Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Bestaat er een relatie tussen het adiponectinegehalte en het krijgen van een hoge bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel  bevatte 43 non-prospectieve en 5 prospectieve cohort studies met 17598 volwassen, waarvan 8220 met een hoge bloeddruk. De leeftijd was 19-69 jaar en de BMI was 22-38.

Er was een grote heterogeniteit tussen de studies want het random effects model werd gebruikt.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat volwassenen met een hoge bloeddruk vergeleken met volwassen met een normale bloeddruk, een significant verlaagd  adiponectinegehalte van 0.64 µg/mL (95% BI = −2.07 tot −1.21] had.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het adiponectinegehalte met 1 µg/mL de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk significant met 6% [95% BI = 0.92 tot 0.97] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat een hoog adiponectinegehalte de bloeddruk verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Adiponectin Levels and the Risk of Hypertension A Systematic Review and Meta-Analysis by Kim DH, Kim C, […], Lipsitz LA.

Link:
http://hyper.ahajournals.org/content/62/1/27.short

Extra informatie van El Mondo:
Een normaal adiponectinegehalte heeft waarden van rond 5-10 μg/mL.
Mensen met overgewicht (BMI>25) heeft vaak een lage insulinegevoeligheid, een laag adiponectinegehalte en een hoge bloeddruk.
Een lage insulinegevoeligheid wordt in verband gebracht met een laag adiponectinegehalte. Mensen met suikerziekte type 2 hebben vaak en lage insulinegevoeligheid. De belangrijkste oorzaak van suikerziekte type 2 is overgewicht.

Product:
Optimel perzik drink 100% natuurlijk (NL Z 0035 EG).

Bijzonderheden:
Het product bevat 0% vet en er is geen suiker toegevoegd. Het product bevat ook geen zoetstoffen en is 100% natuurlijk.

Geen suiker toegevoegd en geen zoetstoffen:
Op de voorkant van de verpakking valt te lezen “geen zoetstoffen én geen suiker toegevoegd”.  Het klinkt revolutionair want hoe kan een product zonder zoetstoffen en toegevoegde suiker toch nog zoet smaken? Is dit werkelijk een revolutionaire ontdekking of heeft de fabrikant handig gebruikgemaakt van de mazen in de levensmiddelenwetgeving? Dat laatste, want de tabel voedingswaarde per 100 ml verraadt dat de fabrikant tijdens de productie wel degelijk suiker heeft toegevoegd.  Volgens de tabel bevat dit product per 100 ml 4.1 g suikers. De fabrikant heeft tijdens de productie dus 4.1 g suiker per 100 ml product toegevoegd en dat wordt gedaan in de vorm van 5% vruchtensap (in vruchtensap zit namelijk suiker).

Als de fabrikant tijdens de productie toch nog 4.1 g suiker per 100 ml product toegevoegd heeft, waarom zet hij dan “geen suiker toegevoegd” op de verpakking. Dat is toch misleidend en moet de NVWA niet ingrijpen dan? Dat is ook misleidend maar de NVWA kan niets aandoen want de fabrikant maakt handig gebruikt van de mazen in de wet.
“Geen suiker toegevoegd” is een voedingsclaim en de fabrikant mag van de wet de voedingsclaim “geen suiker toegevoegd” op de verpakking zetten wanneer hij tijdens de productie geen suiker heeft toegevoegd in de vorm van glucose, fructose en/of sacharose. Maar hij heeft suiker toegevoegd in de vorm van vruchtensap;  echter vruchtensap is voor de wet niet hetzelfde als glucose, fructose of sacharose (ondanks dat in vruchtensap ook glucose en fructose zitten). Anders gezegd, de fabrikant mag de wet “geen suiker toegevoegd” op de verpakking zetten, ook al heeft hij suiker toegevoegd in de vorm van vruchtensap.

Om de consument het gevoel te geven dat aan dit product geen suiker is toegevoegd, wordt de voedingswaarde per portie op dit product weggelaten. Tegenwoordig staat op de voorkant van bijna elk product de voedingswaarde per portie vermeld. Bij dit product dus niet want dat zal direct verraden dat in dit product wel degelijk suiker zit! Dit is marketing.

Geen suiker toegevoegd op de verpakking wil niet zeggen dat de fabrikant tijdens de productie geen suiker heeft toegevoegd. Geen suiker toegevoegd is wettelijk gezien zelfs toegestaan op een pak suiker!

Een product dat zoet smaakt, bevat altijd suiker en/of zoetstoffen want het is technologisch niet mogelijk een product te zoeten zonder toevoeging van suiker en/of zoetstoffen!

Tegenwoordig wordt vruchtensap aan een product toegevoegd om het product te zoeten en toch nog “geen suiker toegevoegd” te mogen claimen.

Samenvattend: dit product is niet revolutionair. De wet moet alleen aangepast worden.

0% vet:
0% vet is een voedingsclaim. De fabrikant mag deze claim pas op de verpakking zetten wanneer het product maximaal 0.5 gram vet per 100 ml product bevat. 0.5 gram vet per 100 ml komt overeen met 0.5%, afgerond naar beneden is dat 0% vet, vandaar de voedingsclaim “0% vet”.
Dit product levert per 100 ml 32 kcal, 4.2 gram koolhydraten en 3.0 gram eiwitten.
4.2 gram koolhydraten leveren 4.2x4= 16.8 kcal want 1 gram koolhydraat levert 4 kcal.
3.0 gram eiwitten leveren 3.0x4 = 12 kcal want 1 gram eiwit levert 4 kcal en 1 gram vet 9 kcal.
Er blijft nog 3.2 (32-16.8-12) kcal over. 3.2 kcal komt overeen met 0.36 (3.2/9) gram vet.
0.36 gram vet per 100 ml voldoet aan de eis van de voedingclaim “0% vet”. Anders gezegd, de fabrikant mag “0% vet” op de verpakking zetten terwijl het product nog 0.36 gram vet per 100 ml product bevat!

Het zal goed zijn dat de wet de fabrikant verplicht ook 0.36 gram vet per 100 ml in de tabel voedingswaarde op te nemen. Nu staat bij vet –g en dit wekt de suggestie dat dit product 0 g vet bevat!

5% vruchtensap:
Aangezien de fabrikant de voedingsclaim “geen suiker toegevoegd” op de verpakking wil hebben én geen zoetstoffen wil gebruiken, kan hij alleen het product een zoete smaak geven door suiker in de vorm van vruchtensap toe te voegen. Dit product krijgt een zoete smaak bij 4.1 gram suiker per 100 ml. 
4.1 gram suiker per 100 ml komt in de praktijk overeen met 5% vruchtensap. Maar de ingrediëntenlijst verraadt dat deze 5% vruchtensap niet uit 100% perzik bestaat; het bestaat uit 1% perzik en 4% appelsap. Waarom eigenlijk? Dit heeft te maken met de kostprijs want het toevoegen van 5% perziksap is duurder dan 1% perzik en 4% appelsap. Appelsap is heel goedkoop en wordt daarom vaak gebruikt om de kostprijs te drukken.

Als consument vraagt u waarschijnlijk af: “Waarom smaakt het product toch nog naar perzik terwijl het grotendeels uit appelsap bestaat. Het zou toch naar appelsap moeten smaken, toch?” De reden hierachter is dat de gebruikte perzik- en appelsap smaakloos is. Doordat ze smaakloos zijn kan de fabrikant het product elke gewenste smaak geven. De gewenste smaak kan worden bereikt door de juiste aroma toe te voegen. Vandaar het ingrediënt natuurlijk aroma (staat voor perzikaroma) in de ingrediëntenlijst!

Theoretisch kan dit product met (1% perzik en 4% appelsap) naar sinaasappel smaken of aardbei, zolang maar de juiste aroma toegevoegd wordt.

Dit product heet perzik drink. In de naam van dit product claimt de fabrikant dat perzik inzit en daarom moet hij van de wet het percentage perzik in de ingrediëntenlijst vrijgeven. Hij claimt niet dat in dit product ook appelsap zit en daarom hoeft hij van de wet het percentage van appelsap niet te vermelden.

Vitamine B2, B12 en calcium:
In dit product zit per 100 ml 13% ADH calcium, 10% ADH vitamine B2 en 11% ADH vitamine B12. De ADH van calcium, vitamine B2 en B12 is te laag om te kunnen claimen dat in dit product calcium, vitamine B2 en B12 zitten. De wettelijke eis hiervoor is 15% ADH per 100 ml.

De werking van calcium, vitamine B2 en B12 worden op de verpakking ook niet toegelicht. Dat mag niet van de wet want dat mag alleen bij 15% ADH per 100 ml.

Calcium, vitamine B2 en B12 worden niet kunstmatig aan dit product toegevoegd want de woorden “calcium, vitamine B2 en B12” komen niet in de ingrediëntenlijst voor. Ze zijn afkomstig van het toegevoegde ingrediënt  “magere yoghurt”.

Het vermelden van calcium, vitamine B2 en B12 in de tabel voedingswaarde per 100 ml is niet wettelijk verplicht.

Het woord yoghurt in magere yoghurt is vetgedrukt. Waarom eigenlijk? Volgens de nieuwe wetgeving die in 2014 ingaat, moeten alle allergenen in de ingrediëntenlijst vetgedrukt staan. Yoghurt bevat lactose en melkeiwitten en lactose en melkeiwitten zijn voor de wet allergenen en daarom moet het woord yoghurt in de ingrediëntenlijst vetgedrukt zijn.

100% natuurlijk:  
De fabrikant claimt dat dit product 100% natuurlijk is. Maar hoe natuurlijk is dat wanneer een product een aroma nodig heeft om naar perzik te kunnen smaken. Het is net als de groenteboer u een flesje perzik-aroma meegeeft bij het kopen van perziken. Daarbij komt ook nog dat de fabrikant onder een natuurlijk aroma iets anders verstaat dan de consument. Voor de wet bestaat 1 mg natuurlijk aroma uit 0.095 mg natuurlijke bestanddelen (uitgaande dat de aroma uit 90% oplosmiddelen bestaat) en de rest oftewel 0.905 mg is onnatuurlijk! Anders gezegd, de wet heeft een andere definitie voor natuurlijk aroma dan de consument.

Dus “100% natuurlijk” op de verpakking van dit product moet u als consument ook niet letterlijk nemen! Het product voldoet in ieder geval aan de wet.

Zit er E-nummers in?
In dit product zitten waarschijnlijk geen E-nummers. Waarschijnlijk omdat het niet wettelijk verplicht is om de E-nummers in de gebruikte ingrediënten ook op de verpakking van het eindproduct te zetten.

Er bestaat een kans dat in de gebruikte magere yoghurt en vruchtensap E-nummers zitten. E-nummers worden vaak aan de (gebruikte) ingrediënten toegevoegd om het desbetreffende ingrediënt een aantal maanden mee te geven.

Een verpakking zonder E-nummers wil dus niet zeggen dat er ook werkelijk geen E-nummers in het product zitten want het is niet wettelijk verplicht om de E-nummers in de gebruikte ingrediënten ook op de verpakking van het eindproduct te zetten!

Voedingswaarden:
Dit product levert 37.5 En% eiwit, 52.5 En% koolhydraten (waarvan 51.25 En% eenvoudige suikers) en 10 En% vet.

Mensen met overgewicht (BMI>25) worden aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers. Het moet bijgezegd worden dat het niet mogelijk is om een zuiveldrank met maximaal 25 En% eenvoudige suikers te maken zonder daarbij zoetstoffen te gebruiken. Een zuiveldrank met maximaal 25 En% eenvoudige suikers smaakt namelijk niet zoet genoeg en dat vindt de consument niet lekker.
Als consument is goed om te weten dat wij zuivelproducten voor calcium, vitamine B2, B12 en eiwitten eten.


 

Onderzoeksvraag:
Een verminderde inname van verzadigd vet wordt aanbevolen om coronaire hartziekte te verminderen, maar een sterk bewijs uit gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT's) ontbreekt. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een vervanging van verzadigd vet door meervoudig onverzadigd vet (PUFA) de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtartikel bevatte 8 gerandomiseerde, placebogecontroleerde, dubbelblinde interventiestudies (RCT’s) met 13614 deelnemers, waarvan 1042 met hart- en vaatziekten. De gemiddelde PUFA-inname in de controlegroep was 5 En% (4-6.4 En%) en in de interventiegroep was 14.9 En% (8-20.7 En%). De gemiddelde follow-up duur was 4.25 jaar.

Er was geen sprake van heterogeniteit tussen de studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van PUFA vergeleken met een lage inname, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 19% [95% BI = 0.70-0.95, p = 0.008] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van PUFA met 5 En% de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 10% [95% BI = 0.83-0.97] verlaagde.

De meta-regressie liet zien dat de studieduur een onafhankelijke determinant van de risicoreductie (p = 0.017) was, met een grotere voordelen in studies met een langere follow-up duur.
De gepoolde RR onder studies korter dan 4.25 jaar was 0.91 [95% BI = 0.76-1.10] en onder studies langer dan 4.25 jaar was 0.73 [95% BI = 0.61-0.87].

De onderzoekers concludeerden dat het vervangen van verzadigd vet door PUFA de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects on Coronary Heart Disease of Increasing Polyunsaturated Fat in Place of Saturated Fat: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Mozaffarian D, Micha R and Wallace S.

Link:
http://www.plosmedicine.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pmed.1000252

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over verzadigd vet en PUFA.

14.9 En% PUFA van 2000 kcal wil zeggen, dat het aantal gram PUFA 14.9% bijdraagt aan 2000 kcal. 14.9% van 2000 kcal komt overeen met 298 kcal. 298 kcal komt overeen met 33 gram PUFA. Dus een dagelijkse voeding van 2000 kcal met 33 gram PUFA is goed voor hart- en bloedvaten.

Welke levensmiddelen 33 gram PUFA bevatten, kunt u hier opzoeken. PUFA staat voor meervoudig onverzadigde vetzuren. Zo bevat 100 gram soja-olie 57.9 gram PUFA.

Onderzoeksvraag:
Epidemiologische studies hebben een inverse associatie tussen de frequentie van notenconsumptie en BMI en het risico op obesitas aangetoond. Echter, klinische studies naar de relatie tussen nootconsumptie en overgewicht zijn schaars en niet overtuigend. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het eten van veel noten de kans op overgewicht?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 33 klinische studies.

Er was geen sprake van publicatie bias.
Deze meta-analyse maakte gebruikt van het gewogen gemiddelde verschil en het random-effects model.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een dieet met veel noten vergeleken met weinig noten, het gewicht niet significant met 0.47 kg [95% BI = -1.17 tot 0.22 kg, I2 = 7%] verlaagde.
Niet significant wil zeggen, er kan niet met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat een dieet met veel noten het gewicht werkelijk met 0.47 kg verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een dieet met veel noten vergeleken met weinig noten, de BMI niet significant met 0.40 punt [WMD = -0.40 kg/m(2), 95% BI = -0.97 tot 0.17 kg/m(2), I2 = 49%] verlaagde.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een dieet met veel noten vergeleken met weinig noten, het buikomtrek niet significant met 1.25 cm [WMD = -1.25 cm, 95% BI = -2.82 tot 0.31 cm, I2 = 28%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een dieet met veel noten de kans op krijgen van overgewicht niet verhoogde of verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Nut intake and adiposity: meta-analysis of clinical trials by Flores-Mateo G, Rojas-Rueda D, […], Salas-Salvadó J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23595878

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over overgewicht.
Lees hier meer over I2, publicatie bias en significantie.
Lees hier meer over noten.

Bij het poolen (samenvoegen) van de individuele resultaten in een meta-analyse, kan aan de resultaten van de geïncludeerde studies een statistisch gewicht toegekend worden. Door deze wegingsfactor toe te kennen, is het mogelijk om in de analyse meer gewicht te geven aan de studies met een groter aantal patiënten of met een betere methodologische kwaliteit.
Conclusies van studies met een groter aantal patiënten of met een betere methodologische kwaliteit zijn namelijk betrouwbaarder dan studies met een kleiner aantal patiënten of met een slechte methodologische kwaliteit.
Het gewogen gemiddelde verschil (WMD) is het resultaat van een meta-analyse van de gepoolde en gewogen resultaten van studies met continue uitkomsten (met vermelding van gemiddeldes en standaarddeviaties).

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van vlees en vis de kans op het krijgen van slokdarmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 cohort studies en 31 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker niet-significant met 1% [RR = 0.99, 95% BI = 0.85-1.15] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel roodvlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 40% [RR = 1.40, 95% BI = 1.09-1.81] verhoogde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verwerkt vlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 41% [95% BI = 1.13-1.76] verhoogde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel gevogelte vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker niet-significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.60-1.24] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker niet-significant met 20% [95% BI = 0.64-1.00] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel roodvlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarm plaveiselcelcarcinoom significant verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verwerkt vlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarm adenocarcinoom significant verhoogde.

De onderzoekers concludeerden het eten van veel rood en verwerkt vlees de kans op het krijgen van slokdarmkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Meat, fish, and esophageal cancer risk: a systematic review and dose-response meta-analysis by Salehi M, Moradi-Lakeh M, […], Kolahdooz F.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23590703

Extra informatie van El Mondo:
Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds adviseert niet meer dan 500 gram rood/verwerkt vlees per week te eten omdat veel rood/verwerkt vlees de kans op het krijgen van dikke darmkanker verhoogt.

Slokdarmkanker komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Het merendeel van de mensen die slokdarmkanker krijgen, is ouder dan 50 jaar.
Slokdarmkanker is een kwaadaardige tumor in de slokdarm. Er zijn twee typen slokdarmkanker:

1. Slokdarm plaveiselcelcarcinoom. Deze tumor vormt zich uit de cellaag die de binnenkant van de slokdarm bekleedt en ontstaat vooral in het middelste en onderste deel van de slokdarm.
2. Slokdarm adenocarcinoom. Deze tumor ontwikkelt zich uit cylindrisch epitheel, ook wel Barrett epitheel genoemd.

De precieze oorzaak van slokdarmkanker is onduidelijk.

Risicofactoren die de kans op het krijgen van slokdarmkanker kunnen vergroten, zijn:

• Roken en overmatig alcoholgebruik.
• Ongezonde en eenzijdige voedingspatroon.
• Het eten van weinig groenten en fruit.
• Overgewicht (BMI>25).
• Regelmatig en langdurig terugstromen van maagzuur in de slokdarm (ook wel brandend maagzuur of reflux genoemd).

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept levert per persoon 975 kcal, 45 gram eiwit, 56 gram vet en 72 gram koolhydraten oftewel 18 En% eiwit, 52 En% vet en 30 En% koolhydraten. Dit recept bevat 16 En% verzadigd vet en 0.7 gram vezels per 100 kcal. Dit recept heeft een GI-getal van 48.
52 En% vet wil zeggen, dat 56 gram vet 52% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 975 kcal.

Het hoge vet (>35 En%) en verzadigd vetgehalte (>10 En%) komen door de kippenbout, cashewnoten en zonnebloemolie.

Deze maaltijd is niet gezond want een gezonde maaltijd mag maximaal 750 kcal, maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten.
10 En% verzadigd vet wil zeggen, dat het aantal gram verzadigd vet in een gezonde maaltijd maximaal 10% bij mag dragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.

Deze maaltijd kan altijd deel uitmaken van een dagelijkse gezonde voeding mits het volgende product maximaal 18 En% vet, maximaal 4 En% verzadigd vet en minimaal 1.9 gram vezels per 100 kcal bevat.
18 + 52 = 70. 70/2 = 35 En% vet (richtlijn van een gezonde voeding).
4 + 16 = 20. 20/2 = 10 En% verzadigd vet (richtlijn van een gezonde voeding).
0.7 + 1.9 = 2.6. 2.6/2 = 1.3 gram vezels per 100 kcal (richtlijn van een gezonde voeding).

Een ongezonde maaltijd kan altijd deel uitmaken van een dagelijkse gezonde voeding, zolang er maar in de volgende producten gecorrigeerd wordt voor het ongezonde gedeelte van de vorige maaltijd.
Welke producten uit de supermarkt maximaal 18 En% vet, maximaal 4 En% verzadigd vet en minimaal 1.9 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd dekt de aanbevolen dagelijks hoeveelheid ijzer voor mannen van een halve dag en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink van een halve dag.
Eet kippenbout, cashewnoten en pompoenpitten voor ijzer en zink.

Deze maaltijd dekt de aanbevolen dagelijks hoeveelheid vitamine B3 van 1 dag.
Eet kip, champignon, noten en zilvervliesrijst voor vitamine B3.

Deze maaltijd levert dankzij de paprika per persoon 130 mg vitamine C. Zie hier studies over vitamine C.
Eet rauwe paprika voor vitamine C.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 6 sneetjes roggebrood, 50 gram gedroogde vijgen levert 26 gram vezels. Deze combinatie dekt ook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer voor mannen van 1 dag en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink van 1 dag.
Eet gedroogde fruit en volkorenbrood voor vezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren.  Welke producten uit de supermarkt 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Vervangen door:
Door 600 gram kippenbouten te vervangen door 400 gram gerookte paling dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 3 dagen en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 2 dagen. Deze vervanging levert ook 22 microgram vitamine D en 760 mg DHA. Vrouwen worden tijdens de zwangerschap aanbevolen dagelijks minimaal 200 mg DHA binnen te krijgen. DHA is namelijk nodig voor de hersenontwikkeling van het ongeboren kind.

Door 120 gram cashewnoten weg te laten levert deze maaltijd per persoon 785 kcal, 38 gram eiwit, 41 gram vet en 66 gram koolhydraten oftewel 19 En% eiwit, 47 En% vet en 34 En% koolhydraten. Dit recept bevat 18 En% verzadigd vet en 0.7 gram vezels per 100 kcal. Dit recept heeft een GI-getal van 48.


 

Bereiding:

• Kook in ruim water de rijst volgens de verpakking [75 gram rijst voor 1 persoon. Er is gekozen voor zilvervliesrijst omdat het een laag GI-getal heeft dan witte rijst].
• Verhit in de pan de olie en braad hierin de kippenbouten goed gaar.
• Snijd de champignon en de paprika in kleine stukjes [Snijd de paprika pas wanneer de kippenbouten gaar zijn, om zo het verlies aan vitamine C te voorkomen. Vitamine C gaat door het snijden uit de paprika verloren].
• Rooster in de pan de cashewnoten en de pompoenpitten [Gebruik hiervoor dezelfde pan waarmee de kippenbouten gebraden wordt. Er is gekozen om de noten niet met de rijst mee te laten koken om zo het verlies aan magnesium te voorkomen].
• Voeg aan de pan rijst en champignon toe en brengt het gerecht met peper en zout op smaak.
• Meng de paprika door de rijst heen en verdeel het gerecht over 4 borden [Vitamine C uit paprika gaat namelijk door het verhitten verloren].

Ingrediënten:

• 4 kippenbouten (600 gram vlees)
• Zilvervliesrijst (300 gram)
• 4 grote paprika's (520 gram gesneden)
• Champignon (400 gram)
• Cashewnoten (120 gram)
• Pompoenpitten (60 gram)
• 2 eetlepels zonnebloemolie (20 ml)
• Peper en zout
   

Onderzoeksvraag:
Diëten die voedingsmiddelen die rijk zijn aan anorganische nitraat bevatten, worden geassocieerd met een lage bloeddruk. Echter, het bewijs voor de bloeddrukverlagende effecten van anorganische nitraat en bieten in gerandomiseerde klinische studies is niet systematisch onderzocht. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel  bevatte 16 crossover studies tussen 2006 en 2012 met 254 deelnemers. De studiegrootte varieerde van 7 tot 30 deelnemers en de studieduur varieerde van 2 uur tot 15 dagen.

Het random effects model werd gebruikt.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de systolische bloeddruk (bovendruk) significant met 4.4 mmHg [95% CI = -5.9 tot -2.8), p <0.001] verlaagde en de diastolische bloeddruk (onderdruk) niet significant met 1.1 mmHg [95% CI =  -2.2 tot 0.1, p = 0.06] verlaagde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De meta-regressie liet ook een verband tussen de dagelijkse dosis (hoeveelheid) van anorganische nitraat en de veranderingen in de systolische bloeddruk [p<0.05] zien.

De onderzoekers concludeerden dat de consumptie van anorganische nitraat en bietensap de systolische bloeddruk verlaagde. Deze resultaten moeten echter worden getest in langdurige studies en in individuen met een verhoogde risico op hart- en vaatziekten.

Oorspronkelijke titel:
Inorganic Nitrate and Beetroot Juice Supplementation Reduces Blood Pressure in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis by Siervo M, Lara J, […], Mathers JC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23596162

Extra informatie van El Mondo:
Bij een crossover studie worden de onderzochte personen verdeeld in twee groepen. De eerste groep krijgt eerst behandeling A en vervolgens behandeling B, terwijl de tweede groep in omgekeerde volgorde wordt behandeld. Het voordeel van een crossover studie is dat de tussenpersoon variatie (=de ene persoon is niet de andere) wegvalt. Hierdoor worden de gevonden resultaten betrouwbaarder.

Het bietensap bevatte ongeveer 0.2 gram nitraat. Lees hier meer over nitraatrijke groenten (pagina 9 van de presentatie voedingsgroepen). Het nitraat wordt in de maag omgezet naar nitriet en nitriet wordt weer omgezet in stikstofmonoxide (NO). De stikstofmonoxide zorgt ervoor dat de bloedvaten wijder open gaan staan en de bloeddruk lager wordt.

Lees hier hoe u uw bloeddruk kunt verlagen.

Onderzoeksvraag:
Het cholesterolgehalte wordt inconsistent geassocieerd met het risico op het krijgen van een hemorragische beroerte. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Bestaat er een relatie tussen een hoog cholesterolgehalte en het krijgen van een hemorragische beroerte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 23 prospectieve cohort studies met 1430141 deelnemers waarvan 7960 mensen met een hemorragische beroerte (hersenbloeding).

Het random effects model werd gebruikt.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoog totaal cholesterolgehalte vergeleken met een laag cholesterolgehalte, de kans op het krijgen van een hersenbloeding significant met 31% [95% BI = 0.59-0.81] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een hoog HDL-cholesterolgehalte vergeleken met een laag HDL-cholesterolgehalte, de kans op het krijgen van een hersenbloeding niet significant met 2% [95% BI = 0.80-1.19] verlaagde.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een hoog LDL-cholesterolgehalte vergeleken met een laag LDL-cholesterolgehalte, de kans op het krijgen van een hersenbloeding significant met 38% [95% BI = 0.41-0.92] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het totale cholesterolgehalte met 1 mmol/L de kans op het krijgen van een hersenbloeding significant met 15% [95% BI = 0.80-0.91] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het HDL-cholesterolgehalte met 1 mmol/L de kans op het krijgen van een hersenbloeding niet significant met 11% [95% BI = 0.99-1.25] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het LDL-cholesterolgehalte met 1 mmol/L de kans op het krijgen van een hersenbloeding niet significant met 10% [95% BI = 0.77-1.05] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoog HDL-cholesterolgehalte vergeleken met een laag HDL-cholesterolgehalte, de kans op het krijgen van een intracerebrale bloeding significant met 17% [95% BI = 1.02-1.35] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoog totaal en LDL-cholesterolgehalte de kans op het krijgen van een hersenbloeding verlaagden terwijl een hoog HDL-cholesterolgehalte de kans op het krijgen van een intracerebrale bloeding verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Cholesterol Levels and Risk of Hemorrhagic Stroke A Systematic Review and Meta-Analysis by Wang X, Dong Y, […], Hou L.

Link:
http://stroke.ahajournals.org/content/early/2013/05/23/STROKEAHA.113.001326.abstract

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over studies over cholesterol.

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van lycopeensupplementen de kans op het krijgen van prostaatkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s. Er was sprake van bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in een meta-analyse van 4 RCT’s dat het slikken van lycopeensupplementen de kans op het krijgen van benigne prostaathyperplasie (een goedaardige vergroting van de prostaat) niet significant met 5% [95% BI = 0.63-1.44] verlaagde.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in een meta-analyse van 4 RCT’s dat het slikken van lycopeensupplementen de kans op het krijgen van prostaatkanker niet significant met 8% [RR = 0.92, 95% BI = 0.66-1.29] verlaagde.
Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in een meta-analyse van 2 RCT’s dat het slikken van lycopeensupplementen de PSA-waarde van prostaatkankerpatiënten significant met 1.58 [95% BI = -2.61tot -0.55] verlaagde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het nog niet wetenschappelijk bewezen was om lycopeensupplementen voor te schrijven ter preventie of behandeling van prostaatkanker.

Oorspronkelijke titel:
Lycopene for the prevention and treatment of benign prostatic hyperplasia and prostate cancer: A systematic review by Ilic D and Misso M.

Link:
http://www.maturitas.org/article/S0378-5122%2812%2900160-0/abstract

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over lycopeenstudies.

Prostaatkanker komt zelden voor bij mannen jonger dan 40 jaar.

Het Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) is een eiwit dat normaal in geringe mate in het bloed aanwezig is. Het wordt gevormd in het klierweefsel van de prostaat, zowel in een gezonde als in een zieke prostaat.
Bij benigne prostaathyperplasie (BPH) en prostaatkanker is de PSA-waarde verhoogd.

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken naar de relatie tussen voeding en kanker.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde dubbelblinde humane studies (RCT’s) geven antwoord op de volgende vraag:
“Is het slikken van voedingssupplementen zinvol?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

De overzichtsartikelen (meta-analyses) van cohort studies of van patiënt-controle studies geven antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen?”.

1. Beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt longkanker
   
    

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van carotenoïden de kans op het krijgen van longkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 cohort studies met een follow-up duur van 7-16 jaar, 3155 longkankergevallen (1777 mannen en 1378 vrouwen) onder 3999765 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel beta-caroteen (hoogste quintiel vergeleken met laagste quintiel) de kans op het krijgen van longkanker niet significant met 2% [95% BI = 0.87-1.11] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel beta-cryptoxanthine (hoogste quintiel (>160 mcg per dag) vergeleken met laagste quintiel (<40 mcg/dag)) de kans op het krijgen van longkanker significant met 24% [95% BI = 0.67-0.86] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid. Dit verlaagde risico veranderde niet na het corrigeren voor de inname van vitamine C, folaat, andere carotenoïden en het gebruik van multivitamine-supplementen.
Deze associaties bleven hetzelfde onder niet-, ex- en huidige rokers.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel beta-cryptoxanthine (>160 mcg per dag) de kans op het krijgen van longkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Carotenoids and Risk of Lung Cancer in a Pooled Analysis of Seven Cohort Studies by Männistö S, Smith-Warner SA, […], Hunter DJ.

Link:
http://cebp.aacrjournals.org/content/13/1/40.short

Extra informatie van El Mondo:
Beta-cryptoxanthine is een carotenoïde.

De belangrijkste oorzaak van longkanker is roken.


 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten, fruit of carotenoïden de kans op het krijgen van nierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 prospectieve cohort studies met een follow-up duur van 7-20 jaar, 1478 niercelkankergevallen (709 vrouwen en 769 mannen) onder 774952 deelnemers.

Er werd gebruikgemaakt van gevalideerde FFQ en random effects model. Er was geen sprake van heterogeniteit tussen de studies (p=0.86).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van minimaal 600 gram groente en fruit vergeleken met minder dan 200 gram per dag, de kans op het krijgen van niercelkanker significant met 32% [95% BI = 0.54-0.87, P voor trend = 0.001] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van minimaal 400 gram fruit vergeleken met minder dan 100 gram per dag, de kans op het krijgen van niercelkanker significant met 21% [95% BI = 0.63-0.99, P voor trend = 0.03] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van minimaal 400 gram groenten vergeleken met minder dan 100 gram per dag, de kans op het krijgen van niercelkanker niet significant met 28% [95% BI = 0.48-1.08, P voor trend = 0.07] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 78 g broccoli per dag, de kans op het krijgen van niercelkanker significant met 40% [95% BI = 0.41-0.89] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 57 g wortel per dag, de kans op het krijgen van niercelkanker significant met 18% [95% BI = 0.68-0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel alfa-caroteen (hoogste vergeleken met laagste quintiel), de kans op het krijgen van niercelkanker niet significant met 13% [95% BI = 0.73-1.03] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel beta-caroteen (hoogste vergeleken met laagste quintiel), de kans op het krijgen van niercelkanker significant met 18% [95% BI = 0.69-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel beta-cryptoxanthine (hoogste vergeleken met laagste quintiel), de kans op het krijgen van niercelkanker niet significant met 14% [95% BI = 0.73-1.01] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel luteïne/zeaxanthine (hoogste vergeleken met laagste quintiel), de kans op het krijgen van niercelkanker niet significant met 18% [95% BI = 0.64-1.06] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel lycopeen (hoogste vergeleken met laagste quintiel), de kans op het krijgen van niercelkanker niet significant met 13% [95% BI = 0.95-1.34] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van groenten en fruit (minimaal 600 gram samen, 400 gram fruit alleen, 78 gram broccoli of 57 gram wortels per dag) maar ook beta-caroteen de kans op het krijgen van niercelkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Intakes of Fruit, Vegetables, and Carotenoids and Renal Cell Cancer Risk: A Pooled Analysis of 13 Prospective Studies by Lee JE, Männistö S, […], Smith-Warner SA.

Link:
http://cebp.aacrjournals.org/content/18/6/1730.short

Extra informatie van El Mondo:
90%-95% van de nierkankergevallen is niercelkanker. Verouderde namen voor dezelfde ziekte zijn: adenocarcinoom van de nier, adenocarcinoma renis of Grawitz tumor. In de andere gevallen (5 tot 10%) is er sprake van kanker van het slijmvlies van de nierbekken, die doorgroeit in het nierenweefsel.

Niercelkanker kan erfelijk zijn, maar ook risicofactoren als roken en factoren bepaald door milieu, leef- en werkomgeving verhogen de kans op het ontstaan van niercelkanker.

Niercelkanker komt anderhalf tot twee keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en het ontstaat vooral op hogere leeftijd (65-75 jaar).

Lees hier meer over carotenoïden.

 

Product:
Roosvicee Multi vit roodfruit appel Stevia.

Bijzonderheden:
Het product bevat 10 vitaminen, 0% suiker toegevoegd en de zoetstof stevia.

Stevia:
In reclame wordt stevia neergezet als een natuurlijke zoetstof met nul calorieën. Maar als stevia een natuurlijke zoetstof is, waarom zijn de woorden “natuurlijke zoetstof” niet op deze verpakking terug te vinden? En als stevia een nul calorieën zoetstof is en dit product is gezoet met stevia, waarom zit dan in dit product toch nog 3.6 gram suikers per 100 ml?

Stevia is voor de levensmiddelenwetgeving niet een natuurlijke zoetstof want de fabrikant heeft namelijk dit product niet met stevia gezoet maar met de zoetstoffen die gewonnen zijn uit de stevia-plant. Zal de fabrikant stevia-plant aan dit product toevoegen, dan is het product niet zoet genoeg en niet te drinken door de onaangename dropachtige nasmaak van de stevia-plant. Daarom wordt dit product niet gezoet met stevia-plant maar gezoet met de zoetstoffen (de dropachtige nasmaak is minder) gewonnen uit stevia. Deze zoetstoffen uit de stevia-plant worden ook wel steviolglycosiden of E960 genoemd.

Aangezien stevia voor de wet geen natuurlijke zoetstof is, mag de fabrikant de woorden “natuurlijke zoetstof” niet op de verpakking zetten en dat heeft hij ook niet gedaan. Op de verpakking staat alleen maar het woord “zoetstof”.

De fabrikant mag van de wet alleen op de verpakking zetten “gezoet met steviolglycosiden uit de stevia-plant (dus niet gezoet met stevia!)”. Maar welke fabrikant zet deze zin op de voorkant van de verpakking want deze zin verkoopt namelijk niet; gezoet met stevia daarentegen wel.
Om toch aan de wet te voldoen en tegelijkertijd de verkoop te stimuleren wordt achter het woord “stevia” een sterretje geplakt. Het sterretje verwijst naar “bevat steviolglycosiden die van nature aanwezig zijn in de stevia-plant” want de fabrikant weet uit ervaring dat de meeste consument het sterretje over het hoofd ziet. Hierdoor leest en interpreteert de consument “dit product is gezoet met stevia en is dus gezond” en dat is de gewenste boodschap die de fabrikant wil overdragen.

3.6 gram suikers per 100 ml in dit product is nodig om de dropachtige nasmaak, veroorzaakt door de steviolglycosiden te maskeren. Stevia is weliswaar een nul calorieën zoetstof maar de fabrikant is niet in staat om een product ook met nul calorieën te produceren. Hij heeft namelijk suiker nodig om de dropachtige nasmaak van stevia te maskeren. Dus blijft de vraag:

Wat is gezonder: een product gezoet met stevia maar mét suikers of een product gezoet met aspartaam maar zonder suikers? Stevia en aspartaam zijn voor de levensmiddelenwetgeving beide onnatuurlijke zoetstoffen en zijn beide E-nummers!

0% suiker toegevoegd:
Op de voorkant van de verpakking valt te lezen “0% suiker toegevoegd”. Het geeft de consument het gevoel dat tijdens de productie geen suiker aan dit product is toegevoegd en dus is het product gezond want het is anno 2013 wetenschappelijk bewezen dat suikerrijke producten de kans op het krijgen van overgewicht verhoogt. Maar heeft de fabrikant tijdens de productie werkelijk geen suiker toegevoegd of heeft hij handig gebruikgemaakt van de wet?

“0% suiker toegevoegd” is een voedingsclaim en de fabrikant mag van de wet de voedingsclaim “0% suiker toegevoegd” op de verpakking zetten wanneer hij tijdens de productie geen suiker heeft toegevoegd in de vorm van glucose, fructose en/of sacharose. Maar hij mag suiker toevoegen in de vorm van vruchtensap en dat heeft hij ook gedaan; er zit namelijk 31% vruchtensap in dit product die 3.6 gram suikers per 100 ml levert (zie tabel voedingswaarde per 100 ml).
Echter, vruchtensap is voor de wet niet hetzelfde als glucose, fructose of sacharose ondanks dat in vruchtensap ook glucose en fructose zitten.
Anders gezegd, de fabrikant mag van de wet “0% suiker toegevoegd” op de verpakking zetten, ook al heeft hij suiker toegevoegd in de vorm van 31% vruchtensap!

“0% suiker toegevoegd” op de verpakking wil niet zeggen dat de fabrikant tijdens de productie geen suiker heeft toegevoegd. 0% suiker toegevoegd is wettelijk gezien zelfs toegestaan op een pak suiker!

Een product dat zoet smaakt, bevat altijd suiker en/of zoetstoffen want het is technologisch niet mogelijk om een product te zoeten zonder toevoeging van suiker en/of zoetstoffen!

Tegenwoordig wordt vruchtensap aan een product toegevoegd om het product te zoeten en toch nog “0% suiker toegevoegd” op de verpakking te mogen claimen. Het zal goed zijn dat de EFSA de voedingsclaim “0% suiker toegevoegd” uit de wet haalt want dit is een misleidende voedingsclaim!

10 vitaminen:
Aan dit product wordt tijdens de productie 10 vitaminen kunstmatig toegevoegd. Dat is te zien want het woord “vitaminen” komt in de ingrediëntenlijst voor. Anders gezegd, vitamine C (een van de 10 vitaminen) in dit product is niet afkomstig van vruchtensap maar komt uit een zak!
Wat in de ingrediëntenlijst staan, wordt tijdens de productie kunstmatig toegevoegd. Zo kunt u checken of vitamine C in een fruitdrink werkelijk afkomstig is uit fruit of een zak. Uit fruit komt het woord “vitamine C” niet in de ingrediëntenlijst voor maar uit een zak wel. Het is nu eenmaal goedkoper om vitaminen uit een zak te halen dan uit vruchtensap!

In de tabel voedingswaarde per 100 ml valt te lezen “15% ADH vitamine B1 tot en met 15% ADH vitamine K per 100 ml”. Waarom 15% ADH per 100 ml?
15% ADH per 100 ml is de minimale wettelijke eis om te kunnen claimen dat in dit product vitaminen zitten. Dat is de reden dat de consument ook nooit 14% ADH of 16% ADH op de verpakking tegenkomt want 14% ADH voldoet niet aan de wet en 16% ADH is teveel (dan de wettelijke eis).

De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) vitaminen op de verpakking van levensmidden komt van de EFSA en is niet gelijk aan de ADH op de website van het Voedingscentrum. De ADH op de website van het Voedingscentrum komt de Gezondheidsraad. Als consument moet u zich houden aan de ADH van het Voedingscentrum maar die is niet terug te vinden op de verpakking van levensmiddelen (en voedingssupplementen).

De voedingswaarden op de verpakking van dit product zijn de berekende waarden achter de computer en niet de gemeten waarden na elke productie. Dus als consument moet u niet raar opkijken wanneer de werkelijke hoeveelheden in dit product niet overeenkomen met de hoeveelheden op de verpakking.

Gezondheidsclaims:
Op de verpakking valt te lezen “B-vitaminen spelen een belangrijke rol in het vrijmaken van energie tot vitamine K is voor het behoud van sterke botten”. Dit zijn 4 goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA (Europese Voedselveiligheidsautoriteit). Van de EFSA mag de fabrikant de gezondheidsclaims van vitaminen op de verpakking zetten mits het product 15% ADH per 100 ml levert. Dit product levert voor elke vitamine 15% ADH per 100 ml en voldoet dus aan de wet.

Aangezien levensmiddelen voor de wet geen medicijn zijn, heeft de EFSA de gezondheidsclaims van vitaminen niet gekoppeld aan de werkzame dosering (zoals bij medicijn het geval is) maar aan de significante hoeveelheid die het product bevat. De significante hoeveelheid is voor de wet minimaal 15% ADH per 100 ml.
Aangezien de gezondheidsclaims niet gekoppeld zijn aan de werkzame hoeveelheid, betekent in de praktijk dat het drinken van dit product niet automatisch leidt tot stevige botten of dat de weerstand verhoogd wordt.
De hoeveelheid die nodig is om de weerstand via vitamine C te verhogen is minimaal 80 mg per dag. Dit product levert per 100 ml 12 mg, dus 80 mg komt overeen met 667 ml.
De hoeveelheid die nodig is voor het behoud van stevige botten via vitamine K is minimaal 90 microgram per dag. Dit product levert per 100 ml 11.25 microgram, dus 90 microgram komt overeen met 800 ml.

Als consument is goed om te weten dat de gezondheidsclaims van vitaminen (maar ook van mineralen) op de verpakking van levensmiddelen niet zoveel zegt want de gezondheidsclaims is door de EFSA niet gekoppeld aan de werkzame hoeveelheid!

Vruchtensapconcentraat:
In de ingrediëntenlijst valt te lezen dat dit product gemaakt is van sap uit vruchtensapconcentraat maar wat verstaat de wet onder vruchtensapconcentraat?

Sap uit concentraat is volgens de levensmiddelenwetgeving: de waar die wordt verkregen door aan geconcentreerd vruchtensap weer toe te voegen:

1. De hoeveelheid water die tijdens het concentreren aan dat sap is onttrokken.
2. De uit het sap verdwenen maar tijdens het productieproces van de desbetreffende vruchtensap, of van het vruchtensap van dezelfde soort, teruggewonnen aroma's.
3. En in voorkomend geval pulp en cellen.

Anders gezegd, vruchtensapconcentraat is ingedikt sap die tijdens de productie aangelengd wordt met water en afgewerkt wordt de toevoeging van het juiste aroma. Vandaar het woord “aroma’s” in de ingrediëntenlijst!

Dit product is gemaakt van vruchtensapconcentraat en niet van verse fruit, dus de afbeeldingen op de verpakking weerspiegelen niet de werkelijkheid. Fruitdrink gemaakt met vruchtensapconcentraat is nu eenmaal goedkoper dan met verse fruit.

Appelzuur:
In dit product zit het voedingszuur appelzuur. Voedingszuur is voor de wet een E-nummer. Appelzuur is nodig om het product naar een vereiste zuurgraad van rond 3.5 te brengen. Een zuurgraad van rond 3.5 is nodig om het product enkele maanden mee te geven. Anders gezegd, een zuurgraad van 3.5 is een conserveringstechniek.

Een zuurgraad van 3.5 komt overeen met de smaak van een zure appel. Echter, de zure smaak veroorzaakt door citroenzuur is niet terug te proeven in dit product. Dat komt omdat de toegevoegde suikers en natriumcitraat de zure smaak maskeren. Het is een manier om de consument het gevoel te geven dat het product goed is voor de tanden want de zure smaak wordt door de consument namelijk geassocieerd met tandbederf. Tandbederf wordt niet veroorzaakt door de zure smaak van het product maar door een zuurgraad die lager is 5. Een product die zoet smaakt, kan nog altijd een zuurgraad hebben van onder de 5!

Xanthaangom:
In dit product zit de stabilisator xanthaangom. Door het weglaten van een deel suiker neemt het mondgevoel van dit product af. Suiker geeft niet alleen zoetkracht aan het product maar ook een stukje mondgevoel mee. Om het product toch weer mondgevoel (=dikte; het product blijft hangen in de keel) te geven, wordt aan dit product xanthaangom toegevoegd. Zonder xanthaangom voelen fruitdranken met weinig suikers namelijk als water in de mond aan en dat vindt de consument niet aangenaam.

De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft de claim “xanthaangom geeft een langer verzadigingsgevoel” afgewezen. Vanaf december 2012 mogen nog alleen maar goedgekeurde claims van de EFSA op de verpakking staan.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 8 E-nummers, namelijk citroenzuur (E330), vitamine C (E300) en vitamine E (E307), vitamine B2 (E101), stevia (E960), appelzuur (E296), natriumcitraat (E331) en xanthaangom (E415).  

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want E-nummers hebben voor de wet een naam en een nummer. De fabrikant mag van de wet een E-nummer als naam of als nummer op de verpakking vermelden.

Vitamines zijn voor de levensmiddelenindustrie ook E-nummers. Vitamines in de levensmiddelenindustrie worden altijd kunstmatig geproduceerd. Dat is nu eenmaal goedkoper. Het menselijk lichaam maakt geen onderscheid tussen natuurlijke of synthetische geproduceerde vitamines zolang de chemische structuren maar identiek zijn.

Voedingswaarden
Dit product levert 2.5 En% eiwit, 95 En% koolhydraten (waarvan 90 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet.
90 En% eenvoudige suikers wil zeggen, 3.6 gram eenvoudige suikers draagt 90% bij aan 16 kcal. 1 gram suiker levert 4 kcal.

Dit product levert per 100 ml 16 kcal, 3.8 gram koolhydraten en 0.1 gram eiwit.
3.8 gram koolhydraten levert 15.2 kcal.
0.1 gram eiwit levert 0.4 kcal.
0.4 + 15.2 = 15.6, afgerond is dat 16 kcal. Vandaar 16 kcal per 100 ml product!

Het is anno 2013 wetenschappelijk bewezen dat suikerrijke producten bijdragen aan het overgewicht en suikerrijke producten zijn producten met meer dan 25 En% eenvoudige suikers en/of meer dan 70 En% koolhydraten.  Dit product is suikerrijk!

Fruitdranken, sappen en frisdranken zijn altijd suikerrijk, anders smaken ze niet zoet genoeg!

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van vitamine C de kans op het krijgen van complex regionaal pijn syndroom (CRPS) na een operatie of letsel?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 RCT’s. 
De dosering van vitamine C was minimaal 500 mg per dag gedurende 45-50 dagen. Er was geen heterogeniteit.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van minimaal 500 mg vitamine C per dag voor 45-50 dagen direct na een zware operatie of letsel, de kans op het krijgen van complex regionaal pijn syndroom significant met 78% [RR = 0.22, 95% BI = 0.12-0.39] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het routinematig slikken van dagelijks minimaal 500 mg vitamine C, de kans op het krijgen complex regionaal pijn syndroom na een zware operatie (een voet- of enkeloperatie) of letsel verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy and safety of high-dose vitamin C on complex regional pain syndrome in extremity trauma and surgery--systematic review and meta-analysis by Shibuya N, Humphers JM, […], Jupiter DC.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22985495

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over vitamine C.
200-300 gram groenten en 2-5 stuks fruit per dag leveren gemiddeld 200 mg vitamine C.
Het is niet mogelijk 500 mg vitamine C via voeding binnen te krijgen.

Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) is (chronische) pijnaandoening die wordt gekenmerkt door pijn en veranderingen in kleur en temperatuur van de huid. Ook is er vaak sprake van zwelling. Andere symptomen die kunnen optreden zijn bewegingsbeperkingen, een verandering in het zweetpatroon, verkramping van handen en voeten (dystonie) en veranderingen in huid, haargroei en nagelgroei.

CRPS is een aandoening die op alle leeftijden voorkomt, maar vaker bij mensen tussen de 45 en 60 jaar en meer bij vrouwen (75%) dan bij mannen.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 170 RCT’s met 6557 deelnemers.
De studieduur varieerde van enkele uren tot 52 weken.
54% van de studies was cross-over.
De gemiddelde studiegrootte varieerde van 14-27 deelnemers.
Er was sprake van heterogeniteit.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het acuut eten van chocolade of cacao (70-177 mg epicatechine per dag gedurende 90-149 minuten) de flow-gemedieerde dilatatie (flow-mediated dilatation, FMD) significant met 3.99% [95% BI = 2.86 - 5.12, P heterogeniteit = 0.1, I2 = 46%, 6 studies] verhoogde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie van meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de flow-gemedieerde dilatatie significant met 1.45% [95% BI = 0.62 - 2.28, geen significante heterogeniteit, 2 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de systolische bloeddruk significant met 5.88 mmHg [95% BI = -9.55 tot -2.21, P voor heterogeniteit = 0.0003, I2 = 81%, 5 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het chronisch eten (consumptie meer dan 2 weken) van chocolade of cacao de diastolische bloeddruk significant met 3.30 mmHg [95% BI = -5.77 tot -0.83, P voor heterogeniteit = 0.009, I2 = 70%, 4 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten soja eiwit isolaat gedurende 4-24 weken de diastolische bloeddruk significant met 1.99 mmHg [95% BI = -2.86 tot -1.12, P voor heterogeniteit = 0.4, I2 = 6%, 9 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten soja eiwit isolaat gedurende 4-24 weken het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.19 mmol/L [95% BI = -0.24 tot -0.14, P voor heterogeniteit = 0.03, I2 = 29%, 39 studies] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het acuut drinken van zwarte thee de systolische bloeddruk significant met 5.69 mmHg [95% BI = 1.52 tot 9.86, P voor heterogeniteit = 0.13, I2 = 44%, 4 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het acuut drinken van zwarte thee de diastolische bloeddruk significant met 2.56 mmHg [95% BI = 1.03 tot 4.10, P voor heterogeniteit = 0.57, I2 = 0%, 4 studies] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het drinken van groene thee het LDL-cholesterolgehalte significant met 0.23 mmol/L [95% BI = -0.34 tot -0.12, P voor heterogeniteit = 0.62, I2 = 0%, 4 studies] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel het acuut als chronisch eten van chocolade de flow-gemedieerde dilatatie verhoogde en de bloeddruk verlaagde, het eten van soja eiwit isolaat de diastolische bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte verlaagde en het drinken van groene thee het LDL-cholesterolgehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Flavonoids, flavonoid-rich foods, and cardiovascular risk: a meta-analysis of randomized controlled trials by Hooper L, Kroon PA, […], Cassidy A.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18614722

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over flavonoïden.
Lees hier meer over heterogeniteit, I2 en significantie.
Lees hier meer over hart- en vaatziekten.

Soja eiwit isolaat  (komt niet in voeding voor) wordt gewonnen uit sojabonen. Een typisch soja eiwit isolaat is 100% plantaardig en bestaat voor 85%-90% uit eiwit.

De EFSA concludeert dat er een causaal verband bestaat tussen de consumptie van cacao flavanolen en het in stand houden van een goede bloedcirculatie. Om het geclaimde gezondheidseffect te bereiken zou een gezonde volwassene 2.5 gram cacaopoeder met een hoge flavanolenconcentratie of 10 gram hoog-flavanolhoudende pure chocolade moeten eten.
Anno 2013 mogen alleen nog maar goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA op de verpakking van Europese levensmiddelen en voedingssupplementen

Voedingswaarden:
Dit recept levert per persoon 850 kcal, 29 gram eiwit, 38 gram vet en 98 gram koolhydraten oftewel 14 En% eiwit, 40 En% vet en 46 En% koolhydraten. Dit recept bevat 13 En% verzadigd vet en 0.4 gram vezels per 100 kcal. Dit recept heeft een GI-getal van 52.
40 En% vet wil zeggen, dat 38 gram vet 40% bijdraagt aan het totale caloriegehalte van dit recept van 850 kcal.

Het hoge vetgehalte (>35 En%) komt door de speklapjes en de pinda’s en het hoge verzadigd vetgehalte (>10 En%) komt door de speklapjes.

Deze maaltijd is niet gezond want een gezonde maaltijd mag maximaal 750 kcal, maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal bevatten.
10 En% verzadigd vet wil zeggen, dat het aantal gram verzadigd vet in een gezonde maaltijd maximaal 10% bij mag dragen aan het totale caloriegehalte van de desbetreffende maaltijd.

Deze maaltijd kan altijd deel uitmaken van een dagelijkse gezonde voeding mits het volgende product maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 2.2 gram vezels per 100 kcal bevat.
30 + 40 = 70. 70/2 = 35 En% vet (richtlijn van een gezonde voeding).
7 + 13 = 20. 20/2 = 10 En% verzadigd vet (richtlijn van een gezonde voeding).
2.2 + 0.4 = 2.6. 2.6/2 = 1.3 gram vezels per 100 kcal (richtlijn van een gezonde voeding).
Een ongezonde maaltijd kan altijd deel uitmaken van een dagelijkse gezonde voeding, zolang er maar in de volgende producten gecorrigeerd wordt voor het ongezonde gedeelte van de vorige maaltijd.
Welke producten uit de supermarkt maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 2.2 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijd levert dankzij de speklapjes en pinda’s 11 mg vitamine B3.
Eet speklapjes en pinda’s voor vitamine B3.

Deze maaltijd dekt dankzij de speklapjes de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B1 van 0.5 dag.
Eet speklapjes voor vitamine B1. Vitamine B1 en B3 zijn nodig bij de productie van energie.

Deze maaltijd levert 98 gram koolhydraten en is daarom geschikt voor sporters die 81 kg wegen want sporters worden na het sporten (tot 6 uur na het sporten) aangeraden te kiezen voor maaltijden die 1.2 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht leveren om zo het glycogeenvoorraad na het sporten weer aan te vullen. 1.2 x 81 = 98 gram koolhydraten.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 6 sneetjes volkorenbrood en 100 gram gedroogde tuttifrutti levert 30 gram vezels en dekt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B3 van 1 dag.
Eet gedroogde fruit en volkorenbrood voor vezels.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
30 gram vezels komt overeen met producten die minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren. Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.

Suikerpatiënten worden aangeraden dagelijks 30-40 gram vezels te eten.
Suikerpatiënten worden aangeraden maaltijden met een laag GI-getal (<55) te eten omdat ze het bloedsuikergehalte minder sterk doen schommelen.

Bereiding & Ingrediënten van mihoen met spekreepjes en sugar snaps voor 4 personen

Bereiding:

• Snijd de speklappen in dunne repen en bak in haar eigen vet de spekreepjes gaar [Door in eigen vet te bakken, hoeft er geen bakolie gebruikt te worden].
• Voeg aan de spek de Chinees 5-kruidenpoeder, sojasaus, ketjab manis en honing toe. Laat het geheel 5 minuten op middelhoog vuur inkoken.  
• Kook in ruim water de mihoen volgens de bereidingswijze op de verpakking gaar.
• Blancheer in ruim water de sugar snaps in 3 minuten beetgaar [Door het blancheren blijft de kleur behouden].
• Was en snijd de radijsjes in vieren.
• Verhit in de wok de wokolie en wok hierin 1-2 minuten de mihoen, sugar snaps, radijsjes en de pinda’s. Breng het geheel vervolgens met peper en zout op smaak.
• Verdeel de wok over 4 borden, schep de spekreepjes erbovenop en lepel de saus erover heen.

Ingrediënten:

• Mihoen (300 gram)
• Speklapjes (300 gram)
• Sugar snaps (400 gram)
• Sojasaus (50 ml)
• 10 stuks radijsjes (100 gram)
• Gezouten pinda's (80 gram)
• 2 eetlepels wokolie (20 ml)
• Ketjap manis (50 ml)
• Honing (30 gram)
• 2 eetlepels Chinees 5-kruidenpoeder
• Peper en zout
   

Bereiding:

• Snijd de speklappen in dunne repen en bak in haar eigen vet de spekreepjes gaar [Door in eigen vet te bakken, hoeft er geen bakolie gebruikt te worden].
• Voeg aan de spek de Chinees 5-kruidenpoeder, sojasaus, ketjab manis en honing toe. Laat het geheel 5 minuten op middelhoog vuur inkoken.  
• Kook in ruim water de mihoen volgens de bereidingswijze op de verpakking gaar.
• Blancheer in ruim water de sugar snaps in 3 minuten beetgaar [Door het blancheren blijft de kleur behouden].
• Was en snijd de radijsjes in vieren.
• Verhit in de wok de wokolie en wok hierin 1-2 minuten de mihoen, sugar snaps, radijsjes en de pinda’s. Breng het geheel vervolgens met peper en zout op smaak.
• Verdeel de wok over 4 borden, schep de spekreepjes erbovenop en lepel de saus erover heen.

Ingrediënten:

• Mihoen (300 gram)
• Speklapjes (300 gram)
• Sugar snaps (400 gram)
• Sojasaus (50 ml)
• 10 stuks radijsjes (100 gram)
• Gezouten pinda's (80 gram)
• 2 eetlepels wokolie (20 ml)
• Ketjap manis (50 ml)
• Honing (30 gram)
• 2 eetlepels Chinees 5-kruidenpoeder
• Peper en zout
   

Onderzoeksvraag:
Hebben patiënten met sepsis (bloedvergiftiging) baat bij het slikken van seleniumsupplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCTs met 792 patiënten met sepsis.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van selenium de kans op mortaliteit onder patiënten met sepsis significant met 27% [95% BI = 0.54 - 0.98, p = 0.03, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van selenium geen significante invloed had op het krijgen van een nosocomiale pneumonie (longontsteking opgelopen na minstens 48 uur verblijf in een ziekenhuis). De odds ratio was 0.83 [95% BI = 0.28 - 2.49, p = 0.74, I2 = 56%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van selenium (hoger dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) de kans op mortaliteit onder patiënten met sepsis verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The Effect of Selenium Therapy on Mortality in Patients With Sepsis Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Alhazzani W, Jacobi J, […], Jaeschke, RZ.

Link:
http://journals.lww.com/ccmjournal/Abstract/2013/06000/The_Effect_of_Selenium_Therapy_on_Mortality_in.20.aspx

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over selenium.

Een bekend voorbeeld van een vorm van bloedvergiftiging (sepsis) is de meningococcensepsis.
Mensen met een verhoogde risico op een sepsis zijn:

• Kankerpatiënten met name die met chemotherapie zijn behandeld.
• Ouderen, omdat die vaak een minder goed werkend afweersysteem hebben.
• Kinderen onder de 4 jaar.
• Postoperatieve patiënten.
• Patiënten met een verminderde afweer (Aids-patiënten, patiënten met afweeronderdrukkende geneesmiddelen, bijvoorbeeld bij de ziekte van Crohn of bij reuma).

Onderzoeksvraag:
Verlicht het slikken van lycopeensupplementen de oxidatieve stress?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van lycopeensupplementen de lengte van de DNA-staart significant verlaagde met een gemiddeld verschil van -6.27 [95% BI = -10.74 tot -1.90, p = 0.006]. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het slikken van lycopeensupplementen de lag time van het LDL-cholesterol niet significant verlengde met een gemiddeld verschil van 3.76 [95% BI = -2.18 tot 10.01, p = 0.24]. Niet significant want het gevonden p-waarde van 0.24 is groter dan 0.05.

De onderzoekers concludeerde dat het slikken van lycopeensupplementen de oxidatieve stress mogelijk verlichtte.

Oorspronkelijke titel:
Effect of lycopene supplementation on oxidative stress: an exploratory systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Chen J, Song Y and Zhang L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23631493

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer lycopeenstudies.

Oxidatieve stress is een toestand waarbij meer vrije radicalen dan antioxidanten zijn. Vrije radicalen kunnen het DNA aantasten.
Oxidatieve stress verhoogt de kans op het krijgen van kanker, hart- en vaartziekten, ouderdomsziekten en chronische ziekten.  

Product:
Kees

Bijzonderheden:
Kees kaas is gemaakt van magere melk, bevat 60% minder verzadigd vet en 30% minder zout dan 48+ kaas.

Kees:
Dit product heet kees en niet kaas. Waarom eigenlijk?
Kaas is een wettelijk vastgelegde productnaam (in het warenwetbesluit Zuivel) en mag alleen gebruikt worden wanneer het product gemaakt is met uitsluitend melk. Echter, dit product is gemaakt met melk én plantaardige oliën en mag daarom van de wet niet kaas heten. Vandaar kees!

Alle productnamen, zoals halfvolle melk, vla, 48+ kaas en jam zijn wettelijk vastgelegd. Dit is om productvervalsing te voorkomen. Anders gezegd, de wetgever kan aan de naam van een product al zien hoeveel vet of suiker in een product zit. Zo zit in 48+ kaas rond 33 gram vet per 100 gram want het vetgehalte van 48+ kaas ligt wettelijk vast. Zo bevat sinaasappelsap rond 11 gram suiker per 100 ml want het suikergehalte van sappen ligt namelijk wettelijk vast.

Goed voor je cholesterol:
Dit product bevat 60% minder verzadigd vet en 30% minder zout dan 48+ kaas en is volgens de fabrikant goed voor het cholesterol. Maar is dit product werkelijk goed voor het cholesterolgehalte?

Een product dat goed is voor het cholesterolgehalte is voedingskundig gezien een product met:
<30-35 En% vet. Vet draagt maximaal 30-35% bij aan het totale caloriegehalte van het product.
<7-10 En% verzadigd vet.
<0.1-0.5 gram natrium per 100 gram.
>1.3-1.5 gram vezels per 100 kcal.

Voldoet dit product aan de hier bovenstaande richtlijnen?
Dit product levert per 100 gram 387 kcal, 29 gram eiwit, 30.1 gram vet, 9 gram verzadigd vet, 1.5 gram zout en 0 gram vezels of voedingsvezels.
29 gram eiwit levert 116 kcal want 1 gram eiwit levert 4 kcal.
30.1 gram vet levert 270.9 kcal want 1 gram vet levert 9 kcal.
9 gram verzadigd vet levert 81 kcal.
116 + 270.9 = 386.9 kcal, afgerond is dat 387 kcal. Vandaar 387 kcal per 100 gram!

270.9 kcal is 70% van 387 kcal oftewel 30.1 gram vet draagt 70% bij aan de 387 kcal, terwijl de norm maximaal 30-35 En% vet moet zijn.
81 kcal is 20.93% van 387 kcal oftewel 9 gram vet draagt 20.93% bij aan de 387 kcal, terwijl de norm maximaal 7-10 En% verzadigd vet moet zijn.
0 gram vezels levert dus 0 gram vezels per 100 kcal, terwijl de norm minimaal 1.3-1.5 gram vezels per 100 kcal moet zijn.
1.5 gram zout per 100 gram komt overeen met 0.6 gram natrium per 100 gram, terwijl de norm 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram moet zijn. 1 gram zout levert namelijk 0.4 gram natrium, dus 1.5 gram zout is dan 0.6 gram natrium.

Dat een product minder vet en verzadigd vet bevat, wil niet automatisch zeggen dat het product ook voedingskundig gezien goed is voor uw cholesterolgehalte!

Als consument is goed om te weten dat "goed voor je cholesterol" op de verpakking van dit product een gezondheidsclaim is, welke anno 2013 goedgekeurd dient te worden door de EFSA. De fabrikant voldoet met zijn product dus aan de wet om deze claim op de verpakking te mogen zetten! Echter, voor de consument is het vrij lastig achter te komen wat de wettelijke voorwaarden van een gezondheidsclaim volgens de EFSA zijn.

Is dit product gezonder dan 48+ kaas?

Zuursel en vegetarisch stremsel:
Zuursel en stremsel zijn nodig om uit magere koemelk kaas te kunnen maken. De fabrikant gebruikt hiervoor vegetarisch stremsel maar welke consument weet het verschil te herkennen tussen gewone stremsel en vegetarisch stremsel!

Zit er E-nummers in?
Ja, er zitten namelijk 2 E-nummers. E251 is natriumnitraat en E160b is annatto.

E160b is verantwoordelijk voor de gele kleur van dit product.
E251 zorgt samen met zout en verpakt onder beschermende atmosfeer ervoor dat dit product een tijdje meegaan.

Als consument krijgen wij niet alleen via zout natrium binnen maar ook via E-nummers, zoals E251. Het is niet zout (natriumchloride) maar natrium dat de bloeddruk verhoogt!

Een product met minder zout leidt niet automatisch tot minder natrium want natrium zit behalve in zout ook in E-nummers, gistextracten, enz.. Anders gezegd, een product minder zout is niet automatisch goed voor het hart tenzij het natriumgehalte ook mee daalt.

De fabrikant kan in principe het zoutgehalte van een product verlagen zonder dat het natriumgehalte daalt. Het is namelijk niet zout (natriumchloride) maar natrium dat het product smaakt geeft!
Het is zelfs mogelijk dat een product met minder zout meer natrium dan voorheen bevat. Dat komt omdat chloride (in zout) de zoutige smaak van natrium versterkt. Dus door minder zout toe te voegen, bevat het product minder chloride waardoor de fabrikant mogelijk gedwongen wordt meer natrium dan voorheen toe te voegen!

Voedingswaarden:
Dit product levert 29.97 En% eiwit, 0 En% koolhydraten (waarvan 0 En% eenvoudige suikers) en 70 En% vet, waarvan 20.93 En% verzadigd vet. Het product bevat 0.6 gram natrium per 100 gram en 0 gram vezels per 100 kcal.

Een gezond product bevat voedingskundig gezien:
<35 En% vet
<10 En% verzadigd vet
>1.3 gram vezels per 100 kcal
<0.5 gram natrium per 100 gram

Anders gezegd, kaas en kaasvarianten zijn voedingskundig gezien ongezonde producten!

Dit product draagt het logo Gezondere keuze. Is dit wel terecht?

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een lage inname van natrium de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 cohort studies en 5 RCT’s die mortaliteit, cardiovasculaire hartziekten, beroerte of coronaire hartziekten als uitkomstmaten hadden en 37 RCT’s die bloeddruk, het functioneren van de nieren, de bloedvetten en de catecholamineconcentratie als uitkomstmaten hadden. Verder bevatte dit overzichtsartikel ook 9 RCT’s en 1 cohort studie die de bloeddruk bij kinderen als uitkomstmaat (=eindpunt van de studie) hadden.  

De RCT’s hadden een follow-up van 4 weken tot 36 maanden (merendeel (n=31) minder dan 3 maanden) met 5508 deelnemers en gebruikten 24-uurs urine om de natriuminname te meten. Het verschil in de natriuminname tussen de interventie- en de controlegroep bedroeg 40 mmol/dag (920 mg) of meer.
De cohort studies hadden een follow-up van minstens 1 jaar.

De funnel plots lieten een geringe risico van publicatie bias zien.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 36 RCT’s uitgevoerd bij volwassenen dat een verlaagde inname van natrium de bovendruk significant met 3.39 mmHg [95% BI = 2.46-4.31] en de onderdruk significant met 1.54 mmHg [95% BI = 0.98-2.11] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een natriuminname van 2 gram of meer (komt overeen met 5 gram zout of meer) per dag vergeleken met minder dan 2 gram per dag, de bovendruk significant met 3.47 mmHg [95% BI = 0.76-6.18] en de onderdruk significant met 1.81 mmHg  [95% BI = 0.54-3.08] verlaagde.

De onderzoekers vonden in volwassen dat een verlaagde inname van natrium geen significante, nadelige effecten op de bloedvetten, het functioneren van de nieren en de catecholamineconcentratie [p>0.05] had.

De onderzoekers vonden dat een verhoogde inname van natrium het risico op het krijgen van een beroerte significant met 24% [95% BI = 1.08-1.43] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een verhoogde inname van natrium het risico op doodgaan aan een beroerte significant met 63% [95% BI = 1.27-2.10] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een verhoogde inname van natrium het risico op doodgaan aan hart- en vaatziekten significant met 32% [95% BI = 1.13-1.53] verhoogde.

Bij kinderen leidde een verlaagde inname van natrium tot een significante verlaging van de bovendruk met 0.84 mmHg [95% BI = 0.25-1.43] en de onderdruk met 0.87 mmHg [95% = 0.14-1.60].

De subgroepenanalyse (om extra informatie te krijgen) liet zien dat een verlaagde inname van natrium de bloeddruk in zowel mensen met een hoge bloeddruk als mensen met een normale bloeddruk verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een lage inname van natrium (komt overeen met 5 gram zout of minder per dag) de bloeddruk en de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of lower sodium intake on health: systematic review and meta-analyses by Aburto NJ, Ziolkovska A, […], Meerpohl JJ.
Link:
http://www.bmj.com/content/346/bmj.f1326?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+bmj%2Fresearch+%28Latest+BMJ+Research%29

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over natrium.
1 gram zout (natriumchloride) levert 0.4 gram natrium en 0.6 gram chloride. Dus 2 gram natrium komt overeen met 5 gram zout.
Het is niet zout maar natrium dat de bloeddruk verhoogt. Vanaf 2014 is het niet meer wettelijk verplicht het natriumgehalte (wel het zoutgehalte) van een levensmiddel op de verpakking te vermelden.

Zoutarme producten zijn producten met 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram. Welke producten 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram bevatten, kunt u hier opzoeken.
Zoutrijke producten zijn producten met meer dan 0.3 gram zout per 100 kcal of meer dan 0.5 gram natrium per 100 gram. Met deze formule kunt u uitrekenen of een product in de supermarkt zoutrijk is of niet.
5 gram zout per dag komt overeen met een voeding met maximaal 0.25 gram zout per 100 kcal.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 patiënt-controle studies met 8585 patiënten met kanker en 9975 controls (personen zonder kanker) en 14 cohort studies met 385033 deelnemers waarvan 10809 kankergevallen.
Er was geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat de combinatie quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van kanker significant met 27% [95% BI = 0.63-0.84] deed afnemen. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van quercetine de kans op het krijgen van kanker significant met 27% [95% BI = 0.62-0.86] deed afnemen. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van kaempferol de kans op het krijgen van kanker niet-significant met 14% [95% BI = 0.73-1.11, p > 0.05] deed afnemen. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van luteoline de kans op het krijgen van kanker niet-significant met 10% [95% BI = 0.69-1.18, p > 0.05] deed afnemen.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat de combinatie quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van longkanker significant met 33% [95% BI = 0.49-0.91] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat de combinatie quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 25% [95% BI = 0.57-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat de combinatie quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van kanker significant met 11% [95% BI = 0.80-1.00] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van quercetine de kans op het krijgen van kanker significant met 18% [95% BI = 0.71-0.96] deed afnemen.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van kaempferol de kans op het krijgen van kanker significant met 12% [95% BI = 0.78-0.99] deed afnemen.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van luteoline de kans op het krijgen van kanker niet-significant met 5% [95% BI = 0.67-1.34, p > 0.05] deed afnemen.

De onderzoekers concludeerden dat de combinatie quercetine, kaempferol en luteoline de kans op het krijgen van kanker, met name long- en dikke darmkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of the Dietary Flavonoids Quercetin, Luteolin and Kaempferol and Overall Risk of Cancer - A Review and Meta-Analysis of the Epidemiological Data by Tena JD, Burgos-Morón E, […], Lopez-Lazaro M.

Link:
https://www.webmedcentral.com/article_view/4264

Extra informatie van El Mondo:
Flavonen en flavonolen zijn flavonoïden.
Flavonen in voedsel bestaan bijna altijd uit de glycosiden van luteoline en apigenine. Flavonen komen voor in wolfspoot, artisjok, olijven, peterselie en selderij.
Flavonolen komen voor in uien,  boerenkool, prei, broccoli en bosbessen. De belangrijkste vertegenwoordigers uit deze groep zijn quercetine en kaempferol.

De beste manier om voldoende flavonoïden binnen te krijgen is via 200-300 gram groenten, 2-5 stuks fruit en 2-3 glazen wijn per dag.

Conclusie van een overzichtsartikel van cohort studies weegt zwaarder dan van patiënt-controle studies omdat cohort studies minder gevoelig zijn voor fouten dan patiënt-controle studies. Hoe meer fouten in een studie zitten, des onbetrouwbaarder de conclusie is.

Product:
Céréal snoepjes bonbons orange stevia sweet.

Bijzonderheden:
Het product is gezoet met steviolglycosiden (stevia of E960) en maltitolstroop. Het product bevat geen suikers.

Zonder suikers:
Op de voorkant van de verpakking staat “zonder suikers”. Maar zit werkelijk geen suikers in dit product?

De ingrediëntenlijst laat zien dat dit product gezoet is met steviolglycosiden en maltitolstroop.
Steviolglycosiden zijn zoetstoffen gewonnen uit het plantje stevia. Anders gezegd, dit product is niet gezoet met het plantje stevia (zoals de reclame doet vermoeden) maar met de zoetstoffen uit het plantje stevia (dus slechts een component van het plantje stevia). Daarom mag de fabrikant van de wet in de ingrediëntenlijst niet zetten “gezoet met stevia”. Hij mag alleen zetten “gezoet met steviolglycosiden”. Vandaar geen stevia in de ingrediëntenlijst!

Stevia wordt in reclame neergezet als een natuurlijke zoetstof zonder calorieën. Maar stevia is voor de wet geen natuurlijke zoetstof en daarom mag de fabrikant in de ingrediëntenlijst niet “natuurlijke zoetstof” zetten. Vandaar dat de woorden “natuurlijke zoetstof” nergens in de ingrediëntenlijst terug te vinden zijn!
De wet heeft altijd het laatste woord in de ingrediëntenlijst en daarom moet u als consument altijd de ingrediëntenlijst lezen!

Stevia heeft een dropachtige nasmaak en die moet gemaskeerd worden. De fabrikant maskeert de dropachtige smaak van stevia door maltitolstroop toe te voegen. Anders gezegd, maltitolstroop fungeert in dit product als een maskeerstof. Maar wat verstaat de wet onder maltitolstroop?

Maltitolstroop is volgens het Warenwetbesluit zoetstoffen:

• Een polyol en is E965.
• Chemische benaming: gehydrogeneerde glucosestroop. Glucose is een andere naam voor suiker.
• Omschrijving: maltitolstroop is een mengsel van hoofdzakelijk maltitol met sorbitol en gehydrogeneerde oligo- en polysacchariden. Het wordt synthetisch vervaardigd door de katalytische hydrogenering van glucosestroop met een hoog maltosegehalte. Het handelsproduct wordt geleverd als een stroop zowel als een vast product.

Maltitolstroop is chemische gezien een suiker-alcohol die 0.9 keer zoeter is dan suiker. Het heeft min of meer dezelfde zoete smaak als suiker en levert in tegenstelling tot suiker slechts 2.4 kcal per gram. Suiker levert 4 kcal per gram.
Anders gezegd, tijdens de productie van dit product wordt wel degelijk suikers toegevoegd maar de fabrikant maakt handig gebruik van de wet want voor de wet is maltitolstroop geen suiker maar een zoetstof. Dus de fabrikant mag van de wet “geen suikers” op de verpakking zetten terwijl hij tijdens de productie wel degelijk suikers aan dit product heeft toegevoegd! Dit laat zien dat er gaten in de levensmiddelenwetgeving zijn en daar maakt de fabrikant handig gebruik van.

“Zonder suikers” op de verpakking wil niet zeggen dat de fabrikant tijdens de productie geen suikers heeft toegevoegd. Hij maakt alleen handig gebruik van de wet want de wet heeft een andere definitie van suiker dan de consument. Suikers is voor de consument alles wat zoet smaakt terwijl suikers voor de wet slechts glucose, fructose en sacharose zijn!

Hoeveel kcal in de vorm van maltitolstroop heeft de fabrikant tijdens de productie toegevoegd?
Maltitolstroop is voor de wet een synthetische polyol en levert per gram 2.4 kcal. De ingrediëntenlijst laat zien dat per 100 gram product 69 gram polyol zit. Dus de fabrikant heeft per 100 gram product 69*2.4 = 165.6 kcal in de vorm van maltitolstroop toegevoegd.
Maltitolstroop kan laxerend werken bij 40 gram of meer per dag. Vandaar de tekst “overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben”!

“Zonder suikers + stevia” op de voorkant van de verpakking geeft de consument het gevoel dat dit product geen calorie bevat en dus gezond is. Maar de ingrediëntenlijst verraadt dat de fabrikant  tijdens de productie wel degelijk 165.6 kcal per 100 gram in de vorm van maltitolstroop heeft toegevoegd!

Natuurlijke zoetstof zonder calorieën in reclame:
In reclame wordt stevia neergezet als een natuurlijke zoetstof zonder calorieën terwijl stevia voor de levensmiddelenwetgeving niet een natuurlijke zoetstof is. Daarbij wordt de fabrikant om de onaangename smaak van stevia te maskeren gedwongen om suikers (in dit product in de vorm van maltitolstroop) aan het product toe te voegen. Met andere woorden, een levensmiddel met 100% stevia is niet mogelijk of anders gezegd, een levensmiddel met stevia bevat altijd suikers en dus altijd calorieën!

In reclame hoeft de fabrikant ook niet aan de levensmiddelenwetgeving te houden. De enige plek waar de wet het laatste woord heeft, is de ingrediëntenlijst. Maar de ingrediëntenlijst is nooit te zien in reclame.

Natuurlijk aroma:
In de ingrediëntenlijst zijn de woorden “natuurlijk aroma” te lezen. Maar voor de wet bestaat 1 mg natuurlijk aroma uit 0.095 mg natuurlijke bestanddelen (uitgaande dat de aroma uit 90% oplosmiddelen bestaat) en de rest oftewel 0.905 mg is onnatuurlijk! Anders gezegd, de wet heeft een andere definitie voor natuurlijk aroma dan de consument.

Waarom wordt de woorden “natuurlijk aroma” in de ingrediëntenlijst niet toegelicht? De reden hiervoor is dat aroma voor de wet een ingrediënt is en niet een additief. Aangezien aroma een ingrediënt is, hoeft de fabrikant de gebruikte aroma niet toe te lichten. Hij hoeft niet te vertellen wat voor soort aroma dit is. De reden hierachter is dat het geheim van een product vaak in de gebruikte aroma zit en de fabrikant wil natuurlijk het geheim van de smid niet prijsgeven. Dat is ook de reden dat de levensmiddelenindustrie ervoor gezorgd heeft dat aroma niet als additief door het leven gaat. Bij een additief moet de fabrikant namelijk de gebruikte aroma toe lichten.

Gemodificeerde aardappelzetmeel:
Gemodificeerde aardappelzetmeel wordt gebruikt om het product op te vullen. Het product moet namelijk een bepaalde grootte hebben anders kan het niet geproduceerd worden.

Tarwezetmeel:
Vanaf 2014 is het wettelijk verplicht alle allergenen in de ingrediëntenlijst vet te drukken en tarwe is voor de wet een allergeen. Vandaar dat tarwe van tarwezetmeel vetgedrukt is!

Tarwezetmeel draagt bij aan de structuur van het product en verlaagt de wateractiviteit van het product. Een lage wateractiviteit verlengt de houdbaarheid van het product.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 8 E-nummers. Steviolglycosiden is E960, maltitolstroop is E965, gemodificeerde aardappelzetmeel is E1404-E1450, tarwezetmeel E1404-E1450, gelatine is E441, citroenzuur is E330, carnaubawas is E903 en natriumcitraat is E331.

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want een E-nummer bestaat voor de wet uit een naam en een nummer. De fabrikant is niet wettelijk verplicht een E-nummer als nummer te vermelden.

Tegenwoordig wil de consument een clean label hebben. Clean label is Engels voor een schone verpakking oftewel een verpakking zonder E-nummers en kunstmatige toevoegingen.
Kort door de bocht is een verpakking zonder E-nummers niets anders dan een verpakking waarbij E-nummers niet als nummers maar voluit geschreven zijn. Het voluit schrijven van E-nummers maakt de verpakking duurder en een dure verpakking leidt tot een duur product.

Het voluit schrijven van E-nummers wordt vaak toegepast bij zuigelingenvoeding, snoepgoed en frisdranken en sappen, bedoeld voor kinderen omdat ouders niet willen dat hun kinderen E-nummers binnenkrijgen.

Voedingswaarden:
Dit product levert 7.27 En% eiwit, 72.38% En% koolhydraten, waarvan 0.69 En% suikers, 1.95 En% vet, waarvan 1.56 En% verzadigd vet. Het product bevat 0.11 gram natrium per 100 gram.  
 

Onderzoeksvraag:
Bestaat er een relatie tussen de magnesium bloedwaarde of magnesiuminname en hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 16 studies met 313041 deelnemers, waarvan 11995 met cardiovasculaire ziekte, 7534 met ischemische hartziekte en 2686 met fatale ischemische hartziekte.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke toename van de magnesium bloedwaarde met 0.2 mmol/L, de kans op het krijgen van een cardiovasculaire ziekte significant met 30% [95% BI = 0.56-0.88] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat elke toename van de magnesium bloedwaarde met 0.2 mmol/L, de kans op het krijgen van een ischemische hartziekte niet-significant met 17% [95% BI = 0.75-1.05] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid maar wel een trend.

De onderzoekers vonden dat elke toename van de magnesium bloedwaarde met 0.2 mmol/L, de kans op het krijgen van een fatale ischemische hartziekte niet-significant met 39% [95% BI = 0.37-1.00] verlaagde. Niet-significant want het risico van 1 zat in de 95% BI van 0.37 en 1.00. Het risico van 1 wil zeggen, er is geen verband.

De onderzoekers vonden dat elke 200 mg magnesium via voeding per dag, de kans op het krijgen van een cardiovasculaire ziekte niet-significant met 11% [95% BI = 0.75-1.05] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke 200 mg magnesium via voeding per dag, de kans op het krijgen van een ischemische hartziekte significant met 22% [RR = 0.78, 95% = 0.67-0.92] verlaagde.

De onderzoekers vonden een non-linear verband tussen fatale ischemische hartziekte en magnesiuminname via voeding, met een significante, verlaagde risico van 27% [95% BI = 0.62-0.86] bij 250 mg magnesium per dag.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoge magnesium bloedwaarde als een hoge magnesiuminname via voeding de kans op het krijgen van cardiovasculaire ziekten verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Circulating and dietary magnesium and risk of cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis of prospective studies by Del Gobbo LC, Imamura F, […], Mozaffarian D.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/early/2013/05/29/ajcn.112.053132.short

Extra informatie van El Mondo:
Welke producten 200 mg magnesium leveren, kunt u hier opzoeken.
Deze maaltijd levert 200 mg magnesium.

Cardiovasculaire ziekten omvatten:

• Coronaire hartkwaal
• Aangeboren hartkwaal
• Slag of Hersenongeval (CVA)
• Congestie hartverlamming
• Rand slagaderlijke ziekte of randvaatziekten
• Diepe aderlijke trombose (DVT) en longembolie
• Reumatische hartkwaal
• Andere cardiovasculaire ziekten

Lees hier meer over hart- en vaatziekten.