Dit tabblad beantwoordt de volgende voedingsvraag: Hoe kan voeding positief bijdragen aan mijn gezondheid?

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft antwoord op de volgende vraag: ”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

Voorbeeld:
Vind wetenschappelijke studies over het eten van groente en fruit: type groente en fruit in het zoekveld. Het zoekresultaat wordt dan getoond.

Voeding en gezondheid

Zwangerschap & lactatie

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar het verband tussen voeding en zwangerschap & lactatie:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2023:

2021:

2020:

2019:

2018:

2017:

2016:

2015:

2014:

Overgewicht tijdens de zwangerschap verhoogt astma in de kindertijd

2013:

20112:

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken oftewel 9 maanden. Een zwangerschapsduur tussen 37 en 42 weken wordt als normaal beschouwd. De periode van 37 tot 42 weken wordt dan ook "de à terme periode" genoemd. Na ongeveer zestien weken kan de zwangere vrouw de baby voelen bewegen (schoppen). Het geslacht is pas duidelijk kenbaar na de veertiende week. Na 30 weken van zwangerschap is de baby in staat om een taal te herkennen.

Tijdens de zwangerschap krijgt het kind via de placenta oftewel moederkoek voedingstoffen voor de groei. Echter, de vetoplosbare vitamines kunnen heel slecht de placenta passeren en dat verklaart waarom een pasgeborene weinig reserves aan vetoplosbare vitamines (vitamine A, D, E en K) heeft.

De zwangerschap wordt in 3 perioden onderverdeeld:

De eerste 3 maanden. Tijdens deze maanden worden alle organen van de foetus aangelegd.
De tweede 3 maanden, waarin de organen zich verder ontwikkelen.
De laatste 3 maanden, waarin het accent op groei ligt. Tijdens deze 3 maanden krijgt het ongeboren kind per dag 67 mg DHA van de moeder.
Tijdens deze laatste 3 maanden, ligt de behoefte aan n-3 vetzuren voor de moeder rond 50 mg/kg/dag en voor n-6 vetzuren rond 400 mg/kg/dag. Dus als de moeder 70 kg weegt, moet zij dagelijks 3500 mg (50 mg x 70 kg) n-3 vetzuren binnenkrijgen.

Meest voorkomende ongemakken tijdens de zwangerschap zijn:

Ochtendmisselijkheid.
Maagzuur en obstipatie.
Afkeer voor producten die zij normaliter graag gebruiken (bijvoorbeeld, koffie).
Een onbedwingbare aantrekkingskracht voor bepaalde levensmiddelen (bijvoorbeeld, augurken).
Hoge bloeddruk.
Zwangerschapsdiabetes.
Vochtophoping.

Een vrouw met een BMI van 18.5-25 komt gedurende de zwangerschap gemiddeld 12 kilogram aan, waarvan ongeveer een derde het gewicht van het kind zelf is.
Een richtlijn voor de gewichtstoename bij een zwangerschap is een stijging van het lichaamsgewicht van voor de zwangerschap met 20%.

BMI voor zwangerschap	Gewenste gewichtstoename tijdens zwangerschap
<19.8	12.5-18
19.8-26	11.5-16
26-29	7-11.5
>29	6
Een vrouw met 65 kg en 1.57 meters heeft een BMI van 26.4 (65/(1.57x1.57)). BMI is kg/m².

De energiebehoefte neemt tijdens de zwangerschap toe:

De zwangerschapsduur	Extra kcal per dag
De eerste 3 maanden	70
3 maanden tot 6 maanden	260
De laatste 3 maanden	50

Tijdens borstvoeding heeft de vrouw gemiddeld extra 500 kcal per dag nodig. Tijdens borstvoeding wordt de vetreserves die tijdens de zwangerschap opgebouwd zijn, afgebroken. De meeste vrouwen zijn 6 maanden tot een jaar na de bevalling weer op hun gewicht van vóór de zwangerschap.

Het is niet wenselijk dat een vrouw tijdens de zwangerschap afvalt tenzij het moet van de huisarts.

De Wereldgezondheidsorganisatie laat zien dat een optimale geboortegewicht van 3.1-3.6 kg is geassocieerd met een gewichtstoename van 10-14 kg tijdens de zwangerschap.

Een gemiddeld geboortegewicht (gewicht van een pasgeborene) is ongeveer 3500 mg. Er is sprake van ondergewicht wanneer de pasgeborene minder dan 2500 mg weegt.

Geboorte:
Tegenwoordig wordt een baby die bij de geboorte te klein is voor de zwangerschapsduur “een SGA- baby” genoemd.

Bij een geboorte tot 16 weken zwangerschap spreekt men van een miskraam.
Bij een geboorte bij 24 tot 26 weken zwangerschap is er sprake van de grens van levensvatbaarheid.
Bij een geboorte bij 32 weken zwangerschap of minder spreekt men van extreme prematuriteit.
Bij een geboorte bij 28 tot 37 weken zwangerschap spreekt men van prematuriteit oftewel vroeggeboorte.
Bij een geboorte bij 37 tot 42 weken spreekt men van voldragen.

Moedermelk productie:
Borstvoeding bevat de eerste 4-6 maanden voldoende voedingstoffen om de totale behoefte van de pasgeborene te voldoen. Het aanbod van moedermelk wordt automatisch afgestemd op de vraag van de pasgeborene. Na 4-6 maanden moet de pasgeborene naast borstvoeding ook opvolgmelk krijgen. In principe kan borstvoeding tot de eerste 2 jaar gegeven worden.

Bij het aanleggen van de borst krijgt de pasgeborene eerst de voormelk (bevat weinig vet en veel lactose) en als laatst de namelk (bevat veel vet, vetzuren en vitamines). Daarom is het belangrijk dat een kind altijd eerst de ene borst moet leegdrinken, voordat aan de andere begonnen wordt. Anders gezegd, hoe leger de borst, des vetter de moedermelk.

Regelmatig en met korte tussenpozen het kind laten drinken is goed voor de productie van de moedermelk. In de kraamtijd is de richtlijn zo'n acht tot twaalf voedingen per 24 uur. Elke borst produceert gemiddeld 400 ml melk per 24 uur.
Moedermelk levert gemiddeld 75 kcal en 4.2 gram vet per 100 ml.

Voedingsadviezen bij zwangerschap:

Een gebalanceerde voeding tijdens de zwangerschap bevat producten met 15-20 En% eiwit, producten met maximaal 30-35 En% vet, producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, producten met maximaal 0.1-0.5 gram natrium per 100 gram product, producten met minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en vissen die 450 mg EPA en DHA (waarvan 200 mg DHA) per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:

15-20 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
Drink geen alcohol.
Stop met roken.
Consumeer niet meer dan 200-300 mg cafeïne per dag. 1 kopje koffie levert gemiddeld 100 mg cafeïne.
Slik 400 microgram foliumzuursupplement per dag gedurende een periode van tenminste vier weken vóór tot de eerste acht weken van de zwangerschap.
Eet niet meer dan 3000 microgram vitamine A per dag. 3000 microgram vitamine A komt overeen met 25 gram lever-(producten).
Streef naar een BMI van 18.5-25 vóórdat u de zwangerschap ingaat. Wetenschappelijke studies lieten zien dat een BMI van 23 ideaal is om een zwangerschap in te gaan.
Eet vis die minimaal 200 mg DHA per dag levert. DHA is nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en het gezichtsvermogen.
De WHO adviseert minimaal 300 mg DHA+EPA per dag gedurende de zwangerschap. Vette vissen bevatten meer DHA+EPA dan niet vette vissen. Vetten vissen zijn makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm.
De Gezondheidsraad adviseert 2 keer vis per week gedurende de zwangerschap.
Eet geen rauw of halfgaar (rosé gebakken) vlees omdat de vrouw geïnfecteerd kan raken met toxoplasmose. Toxoplasmose kan blijvende schade veroorzaken aan de hersenen en de ogen van het ongeboren kind. Uitwerpselen van katten en zandbakken zijn ook bronnen van toxoplasmose.
Gebruik geen kalebaskalk omdat kalebaskalk veel lood bevat. Lood tast het centrale zenuwstelsel en de nieren van het ongeboren kind aan.
Eet geen kazen die van rauwe melk (au lait cu) gemaakt zijn. In rauwe melk kan de listeria bacterie zitten. Listeria kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind en zelfs een miskraam tot gevolg hebben.
Neem een multivitaminesupplement.
Neem een visoliesupplement (450 mg EPA en DHA per tablet) wanneer u geen vis eet. Slik voedingssupplementen altijd in overleg met een deskundige!

Voedingsadviezen bij borstvoeding oftewel lactatie:

Drink geen alcohol.
Stop met roken.
Eet vis die minimaal 200 mg DHA per dag leveren.
Drink niet meer dan 3 kopjes koffie of 3 kopjes thee per dag. 300 mg cafeïne (zit in koffie en thee) of meer per dag kan de baby onrustig maken.
Geef de baby na 6 maanden pas nitraatrijke groenten en pas na 7-12 maanden glutenbevattende levensmiddelen.
Geef 4-6 maanden lang uitsluitend borstvoeding want moedermelk is de gezondste voeding voor het kind. Na 4-6 maanden moet de baby naast borstvoeding ook bijvoeding krijgen want borstvoeding dekt na 4-6 maanden niet meer de dagelijkse voedingsbehoefte van de opgroeiende baby.
Probeer niet meer dan 0.5 kg per week af te vallen, anders krijgt uw baby via moedermelk teveel giftstoffen binnen. Gifstoffen worden in het lichaam namelijk in vetweefsels opgeslagen.

Basisvoedingen voor zwangeren en vrouwen de borstvoedingen geven (=zogenden):
PRODUCTGROEPEN	ZWANGEREN	ZOGENDEN
Groenten	200 gram oftewel 4 opscheplepels	200 gram oftewel 4 opscheplepels
Fruit	200 gram oftewel 2 stuks	300 gram oftewel 3 stuks
Brood	210 gram oftewel 6 sneetjes	280 gram oftewel 8 sneetjes
Aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten	200 gram oftewel 4 stuks aardappelen	250 gram oftewel 5 stuks aardappelen
Vleeswaren, vis, kip, eieren en vleesvervangers	125-150 gram	125-150 gram
Melk(producten)	450 ml oftewel 3 glazen	450 ml oftewel 3 glazen
Halvarine	30 gram (5 g per sneetje brood)	40 gram (5 g per sneetje brood)
Kaas	30 gram oftewel 1.5 plakjes	30 gram oftewel 1.5 plakjes
Bereidingsvetten (zonnebloem- of olijfolie)	15 gram oftewel 1 eetlepel	15 gram oftewel 1 eetlepel
Dranken (koffie, thee, melk en water)	1.5-2.0 liters	1.5-2.5 liters

Sportvoeding

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen sporten en het voorkomen van ziektes:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2021:

2020:

2019:

2018:

1 tot 6 gram taurinesupplementen per dag verbeteren het uithoudingsvermogen

2017:

2016:

2013:

2012:

XXXXXXXXXXXXX

Sporters die gezond en gevarieerd eten, hebben geen vitamine- en mineralensupplementen nodig. Vitamine- en mineralensupplementen kunnen de sportprestaties niet direct verhogen. Ze kunnen wel de herstelperiode tussen de trainingen door verkorten.

Wanneer u toch voedingssupplementen slikt, dan is het goed om te weten, dat:

De werking afhankelijk is van de dosering én de duur.
De opname nooit 100% is. Zo is de opname van L-carnitinesupplement 15-20%. Dat wil zeggen wanneer u 300 mg L-carnitine slikt, dan heeft het lichaam slechts 45-60 mg opgenomen. De fabrikant is niet wettelijk verplicht te vermelden hoeveel van een voedingssupplement uiteindelijk in het lichaam wordt opgenomen.
Voedingssupplementen niet altijd dopingvrij zijn.
Vitamines en mineralen de sportprestaties niet direct maar indirect verhogen. Het slikken van vitamines en mineralen kunnen namelijk de herstelperiode verkorten.
De werking is pás echt wanneer een positieve conclusie gevonden is in een overzichtsartikel van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde, dubbelblinde humane studies of wanneer de claim goedgekeurd is door de EFSA.
NOC*NSF de werking van een aantal voedingsupplementen goedgekeurd heeft.

Slik tijdens het sporten geen supplementen. Ze beïnvloeden namelijk de sportprestaties nadelig.

Het is wetenschappelijk bewezen dat water, suiker, creatine en cafeïne-inname tijdens het sporten de sportprestaties verhogen.

Voeding met minder dan 55 En% koolhydraten en/of minder 20 En% vet heeft nadelige invloed op de sportprestaties.

Bij een koolhydraatarme voeding (<5 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht) kan het 2-3 dagen duren voordat het glycogeenvoorraad ná het sporten weer op het oude niveau is.

Opbouw van het glycogeen- en creatinevoorraad:
Tijdens het sporten halen sporters voornamelijk energie uit koolhydraten die als glycogeen in het lichaam worden opgeslagen. Voor de sporttak die in zeer korte tijd heel veel energie nodig heeft, is creatine ook een belangrijke energieleverancier. Daarom wordt aangeraden kort een wedstrijd het glycogeen- en creatinevoorraad op te bouwen.

Sinds 2016 gelden de volgende richtlijnen:

Bij het sporten langer dan 90 minuten moeten sporters 10-12 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag tot zich nemen gedurende 36-48 uur voor de wedstrijd.
Bij het sporten korter dan 90 minuten moeten sporters 7-12 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag tot zich nemen gedurende 24 uur voor de wedstrijd.

Het aanleggen van het creatinevoorraad in het lichaam gebeurt in 2 fasen: de ladings- en onderhoudsfase. Creatine kan het best worden ingenomen met koolhydraten. De 2 manieren om het creatinevoorraad aan te leggen zijn:

0.3 gram creatine per kg lichaamsgewicht per dag (5-7 gram creatine per keer met een interval van 3-4 uur) en dat 3-7 dagen lang. Daarna 3-5 gram creatine per dag voor 4-10 weken lang.
2-3 gram creatine per dag en dat 30 dagen lang.

De glycogeenresynthese (het weer aanvullen van het glycogeenvoorraad na het sporten) verloopt het snelste binnen 30-60 minuten na het sporten. De snelheid van de glycogeenresynthese bereikt haar maximum bij 0.8 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per uur.

Tijdens 24-48 uur na het sporten vindt de spier- en botopbouw plaats.

Het is een misvatting dat isotone sportdrank sneller wordt opgenomen dan hypotone sportdrank. Het suikergehalte en het type suiker blijken van essentiële betekenis te zijn.

Rehydratiedranken dienen een osmolaliteit van beneden 500 mOsm/l te hebben, bij voorkeur beneden 300 en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Rehydratie is het aanvullen van vocht tijdens een fysieke inspanning.

Isotone sportdrank heeft een osmolaliteit van rond 300 mOsm/l en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Tijdens het sporten wordt de voorkeur gegeven aan isotone sportdrank en wordt hypertone sportdrank (>80 gram suiker per liter) afgeraden. De osmolaliteit van ons bloed is ongeveer 275-300 mOsm/l.

Sportdranken met 40-80 gram koolhydraten en 280-660 mg natrium per liter wordt het snelst in het lichaam opgenomen. Dit is de ideale isotone sportdrank. Sportdrank is aan te raden bij het matige sporten langer dan 60-90 minuten.

Een sportdrank oftewel dorstlesser bevat 40-80 gram suiker per liter. Een sportenergiedrank bevat meer dan 80 gram suiker per liter. Het bevat naast suiker ook vaak cafeïne, taurine en koolzuurgas.

Er wordt internationaal aanbevolen om tijdens het sporten per 15 minuten 250 ml vocht (oftewel 1000 ml vocht per uur) in te nemen om zo uitdroging te voorkomen, maar ook om de sportprestaties op peil te kunnen houden. Verder is het een wetenschappelijk feit dat het lichaam maximaal 60 gram koolhydraten per uur kan afbreken om daaruit energie voor het sporten te halen.

Wanneer u zich tijdens het sporten energiek voelt, betekent dat u genoeg koolhydraten hebt gegeten.

Het beste is om tussen de 2 en 4 uur voor het sporten te eten.

Pap in de benen duidt op uitputting van het glycogeen.

De dagelijkse eiwitbehoefte van een sporter kan als volgt berekend worden:
Dagelijkse eiwitbehoefte = vetvrije massa (VVM) x 2.75.

De ruststofwisseling (RMR) van een sporter kan als volgt berekend worden:
RMR (Kcal/d) = (11.797 x gewicht in kg) + (6.487 x lengte in cm) - (5.180 x leeftijd) + (186.017 x geslacht (man = 1, vrouw = 0)) - 139.444.

De veel voorkomende nutriëntentekorten onder sporters zijn calcium-, vitamine D- en ijzer-tekort (vaak onder vrouwelijke sporters).

Hoe ziet de energieverdeling tijdens het sporten eruit?

Voedingsadviezen bij het sporten:

De laatste maaltijd moet 2-4 uur voor het sporten genuttigd zijn.
Professionele sporters worden aangeraden te kiezen voor producten met 60-70 En% (minimaal 55 En%) koolhydraten, voor producten met 20-30 En% vet en voor producten met 15-25 En% eiwit oftewel een dagelijkse voeding met:

15-25 En% eiwit, 20-30 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet, maximaal 0.5 gram natrium per 100 gram (100 ml), minimaal 25 En% eenvoudige suikers, minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en 60-70 En% (minimaal 55 En%) koolhydraten.
Slik voedingssupplementen alleen onder deskundige begeleiding!
0.5 mg vitamine B1 per 1000 kcal.
0.6 mg vitamine B2 per 1000 kcal.
0.02 milligram vitamine B6 per gram geconsumeerd eiwit.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 6 mg magnesium per kg lichaamsgewicht.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 5-7 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag en 8-10 gram koolhyrdaten per kg lichaamsgewicht tijdens de tapering-off periode.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwitten voor sporters is 1.2-1.8 gram per kg lichaamsgewicht en voor krachtsporters is dat 1.5 gram per kg lichaamsgewicht tijdens de onderhoudsfase en 2.0 gram per kg lichaamsgewicht tijdens de opbouwfase.
De ruststofwisseling kan berekend worden met de volgende formule:
Ruststofwisseling (kcal/d) = (11.797 x gewicht in kg) + (6.487 x lengte in cm) – (5.180 x leeftijd) + (186.017 x geslacht) – 139.444.
Bij geslacht moet bij mannen een 1 worden ingevuld en bij vrouwen een 0.

Voor het sporten:

Drink de laatste 2 uur voor de wedstrijd 500-1000 ml vocht.
5-30 minuten vóór het sporten 50 gram koolhydraten innemen.
Neem 10 gram eiwit vlak voor het sporten in want het bevordert de herstel van de spierschade.
Drink de laatste 3-5 minuten voor de inspanning 150-300 ml water of dorstlesser. Dit heet prehydratie.

Tijdens het sporten:

Neem tijdens het sporten niet meer dan 35 gram fructose per liter want fructose wordt langzaam opgenomen en geven daarom maag- en darmklachten.
Drink tijdens het sporten 125-250 ml vocht per kwartier.
Kies tijdens het sporten voor een sportdrank met een osmolaliteit rond 300 of beneden 500 mOsm/l.
Vermijd tijdens het sporten hypertone sportdranken.
Drink tijdens het sporten water, isotone of hypotone sportdranken. Isotone sportdrank heeft een osmolaliteit van rond 300 mOsm/l en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Hypotone sportdranken heeft een suikergehalte van minder dan 40 gram per liter.
De optimale sportdrank tijdens het sporten is een sportdrank met 6 g suiker per 100 ml.
Drink tijdens het sporten geen koffie want koffie werkt vochtdrijvend waardoor u vaker naar de WC moet en daarmee veel vocht verliest.

Na het sporten:

Na het sporten zijn er 2 manieren om het glycogeenvoorraad weer aan te vullen:
1. De eerste mannier is: neem direct (bínnen 30 minuten) na het sporten 1.2 gram koolhydraten (bij voorkeur snel opneembare suikers, zoals glucose) per kg lichaamsgewicht in. Herhaal dit om het uur gedurende 4-6 uur.
2. De twee manier is: 0.8 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht + 0.4 gram eiwit of aminozuren per kg lichaamsgewicht per uur. Herhaal dit om het uur gedurende 4-6 uur.
Het is aan te raden om na de inspanning 1.5 keer de hoeveelheid water die tijdens de inspanning verloren is gegaan aan te vullen.
Weeg u voor en na het sporten. Bedraagt uw gewichtsverlies meer dan 1 kg dan hebt u tijdens het sporten te weinig gedronken. Iedere kg gewichtsverlies na het sporten staat gelijk aan 1 liter water. Vochtverlies en -aanvulling is per sporttak verschillend. Raadpleeg hiervoor een sportdiëtist!
Neem 10 gram eiwit bínnen 30 minuten na een intensieve krachttraining in want het bevordert de herstel van de spierschade.

Handige websites voor topspporters:

Sportsupplementen (dopingvrije voedingssupplementen voor topsporters)
NOCNSF (kenniscentrum voor topsporters)

Vitamine B6 supplementen verminderen misselijkheid en braken tijdens zwangerschap

Onderzoeksvraag:
Misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap zijn veel voorkomende symptomen tijdens de zwangerschap. Hoewel er geen effectieve behandeling hiervoor is, wordt suppletie met pyridoxine (vitamine B6) op grote schaal gebruikt en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Vermindert het slikken van vitamine B6 supplementen alleen of vitamine B6 met een ander effectief ingrediënt, de kans op het krijgen van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine B6 supplementen alleen of vitamine B6 met een ander effectief ingrediënt tijdens de zwangerschap, de Rhodes Index misselijkheidsscore significant verbeterde [0.78, 95% BI = 0.26 tot 1.31, p = 0.003, I2 = 57%, p = 0.10].

De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine B6 supplementen alleen of vitamine B6 met een ander effectief ingrediënt tijdens de zwangerschap, de PUQE Index misselijkheidsscore significant verbeterde [0.75, 95% BI = 0.28 tot 1.22, p = 0.002, I2 = 0%, p = 0.51].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine B6 (als pyridoxine) supplementen alleen of vitamine B6 met een ander effectief ingrediënt, de kans op het krijgen van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap verminderde.

Oorspronkelijke titel:
The effects of pyridoxine (vitamin B6) supplementation in nausea and vomiting during pregnancy: a systematic review and meta-analysis by Jayawardena R, Majeed S, […], Ranaweera P.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36719452/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vitamine B6.

Studies 2023

Vitamine- en mineralensupplementen verlagen oxidatieve stress bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes

Onderzoeksvraag:
De effecten van het slikken van vitamine- en mineralensupplementen op de zwangerschapsdiabetes mellitus zijn niet goed vastgesteld en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verbetert het slikken van vitamine- en mineralensupplementen tijdens de zwangerschap de glykemische controle bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus (suikerziekte tijdens de zwangerschap) en verlaagt het slikken van vitamine- en mineralensupplementen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van oxidatieve stress bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 RCT’s met in totaal 698 deelnemers.

De leeftijd varieerde tussen 18 en 40 jaar.

De diagnose van zwangerschapsdiabetes mellitus werd vastgesteld tussen 24 en 28 weken tijdens de zwangerschap.

De dagelijkse doseringen van magnesiumsupplementen varieerde tussen 100 en 250 mg, zinksupplementen tussen 4 en 233 mg, seleniumsupplementen van 200 mcg, calciumsupplementen tussen 400 en 1000 mg en vitamine E supplementen van 400 IE gedurende 6 weken.
De dosering van vitamine D supplementen varieerde tussen 200 en 50000 IE per dag of elke 2 of 3 weken voor gedurende 6 weken.

Alle RCT’s gebruikten placebo als controle-interventie.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de controle (placebo) groep, dat het slikken van magnesium-, zink-, selenium-, calcium- vitamine D en E supplementen (allleen of gecombineerd), het nuchter plasma glucosegehalte van vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus significant verlaagde [MD = -9.02, 95% BI = -12.09 tot -5.96, p 0.00001].

De onderzoekers vonden vergeleken met de controle (placebo) groep, dat het slikken van magnesium-, zink-, selenium-, calcium- vitamine D en E supplementen (allleen of gecombineerd), de HOMA-IR waarde van vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus significant verlaagde [MD = -1.34, 95% BI = -1.60 tot -1.07, p 0.00001].
Significant wil zeggen, er kan met 95% zekerheid gezegd worden, dat het slikken van magnesium-, zink-, selenium-, calcium- vitamine D en E supplementen (allleen of gecombineerd), de HOMA-IR waarde van vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus werkelijk verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met de controle (placebo) groep, dat het slikken van magnesium-, zink-, selenium-, calcium- vitamine D en E supplementen (allleen of gecombineerd), de totale antioxidantencapaciteit van vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus significant verhoogde [MD = 45.55, 95% BI = 22.02 tot 69.08, p = 0.0001].
Significant omdat de gevonden p-waarde = 0.0001 kleiner was dan de p-waarde van 0.05.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine- en mineralensupplementen tijdens de zwangerschap de glykemische controle bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus (zwangerschapssuikerziekte) verbeterde en het slikken van vitamine- en mineralensupplementen tijdens de zwangerschap verlaagde de kans op het krijgen van oxidatieve stress bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes mellitus.

Oorspronkelijke titel:
The effects of vitamin and mineral supplementation on women with gestational diabetes mellitus by Li D, Cai Z, [...], Zhang J.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8145819/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, oxidatieve stress en vitamines en mineralen.

Argininesupplementen als L-arginine verhogen maximale zuurstofopname bij gezonde personen

Onderzoeksvraag:
De werkzaamheid en veiligheid van L-argininesupplementen en hun effect op de maximale zuurstofopname (VO2max) bleven onduidelijk en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het slikken van arginine de maximale zuurstofopname (VO2max) bij gezonde personen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van arginine in de vorm van L-arginine de maximale zuurstofopname bij gezonde personen significant verhoogde [WMD = 0.11 L/min, I2 = 0.0%, p = 0.485].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van argininesupplementen in de vorm van L-arginine de maximale zuurstofopname bij gezonde personen verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
The effect of L-arginine supplementation on maximal oxygen uptake: A systematic review and meta-analysis by Rezaei S, Gholamalizadeh M, […], Doaei S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7883807/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over eiwitten en sportvoeding.

Arginine is een semi-essentieel aminozuur (bouwstenen van eiwitten) of conditioneel essentieel aminozuur omdat ons lichaam uit het aminozuur glutamine, glutaminezuur en proline zelf arginine kan maken. Arginine zit in zuivel, vis, vlees, granen, peulvruchten, noten en zaden.

Baby's kunnen nog geen arginine aanmaken, maar zij krijgen arginine binnen via borst- of flesvoeding.

Arginine is een voorloper van stikstofoxide, ureum en ornithine (een stof die het verwijderen van urem en ammoniak bespoedigt). Arginine is ook nodig voor de lichaamseigen productie van creatine en kan tevens gebruikt worden voor de vorming van citrulline.

Argininesupplementen komen in de verschillende vormen voor, als arginine-aspartaat, arginine-alpha-ketuglutaraart (AAKG), arginine-ethyl-ester, (di)arginine-ketoisocaproaat (AKIC), arginine-malaat, arginine-nitraat en (100% vrije vorm) L-arginine.

Het maximale zuurstofopname (VO2max) vermogen bepaalt hoeveel zuurstof iemand tijdens de maximale inspanning kan benutten. Dus, hoe hoger dit getal hoe beter de zuurstofvoorziening naar de spieren is. Spieren met een hoge zuurstofvoorziening kunnen een hoge sportsprestatie leveren dan spieren met een lage zuurstofvoorziening.

Wei-eiwitsupplementen verhogen spiermassa bij volwassenen

Onderzoeksvraag:
Essentiële aminozuren bevorderen het regulatieproces van de spiersynthese (spierproductie). Wei-eiwit dat een grote hoeveelheid essentiële aminozuren bevat, kan dus een aanzienlijk effect hebben op de wijziging van de spiersynthese. Echter, er is onvoldoende bewijs voor het effect van suppletie met soja- en wei-eiwit op de lichaamssamenstelling en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Heeft suppletie met wei-eiwit of soja-eiwit positieve effecten op de lichaamssamenstelling (zoal spiermassa, lichaamsgewicht, vetmassa en vetpercentage) bij volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 RCT’s met 596 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat wei-eiwitsuppletie de spiermassa bij volwassenen significant verhoogde [WMD = 0.91, 95% BI = 0.15 tot 1.67, p= 0.019].
Dit significante verhoging van de spiermassa werd niet teruggevonden voor soja-eiwitsuppletie.

De onderzoekers vonden geen significante verandering tussen wei-eiwitsuppletie en lichaamsgewicht, vetmassa of vetpercentage bij volwassenen.

De onderzoekers vonden geen significante verandering tussen soja-eiwitsuppletie en lichaamsgewicht, vetmassa of vetpercentage bij volwassenen.

De onderzoekers concludeerden dat wei-eiwitsuppletie de spiermassa bij volwassenen verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Comparison of the effect of soya protein and whey protein on body composition: a meta-analysis of randomised clinical trials by Damaghi MP, Mirzababaei A, […], Mirzaei K.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33971994/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over wei-eiwit en sportvoeding.

Bruine rijst is beter voor het lichaam dan witte rijst

Onderzoeksvraag:
Een paar gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT's) hebben het effect van het eten van bruine rijst op de metabolische parameters (zoals, gewicht, lengte, buikomtrek, nuchtere glucose, LDL, HDL, totaal cholesterol, triglyceriden en bloeddruk) vergeleken met witte rijst. Echter, de bevindingen zijn inconsistent (tegenstrijdig) en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Is het verlaagde effect van bruine rijst op het krijgen van overgewicht onder volwassenen hoger dan van witte rijst?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 RCT’s.

De bewijslast is laag tot erg laag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst het lichaamsgewicht significant verlaagde [-1.63 kg, 95% BI = -2.15 tot -1.11, I2 = 97%, n = 6].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst de BMI significant verlaagde [-0.58 kg/m², 95% BI = -0.78 tot -0.37, I2 = 96%, n = 6].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst de buikomtrek significant verlaagde [-2.56 cm, 95% BI = -4.86 tot -0.26, I2 = 88%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het lichaamsgewicht significant verlaagde [-1.75 kg, 95% BI = -2.70 tot -0.81, I2 = 99%, n = 4].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het totale cholesterolgehalte significant verlaagde [-24.22 mg/dL, 95% BI = -33.03 tot -15.41, I2 = 78%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het triglyceridengehalte significant verlaagde [-43.28 mg/dL, 95% BI = -74.05 tot -12.50, I2 = 90%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het LDL-cholesterolggehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [-20.05 mg/dL, 95% BI = -29.57 tot -10.52, I2 = 71%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het nuchter bloedsuikergehalte significant verlaagde [-15.83 mg/dL, 95% BI = -25.20 tot -6.46, I2 = 91%, n = 5].

De onderzoekers concludeerden dat het verlaagde effect van bruine rijst op het krijgen van overgewicht bij volwassenen hoger was dan van witte rijst. Verder had het eten van voorgekiemde bruine rijst positieve effecten op het bloedvetgehalte (zoals triglyceriden- en cholesterolgehalte) en het nuchter bloedsuikergehalte.

Oorspronkelijke titel:
The effect of brown rice compared to white rice on adiposity indices, lipid profile, and glycemic markers: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Golzarand M, Toolabi K, […], Mirmiran P.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33905269

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van rijst en overgewicht.

Suikerpatiënten hebben vaak een hoog nuchter bloedsuikergehalte. Dus het is beter voor suikerpatiënten om bruine rijst te eten.
Mensen met overgewicht en hartpatiënten hebben vaak een hoog bloedvetgehalte, een hoog BMI en een groot buikomtrek.

Dagelijks >650 mg DHA + EPA supplementen tijdens zwangerschap verhoogt geboortegewicht

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het slikken van DHA en/of EPA tijdens de zwangerschap of na de geboorte het lichaamsgewicht van nakomelingen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 27 RCT’s met 6408 zuigelingen en 14 observationele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de controle groep, dat het slikken van meer dan 650 mg DHA en/of EPA supplementen per dag tijdens de zwangerschap, het geboortegewicht significant deed toenemen [MD = 87.5 g, 95% BI = 52.3 tot 122.6, n = 3831 deelnemers, matige kwaliteit].

De onderzoekers vonden vergeleken met de controle groep, dat het slikken van meer dan 650 mg DHA en/of EPA supplementen per dag na de geboorte, de combinatie BMI en BMI-score van 5-10 jaar significant deed toenemen [SMD = 0.11, 95% BI = 0.04 tot 0.18, n = 3220 deelnemers, matige kwaliteit].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van meer dan 650 mg DHA en/of EPA supplementen per dag tijdens de zwangerschap of na de geboorte, zowel het geboortegewicht als de BMI van 5-10 jaar deed toenemen.

Oorspronkelijke titel:
Systematic Literature Review and Meta-Analysis of the Relationship Between Polyunsaturated and Trans Fatty Acids During Pregnancy and Offspring Weight Development by Ren X, Vilhjálmsdóttir BL, […], Specht IO.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8027310/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en EPA&DHA.

Dagelijks 400 microgram foliumzuur tijdens zwangerschap verlaagt autisme

Onderzoeksvraag:
Verlaagt foliumzuurinname tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van autisme bij nakomelingen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies met in totaal 9795 nakomelingen met autisme.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van foliumzuusupplementen aan het begin van de zwangerschap, de kans op het krijgen van autisme bij nakomelingen significant met 43% [OR = 0.57, 95% BI = 0.41 tot 0.78] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat minimaal 400 mcg foliumzuur per dag (via voeding of supplementen) tijdens de zwangerschap, de kans op het krijgen van autisme bij nakomelingen significant met 45% [OR = 0.55, 95% BI = 0.36 tot 0.83] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat minimaal 400 mcg (400 μg) foliumzuur per dag (via voeding of supplementen) tijdens de zwangerschap, de kans op het krijgen van autisme bij nakomelingen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Prenatal Folic Acid Supplements and Offspring's Autism Spectrum Disorder: A Meta-analysis and Meta-regression by Liu X, Zou M, [...], Chen WX.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33743119/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en foliumzuur.

3 keer per week 30-60 minuten aërobe training met een matige intensiteit verlaagt causaal buikvet

Onderzoeksvraag:
Wat is de beste methode van lichamelijke oefeningen om buikvet (visceraal vet) te verlagen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 RCT’s met in totaal 1900 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat 30-60 minuten intervaltraining met een hoge intensiteit (HIIT) voor 3 keer per week gedurende 12-16 weken [SMD = -0.39, 95% BI = -0.60 tot -0.18) en 30-60 minuten aërobe training met een matige of hoge intensiteit, voor 3 keer per week gedurende 12-16 weken [SMD = -0.26, 95% BI = -0.38 tot -0.13] het buikvet signfiicant verlaagde.

De onderzoekers vonden dat krachttraining, aërobe training in combinatie met krachttraining en sprintintervaltraining geen significant verlaagd effect hadden op het buikvet.

De onderzoekers vonden dat 150 minuten lichamelijke oefeningen per week, geen effect hadden op buikvet.

De onderzoekers concludeerden dat 30-60 minuten intervaltraining met een hoge intensiteit, 3 keer per week gedurende 12-16 weken of 30-60 minuten aërobe training met een matige of hoge intensiteit, 3 keer per week gedurende 12-16 weken het buikvet causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of exercise intervention dosage on reducing visceral adipose tissue: a systematic review and network meta-analysis of randomized controlled trials by Chang YH, Yang HY and Shun SC.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33558643/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over vet en sportvoeding.
Een causaal verband kan worden gevonden in RCTs.
Teveel buikvet (visceraal vet) vergroot de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en diabetes type 2 (suikerziekte type 2).

Aërobe training met een matige intensiteit zijn lichamelijke oefeningen met een MET-waarde van 3 tot 6.

Lichamelijke oefeningen	MET-score
Ramen lappen	3.2 MET
Wandelen met 5 km/u	3.5 MET
Harken in de tuin	4.0 MET
De trap nemen (rustig omhoog)	4.0 MET
Elektrisch fietsen met hoge motorassistentie aan 23.4 km/u	5.2 MET
Zwemmen (recreatieve schoolslag)	5.3 MET
Eektrisch fietsen met lage motorassistentie aan 21 km/u	5.7 MET
Fietsen aan 15 km/u	5.8 MET

(MET-waarde van de activiteit x 3.5 x lichaamsgewicht in kg)/200 = Energieverbruik per minuut (kcal/min).

Een voorbeeld:
Een man weegt 72 kilogram en lapt gedurende 30 minuten de ramen. Hoeveel energie heeft hij dan verbruikt?

Berekening:
(3.2 MET x 3.5 x 72 kg)/200 = 4.0 kcal per minuut
4.0 kcal per minuut x 30 minuten = 120 kcal

Dus 30 minuten ramen lappen, levert deze man een energieverbruik van 120 kcal op.

Vitamine A suppletie verlaagt bronchopulmonale dysplasie bij prematuur geboren baby’s

Bronchopulmonale dysplasie en vitamine A.jpg

Onderzoeksvraag:
Verlaagt vitamine A suppletie de kans op het krijgen van bronchopulmonale dysplasie bij prematuur geboren baby’s (te vroeg geboren baby’s)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCT’s met 709 prematuur geboren baby’s in de vitamine A groep (interventiegroep) en 700 prematuur geboren baby’s in de niet vitamine A groep (de controle groep).

De doseringen van vitamine A supplementen varieerden tussen 1500 tot 10000 IE (450 en 3003 microgram) en de studieduur was 4 weken.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vitamine A suppletie de kans op het krijgen van bronchopulmonale dysplasie bij prematuur geboren baby’s significant met 37% [OR = 0.67, 95% BI = 0.52 tot 0.88, I2 = 0%] verlaagde.
Dit verlaagde risico veranderde niet in de sensitiviteitsanalyses.

De onderzoekers concludeerden dat vitamine A suppletie de kans op het krijgen van bronchopulmonale dysplasie bij prematuur geboren baby’s (te vroeg geboren baby’s) verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin A supplementation prevents the bronchopulmonary dysplasia in premature infants: A systematic review and meta-analysis by Ding Y, Chen Z and Lu Y.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7837939/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vitamine A.

Bronchopulmonale dysplasie (BPD) is een chronische longaandoening die voornamelijk ontstaat bij veel te vroeg geboren baby’s. Een draagtijd van een baby is 40 weken. Als een baby te vroeg geboren wordt, zijn de longen nog niet helemaal ontwikkeld waardoor ze niet goed werken. Het kindje heeft dan hulp nodig bij het ademhalen en krijgt daarom zuurstof. Door deze hulp kunnen de longen beschadigd raken.

De ontwikkeling van de longen begint vanaf week 4 tijdens de zwangerschap. Vanaf week 26 ontstaan de eerste grove longblaasjes. Vanaf week 32 ontstaan de uiteindelijke longblaasjes en na 34 à 35 weken zijn de longen van een ongeboren kind pas af.

Dagelijks 100 mg cholesterol verhoogt zwangerschapsdiabetes

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een hoge inname van cholesterol de kans op het krijgen van diabetes (suikerziekte) tijdens de zwangerschap (zwangerschapsdiabetes)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 cohort studies, 4 cross-sectionele studies en 2 patënt-controle studies met in totaal 30123 deelnemers, waarvan 3237 vrouwen met zwangerschapdiabetes.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de laagste inname, verhoogde de hoogste inname van cholesterol de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 49% [gepoolde RR = 1.49, 95% BI = 1.18 tot 1.88].

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 100 mg cholesterol per dag, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 32% [gepoolde RR = 1.32, 95% BI = 1.20 tot 1.45] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge inname van cholesterol (minimaal 100 mg per dag) de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Cholesterol Intake and Risk of Gestational Diabetes Mellitus: A Meta-Analysis of Observational Studies by Gao F and Cui CY.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33416437/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, diabetes (suikerziekte) en het verlagen van cholesterol.

Het cholesterolgehalte in levensmiddelen kunt u hier vinden.

Pistachenoten verlagen het BMI

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van pistachenoten de kans op het krijgen van overgewicht?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s met in totaal 1593 deelnemers.

De pistachenotenconsumptie was lager dan 50 g/dag in 3 studies.
De interventieduur was korter dan 12 weken in 4 studies.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van pistachenoten, het BMI significant verlaagde [-0.18 kg/m², 95% BI = -0.26 tot -0.11 kg/m², p 0.001, I2 = 29.8%, p = 0.180].

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van pistachenoten en het verlagen van het lichaamsgewicht [WMD = -0.22 kg, 95% BI = -0.50 tot 0.07 kg, I2 = 0.0%].

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van pistachenoten en het verlagen van de buikomtrek [WMD = 0.76 cm, 95% BI = -0.11 tot 1.63 cm, I2 = 7.0%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van pistachenoten, het BMI verlaagde, zonder invloed te hebben op het lichaamsgewicht.

Oorspronkelijke titel:
The relationship between pistachio (Pistacia vera L) intake and adiposity: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Xia K, Yang T, […], Chen XZ.

Link:
https://journals.lww.com/md-journal/Fulltext/2020/08210/The_relationship_between_pistachio__Pistacia_vera.7.aspx

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over notenconsumptie en overgewicht.

1.5-2 gram arginine per dag gedurende 4-7 weken verhogen sportprestaties

Onderzoeksvraag:
Van stikstofoxide-gerelateerde ergogene (prestatieverhogende) hulpmiddelen, zoals arginine (Arg) is aangetoond dat ze een positieve invloed hebben op de sportprestaties via de verschillende fysiologische en metabole mechanismen. Echter, de onderzoeksresultaten zijn controversieel en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verbeteren arginine-supplementen de sportprestaties?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 RCT’s met in totaal 386 mannen en 8 vrouwen.

Acute arginine-suppletie: 0.15 gram arginine per kg lichaamsgewicht (10-11 gram) tussen 60 en 90 minuten vóór de sportprestatie.

Chronische arginine-suppletie: 1.5-2 gram arginine per dag gedurende 4-7 weken of 10-12 gram arginine per dag gedurende 8 weken.

Er was publicatie bias voor aërobe sportprestaties.
Er was geen publicatie bias voor anaërobe sportprestaties.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat zowel het slikken van acute als chonische arginine-supplementen de aërobe sportprestaties significant verbeterde [SMD = 0.84, 95% BI = 0.12 tot 1.56, p = 0.02, I2 = 89%, p 0.001].

De onderzoekers vonden dat zowel het slikken van acute als chonische arginine-supplementen de anaërobe sportprestaties significant verbeterde [SMD = 0.24, 95% BI = 0.05 tot 0.43, p = 0.01, I2 = 0%, p = 0.85].

De onderzoekers concludeerden dat zowel het slikken van acute als chonische arginine-supplementen de aërobe sportprestaties en de anaërobe sportprestaties verbeterden.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Arginine Supplementation on Athletic Performance Based on Energy Metabolism: A Systematic Review and Meta-Analysis by Viribay A, Burgos J, […], Mielgo-Ayuso J.

Link:
https://www.mdpi.com/2072-6643/12/5/1300/htm

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over sportvoeding en arginine.

Een hoger vitamine D-gehalte tijdens zwangerschap verlaagt MS bij nakomeling

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van MS bij de nakomeling?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden een significant verlaagde kans van 37% [OR = 0.63, 95% BI = 0.47 tot 0.84] op het krijgen van MS bij de nakomeling bij vrouwen met een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap.
Dit verlaagde kans werd ook teruggevonden in de gestratificeerde analyses.

De onderzoekers concludeerden dat een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap, de kans op het krijgen van MS bij de nakomeling verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Gestational vitamin D and offspring risk of multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis by Jasper EA, Nidey NL, […], Ryckman KK.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32014337

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vitamine D.

Eiwittensupplementen verhogen vetvrije massa bij ouderen

Onderzoeksvraag:
Hebben eiwittensupplementen een positief effect op de lichaamssamenstelling en de spierfunctie van gezonde volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 65 RCT’s met in totaal van 2907 deelnemers (1514 mannen en 1380 vrouwen, 13 onbekend geslacht).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat eiwittensupplementen de vetvrije massa bij volwassenen significant verhoogden [MD = 0.62 kg, 95% BI = 0.36 tot 0.88].
Dit effect werd ook teruggevonden in de sensitiviteitsanalyses en was niet afhankelijk van het moment van de inname van de eiwittensupplementen.

De onderzoekers vonden dat eiwittensupplementen de vetvrije massa bij ouderen significant verhoogden [MD = 0.46 kg, 95% BI = 0.23 tot 0.70].
Dit effect werd ook teruggevonden in de sensitiviteitsanalyses en was niet afhankelijk van het moment van de inname van de eiwittensupplementen.

De onderzoekers concludeerden dat eiwittensupplementen de vetvrije massa bij zowel gezonde volwassenen als ouderen verhoogden.

Oorspronkelijke titel:
The Role of Protein Intake and its Timing on Body Composition and Muscle Function in Healthy Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Wirth J, Hillesheim E and Brennan L.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32232404

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over de eiwittensupplementen en sportvoeding.

Hoe meer vetvrije massa iemand heeft, hoe hoger de ruststofwisseling is. De ruststofwisseling is het energieverbruik van het lichaam in rust. Deze stofwisseling is nodig voor de levensprocessen zoals ademhalen en op temperatuur blijven. In rust betekent liggend in een aangename omgevingstemperatuur (ongeveer 22°C) met een lege maag.

Whole body vibration training verhoogt botdichtheid bij postmenopauzale vrouwen

Whole body vibration training en botdichtheid.jpg

Onderzoeksvraag:
Welke soorten lichamelijke trainingen (trillingen van het hele lichaam (whole body vibration training), aërobe training, krachttraining en gecombineerde training) verhogen de botdichtheid (botmineraaldichtheid) van de lumbale wervelkolom en de femorale nek bij postmenopauzale vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 16 RCT’s with 1624 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden geen significante verandering in de botdichtheid van de lumbale wervelkolom na lichamelijke trainingen [MD = 0.01 g/cm², 95% BI = -0.01 tot 0.02].

De onderzoekers vonden geen significante verandering in de botdichtheid van de femorale nek na lichamelijke trainingen [MD = 0.00 g/cm², 95% CI = -0.01 to 0.01].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat de botdichtheid van de lumbale wervelkolom [MD = 0.01, 95% CI = 0.00 tot 0.02] aanzienlijk toenam als de trillingen van het hele lichaam (whole body vibration training) als interventie werden gebruikt in vergelijking met RCT's die gebruikt maakten van aërobe training [MD = -0.01, 95% CI = -0.02 tot -0.01], krachttraining [MD = 0.01, 95% CI = - 0.04 tot 0.06] en gecombineerde training [MD = 0.03, 95% CI = - 0.01 tot 0.08].

Daarentegen, vonden de onderzoekers dat de botdichtheid van de lumbale wervelkolom [MD = -0.01, 95% CI = -0.02 tot -0.01] aanzienlijk afnam wanneer aërobe training werd gebruikt als interventie in vergelijking met RCT's die gebruikt maakten van krachttraining, gecombineerde training of whole body vibration training.

De onderzoekers concludeerden dat whole body vibration training een effectieve methode was om de botdichtheid van de lumbale wervelkolom bij postmenopauzale vrouwen te verbeteren.

Oorspronkelijke titel:
The Impact of Different Modes of Exercise Training on Bone Mineral Density in Older Postmenopausal Women: A Systematic Review and Meta-analysis Research by Mohammad Rahimi GR, Smart NA, […], Mohammad Rahimi N.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32055889

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over sportvoeding.

Omega-3 vetzuren + vitamine E of D verlagen zwangerschapsdiabetes

Onderzoeksvraag:
Omega-3 vetzuren in combiatie met vitamine E of D supplement kan een belangrijke benadering zijn om de metabole status bij zwangerschapsdiabetes te verbeteren, maar de resultaten zijn tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het nuchter plasma glucosegehalte significant verlaagde [MD = -10.47, 95% BI = -15.33 tot -5.61, p 0.0001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de HOMA-IR waarde significant verlaagde [MD = -1.6, 95% BI = -2.44 tot -0.77, p = 0.0002].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het malondialdehyde-gehalte significant verlaagde [MD = -1.00, 95% BI = -1.05 tot -0.95, p 0.00001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het triglyceridengehalte significant verlaagde [MD = -26.22, 95% BI = -38.94 tot -13.51, p 0.0001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de antioxidantencapaciteit significant verhoogde [MD = 173.51, 95% BI = 164.72 tot 182.30, p 0.00001].

De onderzoekers concludeerden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Influence of omega-3 fatty acid and vitamin co-supplementation on metabolic status in gestational diabetes: A meta-analysis of randomized controlled studies by Li F, Pei L, […], Ye H.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32145487

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over omega-3 vetzuren, vitamine D en E, zwangerschap en suikerziekte.

N-3 vetzurensupplementen verlagen pre-eclampsie tijdens de zwangerschap

N-3 vetzurensupplementen en pre-eclampsie.jpg

Onderzoeksvraag:
De werkzaamheid van n-3 vetzurensupplementen ter preventie van zwangerschap-geïnduceerde hypertensie of pre-eclampsie blijft onduidelijk en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlagen n-3 vetzurensupplementen (EPA en/of DHA en/of ALA) hypertensie of pre-eclampsie tijdens de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCTs.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van n-3 vetzurensupplementen, de kans op het krijgen van pre-eclampsie tijdens de zwangerschap significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.70 tot 0.97, p = 0.024, I2 = 19.0%] verlaagde.
Het verlaagde echter niet hypertensie (hoge bloeddruk) tijdens de zwangerschap [RR = 0.98, 95% BI = 0.90 tot 1.07, p = 0.652, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van n-3 vetzurensupplementen, de kans op het krijgen van pre-eclampsie tijdens de zwangerschap verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy of n-3 fatty acids supplementation on the prevention of pregnancy induced-hypertension or preeclampsia: A systematic review and meta-analysis by Bakouei F, Delavar MA, […], Taheri Z.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32039806

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, het verlagen van de bloeddruk en n-3 vetzuren.

Pre-eclampsie is een zwangerschapscomplicatie die gekenmerkt wordt door een combinatie van te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine.

DHEA-supplementen verhogen vruchtbaarheid bij vrouwen

Onderzoeksvraag:
Verbetert het slikken van DHEA de resultaten van in vitro fertilisatie (IVF) of intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) bij vrouwen met een verminderde eierstokreserve en/of een slechte eierstokreactie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCT’s met in totaal 862 patiënten.
De dosering was 75 mg DHEA per dag.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de controles, dat het slikken van DHEA-supplementen het aantal gevonden eicellen bij vrouwen met een verminderde eierstokreserve en/of een slechte eierstokreactie significant verhoogde [MD = 0.91, 95% BI = 0.23 tot 1.59, p = 0.009, I2 = 53%, p = 0.06].

De onderzoekers vonden vergeleken met de controles, dat het slikken van DHEA-supplementen het aantal klinische zwangerschappen bij vrouwen met een verminderde eierstokreserve en/of een slechte eierstokreactie significant verhoogde [relatieve risico = 1.27 95% BI = 1.01 tot 1.61, p = 0.04, I2 = 0%, p = 0.57].

De onderzoekers vonden vergeleken met de controles, dat het slikken van DHEA-supplementen het aantal levendgeborenen bij vrouwen met een verminderde eierstokreserve en/of een slechte eierstokreactie significant verhoogde [relatieve risico = 1.76, 95% BI = 1.17 tot 2.63, p = 0.006, I2 = 0%, p = 0.43].

De onderzoekers vonden geen verschil tussen het aantal miskramen tussen de controle-groep en de DHEA-groep [relatieve risico = 0.37, 95% BI = 0.12 tot 1.13, p = 0.08, I2 =25%, p = 0.26].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van DHEA-supplementen de resultaten van IVF/ICSI bij vrouwen met een verminderde eierstokreserve en/of een slechte eierstokreactie verbeterde.

Oorspronkelijke titel:
The Effect of Dehydroepiandrosterone (DHEA) Supplementation on IVF or ICSI: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Xu L, Hu C, […], Li Y.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6620181/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap.

DHEA (dehydroepiandrosteron) is een hormoon dat wordt geproduceerd door de adrenale klieren van uw lichaam. Dit zijn klieren net boven uw nieren.
DHEA-supplementen kunnen gemaakt worden van wild yam of soja.

De eicelvoorraad of ovariële reserve is het aantal onrijpe eicellen (oöcyten) dat in de eierstokken aanwezig is. Het is een sleutelelement in de vrouwelijke vruchtbaarheid.

Een hoog vrije vetzurengehalte verhoogt zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapdiabetes en vrije vetzuren.jpg

Onderzoeksvraag:
Vrije vetzuren, ook bekend als niet-veresterde vetzuren, zijn ontstekingsbevorderende moleculen die insulineresistentie veroorzaken bij niet-zwangere individuen. Niettemin is de concentratie van deze vrije vetzuren niet systematisch geanalyseerd bij zwangere vrouwen en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het hebben van een hoog gehalte aan vrije vetzuren de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 patiënt-controle studies met in totaal 2426 zwangere vrouwen, waarvan 507 met zwangerschapsdiabetes.

De gemiddelde zwangerschapsduur was 30.3 weken.
De gemiddelde leeftijd was 29 jaar.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het vrije vetzurengehalte van vrouwen met zwangerschapsdiabetes significant hoger was dan van vrouwen zonder zwangerschapsdiabetes [SMD = 0.86, 95% BI = 0.54-1.18, p 0.001, I2 = 91%].
Dit verschil was het grootst tijdens de tweede trimester van de zwangerschap [SMD = 1.05 vs. 0.75].

De onderzoekers concludeerden dat het vrije vetzurengehalte van vrouwen met zwangerschapsdiabetes hoger was dan van vrouwen zonder zwangerschapsdiabetes.

Oorspronkelijke titel:
Plasma Levels of Free Fatty Acids in Women with Gestational Diabetes and Its Intrinsic and Extrinsic Determinants: Systematic Review and Meta-Analysis by Villafan-Bernal JR, Acevedo-Alba M, […], Martinez-Portilla RJ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6721400/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vetzuren.

Creatinesupplementen leiden niet tot nierschade

Onderzoeksvraag:
Creatinesupplementen zijn bedoeld om de prestaties te verbeteren, maar er zijn aanwijzingen dat creatinesupplementen de lever- en nierfuncties kunnen beschadigen, de kwaliteit van leven kan verminderen en de mortaliteit kan verhogen. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het slikken van creatinesupplementen de kans op het krijgen van nierschade?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van creatinesupplementen het serum creatininegehalte niet significant [SMD = 0.48, 95% BI = 0.24-0.73, p = 0.001, I2 = 22%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van creatinesupplementen het plasma ureumgehalte niet significant [SMD = 1.10, 95% BI = 0.34-1.85, p = 0.004, I2 = 28%] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van creatinesupplementen de kans op het krijgen van nierschade niet verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Creatine Supplementation on Renal Function: A Systematic Review and Meta-Analysis by de Souza ESA, Pertille A, […], de Oliveira JJ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31375416

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over sportvoeding, creatine en nierziekte.

Foliumzuur tijdens zwangerschap verlaagt acute lymfatische leukemie bij kinderen

Onderzoeksvraag:
Het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap wordt in bijna elk land ter wereld als verplicht beschouwd om aangeboren afwijkingen te voorkomen. Echter, er is weinig bekend over het verband tussen het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap en het krijgen van kanker bij kinderen en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van kanker bij kinderen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van acute lymfatische leukemie bij kinderen significant met 25% [OR = 0.75, 95% BI = 0.66 tot 0.86] verlaagde.
Significant omdat OR van 1 niet in de 95% BI van 0.66 tot 0.86 zat. OR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap en de velaagde kans op het krijgen van acute myeloïde leukemie bij kinderen [OR = 0.70, 95% BI = 0.46 tot 1.06].
Geen verband omdat OR van 1 in de 95% BI van 0.46 tot 1.06 zat. OR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap en de verhoogde kans op het krijgen van hersentumor bij kinderen [OR = 1.02, 95% BI = 0.88 tot 1.19].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van foliumzuursupplementen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van acute lymfatische leukemie bij kinderen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The Protective Effect of Maternal Folic Acid Supplementation on Childhood Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis of Case-control Studies by Wan Ismail WR, Abdul Rahman R, […],Nawi AM.

Link:
https://www.jpmph.org/journal/view.php?doi=10.3961/jpmph.19.020

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en foliumzuur.

Acute lymfatische leukemie is een vorm van acute leukemie (bloedkanker). Acute lymfatische leukemie ontstaat in het beenmerg. Acuut betekent dat de bloedkanker snel is ontstaan en levensbedreigend is als er geen behandeling gestart wordt.

0.6-2 gram calciumsupplementen per dag verlaagt zwangerschapsvergiftiging

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van calciumsupplementen de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) en zwangerschapshypertensie (een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 27 RTC’s met in totaal 28492 zwangere vrouwen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging significant met 49% [RR = 0.51, 95% BI = 0.40 tot 0.64] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen de kans op het krijgen van zwangerschapshypertensie significant met 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.60 tot 0.82] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van zowel dagelijks 1.2 tot 2 gram calciumsupplementen, 0.6 tot 1.2 gram calciumsupplementen als minder dan 0.6 gram calciumsupplementen, de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging significant verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van zowel dagelijks 1.2 tot 2 gram calciumsupplementen als 0.6 tot 1.2 gram calciumsupplementen, de kans op het krijgen van zwangerschapshypertensie significant verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 0.6 tot 2 gram calciumsupplementen per dag, zowel de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) als zwangerschapshypertensie (een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap) verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The association between calcium supplement and preeclampsia and gestational hypertension: a systematic review and meta-analysis of randomized trials by Sun X, Li H, [...], Zhang X.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30935246

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en calcium.