan of niet!

Bron van calcium:
Op de verpakking staat bron van calcium. “Bron van calcium” is een voedingsclaim en mag pas op de verpakking staan wanneer het product minimaal 15% ADH calcium per 100 ml bevat.
Dit product bevat per 100 ml 139 mg calcium. 139 mg calcium is 17.38% ADH. De ADH van calcium is volgens de levensmiddelenwetgeving 800 mg. Maar als consument moet u niet aan de ADH van de levensmiddelenwetgeving houden maar aan de ADH van de Gezondheidsraad en die is 1000-1200 mg. Met andere woorden, de consument heeft niets aan de ADH op de verpakking van levensmiddelen (maar ook voedingssupplementen) want die is niet afkomstig van de Gezondheidsraad!

Vanille smaak:
Dit product heeft een vanillesmaak. Vanille is een smaak die vaak gebruikt wordt want de smaak vanille versterkt namelijk de zoete smaak van het product waardoor de fabrikant minder suikers hoeft toe te voegen. Tegenwoordig doet de fabrikant alles aan om zo weinig mogelijk suikers aan het product toe te voegen. Dat is de reden waarom veel zuivelproducten een vanillevariant kennen.

Weidemelk:
Dit product is gemaakt met 100% weidemelk. Weidemelk is een voedingsclaim. Dat wil zegen de fabrikant mag pas weidemelk op de verpakking zetten wanneer het voldoet aan de wettelijke eis. Weidemelk is voor de wet melk afkomstig van koeien die ten minste 120 dagen per jaar, 6 uur per dag van het voor- tot najaar in de wei lopen. Ten minste 120 dagen moet u als consument ten hoogste 120 dagen lezen want waarom zal de fabrikant méér doen dan de wet hem vraagt. Meer doen (in dit geval meer dan 120 dagen) kost geld en dat vertaalt zich in een duur product. Het gaat bij de fabrikant niet zozeer om hoe lang de koeien in de weide staan maar om het woord “weidemelk” op de verpakking te mogen zetten.

Voor de consument is het heel moeilijk om een voedingsclaim op de verpakking te herkennen omdat het woord claim niet op de verpakking staat en de voedingsclaim ook geen vaste plek op de verpakking heeft. Een voedingsclaim heeft nooit een letterlijke betekenis, kijk maar naar de voedingsclaim “geen suiker toegevoegd”.

Zout:
In de ingrediëntenlijst is te lezen dat de fabrikant tijdens de productie zout heeft toegevoegd want zout komt voor in de ingrediëntenlijst. Maar wat doet zout in een pak vla want als consument willen wij toch geen zoutige vla hebben.
Zout wordt niet voor de smaak aan dit product toegevoegd. Zout heeft in dit product technologische functies maar het kan niet met zeker gezegd worden welke functies. Zout maskeert waarschijnlijk de nasmaak van de zoetstoffen, geeft het product de juiste structuur of bindt het water vast.

Dit voorbeeld laat zien waarom de fabrikant moeite heeft om het zoutgehalte in zijn producten significant te verlagen omdat zout eigenlijk nooit enkel voor de smaak aan levensmiddelen wordt toegevoegd. Zout wordt bijna altijd uit technologisch oogpunt aan levensmiddelen toegevoegd. Juist voor de technologische functies van zout kan de fabrikant vaak niet een (goedkope) oplossing vinden.

Maïszetmeel:
Maïszetmeel wordt toegevoegd om een gladde vla te geven.

Gemodificeerd maïszetmeel:
Gemodificeerd maïszetmeel wordt toegevoegd omdat het minder neiging tot retrogradatie vertoont dan gewone maïszetmeel. Dat komt omdat gemodificeerd maïszetmeel meer amylopectine bevat dan gewone maïszetmeel.

Verdikkingsmiddel:
Het verdikkingsmiddel wordt toegevoegd om de retrogradatie van zetmeel te voorkomen. Retrogradatie van zetmeel geeft namelijk vochtafscheiding aan het oppervlakte en maakt het product brokkelig. De consument wil geen brokkelige maar gladde vla hebben.

Zit er E-nummers in?
Ja, in dit product zit 6 E-nummers. (Gemodificeerde) maïszetmeel is E1400-1500, aspartaam is E951 en acesulfaam-K (K staat voor kalium) is E950.

Voedingswaarden:
Dit product levert 26.67 En% eiwit, 73.33 En% koolhydraten (waarvan 43.33 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Het product bevat 0.09 gram natrium per 100 ml.

 

Product:
Açai-bes en rode vruchten, super fruit vruchtensap van Healthy people.

Bijzonderheden:
Het product bevat vitamine C en E en is bron van antioxidanten.

Super fruit:
Op de verpakking valt te lezen “açai-bes is een superfruit” want het is een unieke bron van bio-actieve stoffen, zoals vitamines en anti-oxidanten. Het klopt dat açai-bes van nature een unieke bron van bio-actieve stoffen, zoals vitamines en anti-oxidanten is maar dit gaat alleen op wanneer de bes vers gegeten wordt.
In dit product is açai-bes echter niet in zijn verse vorm te vinden maar in de vorm van geconcentreerde vruchtensap. In de vorm van geconcentreerd vruchtensap zitten er nauwelijks vitamines en anti-oxidanten in açai-bes. Dat is ook de reden dat aan dit product vitamine C en E kunstmatig worden toegevoegd. Kunstmatig wil zeggen, vitamine C en E zijn niet afkomstig van açai-bes maar uit een zak. Anders gezegd, açai-bes is een superfruit geeft in dit product dus niet de werkelijkheid weer!

Het is goed om te weten dat de fabrikant alles (ook als de werkelijkheid niet weergeeft) op de verpakking mag zetten om de consument te verleiden tot het kopen van het product zolang de ingrediëntenlijst en de tabel voedingswaarde per 100 ml maar wettelijk kloppen.

De naam superfruit werd in 2005 bedacht door de marketingspecialisten uit de fruitsector. Superfruit is pas superfruit wanneer het om verse fruit gaat en niet wanneer het om fruit uit sapconcentraat of geconcentreerd vruchtensap gaat!

Vitamine C en E:
Dit product bevat vitamine C en E. Maar deze vitamines zijn niet afkomstig van de gebruikte vruchtensappen. Ze worden tijdens de productie kunstmatig toegevoegd. Dat is te zien want vitamine C en E staan in de ingrediëntenlijst vermeld. Wat in de ingrediëntenlijst staan, worden tijdens de productie kunstmatig (afkomstig uit de zak) toegevoegd.

Dit product bevat per 100 ml 15% ADH vitamine C en E. 15% ADH vitamine C en E per 100 ml is de minimale wettelijke eis om de woorden “bron van anti-oxidanten vitaminen C en E” op de verpakking te mogen zetten. Bron van anti-oxidanten vitaminen C en E is dus voor de wet een voedingsclaim en moet daarom voldoen aan de minimale wettelijke eis van 15% ADH per 100 ml.
15 AHD vitamine C per 100 ml komt overeen met 12 mg want de ADH van vitamine C is volgens de levensmiddelenwetgeving 80 mg.

Het is goed om te weten dat zolang vitamine C en E in de ingrediëntenlijst staan, woorden zoals superfruit, bevat boordevol vitamines en antioxidanten of rozenbottel bevat 8 keer zoveel vitamine C als sinaasappel op de verpakking misleidend zijn!
Zolang vitamine C en E in de ingrediëntenlijst staan, maakt het dus ook niet zoveel uit voor welke sap gekozen wordt. Het maakt pas uit wanneer vitamine C en E niet in de ingrediëntenlijst staan want in dat geval zijn ze echt afkomstig van de gebruikte sappen. Maar het is gewoon veel te duur om vitamine C en E uit de gebruikte sappen te halen dan ze kunstmatig aan het product toe te voegen.

Tenminste 35% vruchtgehalte:
Dit product bevat volgens de verpakking tenminste 35% vruchtgehalte. Dit geeft bij de consument het gevoel dat dit product misschien 80% vruchtgehalte bevat. In werkelijkheid zit in dit product precies 35% vruchtgehalte. Als consument moet u tenminste X% vruchtgehalte op de verpakking altijd als ten hoogste X% vruchtgehalte lezen want geen enkele fabrikant voegt meer toe dan de minimale wettelijke eis. De minimale wettelijke eis in dit geval is 35% vruchtgehalte. Méér toevoegen dan de minimale wettelijke eis maakt het product namelijk onnodig duur.

Kartonnen verpakking:
Sappen worden altijd karton verpakt. Wat is de reden hierachter?
Door sap in een kartonnen verpakking te doen ontstaat vrijwel een zuurstofvrije omgeving omdat opgeloste zuurstof wordt gebonden en de aluminiumfolie van het pak geen zuurstof doorlaat. Vandaar dat de verpakking aan de binnenkant glinstert. De glinstering komt van het aluminiumfolie. Het creëren van een zuurstofvrije omgeving is een conserveringstechniek en in een zuurstofvrije omgeving worden de natuurlijke aroma’s niet afgebroken.

Geconcentreerd vruchtensap:
Dit product is gemaakt met geconcentreerd vruchtensap, dus niet met verse fruit. Met andere woorden, de foto met verse açai-bessen en frambozen op de verpakking weerspiegelt niet de werkelijkheid!

9.8 gram koolhydraten per 100 ml:
Dit product bevat per 100 ml 45 kcal en 9.8 gram koolhydraten. 9.8 gram koolhydraten per 100 ml komt overeen met 10⁰ Brix. 10⁰ Brix is de minimale wettelijke eis van dit product.

Dit product bevat per 100 ml 0.2 gram eiwit, 9.8 gram koolhydraten, 0.4 gram vet en 0.5 gram voedingsvezel. Dit komt overeen met 0.2x4 + 9.8x4 + 0.4x9 + 0.5x2 = 44.6 kcal, afgerond is dat 45 kcal.

Als consument is goed om te weten dat het koolhydratengehalte van elke sap wettelijk vastligt.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 2 E-nummers. Vitamine C is E300 en vitamine E is E307.
Vitamines zijn voor de levensmiddelenwetgeving E-nummers!

Wat is gezonder?
Açai-bes en rode vruchten, super fruit vruchtensap van Healthy people of andere vruchtensap met 15 AHD vitamine C en E per 100 ml?

Voedingswaarden:
Dit product levert 1.78 En% eiwit, 87.11 En% koolhydraten (waarvan 84.44 En% eenvoudige suikers) en 8 En% vet, waarvan 0 En% verzadigd vet. Het product bevat 0.1 gram natrium per 100 ml.
Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet. Dat is de reden waarom sappen altijd slechte suikers bevatten. Slechte suikers zijn eenvoudige suikers. Goede suikers (zetmeel, inuline en oligofructose) kunnen namelijk geen zoetkracht aan sappen geven.
Mensen met overgewicht wordt aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers en maximaal 70 En% koolhydraten.

Alle frisdranken en sappen (met of zonder suikers) maar ook waters met een smaakje of met vitamines hebben een zuurgraad rond 3.5. Het zijn namelijk niet de suikers maar de zuren die het tandglazuur aantasten. Met anderen woorden, frisdranken, sappen en vitaminewater met of zonder suikers zijn slecht voor de tanden!
De fabrikant is niet wettelijk verplicht de zuurgraad op de verpakking te zetten. Het zou in de strijd tegen tanderosie bij jonge kinderen goed zijn om het vermelden van de zuurgraad op de verpakking wettelijk verplicht te stellen. De zuurgraad van een product kan gemeten worden met een pH-strip.

Onderzoeksvraag:
Het bewijs uit patiënt-controle studies suggereert dat voedingsvezels de kans op het krijgen van borstkanker verlagen, echter dit bewijs is onduidelijk voor prospectieve cohort studies. Daarom werden een systematisch literatuuronderzoek en een meta-analyse uitgevoerd om het verband tussen het eten van voedingsvezels en het risico op het krijgen van borstkanker in prospectieve cohort studies te onderzoeken.

Bestaat er een relatie tussen het eten van voedingsvezels en het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 16 prospectief cohort studies en deze studies kenden samen 999 271 deelnemers waarvan 26 523 kankergevallen.

Het relatieve risico met 95% BI en het random-effects model werden gebruikt om de relatie tussen het eten van voedingsvezels en het krijgen van borstkanker weer te geven.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van 10 gram voedingsvezels per dag de kans op het krijgen van borstkanker significant met 5% deed afnemen. Anders gezegd, het relatieve risico was 0.95 [95% BI = 0.91-0.98]. Significant wil zeggen, het kan met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het eten van 10 gram voedingsvezels per dag de kans op het krijgen van borstkanker werkelijk verlaagde.

Het relatieve risico voor de hoogste vezelinname (16.3-35.2 gram per dag) vergeleken met de laagste vezelinname was 0.93 [95% BI = 0.89-0.98]. Anders gezegd, mensen die veel voedingsvezels per dag aten, hadden significant 7% minder kans op het krijgen van borstkanker dan mensen die weinig voedingsvezels aten.

Het relatieve risico voor de hoogste fruitvezelinname vergeleken met de laagste fruitvezelinname was 0.95 [95% BI = 0.86-1.06]. Anders gezegd, mensen die veel fruitvezels per dag aten, hadden niet-significant 5% minder kans op het krijgen van borstkanker dan mensen die weinig fruitvezels aten. Niet-significant wil zeggen, het verlaagde risico van 5% was niet met 95% zekerheid toe te schrijven aan het eten van fruitvezels.

Het relatieve risico voor de hoogste groentevezelinname vergeleken met de laagste groentevezelinname was 0.99 [95% BI = 0.92-1.07].

Het relatieve risico voor de hoogste graanvezelinname vergeleken met de laagste graanvezelinname was 0.96 [95% BI = 0.90-1.02].

Het relatieve risico voor de hoogste oplosbare vezelinname vergeleken met de laagste oplosbare vezelinname was 0.91 [95% BI = 0.84-0.99].

Het relatieve risico voor de hoogste onoplosbare vezelinname vergeleken met de laagste onoplosbare vezelinname was 0.95 [95% BI = 0.89-1.02].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van voedingsvezels de kans op het krijgen van borstkanker deed afnemen.

Oorspronkelijke titel:
Dietary fiber and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis of prospective studies by Aune D, Chan DSM, […], Norat T.

Link:
http://annonc.oxfordjournals.org/content/early/2012/02/03/annonc.mdr589.full.pdf+html

Extra informatie van El Mondo:
De belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van borstkanker zijn het vrouw zijn en de leeftijd. Andere risicofactoren zijn overgewicht, het alcoholgebruik, de leeftijd waarop de vrouw haar eerste kind krijgt, het niet geven van borstvoeding en de leeftijd waarop de vrouw voor het eerst menstrueert.
De reden dat de Gezondheidsraad 1-2 glazen alcohol per dag bij vrouwen aanbeveelt, is omdat boven 2 glazen het risico op borstkanker toeneemt.
Slechts 5 tot 10 % van alle borstkanker wordt in verband gebracht met erfelijke oorzaken.

Het verband gevonden in prospectieve cohort studies is altijd betrouwbaarder dan in patiënt-controle studies en daarom moet het gevonden verband in patiënt-controle studies altijd bevestigd worden in prospectieve cohort studies. Echter, het verband gevonden in prospectieve cohort studies moet op haar beurt bevestigd worden in RCT’s want alleen RCT’s kunnen een oorzakelijk verband aantonen.

Onderzoeksvraag:
Onderzoeken naar het verband tussen een bepaald voedingsmiddel of voedingsstof en het risico op het krijgen van dikkedarmkanker (colorectale kanker) geven inconsistente resultaten. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Welke voedingspatronen bieden bescherming tegen dikkedarmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 prospectief cohort studies en 8 patiënt-controle studies.
Het relatieve risico met 95% BI en het random-effects model werden gebruikt om de relatie tussen de verschillende voedingspatronen en het krijgen van dikkedarmkanker weer te geven.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een voedingspatroon met een hoge alcoholconsumptie de kans op het krijgen van dikkedarmkanker niet-significant met 4% deed afnemen. Anders gezegd, het relatieve risico was 0.96 [95% BI = 0.82-1.12]. Niet-significant wil zeggen, het kan met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het verlaagde risico niet toe te schrijven was aan een voedingspatroon met een hoge alcoholconsumptie. Niet-significant betekent in de praktijk geen verband.

De onderzoekers vonden dat een voedingspatroon met veel groenten en fruit de kans op het krijgen van dikkedarmkanker significant met 20% deed afnemen. Anders gezegd, het relatieve risico was 0.80 [95% BI = 0.70-0.90]. Significant wil zeggen, het kan met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het verlaagde risico toe te schrijven was aan een voedingspatroon met veel groenten en fruit.

De onderzoekers vonden dat een voedingspatroon met een hoge roodvlees- en bewerkt vleesconsumptie de kans op het krijgen van dikkedarmkanker significant met 29% deed toenemen. Anders gezegd, het relatieve risico was 1.29 [95% BI = 1.13-1.48]. Significant wil zeggen, het kan met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het verhoogde risico toe te schrijven was aan een voedingspatroon met een hoge roodvlees- en bewerkt vleesconsumptie.

De onderzoekers concludeerden dat een voedingspatroon met veel groenten en fruit de kans op het krijgen van dikkedarmkanker deed afnemen terwijl een voedingspatroon met een hoge roodvlees- en bewerkt vleesconsumptie de kans op het krijgen van dikkedarmkanker deed toenemen

Oorspronkelijke titel:
Dietary patterns and colorectal cancer: systematic review and meta-analysis by Magalhães B, Peleteiro B, and Lunet N.

Link:
http://journals.lww.com/eurjcancerprev/Abstract/2012/01000/Dietary_patterns_and_colorectal_cancer__.3.aspx

Extra informatie van El Mondo:
De aanbeveling voor groenten en fruit is 200-300 gram groenten en 2-5 stuks fruit per dag.

Onderzoeksvraag:
Is er een relatie tussen het slikken van foliumzuursupplementen en het risico op het krijgen van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 RCT’s met 38 233 kankergevallen.

Het relatieve risico met 95% BI werd gebruikt om de relatie tussen het slikken van foliumzuursupplementen en het krijgen van kanker weer te geven.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 10 RCT's een borderline significante toename van de frequentie van het aantal kankergevallen in de foliumzuurgroep vergeleken met de controlegroep.

De onderzoekers vonden in 10 RCT’s met 38 233 kankergevallen dat het slikken van foliumzuursupplementen (≥0.4 mg per dag) de kans op het krijgen van kanker vergeleken met de placebo met 0.7% [95% BI = 1.00-1.14] deed toenemen. De toename was niet-significant want het relatieve risico van1 zat in de 95% BI. Niet-significant wil zeggen, het kan niet met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het verhoogde risico toe te schrijven was aan het slikken van foliumzuursupplementen. Niet-significant betekent in de praktijk geen verband.

De onderzoekers vonden in 6 RCT’s dat het slikken van foliumzuursupplementen (≥0.4 mg per dag) de kans op het krijgen van prostaatkanker vergeleken met de placebo significant met 24% [95% BI = 1.03-1.49] deed toenemen. Significant wil zeggen, het kan met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat het verhoogde risico toe te schrijven was aan het slikken van foliumzuursupplementen.

De onderzoekers vonden in 6 RCT’s dat het slikken van foliumzuursupplementen de kans op het doodgaan aan kanker (kanker mortaliteit) vergeleken met de placebo niet-significant met 0.9% [95% BI = 0.90-1.30] deed toenemen.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van foliumzuursupplementen (≥0.4 mg per dag) de kans op het krijgen van prostaatkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Cancer risk with folic acid supplements: a systematic review and meta-analysis by Wien TN, Pike E, […], Klemp M.

Link:
http://www.bmjopen.bmj.com/content/2/1/e000653.full.pdf+html

Extra informatie van El Mondo:
Voedingssupplementen vallen onder de levensmiddelenwetgeving (Warenwet). De Warenwet verplicht de fabrikant niet om de nadelige kant van het slikken van voedingssupplementen op de verpakking te vermelden.

• Wat weet de levensmiddelenindustrie nou werkelijk over voeding?
• Wat wordt nou werkelijk bedoeld met een bepaalde tekst op de verpakkking?
• Wat zegt wetgeving over voeding en voedingssupplementen?
• Hoe kan de consument direct zien of een product gezond is of niet?
• Wanneer is het slikken van voedingssupplementen zinvol?
• Wat zijn de laatste wetenschappelijke kennis over voeding en voedingssupplementen?

Onderzoeksvraag:
In hoeverre kan de consument geïnformeerd worden over de voor- en nadelen van sportproducten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 74 studies waarvan slechts 3 beoordeeld werden van hoge kwaliteit en laag in bias. Anders gezegd, slechts 3 studies werd voor dit onderzoek geschikt bevonden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers concludeerden dat de studies niet van voldoende kwaliteit waren om de consument te kunnen informeren over de voor- en nadelen van sportproducten.

Oorspronkelijke titel:
The evidence underpinning sports performance products: a systematic assessment by Heneghan C, Howick J, […], Thompson M.

Link:
http://www.bmjopen.bmj.com/content/2/4/e001702.full.pdf+html

Extra informatie van El Mondo:
Welke sportproducten sporters moeten gebruiken is te vinden op de website van NOC*NSF.

Onderzoeksvraag:
Wat zijn de voordelen van het slikken van creatine?

Studieopzet:
Dit was een beschrijvend overzichtsartikel.

Resultaten en conclusies:
Suppletie met creatine in combinatie met krachttraining laat een verhoging in kracht, vetvrije massa en spiermorfologie zien ten opzichte van krachttraining alleen.

Creatinesuppletie kan van waarde zijn bij andere vormen van lichaamsbeweging, zoals sprinten of conditietraining. Echter, het effect van creatine neemt af naarmate de duur van de lichaamsbeweging toeneemt.

Hoewel niet alle personen dezelfde reageren op creatinesuppletie, wordt algemeen aangenomen dat suppletie van creatine het lichaamsvoorraad van creatine verhoogt en een snellere regeneratie van adenosine trifosfaat (ATP) tussen de hoge intensiteit oefeningen bevordert. Deze verbeterde resultaten zullen de sportprestaties en de trainingsaanpassingen bevorderen.

Recent onderzoek suggereert dat creatinesuppletie in hoeveelheden van 0.1 gram per kg lichaamsgewicht in combinatie met krachttraining de trainingsaanpassingen op cellulair en sub-cellulair niveau verbetert.

Op dit moment wordt suppletie van creatine als veilig en ethisch verantwoord beschouwd, maar de perceptie van veiligheid kan niet worden gegarandeerd, zeker wanneer het toegediend wordt voor een lange periode aan verschillende bevolkingsgroepen (atleten, mensen met een zittend bestaan, patiënten, mensen met een actief bestaan, jongeren of ouderen).

Oorspronkelijke titel:
Creatine supplementation with specific view to exercise/sports performance: an update by Cooper R, Naclerio F, […], Jimenez A.

Link:
http://www.jissn.com/content/pdf/1550-2783-9-33.pdf

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over creatine in de presentatie creatine.

Onderzoeksvraag:
De markt en de mate van de consumptie van energiedrankjes zijn exponentieel toegenomen terwijl studies die hun psychologische effecten en de impact op kwaliteit van leven beoordelen, in de vroege stadium zijn.

Wat is het effect van energiedranken op kwaliteit van leven en welzijn?

Studieopzet:
Dit was een beschrijvend overzichtsartikel met 41 studies.

Resultaten en conclusies:
Energiedranken bevatten meestal cafeïne, taurine, L-carnitine, koolhydraten, glucuronolactone, vitaminen en andere kruidensupplementen, zoals ginseng en guarana. Toevoegingen, zoals guarana, yerba mate, cacao en kolanoot kunnen het cafeïnegehalte van de energiedrank verhogen zonder dat de consument het weet. Dat komt omdat de fabrikant niet wettelijk verplicht is het cafeïnegehalte van deze toevoegingen op te nemen in de voedingswaarde-informatie van de verpakking.

Literatuur liet zien dat mensen meestal energiedranken namen om de waakzaamheid te bevorderen, om meer energie te krijgen en om ervaring van alcoholintoxicatie te verbeteren.

Een aantal studies toonden aan dat mensen die energiedranken samen met alcohol consumeerden meer geneigd waren risicovolle gedrag te vertonen.

Er was ook sprake van overmatige slaperigheid gedurende de dag daarop na de consumptie van energiedranken.

In tegenstelling tot wat verwacht werd, liet literatuur zien dat het effect van energiedranken op kwaliteit van leven en welzijn dubbelzinnig was.

Oorspronkelijke titel:
ENERGY DRINKS:Psychological Effects andImpact on Well-being and Quality of Life-A Literature Review by Ishak WW, Ugochukwu C, […], Zaky C.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3280075/pdf/icns_9_1_25.pdf

Extra informatie van El Mondo:
De Warenwet (levensmiddelenwetgeving) bepaalt dat energiedrank niet meer dan 350 milligram cafeïne per liter mag bevatten. Vanaf 13 december 2014 gelden er nieuwe etiketteringsregels voor energiedranken. Op dit moment is het verplicht om het cafeïnegehalte te vermelden als een drankje meer dan 150mg/l cafeïne bevat. Maar in de nieuwe wetgeving krijgen dranken met een cafeïnegehalte van meer dan 150mg/liter een verplichte waarschuwing op het etiket..

De EFSA heeft de veilige bovengrens van zowel taurine als glucuronolactone  op 1000 mg per kg lichaamsgewicht per dag gezet.
De EFSA bepaalt hoeveel van een bepaald ingrediënt aan een levensmiddel mag worden toegevoegd en welke claims de fabrikant op de verpakking mag zetten.
De fabrikant mag van de EFSA op de verpakking zetten dat cafeïne “ de alertheid en de concentratie verhoogt”  wanneer het product minimaal 75 mg cafeïne bevat. Ook mag de fabrikant op de verpakking zetten dat cafeïne “ de duurprestaties en het uithoudingsvermogen verhoogt en het vermoeidheidsgevoel bij langdurige inspanning vermindert”  wanneer het product  3 mg cafeïne per kg lichaamsgewicht levert. Deze effecten worden bereikt door een uur voor het sporten cafeïne in te nemen. Een kopje koffie levert gemiddeld 70 mg cafeïne.

Bij kinderen kan het gebruik van 5 mg cafeïne per kg lichaamsgewicht resulteren in de volgende gedragsveranderingen: toegenomen opwinding, prikkelbaarheid, nervositeit en/of angst.

De in 2014 verplichte tabel voedingswaarde per 100 gram product op de verpakking is de berekende waarden op grond van de grondstofspecificaties en niet de gemeten waarden na elke productie. Het is namelijk duur en niet praktisch om na elke productie alle voedingswaarden te meten want het meten van alle voedingswaarden, zoals vet, suiker, natrium en vezels  kost de fabrikant namelijk dagen. Daarom is het vastgelegd in de Warenwet dat de fabrikant 20% naast mag zitten.
Zit de fabrikant toevallig 40% (door een te hoge toevoeging van een bepaalde grondstof of dat de grondstof niet voorradig is) naast dan zal hij ook niet achterkomen want de voedingswaarden worden niet na elke productie gemeten. Dit verklaart ook waarom de Consumentenbond vaak een andere voedingswaarden vindt dan dat op de verpakking staan!

De voedingswaarde per 100 gram op de verpakking is te vergelijken met de berekende reistijd door het navigatiesysteem. Onder de ideale omstandigheden zal de werkelijke reistijd overeenkomen met de berekende reistijd. Maar hoe vaak komt dat voor!

De voedingswaarde per 100 gram wordt ook niet tijdens de productie op de verpakking bedrukt. Het staat al op de verpakking voordat verpakking over de productielijn gaat. Dat verklaart ook waarom de voedingswaarde per 100 gram altijd netjes en op dezelfde plek op de verpakking staat.

Vanaf 13 december 2014 is de fabrikant verplicht de hoeveelheid vet, verzadigd vet, koolhydraten, suikers, eiwitten en zout per 100 gram (ml) product op de verpakking te zetten.

Wanneer de grondstofspecificaties niet meer up-to-date zijn, kan het voorkomen dat in een product allergenen zitten die niet op de verpakking vermeld staan. Dit verklaart ook waarom sommige mensen na het eten van een bepaald product allergische reacties vertonen terwijl ze de verpakking heel goed gelezen hebben!

Onderzoeksvraag:
Een vegetarisch dieet wordt geassocieerd met een vermindering van de symptomen bij patiënten met reuma. Dit overzichtartikel werd uitgevoerd om de sterkte van die associatie vast te stellen.

Kan een vegetarisch dieet de symptomen bij patiënten met reuma verlichten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 klinische studies die allen enkelblind waren, waarvan 3 gecontroleerd en gerandomiseerd waren.

Resultaten en conclusies:
De onderzoeker concludeerde dat er voldoende bewijs voor artsen bestaat om een vegetarisch dieet aan hun patiënten met reuma aan te bevelen om de symptomen te verlichten. Echter, geen claims dient gemaakt worden dat het vegetarische dieet de ziekte zal genezen.

Oorspronkelijke titel:
The Role Of Vegetarian Type Diets In The Management Of Rheumatoid Arthritis: A Literature Review by Williamson BP.

Link:
http://www.logan.edu/mm/files/LRC/Senior-Research/2012-aug-25.pdf

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over verschillende wetenschappelijke studies en enkelblind in de presentatie studieopzet.