Voeding en gezondheid

Bereiding:

• Week de rozijnen in lauw water.  
• Kook de penne integrali in een beetje olijfolie 10 minuten al dente [Integrali en al dente zijn Italiaanse woorden voor  volkoren en beetgaar. Voorkom het plakken door de beetgare penne met warme water na te wassen].
•  Verhit ondertussen de olijfolie in een koekenpan en fruit de ui gedurende 1 minuut [Door het fruiten komt de smaak van de uien beter tot uiting].
•  Halveer de cherrytomaten en voeg ze aan de koekenpan. Bak ze in 5 minuten zacht [Door het bakken wordt lycopeen, verantwoordelijk voor de rode kleur van de cherrytomaten beter in het lichaam opgenomen].
•  Meng de rozijnen erdoor.
•  Bak de groenteschijven in 4-6 minuten goudbruin en gaar [Er is gekozen voor groenteschrijven met doperwten en rode paprika Tivall van AH omdat ze vezelrijk zijn].
•  Schep de penne integrali door de tomaten, uien en rozijnen.
•  Breng het gerecht met peper en zout op smaak [Zout met 50% natrium en 50% kalium verhoogt niet de bloeddruk].
•  Verdeel de penne integrali over 4 borden en legt er een groenteschijf bij.
•  Garneer de borden met basilicum.

Ingrediënten:

• Penne integrali van Grand'Italia (300 gram)
• 1 eetlepel olijfolie (10 gram)
• 2 gesnipperde uien (140 gram)
• 3 eetlepels rozijnen (36 gram)
• Cherrytomaten (250 gram)
• 4 groenteschrijven met doperwten en rode paprika Tivall van AH (360 gram)
• Grof gesneden basilicum (15 gram)
   

Product:
Vitaminwater braam en açai van Sourcy.

Bijzonderheden:
Het product bevat vitamine E en B6.

Vitamine E en B6:
Het product bevat vitamine E en B6. Waarom zitten deze 2 vitamines in dit product?
Dit product bevat açai extract en de kleurstof anthocyaninen. Açai extract en de kleurstof anthocyaninen geven kleur aan dit product. Echter, de kleurstof anthocyaninen geeft in dit product schuimvorming (zie foto). In schuim zit lucht en lucht kan de kleurstof  anthocyaninen tijdens het bewaren afbreken, met als gevolg dat het product kleur verliest. Om de afbraak van de kleurstof  anthocyaninen tijdens het bewaren te voorkomen, wordt vitamine E toegevoegd.
Het schrale mondgevoel wordt veroorzaakt door de kleurstof anthocyaninen.

Als consument is goed om te weten dat vitamine E altijd uit technologisch oogpunt (dus nooit uit gezondheidsoogpunt) aan een levensmiddel wordt toegevoegd.

Dit product wordt neergezet als een drankje dat een energieboost geeft en vitamine B6 is betrokken bij de energieproductie in het lichaam. Dus het toevoegen van vitamine B6 aan dit product is een marketingoverweging.

Vitamine E en B6 in dit product zijn niet afkomstig van braam of açai maar worden kunstmatig (uit een zak) toegevoegd. Dat is te zien want vitamine E en B6 staan in de ingrediëntenlijst. Wat in de ingrediëntenlijst staan, worden tijdens de productie kunstmatig toegevoegd. Het is alleen niet wettelijk verplicht het woord “toegevoegd” op de voorkant van de verpakking te zetten (het staat ergens anders op de verpakking). Daarom moet u als consument altijd de ingrediëntenlijst lezen!

Koolzuurvrije drank:
Op de verpakking valt te lezen dat dit product koolzuurvrij is. Dit geeft de consument het gevoel dat dit product goed voor de tanden is want de consument associeert koolzuur met tandbederf. Maar is dit product werkelijk tandvriendelijk?
Nee want bij het raadplegen van de ingrediëntenlijst valt te lezen dat dit product citroenzuur bevat. Citroenzuur kan net als koolzuur het tandglazuur aantasten en dus voor tandbederf zorgen.

Citroenzuur:
In dit product zit het voedingszuur citroenzuur. Voedingszuur is voor de wet een E-nummer. Citroenzuur is nodig om het product naar een vereiste zuurgraad van rond 3.5 te brengen. Een zuurgraad van rond 3.5 is nodig om het product enkele maanden mee te geven. Anders gezegd, een zuurgraad van 3.5 is een conserveringstechniek.
Een zuurgraad van rond 3.5 kan de fabrikant op 2 manieren bereiken: door het toevoegen van citroenzuur of door het toevoegen van koolzuur.

Verder geeft citroenzuur een zure smaak aan het product en citroenzuur kan de kleur van het product stabiliseren. Ondanks dat het product een zuurgraad van rond 3.5 heeft, smaakt het product toch niet zuur. Hoe komt dat?

Suiker en fructose:
Ondanks dat het product een zuurgraad van rond 3.5 heeft, smaakt het product toch niet zuur. Dat komt omdat het product suiker en fructose bevat. Suiker en fructose kunnen de zure smaak, veroorzaakt door citroenzuur maskeren. Dit geeft de consument het gevoel dat dit product tandvriendelijk is want de consument associeert de zure smaak met tandbederf.

Fructose wordt toegevoegd om het product meer dikte en dus meer mondgevoel te geven. De consument ervaart meer mondgevoel als iets prettig. Suiker (eigenlijk glucose) kan namelijk het product geen dikte geven. Vandaar fructose in dit product!
Fructose wordt vaak toegevoegd om het product meer mondgevoel te geven.

Magnesiumcarbonaat:
Magnesiumcarbonaat is een zuurteregelaar en kan de zuurgraad van het product gelijk houden. Het gelijk houden van de zuurgraad is een conserveringstechniek. Verder kan magnesiumcarbonaat de zure smaak, veroorzaakt door citroenzuur enigszins afvlakken.

Natuurlijk aroma:
In de ingrediëntenlijst valt de woorden “natuurlijk aroma” te lezen. Maar voor de wet bestaat 1 mg natuurlijk aroma uit 0.095 mg natuurlijke bestanddelen (uitgaande dat de aroma uit 90% oplosmiddelen bestaat) en de rest oftewel 0.905 mg is onnatuurlijk! Anders gezegd, de wet heeft een andere definitie voor natuurlijk aroma dan de consument.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 3 E-nummers. Citroenzuur is E330, magnesiumcarbonaat is E504 en vitamine E is E309.

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want een E-nummer bestaat voor de wet uit een naam en een nummer. De fabrikant is niet wettelijk verplicht een E-nummer als nummer op de verpakking te vermelden.

Wat is gezonder?
Vitaminwater met een zuurgraad van rond 3.5 met toegevoegde vitamine E en B6 of water uit de kraan met een zuurgraad van rond 7 in combinatie met vitamine E- en B6-supplement?

Voedingswaarden:
Dit product levert 0 En% eiwit, 100 En% koolhydraten (waarvan 100 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Het product bevat 0.002 gram natrium per 100 ml.
Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet.
Mensen met overgewicht worden aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers.

Product:
Honig vezelrijk fusilli.

Bijzonderheden:
Het product bevat 30% meer vezels dan volkorenpasta.

Waarom eten topsporters vaak pasta?
Dit product levert per 100 gram 335 kcal en 64 gram koolhydraten. 64 gram koolhydraten is 76.42 % van 335 kcal. Anders gezegd, dit product bevat 76.42 En% koolhydraten is daarom geschikt voor topsporters want ze worden aangeraden te kiezen voor producten met minimaal 55 En% koolhydraten.
Minimaal 55% koolhydraten is nodig om het lichaamsvoorraad glycogeen op peil te houden. Hoe meer glycogeen het lichaam bevat, des langer gesport kan worden.

30% meer vezels dan volkorenpasta:
Op de verpakking valt te lezen dat dit product 30% meer vezels dan volkorenpasta bevat. 30% meer vezels is de minimale wettelijke eis om te claimen dat dit product meer vezels dan volkorenpasta bevat.

In dit product wordt extra vezels in de vorm van tarwevezels toegevoegd. Echter, toegevoegde vezels hebben in het lichaam niet dezelfde functies als natuurlijke vezels (vezels die van nature in producten, zoals groente en fruit en volkorenproducten zitten). Toegevoegde vezels geven in tegenstelling tot natuurlijke vezels niet een langerer verzadigingsgevoel. Een langerer verzadigingsgevoel geeft minder eetmomenten gedurende de dag en kan dus bijdragen aan het handhaven van het lichaamsgewicht. Anders gezegd, toegevoegde vezels kunnen de kans op het krijgen van overgewicht niet verlagen!

Het toevoegen van extra vezels geeft het product een ander mondgevoel.

500 g e:
In dit product zit (gemiddeld) 500 gram fusilli. Maar waarom staat er dan een e achter 500 g?
De e staat voor het Engelse woord “estimated” oftewel geschat (lees gemiddeld).

De levensmiddelenfabrikant mag van de wet zijn product op gemiddeld gewicht of op minimaal gewicht afvullen. Wanneer het product machinaal wordt afgevuld kiest de fabrikant vaak voor het gemiddeld gewicht. Gemiddeld gewicht wil zeggen voor 500 gram mag de fabrikant bijvoorbeeld tussen 499 en 5001 afvullen. Na het afvullen wordt het product in-line gewogen. Valt het gewicht binnen de tolerantiegrenzen dan mag het product zijn weg naar de consument vervolgen.

335 kcal en 13.13 En% eiwit:
Dit product bevat per 100 gram 335 kcal. Hoe wordt deze 335 kcal berekend?
Dit product levert per 100 gram 11 gram eiwit, 64 gram koolhydraten, 1.5 gram vet en 11 gram voedingsvezels.
335 kcal = 11x4 + 64x4 + 1.5x9 + 11x2.
1 gram eiwit levert 4 kcal.
1 gram koolhydraten levert 4 kcal.
1 gram vet levert 9 kcal.
1 gram voedingsvezels levert 2 kcal.
11 gram eiwit is 13.13 En% van 335 kcal.

13%:
Op de voorkant van de verpakking valt te lezen dat een portie van 200 gram bereid product 269 kcal levert en dat komt overeen met 13%. Hoe wordt dit 13% berekend?
13% is 269 kcal van 2000 kcal.

Vezelrijk:
Op de verpakking valt te lezen “vezelrijk”. Vezelrijk is een voedingsclaim en mag pas op de verpakking staan wanneer het voldoet aan de wettelijke eis. Vezelrijk is voor de wet minimaal 6 gram vezels per 100 gram. Dit product bevat 11 gram vezels per 100 gram.

Kan sporen bevatten van kippenei:
Op de verpakking valt te lezen kan “sporen bevatten van kippenei”. Dit product wordt in dezelfde omgeving geproduceerd als producten met kippenei erin.
Kippenei is voor de wet een allergeen en moet daarom op de verpakking vermeld worden.

Zit er E-nummers in?
Nee, er zitten geen E-nummers in.

Wat is gezonder?
Vezelrijk fusilli van Honig of volkoren fusilli?

Voedingswaarden:
Dit product levert 13.13 En% eiwit, 76.42 En% koolhydraten (waarvan 4.18 En% eenvoudige suikers) en 4.03 En% vet waarvan 0.27 En% verzadigd vet. Het product bevat 0.01 gram natrium per 100 gram en 3.3 gram vezels per 100 kcal.

Voedingskundig gezien mag een gezond product maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadig vet, minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en maximaal 0.5 gram natrium per 100 gram bevatten. Met andere woorden, dit product is gezond!

Product:
Roosvicee milde yoghurt met de originele smaak van Roosvicee siroop. Roosvicee komt voor uit Rozenbottel-Vitamine-Cee.

Bijzonderheden:
Het product bevat 0%vet, bron van vitamine C en rozenbottel.

Bron van vitamine C en rozenbottel:
Op de voorkant van het product is te lezen “bron van vitamine C en rozenbottel”. Deze zin wekt bij de consument de suggestie dat vitamine C in dit product geleverd is door rozenbottel. Maar niets is minder waar want in de ingrediëntenlijst is “vitamine C” te lezen. Wat in de ingrediëntenlijst staat, wordt tijdens de productie kunstmatig (uit een zak) toegevoegd. Anders gezegd, vitamine C in dit product is niet afkomstig van rozenbottel! Het is namelijk goedkoper om vitamine C kunstmatig (uit een zak) toe te voegen dan het uit rozenbottel te halen.
Het zal goed zijn wanneer de wet de fabrikant verplicht ook het woord “toegevoegd” op de voorkant van de verpakking te zetten. Nu staat het woord “toegevoegd” ergens weggestopt op de verpakking.

Aangezien vitamine C in dit product niet afkomstig is van rozenbottel is de volgende zin op de verpakking misleidend: al sinds 1956 is Roosvicee zich ervan bewust dat rozenbottels een belangrijke rol kunnen spelen in de dagelijkse vitamine C-bijdrage. Misleidende teksten zijn in strijd met de levensmiddelenwetgeving en de NWVA zal eigenlijk op moeten treden!

Op de verpakking is te lezen 150 ml product levert 30 mg vitamine C en dat komt overeen met 37.5% ADH want de ADH van vitamine C is volgens de levensmiddelenwetgeving 80 mg.

Als consument is goed om te weten dat de ADH op de verpakking van levensmiddelen en voedingssupplementen afkomstig is van de levensmiddelenwetgeving en niet van de Gezondheidsraad. Maar als consument moet u niet aan de ADH van de levensmiddelenwetgeving houden maar die van de Gezondheidsraad. Echter, de ADH van de levensmiddelenwetgeving komt niet altijd overeen met die van de Gezondheidsraad.
De ADH van de levensmiddelenwetgeving heeft een internationale karakter om zo de handel tussen de verschillende landen te vergemakkelijken terwijl de ADH van de Gezondheidsraad een Nederlandse karakter heeft!

Melk:
In de ingrediëntenlijst valt te lezen “milde magere yoghurt (melk)”. Het woord melk is vetgedrukt en dat moet van de nieuwe wetgeving Etikettering van levensmiddelen. In de nieuwe wetgeving (die in 2014 ingaat) staat dat alle allergenen in de ingrediëntenlijst vetgedrukt moeten worden en melk is een allergeen (=kan allergische reacties veroorzaken).

Vruchtensapconcentraat:
Dit product is gemaakt van sap uit vruchtensapconcentraat 7.9%, maar wat verstaat de wet onder vruchtensapconcentraat?

Sap uit concentraat is volgens de levensmiddelenwetgeving: de waar die wordt verkregen door aan geconcentreerd vruchtensap weer toe te voegen:

• De hoeveelheid water die tijdens het concentreren aan dat sap is onttrokken.
• De uit het sap verdwenen maar tijdens het productieproces van de desbetreffende vruchtensap, of van het vruchtensap van dezelfde soort, teruggewonnen aroma's.
• En in voorkomend geval pulp en cellen.

Uit het bovenstaande is het af leiden dat de fabrikant tijdens de productie van de wet aroma aan het product mag toevoegen en dat heeft de fabrikant ook gedaan (zie de ingrediëntenlijst).

Vruchtensapconcentraat bevat in tegenstelling tot verse fruit nauwelijks vitamines en daarom worden vitamine C kunstmatig (uit een zak) aan dit product toegevoegd.

0% Vet:
Op de verpakking valt 0% vet te lezen. 0% vet is een voedingsclaim. Dat wil zeggen 0% vet is de wet maximaal 0.5 gram vet per 100 ml. Dit product bevat namelijk 0.1 gram vet per 100 ml en voldoet dus aan de wet!

NL Z 1956 EG:
Op de verpakking staat NL Z 1956 EG. NL Z 1956 EG staat voor het bedrijf dat dit product maakt. Dit product is gemaakt in Nederland (NL). NL Z 1956 EG hoeft in de praktijk niet te staan voor het bedrijf Heinz.
Voor de consument is het heel moeilijk om achter te komen wie het product werkelijk gemaakt heeft want het adres op de verpakking verwijst namelijk naar het bedrijf dat het product op de markt brengt en niet naar het bedrijf dat het product werkelijk maakt.

Milde yoghurt:
Dit product heet milde yoghurt. Maar wat verstaat de wet onder yoghurt? Volgens het warenwetbesluit Zuivel mag de fabrikant het woord “yoghurt” pas op de verpakking zetten wanneer het product voldoet aan de volgende eisen:

• een groot aantal levende micro-organismen van yoghurt-cultuur;
• een vetgehalte van ten minste 2.95%;
• een gehalte aan melkeiwit van ten minste 2.8% met ten minste 33% melkeiwit in de vetvrije melkdroge stof; en
• een pH van ten hoogste 4.5.

Als consument is goed om te weten dat er wettelijke eisen voor een productnaam (zoals kaas, yoghurt, volle melk en sinaasappelsap) gelden.

Zit er E-nummers in?
Ja in dit product zitten 2 E-nummers, namelijk gemodificeerd zetmeel (E1400) en vitamine C (E300). Gemodificeerd zetmeel maakt het product viskeus.

Voor de consument is het heel moeilijk om E-nummers op de verpakking te herkennen want E-nummers hebben voor de wet een naam en een nummer. De fabrikant mag van de wet een E-nummer als naam of als nummer op de verpakking vermelden.

Wat is gezonder?
Roosvicee milde yoghurt of milde yoghurt van andere merken?

Voedingswaarden
Dit product levert 18.29 En% eiwit, 80 En% koolhydraten (waarvan 68.57 En% eenvoudige suikers) en 1.29 En% vet, waarvan 0% vet. Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet.

 

Product:
Sinaasappelsap met extra calcium van Appelsientje van FrieslandCampina.

Bijzonderheden:
Het product bevat 100% puur sap en is ongezoet. Het product is rijk aan vitamine C en er zit calcium in.

100% puur sap & ongezoet:
Sinaasappelsap is een wettelijke vastgelegde naam. De fabrikant mag pas sinaasappelsap op de verpakking zetten wanneer het product voldoet aan de volgende wettelijke voorwaarden:
het product bevat puur sap oftewel 100% sap én zonder toevoegingen oftewel ongezoet.  

Met andere woorden, de woorden zoals “ 100% puur sap en ongezoet” op de verpakking zijn overbodig omdat deze woorden al in het woord “sap” zitten.
Sap is voor de wet altijd 100% puur sap en ongezoet, ongeacht of deze woorden op de verpakking staan of niet!

U kunt puur sap en zonder toevoegingen op de verpakking van een sap vergelijken met het woord wit voor sneeuw. Sneeuw is altijd wit en zo is sap voor de wet altijd 100% sap én zonder toevoegingen.

8.7 gram koolhydraten per 100 ml:
Dit product moet van de wet minimaal 9 ⁰Brix hebben. 9 ⁰Brix komt overeen met rond 9 gram koolhydraten per 100 ml. Dat is de reden dat dit product 8.7 gram koolhydraten per 100 ml bevat.

Als consument is goed om te weten dat het suikergehalte in sap (of het nou sinaasappelsap, druivensap of tomatensap is) wettelijk vastligt!

Rijk aan vitamine C:
Op de voorkant van de verpakking valt te lezen “rijk aan vitamine C”. Rijk aan vitamine C is een voedingsclaim en de fabrikant mag pas “rijk aan vitamine C” op de verpakking zetten wanneer het product minimaal 30% ADH per 100 ml bevat. Dit product bevat per 100 ml 44% ADH en voldoet daarom aan de wet.

Dit product bevat per 100 ml 35 mg vitamine C en dat komt overeen met 44% ADH want de ADH van vitamine C is volgens de levensmiddelenwetgeving 80 mg.

Calcium:
In dit product wordt calcium kunstmatig toegevoegd want calcium komt in de ingrediëntenlijst voor. Wat in de ingrediëntenlijst staan, worden tijdens de productie kunstmatig (uit een zak) toegevoegd.
De fabrikant kiest ervoor om calcium als calciumlactaat en als calciumfosfaat toe te voegen. De reden hiervoor is dat calcium in de vorm van calciumcarbonaat in dit product gasvorming zal geven. Door gasvorming kan de verpakking tijdens het bewaren bol gaan staan of zelf knappen en gasvorming ziet de consument als bederf.
Calciumcarbonaat is goedkoper dan calciumlactaat en calciumfosfaat en wordt goed in het lichaam opgenomen en daarom wordt het vaak gebruikt in voedingssupplementen.

Voor de consument komt calcium slechts in 1 variant voor maar voor de levensmiddelenindustrie komt calcium in verschillende varianten voor. Echter, elke variant kent voor- en nadelen en afhankelijk van de voor- en nadelen kiest de fabrikant voor een bepaalde variant.

Als consument is goed om te weten dat toegevoegde calcium altijd in het lichaam slechter wordt opgenomen dan calcium die van nature in levensmiddelen, zoals melk, zuivelproducten en broccoli zit.

In dit product zit per 100 ml 120 mg calcium en dat komt overeen met 15% ADH. 15% ADH is de minimale wettelijke eis om te kunnen claimen dat in dit product calcium zit.

De AHD van calcium is volgens de levensmiddelenwetgeving 800 mg terwijl de ADH van de Gezondheidsraad 1000-1200 mg is. Als consument moet u juist aan de ADH van de Gezondheidsraad houden maar de ADH van de Gezondheidsraad is niet terug te zien op de verpakking van levensmiddelen en voedingssupplementen!

Geen conserveringsmiddelen:
Op de verpakking valt te lezen dat in dit product geen conserveringsmiddelen zitten. Dat klopt, in dit product zitten geen conserveringsmiddelen volgens de definitie van de wet. Maar in dit product zitten calciumlactaat en calciumfosfaat.
Calciumlactaat heeft naast het leveren van calcium ook een conserverende werking. Het verlaagt de zuurgraad van het product en het verlagen van de zuurgraad is een conserveringstechniek. Verder ondergaat dit product ook een pasteurisatiestap en dat is ook een conserveringstechniek.

Calciumfosfaat heeft naast het leveren van calcium ook een conserverende werking. Het zorgt ervoor dat de zuurgraad van het product gelijk blijft. Het gelijk houden van de zuurgraad is een conserveringstechniek.
Dus het toevoegen van calcium in een bepaalde variant heeft vaak een technologische reden!

Conserveren is voor de levensmiddelenindustrie véél meer dan alleen het toevoegen van conserveringsmiddelen!

Zit er E-nummers in?
In dit product zitten 2 E-nummers. E327 is calciumlactaat en E341 is calciumfosfaat.

Wat is gezonder?
Sinaasappelsap met toegevoegde calcium of water met calciumsupplement?

Voedingswaarden:
Dit product levert 6.67 En% eiwit, 82.86 En% koolhydraten (waarvan 82.86 En% eenvoudige suikers) en 0 En% vet. Het product bevat 0.001 gram natrium per 100 ml. Door het hoge gehalte aan eenvoudige suikers smaakt het product zoet.
Mensen met overgewicht wordt aangeraden te kiezen voor producten met maximaal 25 En% eenvoudige suikers.

 

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 532 kcal, 47 gram eiwit, 20 gram vet en 41 gram koolhydraten oftewel 35 En% eiwit, 34 En% vet en 31 En% koolhydraten. Dit recept bevat 11 En% verzadigd vet. Het hoge verzadigd vetgehalte (>10 En%)  komt door de varkensribcarbonade.
Dit is een verantwoorde avondmaaltijd want een verantwoorde avondmaaltijd bevat maximaal 750 kcal.

Dit recept bevat 34 En% vet en 11 En% verzadigd vet en is daarom niet geschikt voor mensen met een hoog LDL-cholesterolgehalte.
Mensen met een hoog LDL-cholesterolgehalte worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 30 En% vet en maximaal 7 En% verzadigd vet. Een hoog LDL-cholesterolgehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.

Deze maaltijd levert per persoon 2 gram kalium. Kalium verlaagt de bloeddruk terwijl natrium de bloeddruk verhoogt. Waarom aardappelen en broccoli veel kalium bevatten, kunt u in de presentatie kalium lezen.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 6 sneetjes volkoren notenbrood en 1 portie erwtensoep (250 gram) levert 25 gram vezels op. Het is onmogelijk om in één maaltijd 25 gram vezels binnen te krijgen.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25 gram vezels per dag komt overeen met een dagelijke voeding met minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
30 gram vezels per dag komt overeen met een dagelijkse voeding met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
Het eten van volkorenbrood, groenten en gedroogde fruit is de beste manier om 25-30 gram vezels per dag binnen te krijgen.

Deze maaltijd in combinatie met 6 sneetjes volkoren notenbrood en 30 gram cashewnoten levert de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink van 10 mg op. Zink speelt een rol bij de vruchtbaarheid en is een antioxidant. Antioxidanten kunnen de weerstand in het lichaam verhogen.

Vervangen door:
Door 100 gram abrikozenjam te vervangen door het vocht waarin de broccoli gegaard wordt, daalt het GI-getal van 60 naar 40. Suikerpatiënten worden aangeraden om maaltijden met een laag GI-getal te eten omdat ze het bloedsuikergehalte minder sterk doen schommelen. Maaltijden met een laag GI-getal zijn maaltijden met een GI-getal van 55 of lager. Lees meer over het GI-getal in de presentatie koolhydraten.

Door 4 varkensribkarbonade ter vervangen door 4 groenteschijven van Vivera levert de maaltijd per persoon 480 kcal, 22 gram eiwit, 21 gram vet en 50 gram koolhydraten oftewel 19 En% eiwit, 40 En% vet en 41 En% koolhydraten. Dit recept bevat 6 En% verzadigd vet.
Een maaltijd die naar verhouding teveel vet (>35 En%) bevat, doet het gewicht op termijn toenemen terwijl een maaltijd die naar verhouding teveel verzadigd vet (>10 En%) bevat het cholesterolgehalte doet toenemen.
Het verschil tussen vegetarisch vlees en dierlijk vlees is dat vegetarisch vlees vaak minder verzadigd vet bevat dan dierlijk vlees maar het vetgehalte hoeft niet lager dan dierlijk vlees te zijn!

Door 4 varkensribkarbonade te vervangen door 480 gram garnalen of 340 gram gebakken schol dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 1 dag.
450 mg EPA en DHA per dag verlagen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. Haal de visvetzuren EPA en DHA liever uit vis dan uit voedingssupplementen!

Bereiding:

• Maak de sinaasappel schoon, snijd de schil in 20 reepjes voor de garnering en rasp 1 theelepel van de schil.
• Meng de geraspte sinaasappelschil met geperste knoflook, komijn en 3 eetlepels olijfolie en bestrijk met een kwastje of met de vingers de gehaktballen ermee.
• Schil de sinaasappel, snijd de partjes tussen de vliezen uit en snijd de sinaasappelpartjes in stukjes (zie foto).
• Meng de sinaasappelstukjes met de abrikozenjam en de gesneden rode peper tot een sausje (zie foto).
• Bak de aardappelen (krieltjes) in de rest van de olijfolie goudbruin.
• Stoom de afgedekte broccoli in een beetje water 3 tot 5 minuten in de magnetron gaar [De voedingsstoffen (flavonoïden en vitamine C) in broccoli blijven door het stomen in de magnetron beter behouden. Het klein beetje water kan na het stomen toegevoegd worden aan het sausje].
• Bak de karbonades 8-10 minuten gaar [Het vlees is gaar wanneer de kleur van het vleessap helder is. Het vleessap komt eruit wanneer op de karbonade gedrukt wordt].
• Serveer de karbonade met het sausje, de broccoli en de gebakken aardappelen op een bord.
• Garneer de 4 borden met sinaasappelschilletjes. 

Ingrediënten:

• 1 sinaasappel (90 gram vruchtvlees)
• 1 teentje knoflook (5 gram)
• 1 theelepel gemalen komijn
• 5 eetlepels olijfolie (50 gram)
• 4 varkensribkarbonade (640 gram)
• Voorgekookte krieltjes (450 gram)
• Broccoliroosjes (750 gram)
• Voor de abrikozensausje: 4 eetlepels abrikozenjam (100 gram) en 1 gehakte rode peper zonder zaadjes
   

Product:
Appelmoes biologisch en gewone appelmoes van AH.

Bijzonderheden:
Biologisch versus niet-biologisch.

18-19 gram koolhydraten per 100 gram:
In de tabel voedingswaarde per 100 gram valt te lezen dat appelmoes 18-19 gram koolhydraten per 100 gram bevat. Waarom eigenlijk?
In de Warenwet staat dat appelmoes van de wet minstens 18% koolhydraten per 100 gram moet bevatten. In de praktijk komt 18% koolhydraten per 100 gram overeen met 18 gram koolhydraten per 100 gram product.

Als consument is goed om te weten dat elke productnaam, zoals kaas, vla en appelmoes aan wettelijke eisen moet voldoen.

Suiker:
Tijdens de productie van appelmoes heeft de fabrikant suiker toegevoegd. Dat is te zien want suiker komt in de ingrediëntenlijst voor. Wat in de ingrediëntenlijst staan, worden tijdens de productie kunstmatig toegevoegd.
Suiker wordt toegevoegd om te kunnen voldoen aan de wettelijke eis van minstens 18% koolhydraten (lees suiker) per 100 gram. Appelmoes moet namelijk van de wet minstens 18% koolhydraten per 100 gram bevatten maar de gebruikte appels leveren gemiddeld 10 gram koolhydraten per 100 gram. Met andere woorden, de fabrikant komt nog 8 gram koolhydraten per 100 gram tekort. In de praktijk komt het erop neer dat de fabrikant tijdens de productie minstens 8% suiker aan dit product toevoegt.

Voor de gezondheid maakt het niet zoveel uit of voor suiker, rietsuiker of bietsuiker wordt gekozen. Rietsuiker past beter bij het imago biologisch en daarom wordt rietsuiker vaak gebruikt in biologische producten.
Suiker op de verpakking staat in feite voor sacharose oftewel tafelsuiker.

Soort appel:
Voor de productie van appelmoes wordt traditioneel goudrenetten gebruikt. Maar deze appels zijn vrij duur en daarom wordt steeds meer gebruikt gemaakt van Golden Delicious en Cox’s Orange. Golden Delicious zorgt voor de mooie kleur terwijl Cox’s Orange verantwoordelijk is voor de zachtzure smaak.

Citroensap:
Appelmoes bevat citroensap. Citroensap wordt toegevoegd om het product naar de vereiste zuurgraad van 3.2-3.6 te brengen. Een zuurgraad van 3.2-3.6 is nodig om het product een aantal maanden mee te geven. Anders gezegd, een zuurgraad van 3.2-3.6 is een conserveringstechniek.

Ascorbinezuur:
In appelmoes zit ascorbinezuur. Ascorbinezuur voorkomt dat appel verkleurt. Anders gezegd, ascorbinezuur wordt toegevoegd om de kleur van appelmoes te behouden.

De andere 2 namen van ascorbinezuur is E300 of vitamine C. In producten waar de fabrikant niet wil dat de consument weet dat hij vitamine C heeft toegevoegd, wordt vitamine C vaak vervangen door E300 of ascorbinezuur. Het is namelijk voor de fabrikant vrij lastig om aan de consument uit te leggen waarom hij vitamine C aan appelmoes toevoegt. Dit is dus een marketingoverweging.

Skal 001920
Op de verpakking van biologische appelmoes staat Skal 001920. Skal 001920 staat op de website van de toezichthouder op biologische voeding SKAL voor Albert Heijn. Elk bedrijf dat biologische producten op de markt brengt, moet namelijk in het bezit zijn van een certificaat.

NL-BIO-01:
Op de verpakking van biologische appelmoes staat NL-BIO-01.  NL-BIO-01 staat voor de stichting Skal in Zwolle. Anders gezegd, dit biologisch product wordt door SKAL in Zwolle gecontroleerd.

Zit er E-nummers in?
Ja, in beide producten zit 1 E-nummer. Ascorbinezuur of vitamine C is E300.

Wat is gezonder?
Biologische of niet biologische appelmoes? Om deze vraag te kunnen beantwoorden moet de voedingswaarden van deze 2 producten berekend worden.

Voedingswaarden:

De tabel laat zien dat voedingskundig gezien nauwelijks verschil bestaat tussen gewone en biologische appelmoes. Anders gezegd, biologische appelmoes is voedingskundig gezien niet gezonder dan gewone appelmoes!
Het kan ook niet want het koolhydratengehalte van appelmoes is wettelijk vastgelegd en 18 gram koolhydraten per 100 gram komt neer rond 96 En% koolhydraten.

Wetenschappelijke studies (overzichtsartikelen) over de relatie tussen vitamine E en ziektes:

Voedingsvraag: wanneer moet ik mijn voedingspatroon veranderen?
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

1. Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson
2. Een hoog vitamine E-gehalte verlaagt ziekte van Alzheimer
3. Alzheimer-patiënten hebben een lage vitamine E bloedwaarde
4. Vitamine E via voeding verlaagt een beroerte
5. Geen verband tussen vitamines en lymfklierkanker
6. Een hoge vitamine E bloedwaarde verlaagt mogelijk baarmoederhalskanker
7. Antioxidanten via voeding verlaagt alvleesklierkanker
8. Hoog bloedgehalte aan carotenoïden en vitamine E verlaagt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
9. Dagelijks 7 mg vitamine E via voeding verlaagt leeftijdsgebonden staar
10. Dagelijks 2 mg vitamine E via voeding verlaagt longkanker
11. Vitamine E via voeding verlaagt longkanker
12. Veel vitamine C via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
13. Een hoge vitamine E-bloedwaarde verlaagt prostaatkanker

Voedingsvraag: Wanneer is het zinvol om vitamine E supplementen te slikken?
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

1. Vitamine E supplementen verlagen ziekte van Alzheimer
2. Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis
3. Vitamine E supplementen verhoogt BMI van mensen met een normale BMI
4. Omega-3 vetzuren + vitamine E of D verlagen zwangerschapsdiabetes
5. Vitamine B12, D en E verlagen eczeem
6. 600 mg/d vitamine E suppletie verbetert chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie
7. Vitamine E verlaagt niet chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie
8. 22-536 mg vitamine E per dag verlaagt een hartinfarct

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

• Vitamine E (d-alfa-tocoferol) is een vetoplosbare vitamine.
• In voeding komt vitamine E in 8 vormen voor: 4 tocoferolen en 4 tocotriënolen.
• De meest voorkomende vitamine E vormen in voeding zijn alfa en gamma tocoferol.
• RRR-α-tocoferol oftewel d-alfa-tocoferol is de meest biologisch actieve vorm van de 8 en daarom verdient deze vorm de voorkeur in voedingssupplementen.
• Vitamine E is een vetoplosbare antioxidant. Het kan vrije radicalen onschadelijk maken en zo de weerstand verhogen.
• In het lichaam beschermt vitamine E onverzadigde vetzuren in celmembranen tegen afbraak ook wel oxidatie genoemd.
• Vitamine E is nodig voor weerstand en vruchtbaarheid.
• Een tekort geeft een lage weerstand en een verminderde vruchtbaarheid bij mannen.
• Natuurlijk vorm van vitamine E wordt beter opgenomen dan de synthetische vorm. De natuurlijke vorm is d-alfa-tocoferol of RRR-α-tocoferol. De synthetische vorm is l-alfa-tocoferol of d,l-alfa-tocoferol.
• D,l-alfa-tocoferol is (uit technologisch oogpunt) is de meeste gebruikte vorm in levensmiddelen met toegevoegde vitamine E.
• De veilige bovengrens is 300 milligram per dag.
• Een voeding met noten, plantaardige olie en groene bladgroenten dekt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
• Vitamine E in visoliesupplement beschermt visolie tegen oxidatie of afbraak.
• De inname van vitamine E gaat parallel met de inname van meervoudig onverzadigde vetzuren.
• Het lichaamsvoorraad van vitamine E is 1-2 jaar.
• 1 IE vitamine E komt ongeveer overeen met:
  • 1 mg dl-α tocoferolacetaat
  • 0.91 mg dl-α tocoferol
  • 0.67 mg d-α tocoferol (vitamine E in volksmond)
  • 1.12 mg dl-α tocoferolwaterstofsuccinaat

Lees hier meer over vitamine E.

Product:
Mager rundergehakt van Cornfield.

Bijzonderheden:
Het product bevat maximaal 15% vet.

Maximaal 15% vet:
In het warenwetbesluit Vlees, gehakt en vleesproducten mag mager gehakt van de wet maximaal 15% vet bevatten. Dus maximaal 15% vet op de verpakking is overbodige informatie! Dit product bevat per 100 gram 12.8 gram vet en dat komt overeen met 12.8% en voldoet dus aan de wet.

Als consument is goed om te weten dat elke productnaam, zoals mager gehakt en pindakaas aan wettelijke eisen moet voldoen. Elk product wordt geregeld door specifieke warenwetbesluiten (=levensmiddelenwetgeving).

Dextrose:
Dit product bevat dextrose oftewel druivensuiker. Dextrose is in combinatie met de antioxidanten verantwoordelijk voor de kleur van het gehakt.

Voedingszuur:
In de ingrediëntenlijst valt te lezen dat in dit product voedingszuur (E325) zit. Voedingszuur is nodig om het product een lage zuurgraad te geven. Een lage zuurgraad is een conserveringstechniek. Bij een lage zuurgraad kan de vleeseiwitten beter water vasthouden. Het vasthouden van water voorkomt dat het product een droge uitstraling geeft want de consument wil geen droog gehakt hebben.
Tijdens het bakken van gehakt komt dit water vrij (doordat de vleeseiwitten bij een hoge temperatuur stukgaan) en reageert vervolgens met glucosestroop. Bij deze reactie ontstaan geurstoffen en de typische bruine bakkleur. Als consument willen wij namelijk dat het gehakt bruinbakt.

E325 staat voor natriumlactaat. Als consument is goed om te weten dat wij niet alleen via zout natrium binnenkrijgen maar ook via E-nummers, zoals natriumlactaat. Natrium lost goed op in water en wordt daarom vaak als hulpmiddel in E-nummers gebruikt. E-nummers moeten uit technologisch oogpunt vaak in wateroplosbaar zijn.

E301 en E331iii:
E301(natriumascorbaat) en E331iii (trinatriumcitraat) zijn samen met dextrose verantwoordelijk voor de kleur van het product. iii van E331 staat voor tri oftewel drie.
Natriumascorbaat is een stabieler vorm van vitamine C. De keuze voor natriumascorbaat wordt uit technologisch oogpunt genomen. Het gaat een beetje ver om hier uit te leggen.

Het natriumgehalte in dit product wordt voornamelijk geleverd door E-nummers, natriumlactaat, natriumascorbaat en trinatriumcitraat. Dit product bevat 0.34 gram natrium per 100 gram.
Dus een zoutloos product wil niet zeggen dat het product ook geen natrium bevat en wil dus ook niet zeggen dat het product goed is voor het hart. Het is namelijk niet zout (natriumchloride) maar natrium dat de bloeddruk verhoogt!

Verpakt onder beschermende atmosfeer:
Verpakt onder beschermende atmosfeer wil zeggen dat de verpakking een bepaald gasmengsel (stikstof, zuurstof en koolstofdioxide in een bepaalde onderlinge verhouding) bevat. Verpakt onder beschermende atmosfeer is een conserveringstechniek en is samen met de antioxidanten en dextrose verantwoordelijk voor de kleur van het product. De kleur van gehakt is het gevolg van een heel ingewikkeld chemisch proces.

Glucosestroop:
Glucosestroop is een suiker. Maar waarom voegt de fabrikant suiker aan gehakt toe?
Glucosestroop kan water vasthouden en het vasthouden van water is een conserveringstechniek. Het vasthouden van water geeft het product ook een vochtige uitstraling. Verder kan glucosestroop tijdens het bakken van gehakt met de vleeseiwitten reageren tot een typische bruine bakkleur.

Suiker wordt vaak aan een product toegevoegd wanneer een bruine bakkleur gewenst is, denk maar aan de bruine korst van het brood, koekjes en de verschillende soepen, zoals champignonsoep en uiensoep.

De kleur:
Er zijn 2 manieren om gehakt een mooie kleur te geven. De eerste manier is via nitriet met minder natriumbevattende E-nummers en zonder glucosestroop en de tweede manier is zonder nitriet maar met meer natriumbevattende E-nummers én glucosestroop.

De vraag is dan: is nitriet met minder natriumbevattende E-nummers en zonder glucosestroop ongezonder dan zonder nitriet maar met meer natriumbevattende E-nummers én glucosestroop?

Zit er E-nummers in?
In dit product zitten 3 E-nummers. In alle 3 E-nummers zitten natrium en aangezien natrium een slecht imago bij de consument heeft (natrium verhoogt de bloeddruk), worden deze 3 E-nummers liever als nummers weergegeven. E325 staat voor natriumlactaat, E301voor natriumascorbaat en E331iii voor trinatriumcitraat.

Voedingswaarden:
Dit product bevat 42.05 En% eiwit, 0.21 En% koolhydraten (waarvan 0.21 En% eenvoudige suikers), 59.08 En% vet, waarvan 27.23 En% verzadigd vet. Dit product bevat 0.34 gram natrium per 100 gram.
Dit product levert per 100 gram 195 kcal en 20.5 gram eiwit. 20.5 gram eiwit levert 82 kcal en 82 kcal is 42.05 En% van 195 kcal.

Voedingskundig gezien mag een gezond product maximaal 35 En% vet en maximaal 10 En% verzadigd vet bevatten. Met andere woorden, mager gehakt behoort niet tot een gezond product!
Dus dat het product maximaal 15% vet bevat, zoals dat op de verpakking staat, wil niet automatisch zeggen dat het product ook naar verhouding weinig vet bevat!
Een product dat naar verhouding weinig vet bevat, wil zeggen dat het product maximaal 35 En% vet bevat.
 

Product:
Campina halfvolle melk van FrieslandCampina.

Bijzonderheden:
Het product bevat 1.5% vet en heeft een betere voedingswaarde.

1.5% vet:
Op de verpakking valt te lezen dat dit product 1.5% vet bevat. Dat komt overeen met 1.5 gram vet per 100 ml (zie tabel voedingswaarde per 100 ml). Maar waarom zit er 1.5 gram vet per 100 ml in dit product? Dat heeft te maken met wetgeving. In het warenwetbesluit Zuivel staat dat halfvolle melk van de wet minstens 1.5% en maximaal 1.8% vet mag bevatten. In het warenwetbesluit Zuivel staat ook dat karnemelk hoogstens 1% vet mag bevatten.
Anders gezegd, de fabrikant mag van de wet op de verpakking van halfvolle melk zetten dat het product “50% meer vet bevat dan karnemelk”. Maar ja, welke fabrikant zal “50% meer vet” op de verpakking zetten!

Als consument is goed om te weten dat elke productnaam, zoals karnemelk, vla en halfvolle melk aan wettelijke eisen moet voldoen. De wettelijke eisen van een productnaam staan de verschillende warenwetbesluiten.

Betere voedingswaarde:
Op de verpakking valt te lezen “betere voedingswaarde” door betere voeding van de koe. Maar de Consumentenbond (in het nummer van april 2010, koeien horen in de wei) acht betere voedingswaarde van Campina melk niet wetenschappelijk bewezen. Anders gezegd, Campina melk is niet gezonder dan andere melk!

15% ADH calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12:
In de tabel voedingswaarde per 100 ml valt te lezen dat in dit product 15% ADH calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 zitten. 15% ADH per 100 ml is de minimale wettelijke eis om te kunnen claimen dat in dit product calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 zitten. Vandaar 15% ADH op de verpakking.
Het vermelden van calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 (biotine) en B12 op de verpakking is niet wettelijk verplicht. Anders gezegd, halfvolle melk zonder de vermelding van calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 wil niet zeggen dat in die melk geen calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 zitten!

Als consument is goed om te weten dat in álle halfvolle melk calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 zitten ongeacht of deze woorden op de verpakking staan of niet. Het zal anders heel raar zijn dat de ene koe melk met alleen calcium terwijl de andere koe melk met alleen fosfor produceert.
Het vermelden calcium, fosfor, jodium, vitamine B8 en B12 heeft als nadeel dat de verpakking duurder wordt en een dure verpakking leidt automatisch tot een duur product. Hoe meer teksten op de verpakking staan, des duurder het product wordt.

NL Z 0896 EG:
Dit product wordt geproduceerd door NL Z 0896 EG. NL Z 0896 EG staat voor FrieslandCampina en dit product wordt geproduceerd in Nederland (NL).

Als consument is goed om te weten dat NL………EG staat voor de producent terwijl het adres op de verpakking naar diegenen die het product op de markt brengt, verwijst. Maar diegene die het product maakt, hoeft niet diegene te zijn die het product ook op de markt brengt. Dat is immers niet wettelijk verplicht!

Gezondere keuze:
Op de verpakking staat het logo gezondere keuze. Dit logo wekt de suggestie dat Campina halfvolle melk betere keuze zal zijn dan halfvolle melk van andere merken. Maar melk blijft melk. Het is niet zo dat Campina koeien door betere voeding (lees gras) ineens betere melk gaan produceren dan anderen koeien!

Als consument is goed om te weten dat de fabrikant jaarlijks een geldbedrag betaalt om een logo op de verpakking te mogen zetten. Fabrikanten die niet bereid zijn, geld voor een logo te betalen, wil niet zeggen ze een slechter product produceren. Dat kan ook niet want elk product (met of zonder logo) moet aan dezelfde wettelijk eisen voldoen!

Zit er E-nummers in?
Nee.

Wat is gezonder?
Campina halfvolle melk of halfvolle melk van andere merken?

Voedingswaarden:
Dit product levert 30 En% eiwit, 38.33 En% koolhydraten (waarvan 38.33 En% eenvoudige suikers) en 28.13 En% vet waarvan 20.63 En% verzadigd vet. Het product bevat 0.05 gram natrium per 100 ml. Door een hoog gehalte aan eenvoudige suikers (in de volksmond slechte suikers genoemd) smaakt het product zoet. Het is namelijk niet mogelijk om met goede suikers, zoals zetmeel een product te zoeten.

 

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 648 kcal, 36 gram eiwit, 28 gram vet en 63 gram koolhydraten oftewel 23 En% eiwit, 39 En% vet en 38 En% koolhydraten. Dit recept bevat 9 En% verzadigd vet en 1.5 gram vezels per 100 kcal.
Dit recept heeft een GI-getal van 47 en levert dankzij zalm per persoon 2260 mg EPA en DHA.

Deze maaltijd is geschikt voor hartpatiënten want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met maximaal 35 En% vet, met maximaal 10 En% verzadigd vet, met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal, met een GI-getal van maximaal 55 en voor maaltijden die minimaal 1000 mg EPA en DHA per dag leveren.

Dit recept heeft een GI-getal van 47 en is daarom geschikt voor suikerpatiënten want ze worden aangeraden te kiezen voor maaltijden met een GI-getal van maximaal 55.

Dit recept levert dankzij de spinazie 230 microgram foliumzuur. Minimaal 200 microgram foliumzuur is per dag nodig om een hoog homocysteïnegehalte te voorkomen. Een hoog homocysteïnegehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.
Het is mogelijk via voeding dagelijks 200 microgram foliumzuur binnen te krijgen. Maar het is niet mogelijk via voeding dagelijks 400 microgram binnen te krijgen.
Eet spinazie voor foliumzuur.

In combinatie met:
Dit recept in combinatie met 100 gram gedroogde vijgen en 4 sneetjes tarwebrood levert 26 gram vezels.
25-30 gram vezels per dag verlagen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
Volkorenbrood en gedroogde fruit zijn rijk aan vezels.

Vervangen door:
Door zalm te vervangen door 400 gram leverworst dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 3 dagen.

Door zalm te vervangen door 400 gram gebakken schol dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 1 dag. Schol is geen vette vis en bevat daarom weinig EPA en DHA.
450 mg EPA en DHA per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten.

Door spinazie te vervangen door 800 gram rauwe paprika levert de maaltijd per persoon 200 mg vitamine C.
Eet paprika voor vitamine C.

Bereiding:

• Was de zoete aardappelen en kook ze in ruim water gedurende 25 minuten gaar. Pel ze vervolgens in een bak koud water.
• Bak de zalmfilets in olijfolie gaar [Zalm is een vette is en bevat dus veel EPA en DHA].
• Blancheer de spinazie in ruim water [Door te blancheren wordt de kleur van spinazie behouden].
• Los de dillesaus in 500 ml water en breng het al roerend aan de kook [Door bloem toe te voegen worden de saus wat dikker].
• Verdeel de zoete aardappelen, spinazie en zalm over 4 borden [Het is niet kankerverwekkend om vis met spinazie te combineren].
• Garneer de borden met 125 ml dillesaus.

Ingrediënten:

• Zoete aardappelen (1000 gram)
• 4 stuks zalmfilet (500 gram)
• 2 zakjes dillesaus (500 ml bereid)
• Spinazie (800 gram)
• 2 eetlepels olijfolie (20 ml)

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 700 kcal, 23 gram eiwit, 39 gram vet en 64 gram koolhydraten oftewel 13 En% eiwit, 50 En% vet en 37 En% koolhydraten. Dit recept bevat 13 En% verzadigd vet en 0.8 gram vezel per 100 kcal.
Deze maaltijd is niet een gezonde maaltijd want een gezonde maaltijd bevat maximaal 35 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.

Deze maaltijd levert dankzij de hamburgers per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink van een halve dag. Zink is een antioxidant.
Eet hamburgers voor zink.

Een gezonde voeding:
De dagelijkse voeding bestaat uit meerdere producten of maaltijden.
Een gezonde voeding bestaat uit producten die gemiddeld 35 En% vet, 10 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal leveren. Om deel uit te kunnen maken van een gezonde voeding moet deze maaltijd (met 50 En% vet, 13 En% verzadigd vet en 0.8 gram vezels per 100 kcal) gecombineerd worden met producten of maaltijden die maximaal 20 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.8 gram vezels per 100 kcal leveren. Want het gemiddelde van 50 en 20 En% vet is 35 En% vet, van 7 en 13 En% verzadigd vet is 10 En% en van 0.8 en 1.8 is 1.3 gram vezels per 100 kcal.
Welke producten maximaal 20 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.8 gram vezels per 100 kcal bevatten, is hier op te zoeken. 

Een ongezonde maaltijd kan altijd deel uitmaken van een gezonde voeding, zolang in de/het volgende maaltijd/product gecorrigeerd wordt zodat het gemiddelde op 35 En% vet, 10 En% verzadigd vet en 1.3 gram vezels per 100 kcal uitkomt!

In combinatie met:
Door deze maaltijd te combineren met 200 gram spinazie per persoon levert de combinatie 270 microgram foliumzuur op. Minimaal 200 microgram foliumzuur is per dag nodig om een hoog homocysteïnegehalte te voorkomen. Een hoog homocysteïnegehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.
Spinazie is rijk aan foliumzuur.

Deze maaltijd in combinatie met 6 sneetjes roggebrood, 200 gram spinazie en 3 sinaasappels levert 28 gram vezels en 415 microgram foliumzuur op en dekt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink van 1 dag.
25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
25-30 gram vezels per dag is ook een goeie manier om een gezonde levensstijl naar te streven.

Vervangen door:
Door 4 hamburgers te vervangen door 4 vegetarische burgers van SoyGood levert de maaltijd per persoon 699 kcal, 25 gram eiwit, 34 gram vet en 73 gram koolhydraten oftewel 15 En% eiwit, 44 En% vet en 41 En% koolhydraten. Dit recept bevat 6 En% verzadigd vet.
Door de fritessaus vervolgens weg te laten levert de maaltijd per persoon 636 kcal, 25 gram eiwit, 28 gram vet en 71 gram koolhydraten oftewel 16 En% eiwit, 40 En% vet en 44 En% koolhydraten. Dit recept bevat dan 4 En% verzadigd vet.
Met andere woorden, het is niet mogelijk (of het nou via het weglaten van fritessaus en/of hamburgers) om het vetgehalte van de maaltijd onder 35 En% te brengen. Een maaltijd die naar verhouding teveel vet (>35 En% vet) bevat, doet het gewicht op termijn toenemen.

Door 4 hamburgers te vervangen door 400 gram zalm dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 4 dagen, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 en B6 van 1 dag.
Deze vervanging levert ook 9 microgram vitamine D en 1060 mg DHA op. Deze vervanging maakt de maaltijd geschikt voor ouderen. Ouderen worden namelijk aangeraden te kiezen voor maaltijden met genoeg EPA en DHA, genoeg vitamine B6, vitamine B12 en vitamine D.

Bereiding:

• Verwarm de oven op 180 graden Celsius voor. Bak in 2 delen de frites in 30 minuten goudbruin.
• Verhit in de pan 2 eetlepels zonnebloemolie en bak hierin de hamburgers op laag vuur in 10-15 minuten goed gaar [In hamburgers kunnen bacteriën zitten die ernstige voedselvergiftiging kunnen veroorzaken. Vandaar goed gaar bakken op de verpakking].
• Verdeel de hamburgers en de frites over 4 borden.
• Serveer de borden met fritessaus.

Ingrediënten:

• Ovenpatates frites (1000 gram)
• 4 hamburgers (400 gram)
• Fritessaus (100 ml)
• 2 eetlepels zonnebloemolie (20 ml)

Onderzoeksvraag:
Bieden het eten van vis en het slikken van PUFA-vetzuren bescherming tegen cerebrovasculaire ziekten (aandoeningen in de bloedvaten van de hersenen)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 prospectieve cohort studies en 12 RCT’s met 794000 deelnemers, waarvan 34817 met een cerebrovasculaire ziekte.
Er was geen indicatie van publicatie bias en heterogeniteit tussen de studies en binnen de subgroepen.

Resultaten en conclusies:
De meta-analyse van cohort studies liet een gepoolde relatieve risico van 0.94 [95% BI = 0.90-0.96] zien voor cerebrovasculaire ziekte bij 2-4 porties vis per week vergeleken met 1 portie vis per week. Anders gezegd, mensen die 2-4 keer per week vis aten, liepen significant 6% minder kans op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte dan mensen die 1 keer per week vis aten. Significant wil zeggen, er is een verband bij 95% betrouwbaarheid.

De meta-analyse van cohort studies liet ook zien dat mensen die 5 keer of meer vis per week aten, liepen significant 12% [pooled RR = 0.88, 95% BI = 0.81-0.96] minder kans op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte dan mensen die 1 keer per week vis aten.

De meta-analyse van RCT’s met primaire preventie als uitkomst liet zien dat mensen die PUFA-vetzuren slikten, liepen niet-significant 2% [pooled RR = 0.98, 95% BI = 0.89-1.08] minder kans op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte dan mensen die geen PUFA-vetzuren slikten. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij 95% betrouwbaarheid.

De meta-analyse van RCT’s met secundaire preventie als uitkomst liet zien dat mensen die PUFA-vetzuren slikten, liepen niet-significant 17% [pooled RR = 1.17, 95% BI = 0.99-1.38] meer kans op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte dan mensen die geen PUFA-vetzuren slikten. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband bij 95% betrouwbaarheid.

De meta-analyse liet ook zien dat de gepoolde relatieve risico’s voor ischemische en hemorragische cerebrovasculaire uitkomsten in grote lijnen overeen kwamen met die van cerebrovasculaire ziekte.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van vis de kans op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte verlaagde maar dit verlaagde risico werd echter niet gevonden bij het slikken van PUFA-vetzuren.  Anders gezegd, de onderzoekers vonden geen causaal verband tussen PUFA-vetzuren en het verlaagde risico op het krijgen van een cerebrovasculaire ziekte.

Oorspronkelijke titel:
Association between fish consumption, long chain omega 3 fatty acids, and risk of cerebrovascular disease: systematic review and meta-analysis by Chowdhury R, Stevens S, […], Franco OH.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3484317/

Extra informatie van El Mondo:
In vis zitten vetzuren. Twee van deze vetzuren zijn EPA en DHA. EPA en DHA worden ook wel PUFA-vetzuren genoemd. PUFA is Engels voor polyunsaturated fatty acids oftewel meervoudig onverzadigde vetzuren.
Jarenlang werd vanuit gegaan dat er een causaal verband bestond tussen EPA en DHA en het verlaagde risico op hart- en vaatziekten. Maar dit causaal verband wordt nu door wetenschappelijke studies in de vorm van overzichtsartikelen van RCT’s onderuit gehaald. Anders gezegd, momenteel wordt niet meer wetenschappelijk bewezen geacht dat EPA en DHA de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten verlagen. De wetenschap denkt nu dat EPA en DHA in combinatie met andere goede stoffen in vis verantwoordelijk zijn voor het verlaagde risico op hart- en vaatziekten. Maar het kan ook zijn dat mensen die vis eten, een gezonde levensstijl hebben dan mensen die geen vis eten.

Omdat de wetenschap niet meer achter het causaal verband tussen EPA en DHA en het verlaagde risico op hart- en vaatziekten staat, raden voedingsdeskundigen het eten van vis boven het slikken van EPA- en DHA-supplementen aan.

Bereiding & Ingrediënten

Voedingswaarde:
Dit recept bevat per persoon 647 kcal, 32 gram eiwit, 24 gram vet en 75 gram koolhydraten oftewel 20 En% eiwit, 34 En% vet 46 En% koolhydraten. Dit recept bevat 6 En% verzadigd vet.
Dit is een verantwoord avondeten want een verantwoord avondeten bevat maximaal 750 kcal. Mensen die op hun gewicht letten, worden aangeraden te kiezen voor verantwoorde maaltijden (ontbijt, lunch en avondeten).

Deze maaltijd heeft een GI-getal van rond 49 is daarom geschikt voor suikerpatiënten. Suikerpatiënten worden aangeraden maaltijden met een laag GI-getal te eten omdat ze het bloedsuikergehalte minder sterk doen schommelen.
Maaltijden met een laag GI-getal zijn maaltijden met een GI-getal van 55 of lager. Maaltijden met een laag GI-getal geven een langer verzadigingsgevoel (dus minder eetmomenten gedurende de dag) dan maaltijden met een hoog GI-getal (70 of hoger).

Deze maaltijd bevat door de garnalen 300 gram cholesterol en is daarom niet geschikt voor mensen met een hoog cholesterolgehalte. Mensen met een hoog cholesterolgehalte wordt aangeraden maximaal 200 gram cholesterol per dag te eten.
Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten.
In garnalen zitten veel cholesterol maar ook veel vitamine B12.

Deze maaltijd dekt dankzij de garnalen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 7 dagen en is daarom geschikt voor ouderen want vitamine B12-tekort komt vaak bij ouderen voor.
Vitamine B12 komt niet voor in plantaardige producten.

In combinatie met:
Deze maaltijd in combinatie met 1 portie (40 gram) ontbijtproduct Brinta, 4 sneetjes volkorenbrood, 25 gram gedroogde peren en 2 bananen levert 26 gram vezels op. 25-30 gram vezels per dag verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, dikke darmkanker en overgewicht.
Volkorenbrood en gedroogde fruit zijn rijk aan vezels.
Vezelrijke producten (minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal) geven een langer verzadigingsgevoel en dus minder eetmomenten gedurende de dag.

Deze maaltijd in combinatie met 4 glazen (600 ml) karnemelk of met 4 glazen (600 ml) halfvolle melk dekt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium van 1000 mg.
1000 mg calcium per dag in combinatie met voldoende vitamine D (5-30 microgram) is nodig voor het behoud van stevige botten. Chinese kool bevat veel calcium en is daarom een goeie alternatief voor melk en zuivelproducten.

Vervangen door:
Door 400 gram witte rijst te vervangen door 400 gram basmati rijst daalt het GI-getal van 49 naar 31.

Door 500 gram garnalen te vervangen  door 500 gram zalm dekt de maaltijd per persoon de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA van 5 dagen en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12 van 1 dag. Deze vervanging levert per persoon ook 10 microgram vitamine D.
Door 500 gram garnalen te vervangen  door 500 gram zalm levert de maaltijd per persoon slechts 100 gram cholesterol op.

Bereiding:

• Kook de rijst volgens de verpakking gaar [Zilvervliesrijst bevat meer vezels dan witte rijs].
• Pel de gamba’s, meng ze in een kom woksaus en rijg ze aan de satéprikkers. [Gamba’s is Spaans voor garnalen].
• Verhit de olijfolie in een koekenpan en bak de garnalen 3 minuten op hoog vuur. Keer de garnalen halverwege om en voeg de rest van de woksaus toe.
• Wanneer de rijst gaar is, was en snijd de Chinese kool in reepjes [Door de gesneden Chinese kool snel te roerbaken en direct te serveren, wordt het vitamineverlies beperkt gehouden].
• Verhit de olijfolie in een wok. Voeg de fijngesneden knoflook toe en fruit de knoflook 1 minuut.
• Voeg de gesneden kool aan de wok toe en roerbak de kool 3 minuten. Breng het gerecht vervolgens op smaak met zout en peper [U kunt het zout (natriumchloride) vervangen door kruiden of kaliumzout want kalium verlaagt de bloeddruk terwijl natrium de bloeddruk verhoogt].
• Schep de rijst in 4 kommetje en keer de kom op het bord om voor een mooi timbaaltje.
• Leg de garnalen en de kool bij.
• Garneer het geheel met fijngebroken pinda’s [De eiwitten in pinda’s kunnen bij sommige mensen allergische reacties veroorzaken].

Ingrediënten:

• Reuzengarnalen (500 gram)
• 1 flesje woksaus (250 ml)
• Witte rijst (400 gram)
• 1 Chinese kool (1000 gram)
• 4 eetlepels olijfolie (40 gram)
• 1 teentje knoflook (5 gram)
• Ongezouten pinda’s (50 gram)
• 8 satéprikkers

Onderzoeksvraag:
De bewijzen voor de effecten van foliumzuur  op het totale plasma homocysteïnegehalte en de glycemische controle bij mensen met suikerziekte type 2 zijn tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verbeteren foliumzuursupplementen het totale plasma homocysteïnegehalte en de glycemische controle bij mensen met suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 studies met 183 patiënten met suikerziekte type 2.

Resultaten en conclusies:
De  meta-analyse liet zien dat foliumzuursupplementen een significant effect hadden op het totale plasma homocysteïnegehalte bij patiënten met suikerziekte type 2. Het gewogen gemiddelde verschil was -3.52 [95% BI = -4.44 tot -2.60]. Significant wil zeggen, er is een verband bij 95% betrouwbaarheid.

De  meta-analyse liet zien dat foliumzuursupplementen een niet-significant effect hadden op het HbA1c-gehalte bij patiënten met suikerziekte type 2. Het gewogen gemiddelde verschil was -0.37 [95% BI = -1.10 tot 0.35]. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband.

De onderzoekers concludeerden dat foliumzuursupplementen het totale plasma homocysteïnegehalte bij patiënten met suikerziekte type 2 verlaagden en er was een trend te herkennen bij het verbeteren van de glycemische controle.

Oorspronkelijke titel:
Effect of folic acid supplementation on plasma total homocysteine levels and glycemic control in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis by Sudchada P, Saokaewemail S, […], Khaithong W.

Link:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S016882271200215X

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over foliumzuur en het hoge homocysteïnegehalte in de presentatie foliumzuur.
 

Onderzoeksvraag:
Of een verband tussen het drinken van alcohol en het risico op het krijgen van maagkanker bestaat, is een open vraag. Om een definitieve kwantificering van het verband tussen het drinken van alcohol en het risico op het krijgen van maagkanker te kunnen bieden, werd dit meta-analyse uitgevoerd.

Bestaat er een relatie tussen het drinken van alcohol en het risico op het krijgen van maagkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 44 patiënt-controle studies en 15 prospectieve cohort studies. Dit overzichtsartikel leverde 34557 maagkankerpatiënten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat bij alcoholdrinkers vergeleken met niet-alcoholdrinkers de kans op het krijgen van maagkanker significant met 7% [pooled RR was 1.07, 95% BI = 1.01-1.13] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat bij zware alcoholdrinkers (4 glazen of meer per dag) vergeleken met niet-alcoholdrinkers de kans op het krijgen van maagkanker significant met 20% [pooled RR was 1.20, 95% BI = 1.01–1.44] verhoogde. Significant wil zeggen, er is een verband.

Het dosisafhankelijke model vond een RR van 0.95 [95% BI = 0.91-0.99] voor 10 gram alcohol per dag en een RR van 1.14 [95% BI = 1.08-1.21] voor 50 gram alcohol per dag.
Een RR van 1.14 [95% BI = 1.08-1.21] wil zeggen dat de kans op het krijgen van maagkanker significant met 14% verhoogde bij mensen die 50 gram alcohol per dag binnenkregen.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van matig alcohol de kans op het krijgen van maagkanker niet verhoogde. Echter, er was een positieve relatie voor zware drinkers.

Oorspronkelijke titel:
A meta-analysis on alcohol drinking and gastric cancer risk by Tramacere I, Negri E, […], Boffetta P.

Link:
http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/1/28.short

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over alcohol in de presentatie flavonoïden.
Matige alcoholconsumptie is 2-3 glazen voor mannen en 1-2 glazen voor vrouwen.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van carotenoïden het risico op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 33 studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in cohort studies dat vergeleken met de laagste inname, verlaagde de hoogste inname van alfa-caroteen via voeding de kans op het krijgen van borstkanker significant met 9% [pooled RR = 0.91, 95% BI = 0.85-0.98, p=0.01]. Significant wil zeggen, er is een verband.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat vergeleken met de laagste inname, verlaagde de hoogste inname van beta-caroteen via voeding de kans op het krijgen van borstkanker niet-significant met 6% [pooled RR = 0.94, 95% BI = 0.88-1.00, p=0.05]. Niet-significant wil zeggen, er is geen een verband. Niet-significant want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.88-1.00.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat vergeleken met de laagste inname, verlaagde de hoogste inname van totale beta-caroteen via voeding de kans op het krijgen van borstkanker niet-significant met 5% [pooled RR = 0.95, 95% BI = 0.90-1.01, p=0.08]. Niet-significant wil zeggen, er kan niet met 95% betrouwbaarheid gezegd worden dat de verlaagde risico van 5% toe te schrijven was aan het eten van veel beta-caroteen.

Een significant dosisafhankelijk verband werd in cohort studies gevonden tussen de hoogste inname van zowel beta-caroteen en totale beta-caroteen via voeding [P trend < 0.01, P trend = 0.03] en het verlaagde risico op het krijgen van borstkanker.

Een significant dosisafhankelijk verband werd in cohort studies gevonden tussen de hoogste inname van zowel beta-caroteen en totale beta-caroteen via voeding [P trend < 0.01, P trend < 0.01] en het verlaagde risico op het krijgen van borstkanker.

Geen significant verband werd gevonden tussen beta-cryptoxanthine, luteine en/of zeaxanthine en lycopeen en het verlaagde risico op het krijgen van borstkanker.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van alfa-caroteen de kans op het krijgen van borstkanker verlaagde. Echter, het positief effect van beta-caroteen moet nog bevestigd worden.

Oorspronkelijke titel:
Carotenoids and breast cancer risk: a meta-analysis and meta-regression by Hu F, Yi BW, […], Zhao Y.

Link:
http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10549-011-1723-8?LI=true

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over caroteen in de presentatie carotenoïden.

Waarom de conclusie gevonden in cohort studies betrouwbaarder is dan in patiënt-controle studies valt te lezen in de presentatie studieopzet.

Onderzoeksvraag:
Langketenige meervoudige onverzadigde vetzuren (LC-PUFA) zouden heilzaam kunnen zijn in het voorkomen van alvleesklierkanker, maar het verband tussen de consumptie van vis of LC-PUFA en alvleesklierkanker gevonden in epidemiologische studies is controversieel en niet overtuigend. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van vis of LC-PUFA de kans op het krijgen van alvleesklierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 cohort studies met 1209265 deelnemers, waarvan 3082 mensen met alvleesklierkanker en een gemiddelde follow-up duur van 9 jaar. Verder bevatte dit overzichtsartikel ook 10 patiënt-controle studies met 2514 patiënten met alvleesklierkanker en 18779 controles (mensen zonder alvleesklierkanker).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 8 cohort studies dat vergeleken met de laagste visconsumptie, de hoogste visconsumptie de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 2% [RR = 0.98, 95% BI = 0.86-1.12] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband.

De onderzoekers vonden in 9 cohort studies dat vergeleken met de laagste visconsumptie, de hoogste visconsumptie de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 4% [RR = 0.96, 95% BI = 0.76-1.21] verlaagde. Niet-significant wil zeggen, er is geen verband.

Vergelijkbare resultaten werden ook gevonden voor LC-PUFA in 4 cohort studies en 2 patiënt-controle studies.

De onderzoekers concludeerden dat er geen verband bestond tussen het eten van vis of LC-PUFA en de kans op het krijgen van alvleesklierkanker.

Oorspronkelijke titel:
Fish or Long-Chain (n-3) PUFA Intake Is Not Associated with Pancreatic Cancer Risk in a Meta-Analysis and Systematic Review by Qin B, Xun P and He K.

Link:
http://jn.nutrition.org/content/142/6/1067.short

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over LC-PUFA in de presentatie vetten.

Waarom het resultaat gevonden in cohort studies altijd lager is dan in patiënt-controle studies valt te lezen in de presentatie studieopzet.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van alvleesklierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 prospectieve cohort studies met een follow-up duur van 7-20 jaar, met 862584 deelnemers, waarvan 2212 deelnemers die alvleesklierkanker kregen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat per stijging van 100 gram groenten en fruit per dag, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 1% [pooled multivariate relative risk was 1.01, 95% BI = 0.99-1.03] deed toenemen.

De onderzoekers vonden dat het eten van fruit de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 1% [pooled multivariate relative risk was 1.01, 95% BI = 0.99-1.03] deed toenemen.

De onderzoekers vonden dat het eten van groenten de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet-significant met 2% [pooled multivariate relative risk was 1.02, 95% BI = 0.99-1.06] deed toenemen.

De associaties waren vergelijkbaar voor mannen en vrouwen afzonderlijk en tussen de studies.

De onderzoekers concludeerden dat er geen verband bestond tussen het eten van groenten en fruit en de verlaagde kans op het krijgen van alvleesklierkanker.

Oorspronkelijke titel:
Intake of Fruits and Vegetables and Risk of Pancreatic Cancer in a Pooled Analysis of 14 Cohort Studies by Koushik A, Spiegelman D, […], Smith-Warner SA. 

Link:
http://aje.oxfordjournals.org/content/176/5/373.short

Extra informatie van El Mondo:
Pancreaskanker oftewel alvleesklierkanker is een zeldzame kanker, die vaak pas gediagnosticeerd wordt bij mensen boven 70 jaar. Het probleem is dat alvleesklierkanker vaak laattijdig opgespoord wordt.
Risicofactoren van alvleesklierkanker zijn roken, erfelijkheid, het alcoholgebruik en een voeding die rijk is aan dierlijke vetten.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van soja de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 prospectieve cohort studies met 71550 vrouwen, waarvan 370 longkanker kregen, onder hen 340 die nooit gerookt hebben. De gemiddelde follow-up duur was 9.1 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vergeleken met de laagste sojaconsumptie, de hoogste sojaconsumptie de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen significant met 41% [summary RR was 0.59, 95% BI = 0.49-0.71] deed afnemen.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van soja de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokende vrouwen verlaagde, in het bijzonder voor de agressieve tumoren.

Oorspronkelijke titel:
Soy Food Intake and Risk of Lung Cancer: Evidence From the Shanghai Women's Health Study and a Meta-Analysis by Yang G, Shu XO, […], Zheng W.

Link:
http://aje.oxfordjournals.org/content/176/10/846.short

Extra informatie van El Mondo:
Risicofactoren van longkanker onder niet-rokers zijn het passief roken, radon gas, asbest, erfelijkheid en luchtvervuiling.
Rokers die longkanker krijgen, hebben een mutatie in de genen op het chromosoom 15.

Onderzoeksvraag:
Meetfouten in de voedingsassessment van groente en fruit kunnen de associaties met het risico op het krijgen borstkanker verzwakken en zouden de zwakke associaties waargenomen in epidemiologische studies kunnen verklaren. Carotenoïdenconcentraties in het bloed zijn biomerkers van groente en fruit, echter geen systematisch literatuuronderzoek is voorhanden naar de relatie tussen de concentraties van carotenoïden in het bloed en het risico op het krijgen van borstkanker. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een hoge carotenoïdenconcentratie in het bloed de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte relevante studies tot en met 31 augustus 2011. De random-effects modellen werden gebruikt het risico weer te geven.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de consumptie van 5000 microgram beta-caroteen per dag de kans op het krijgen van borstkanker significant met 5% [summary RR = 0.95, 95% BI = 0.91-0.99, n=10] verlaagde.

The summary RR voor de bloedconcentratie van carotenoïden was 0.78 [95% BI = 0.61-0.99, n=7] per 100 μg/dL. Dit wil zeggen, mensen met een bloedconcentratie van 100 μg carotenoïden per dL bloed liepen significant 22% minder kans op het krijgen van borstkanker. Significant wil zeggen, er is een verband.

The summary RR voor de bloedconcentratie van beta-caroteen was 0.74 [95% BI = 0.57-0.97, n=13] per 50 μg/dL.
The summary RR voor de bloedconcentratie van alfa-caroteen was 0.82 [95% BI = 0.73-0.92, n=12] per 10 μg/dL.
The summary RR voor de bloedconcentratie van luteïne was 0.68 [95% BI = 0.52-0.89, n=6] per 25 μg/dL.

De onderzoekers concludeerden dat de bloedconcentraties van carotenoïden sterker geassocieerd waren met een verminderde risico op het krijgen van borstkanker dan carotenoïdeninname, verkregen via het invullen van de vragenlijsten.
Dit overzichtsartikel suggereerde dat het gebruik van bepaalde biomerkers inconsistente en zwakke associaties tussen inname via voeding en het risico op het krijgen van borstkanker kunnen verduidelijken.

Oorspronkelijke titel:
Dietary compared with blood concentrations of carotenoids and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis of prospective studies by Aune D, Chan DSM, […], Norat T.

Link:
http://ajcn.nutrition.org/content/96/2/356.short

Extra informatie van El Mondo:
Lees meer over carotenoïden in de presentatie carotenoïden.