Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Bloedarmoede is een groot probleem voor de volksgezondheid in de wereld. Studies hebben de relatie tussen bloedarmoede tijdens de zwangerschap en SGA-baby (SGA is kleiner dan gemiddeld bij de geboorte) aangetoond. Daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.

Verhoogt bloedarmoede bij de moeder tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van een SGA-baby?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies met in totaal 620080 zwangere vrouwen.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyse (alle 10 studies bij elkaar) geen relatie tussen bloedarmoede bij de moeder tijdens de zwangerschap en het krijgen van een SGA-baby [RR = 1.11, 95% BI  = 0.99-1.24, p = 0.074]. Geen relatie want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.99 tot 1.24. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/relatie.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het risico op het krijgen van een SGA-baby significant met 11% [RR = 1.11, 95% BI  = 1.00-1.22, p = 0.044] verhoogde wanneer de moeder tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap bloedarmoede had. 

De onderzoekers concludeerden dat wanneer de moeder tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap bloedarmoede had, het risico op het krijgen van een SGA-baby verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Maternal anemia during pregnancy and small for gestational age: a systematic review and meta-analysis by Badfar G, Shohani M, […], Azami M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29183181

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, significant/overzichtsartikel en bloedarmoede.
 

Onderzoeksvraag:
Er is onzekerheid over de invloed van voeding tijdens de zwangerschap en de kindertijd op de ontwikkeling van het immuunsysteem van het kind. Daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.

Is er een relatie tussen voeding tijdens de zwangerschap en de kindertijd en de ontwikkeling van het immuunsysteem van het kind?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 260 studies over borstvoeding met in totaal 964143 deelnemers en 173 studies over blootstelling aan andere voedingsmiddelen tijdens de zwangerschap en de kindertijd met in totaal 542672 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 19 interventiestudies dat het slikken van probiotica-supplementen door de moeder tijdens de laatste maanden van de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van eczeem bij het geboren kind significant met 22% [risk ratio = 0.78, 95% BI = 0.68-0.90, I2 = 61%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 6 interventiestudies dat het slikken van visoliesupplementen door de moeder tijdens de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van ei-allergie voor het eerste levensjaar van het geboren kind significant met 31% [risk ratio = 0.69, 95% BI = 0.53-0.90, I2 = 15%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van probiotica-supplementen door de moeder tijdens de laatste maanden van de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van eczeem bij het geboren kind verlaagde. Terwijl, het slikken van visoliesupplementen door de moeder tijdens de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van ei-allergie bij het geboren kind verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Diet during pregnancy and infancy and risk of allergic or autoimmune disease: A systematic review and meta-analysis by Garcia-Larsen V, Ierodiakonou D, [...], Boyle RJ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5830033/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, probiotica en visolie.
In visoliesupplementen zitten vaak EPA en DHA.
 

Onderzoeksvraag:
Nieuwe onderzoeken tonen aan dat resveratrol het gehalte van de bloedvetten aanzienlijk kan verlagen, maar de resultaat in RCT's is tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlagen resveratrol supplementen het gehalte van bloedvetten en cholesterol in het lichaam?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in de analyse van alle studies dat resveratrol supplementen, ongeacht geslacht, leeftijd, BMI, dosering van resveratrol en interventieduur het totale cholesterolgehalte niet significant met 0.08 mmol/L [95% BI = -0.23 tot 0.08, p = 0.349, I2 = 87.8%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de analyse van alle studies, dat resveratrol supplementen het triglyceridengehalte significant verhoogde [WMD = 0.58 mmol/L, 95% BI = 0.34 tot 0.82, p 0.0001, I2 = 99.8%]. Echter, deze significantie verdween na het weglaten van 1 studie.

De onderzoekers vonden in de analyse van alle studies, dat resveratrol supplementen geen effect hadden op het slechte LDL-cholesterolgehalte [WMD = -0.04 mmol/L, 95% BI = -0.21 tot 0.12, p  = 0.620, I2 = 93.4%].

De onderzoekers vonden in de analyse van alle studies, dat resveratrol supplementen geen effect hadden op het goede HDL-cholesterolgehalte [WMD = -0.01 mmol/L, 95% BI = -0.04 tot 0.02, p = 0.269, I2 = 88.6%].

De onderzoekers concludeerden dat resveratrol supplementen geen effect hadden op zowel het cholesterol- als bloedvetgehalte.

Oorspronkelijke titel:
Effect of resveratrol on lipid profile: An updated systematic review and meta-analysis on randomized clinical trials by Haghighatdoost F and Hariri M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29305228

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over hart- en vaatziekten, resveratrol en cholesterol.
Resveratrol is een flavonoïde.

 

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van veel cholesterol de kans op het krijgen van longkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 patiënt-controle studies (6894 mensen met longkanker en 29736 mensen zonder longkanker) en 6 cohort studies (1769 mensen met longkanker onder 241920 deelnemers).
De studies waren goed opgezet.
Er was geen publicatie bias.
 
Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel cholesterol vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 70% [OR = 1.70, 95% BI = 1.43-2.03, I2 = 42.3%, p = 0.067] verhoogde. Dit verhoogde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyse.

De onderzoekers vonden in cohort studies geen verband tussen het eten van veel cholesterol en de kans op het krijgen van longkanker [RR = 1.08, 95% BI = 0.94-1.25, I2 = 0.0%, p = 0.833]. Er werd ook geen verband gevonden in de sensitiviteitsanalyse.

De onderzoekers vonden in 6 patiënt-controle studies dat het eten van veel vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 64% [OR = 1.64, 95% BI = 1.16-2.33, I2 = 68.7%, p = 0.004] verhoogde. Dit verhoogde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyse.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel cholesterol, de kans op het krijgen van longkanker mogelijk verhoogde. Mogelijk omdat het verhoogde risico niet significant was in de cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Cholesterol Intake and Risk of Lung Cancer: A Meta-Analysis by Lin X, Liu L, […], Lian X.

Link:
http://www.mdpi.com/2072-6643/10/2/185/htm

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over cohort studies/significant/overzichtsartikel, cholesterol en kanker.
Het dagelijks eten van meer dan 200-300 mg cholesterol wordt als veel beschouwd.

Het resultaat van een overzichtsartikel is pas betrouwbaar wanneer het ook teruggevonden wordt in cohort studies (dus niet alleen in patiënt-controle studies).
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van tomaten(producten) de kans op het krijgen van prostaatkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 30 studies met 24222 mensen met prostaatkanker onder 260461 deelnemers. 
 
Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel tomaten en tomatenproducten het risico op het krijgen van prostaatkanker significant met 19% [RR = 0.81, 95% BI = 0.71-0.92, p = 0.001] verlaagde. Dit verlaagde risico was dosis-afhankelijk [p = 0.040].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyse, dat het eten van veel tomatenproducten het risico op het krijgen van prostaatkanker significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.72-0.98, p = 0.030] verlaagde. Dit verlaagde risico was niet dosis-afhankelijk [p-lineair = 0.511, p-nonlineair = 0.289].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyse, dat het eten van veel gekookte tomaten en tomatensaus het risico op het krijgen van prostaatkanker significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.73-0.98, p = 0.029] verlaagde. Dit verlaagde risico was dosis-afhankelijk [p  0.001].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyse dat het eten van veel rauwe tomaten het risico op het krijgen van prostaatkanker niet verlaagde [RR = 0.96, 95% BI = 0.84-1.09, p = 0.487].

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van zowel veel tomatenproducten, gekookte tomaten en tomatensaus het risico op het krijgen van prostaatkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Processed and raw tomato consumption and risk of prostate cancer: a systematic review and dose-response meta-analysis by Rowles JL, Ranard KM, […], Erdman JW Jr.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29317772

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over tomaten en prostaatkanker.
Tomatenproducten zijn producten waarin tomaten zijn verwerkt.

 

Onderzoeksvraag:
Is er een relatie tussen het eten van de verschillende voedingsgroepen, zoals zuivel, groente en fruit en het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte cohort studies.  
 
Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 9 cohort studies dat elke 30 gram volle granen, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 5% [RR = 0.95, 95% BI = 0.93-0.97] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in 15 cohort studies dat elke 100 gram groenten, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 3% [RR = 0.97, 95% BI = 0.96-0.98] verlaagde. Significant wil zeggen, er kan met 95% zekerheid gezegd worden, dat elke 100 gram groenten de kans op het krijgen van dikke darmkanker werkelijk met 3% verlaagde.

De onderzoekers vonden in 16 cohort studies dat elke 100 gram fruit, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 3% [RR = 0.97, 95% BI = 0.95-0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 15 cohort studies dat elke 200 gram zuivelproducten, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.91-0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 21 cohort studies dat elke 100 gram roodvlees, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 12% [RR = 1.12, 95% BI = 1.06-1.19] verhoogde.

De onderzoekers vonden in 16 cohort studies dat elke 50 gram bewerkt vlees, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 17% [RR = 1.17, 95% BI = 1.10-1.23] verhoogde.

De onderzoekers vonden een non-lineair verband tussen het eten van groente, fruit en zuivelproducten en het krijgen van dikke darmkanker.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van 100 gram roodvlees of 50 gram bewerkt vlees, de kans op het krijgen van dikke darmkanker verhoogde, terwijl 30 gram volle granen, 100 gram fruit, 100 gram groente of 200 gram zuivelproducten de kans op het krijgen van dikke darmkanker juist verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Food groups and risk of colorectal cancer by Schwingshackl L, Schwedhelm C, [...], Schlesinger S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29210053

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over verschillende voedingsgroepen en dikke darmkanker.
 

Onderzoeksvraag:
Het carnitine-tekort wordt gezien als een mogelijke reden voor kankergerelateerde vermoeidheid die behandeld kan worden met carnitinesupplementen. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Vermindert het slikken van carnitinesupplementen de vermoeidheid, als gevolg van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 RCT’s met in totaal 659 deelnemers.
 
Er was niet genoeg studies om een sensitiviteitsanalyse uit te voeren.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van 2-4 gram carnitinesupplementen per dag, de kankergerelateerde vermoeidheid niet verminderde [SMD = 0.06 punt, 95% BI = -0.09 tot 0.21, p = 0.45, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 2-4 gram carnitinesupplementen per dag, de kankergerelateerde vermoeidheid niet verminderde.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy and Effectiveness of Carnitine Supplementation for Cancer-Related Fatigue: A Systematic Literature Review and Meta-Analysis by Marx W, Teleni L, [...], Isenring E.

Link:
http://www.mdpi.com/2072-6643/9/11/1224/htm

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over carnitine en kanker.

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van wortels de kans op het krijgen van urineleiderkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 patiënt-controle studies en 2 cohort studies met in totaal 1523 mensen met urineleiderkanker.
 
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyse dat het eten van veel wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker significant met 37% [OR = 0.63, 95% BI = 0.44-0.90, I2 = 79.6%] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker significant met 55% [OR = 0.45, 95% BI = 0.25-0.81, I2 = 64.2%] verlaagde. Significant omdat OR van 1 niet in de 95% BI van 0.25 tot 0.81 zat. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker niet significant met 9% [OR = 0.91, 95% BI = 0.67-1.24, I2 = 71.6%] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel gekookte wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker significant met 31% [OR = 0.69, 95% BI = 0.51-0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel rauwe wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker niet significant met 16% [OR = 0.84, 95% BI = 0.37-1.93, I2 = 76.1%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker onder mannen niet significant met 44% [OR = 0.56, 95% BI = 0.27-1.17, I2 = 63.3%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker onder vrouwen niet significant met 27% [OR = 0.73, 95% BI = 0.12-4.60, I2 = 79.3%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel wortels, met name gekookte wortels, de kans op het krijgen van urineleiderkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het verlaagde risico niet significant was onder cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Carrot intake and incidence of urothelial cancer: a systematic review and meta-analysis by Luo X, Lu H, [...], Wang S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5652827/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over overzichtsartikel/significantie, wortelconsumptie en kanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het geven van borstvoeding de kans op het krijgen van baarmoederkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 patiënt-controle studies en 3 cohort studies met 8981 vrouwen met baarmoederkanker en 17241 vrouwen zonder baarmoederkanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het geven van borstvoeding de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 11% [gepoolde OR = 0.89, 95% BI = 0.81-0.98] verlaagde. Dit significant verlaagde risico nam niet meer toe na 6-9 maanden.

De onderzoekers concludeerden dat het geven van borstvoeding tot 6-9 maanden, de kans op het krijgen van baarmoederkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Breastfeeding and Endometrial Cancer Risk: An Analysis From the Epidemiology of Endometrial Cancer Consortium by Jordan SJ, Na R, […], Webb PM.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28486362

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en kanker.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een vegetarisch dieet de kans op het krijgen van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte observationele studies.

Resultaten en conclusies:  
De onderzoekers vonden dat een voedingspatroon met veel vlees vergeleken met veel plantaardige producten, de kans op het krijgen van kanker significant met 64% [RR =1.64, 95% BI = 1.02-2.63] verhoogde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een voedingspatroon met veel plantaardige producten vergeleken met een gemengd voedingspatroon (zowel met vlees als plantaardige producten), de kans op het krijgen van kanker significant met 12% [RR = 0.88, 95% BI = 0.82-0.95] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een voedingspatroon met veel vlees, de kans op het krijgen van kanker verhoogde, terwijl een voedingspatroon met veel plantaardige producten, de kans op het krijgen van kanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Differences in the association between empirically derived dietary patterns and cancer: a meta-analysis by Bella F, Godos J, […], Sciacca S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27894200

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over veganisme en kanker.

Een vegetarisch dieet is een dieet zonder dierlijke producten met maximaal 35 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Een makkelijke manier om een vegetarische dieet te volgen, is door te kiezen voor plantaardige producten die ook maximaal 35 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijkse gegeten producten moet maximaal 35 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten.
Welke plantaardige producten uit de supermarkt maximaal 35 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal bevatten, kunt u hier opzoeken.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van vlees de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokers?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 onafhankelijke observationele studies met in totaal 5368 mensen met longkaker.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 11 studies dat het eten van veel roodvlees vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokers significant met 24% [RR = 1.24, 95% BI = 1.01-1.51, I2 = 31%] verhoogde.

De onderzoekers vonden geen significant verband tussen het eten van zowel veel witvlees als vis en de kans op het krijgen van longkanker.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel roodvlees de kans op het krijgen van longkanker onder niet-rokers verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Carcinogenicity of High Consumption of Meat and Lung Cancer Risk Among Non-Smokers: A Comprehensive Meta-Analysis by Gnagnarella P, Caini S, […], Gandini S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29016198

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vleesconsumptie en kanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verbeteren anthocyaninen de hartfunctie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 29 RCT’s met een gemiddelde leeftijd van 40 jaar.
De dosering van anthocyaninen varieerde tussen 1 tot 724 mg per dag.
De studieduur voor acute inname van anthocyaninen viareerde tussen 1 en 6 uur.
De studieduur voor chronische inname van anthocyaninen viareerde tussen 1 week en 6 maanden.
Het aantal deelnemers per studie varieerde tussen 10 en 146 deelnemers.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat acute inname van anthocyaninen (7-724 mg gedurende 1-8 uur) de flow-gemedieerde dilatatie (flow-mediated dilatation, FMD) siginficant met 3.92% verbeterde [SMD = 3.92%, 95% BI = 1.47 tot 6.38, p = 0.00, I2 = 91.8%].

De onderzoekers vonden dat chronische inname van anthocyaninen (12-320 mg gedurende 1 week tot 6 maanden) de flow-gemedieerde dilatatie (flow-mediated dilatation, FMD) siginficant met 0.84% verbeterde [SMD = 0.84%, 95% BI = 0.55 tot 1.12, p = 0.000, I2 = 62.5%].  

De onderzoekers vonden dat acute inname van anthocyaninen de hartslag siginficant verlaagde [SMD = -1.27 m/s, 95% BI = -1.96 tot -0.58, p = 0.000, I2 = 17.8%].

De onderzoekers concludeerden dat zowel acute als chronische inname van anthocyaninen de flow-gemedieerde dilatatie (flow-mediated dilatation, FMD) verbeterde.  

Oorspronkelijke titel:
The Effect of Anthocyanin-Rich Foods or Extracts on Vascular Function in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomised Controlled Trials by Fairlie-Jones L, Davison K, […], Hill AM.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5579701/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over hart- en vaatziekten en flavonoïden.
Anthocyaninen zijn flavonoïden.
De hartfunctie wordt vaak gemeten aan de hand van flow-gemedieerde dilatatie.

Onderzoeksvraag:
Verschillende studies hebben de relatie tussen het serum seleniumgehalte en baarmoederhalskanker onderzocht, maar de resultaten waren inconsistent. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het hebben van een hoog seleniumgehalte in het lichaam de kans op het krijgen van baarmoederhalskanker onder vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 studies (12 studies met univariate analyses (studies waarbij gekeken werd naar slechts één variabele/risicofactor) en 5 studies met multivariate analyse).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in univariate analyse van 12 studies, dat het serum seleniumgehalte (het seleniumgehalte in het bloed) van vrouwen met baarmoederhalskanker significant lager was dan van vrouwen zonder baarmoederhalskanker [SMD = -4.86, 95% BI = -6.03 to -3.69]. Het verlaagde seleniumgehalte was ook consistent onder de subgroepenanalyses.

De onderzoekers vonden in multivariate analyse van 5 studies, dat het serum seleniumgehalte van vrouwen met baarmoederhalskanker significant lager was dan van vrouwen zonder baarmoederhalskanker [OR = 0.55, 95% BI = 0.42 tot 0.73].

De onderzoekers vonden dat na een seleniumbehandeling het serum seleniumgehalte significant werd verhoogd [SMD = 2.59, 95% BI = 0.50 tot 4.69].

De onderzoekers concludeerden dat een hoog serum seleniumgehalte vrouwen tegen het krijgen van baarmoederhalskanker beschermde.

Oorspronkelijke titel:
Serum Selenium Levels and Cervical Cancer: Systematic Review and Meta-Analysis by He D, Wang Z, […], Chen D.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28255860

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over selenium en kanker.

Een hoog serum seleniumgehalte in het lichaam kan verkregen worden door levensmiddelen die rijk zijn aan selenium te eten en/of seleniumsupplementen te slikken.

Onderzoeksvraag:
Verhogen zowel het eten van veel ijzer als het hebben van een hoog ijzergehalte, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 patiënt-controle studies, 9 cohort studies en 2 RCT’s met in totaal 3034 zwangere vrouwen met zwangerschapsdiabetes en 26344 zwangere vrouwen zonder zwangerschapsdiabetes.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel heemijzer vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 65% [RR = 1.65, 95% BI = 1.28 tot 2.12, I2 = 0%] deed toenemen. Dit significant verhoogde risico bleef gehandhaafd in de sensitiviteitsanalyse.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 1 mg heemijzer per dag, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 38% [RR = 1.38, 95% BI = 1.19 tot 1.61, I2 = 0%] deed toenemen.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van veel totaal ijzer (heem en non-heemijzer), non-heemijzer en ijzersupplementen en het krijgen van zwangerschapsdiabetes.

De onderzoekers vonden dat een hoog ferritinegehalte de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 64% [RR = 1.64, 95% BI = 1.27 tot 2.11, I2 = 7%] verhoogde. Dit significant verhoogde risico bleef gehandhaafd in de sensitiviteitsanalyse.

De onderzoekers concludeerden dat zowel het eten van veel heemijzer (ten minste 1 mg heemijzer per dag) als het hebben van een hoog ijzergehalte in het lichaam, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intake of heme iron and body iron status are associated with the risk of gestational diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis by Zhao L, Lian J, [...], Wang F.

Link:
http://apjcn.nhri.org.tw/server/APJCN/26/6/1092.pdf

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en ijzer.
Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke soort diabetes, die meteen overgaat na de bevalling.

Ijzer komt in voeding in 2 vormen voor: non-heemijzer en heemijzer.
Ijzer in voedingssupplementen is altijd non-heemijzer.
Heemijzer zit voornamelijk in vlees.
Non-heemijzer zit voornamelijk in plantaardige producten.

Welk vleessoort minimaal 1 mg heemijzer bevat, kunt u hier opzoeken.
 

Onderzoeksvraag:
Is er een verband tussen vitamine E en de kans op het krijgen van cervicale neoplasie (kan een voorstadium van baarmoederhalskanker zijn)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 patiënt-controle studies met 3741 mensen met cervicale neoplasie en 6328 mensen zonder cervicale neoplasie.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge vitamine E (bloedwaarde + voeding) de kans op het krijgen van cervicale neoplasie significant met 42% [OR = 0.58, 95% BI = 0.47-0.72, I2 = 83%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een hoge vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van cervicale neoplasie significant met 32% [OR = 0.68, 95% BI = 0.49-0.94, I2 = 70%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een hoge vitamine E bloedwaarde, de kans op het krijgen van cervicale neoplasie significant met 48% [OR = 0.52, 95% BI = 0.40-0.69, I2 = 86%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses voor de verschillende type cervicale neoplasie, dat een hoge vitamine E (bloedwaarde + voeding) de kans op het krijgen van cervicale kanker (baarmoederhalskanker) significant met 47% [OR = 0.53, 95% BI = 0.39-0.73, I2 = 77%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses voor de verschillende type cervicale neoplasie, dat een hoge vitamine E (bloedwaarde + voeding) de kans op het krijgen van cervicale intra-epitheliale neoplasie significant met 46% [OR = 0.54, 95% BI = 0.43-0.70, I2 = 79%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoge vitamine E via voeding als bloedwaarde, de kans op het krijgen van cervicale neoplasie mogelijk verlaagde. Mogelijk, omdat het overzichtsartikel alleen maar patiënt-controle studies bevatte en er was heterogeniteit tussen de studies.

Oorspronkelijke titel:
Effect of vitamin E supplementation on uterine cervical neoplasm: A meta-analysis of case-control studies by Hu X, Li S, [...], Zhu X.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5567498/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine E, overzichtsartikel/patiënt-controle studies/heterogeniteit tussen de studies en kanker.

Neoplasie (neoplasia) is een woord dat nieuwvorming betekent. Neoplasie omvat zowel goed- als kwaadaardige gezwellen. Uit kwaadaardige gezwellen kunnen kanker ontstaan.

Cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN), ook cervicale dysplasie genoemd, is een premaligne (pre-kwaadaardige) afwijking (dysplasie) van de cellen van de baarmoederhals.

Een hoge vitamine E inname is een inname die de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine E van minstens 1 dag dekt. Deze maaltijden leveren minstens 1 dag vitamine E.
 

Onderzoeksvraag:
Is er een verband tussen het eten van vet en de kans op het krijgen van longkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 prospectieve cohort studies met in totaal 1445850 deelnemers, waarvan 18822 mensen met longkanker.
De gemiddelde follow-up duur (de duur van de studie) was 9.4 jaar. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 7% [HR = 1.07, 95% BI = 1.00 tot 1.15] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verzadigd vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 14% [HR = 1.14, 95% BI = 1.07 tot 1.22] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verzadigd vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker onder rokers significant met 23% [HR = 1.23, 95% BI = 1.13 tot 1.35] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verzadigd vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van kleincellige longkanker significant met 40% [HR = 1.40, 95% BI = 1.17 tot 1.67] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel verzadigd vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van niet-kleincellige longkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 61% [HR = 1.61, 95% BI = 1.38 tot 1.88] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel meervoudig onverzadigd vet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van longkanker significant met 8% [HR = 0.92, 95% BI = 0.87 tot 0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke vervanging met 5 energierprocent (5 En%) verzadigd vet door meervoudig onverzadgid vet, de kans op het krijgen van longkanker significant met 16-17% verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van veel enkelvoudig onverzadigd vet en de kans op het krijgen van longkanker.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel verzadigd vet de kans op het krijgen van longkanker verhoogde, terwijl het eten van veel meervoudig onverzadigd vet de kans op het krijgen van longkanker verlaagde, met name onder rokers.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Fat Intake and Lung Cancer Risk: A Pooled Analysis by Yang JJ, Yu D1, […], Shu XO.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28742456

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vetconsumptie en kanker.

Een dagelijkse voeding met veel verzadigd vet is een dagelijkse voeding met meer dan 10 En% verzadigd vet. Een dagelijkse voeding met meer dan 10 En% verzadigd vet is een dagelijkse voeding met veel producten/maaltijden die meer dan 10 En% verzadigd vet bevatten of anders gezegd, het gemiddelde van alle dagelijkse producten/maaltijden bevatten meer dan 10 En% verzadigd vet.
Welke maaltijden en producten uit de supermarkt meer dan 10 En% verzadigd vet bevatten, kunt u hier opzoeken.

Een dagelijkse voeding met weinig verzadigd vet is een dagelijkse voeding met minder dan 7 En% verzadigd vet. Welke maaltijden en producten uit de supermarkt minder dan 7 En% verzadigd vet bevatten, kunt u hier opzoeken.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van vitamines of antioxidanten het risico op het krijgen van blaaskanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCT’s met in totaal 147383 deelnemers, waarvan 89972 mensen in de supplementengroep en 57411 mensen in de controle groep (de niet supplementengroep).
De duur van de studies varieerde tussen 1 en 13 jaar.
De supplementengroep bestond onder andere uit vitamine A, vitamine B6, vitamine C, vitamine D, vitamin E, beta-caroteen, foliumzuur en/of selenium.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyse van 14 RCT’s, waarbij gebruikt werd van het  fixed-effect model, geen verband tussen het slikken van vitamines of antioxidanten en het risico op het krijgen van blaaskanker [RR = 1.04, 95% BI =  0.92-1.17, I2 = 39.7%]. Er werd ook geen verband teruggevonden in de subgroepenanalyses.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van vitamine A en het krijgen van blaaskanker [RR = 0.86, 95% BI = 0.65-1.13, I2 = 61.7%, n = 5]. Geen verband want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.65 tot 1.13. RR van 1 betekent geen risico/verband.
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van vitamine B6 en het krijgen van blaaskanker [RR = 0.77, 95% BI = 0.49-1.20, I2 = 78.8%, n = 3].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van vitamine C en het krijgen van blaaskanker [RR = 0.74, 95% BI = 0.36-1.54, I2 = 88.8%, n = 2].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van vitamine D en het krijgen van blaaskanker [RR = 1.05, 95% BI = 0.85-1.29, n = 1].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van vitamine E en het krijgen van blaaskanker [RR = 0.91, 95% BI = 0.69-1.19, I2 = 60.9%, n = 6].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van beta-caroteen en het krijgen van blaaskanker [RR = 1.19, 95% BI = 0.96-1.46, I2 = 0.0%, n = 6].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van foliumzuur en het krijgen van blaaskanker [RR = 1.05, 95% BI = 0.85-1.29, n = 1].
De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van selenium en het krijgen van blaaskanker [RR = 1.09, 95% BI = 0.81-1.46, I2 = 0.0%, n = 2].

De onderzoekers concludeerden dat geen verband bestond tussen het slikken van vitamines of antioxidanten en het risico op het krijgen van blaaskanker.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Vitamin and Antioxidant Supplements in Prevention of Bladder Cancer: a Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Park SJ, Myung SK, […], Lee YJ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5334161/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamines, selenium, beta-caroteen, antioxidanten en kanker.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van calcium het terugkeren van dikke darm adenomen (kwaadaardige poliepen in de dikke darm)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 RCT’s met in totaal  2234 patiënten met een dikke darm adenomen historie.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyse van 5 RCT’s, dat het slikken van calcium gedurende 3 tot 5 jaar het terugkeren van de dikke darm adenomen significant met 17% [RR = 0.83, 95% BI = 0.75-0.93, I2  =  8.5%, p  = 0 .36] verlaagde. In de 3 goed opgezette RCT’s was het significant verlaagde risico 12% [RR = 0.88, 95% BI = 0.79-0.99, I2  =  0%, p  =  0.54]. Echter, het signifcant verlaagde risico werd niet teruggevonden voor gevorderde dikke darm adenomen [RR = 1.02, 95% BI = 0.67-1.55, I2  =  17.5%].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van maximaal 1200 mg elementaire calcium per dag, de kans op het terugkeren van dikke darm adenomen significant met 16% [RR = 0.84, 95% CI = 0.73-0.97, I2  =  38.5%, p  =  0.19] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses van 2 RCT’s dat het slikken van minstens 1600 mg elementaire calcium per dag, de kans op het terugkeren van dikke darm adenomen significant met 26% [RR = 0.74, 95% CI = 0.56-0.97, I2  =  0%, p  =  0.70] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van calcium, bij voorkeur minstens 1600 mg elementaire calcium per dag, het terugkeren van de dikke darm adenomen mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat dit overzichtsartikel weinig goed opgezette studies kende.

Oorspronkelijke titel:
Effects of calcium on the incidence of recurrent colorectal adenomas: A systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis of randomized controlled trials by Veettil SK, Ching SM, […], Chaiyakunapruk N.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5556213/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over calcium en dikke darmkanker.

Uit de kwaadaardige poliepen in de dikke darm kan dikke darmkanker ontstaan.

100 ml halfvolle melk levert 123 mg elementaire calcium.
100 ml halfvolle kwark levert 125 mg elementaire calcium.
100 ml halfvolle yoghurt levert 139 mg elementaire calcium.
100 ml magere melkchocolade levert 112 mg elementaire calcium.
100 ml karnemelk levert 109 mg elementaire calcium.

Elementaire calcium in calciumsupplementen:
Een calciumacetaat-supplement levert 25% elementaire calcium.
Een calciumhydrogeenfosfaat-supplement levert 23% elementaire calcium.
Een calciumcitraat-supplement levert 21% elementaire calcium.
Een calciumlactaat-supplement levert 13% elementaire calcium.
Een calciumlactaatgluconaat-supplement levert 10-13% elementaire calcium.
Een calciumgluconaat-supplement levert 9% elementaire calcium.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt lichamelijke activiteit de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 patiënt-controle studies en 18 cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het verrichten van veel lichamelijke activiteiten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI kleiner dan 25 (= vrouwen met een gezond gewicht) significant met 15% [RR = 0.85, 95% BI = 0.79-0.92] verlaagde. Dit significant verlaagde risico werd echter niet teruggevonden in premenopauzale vrouwen.

De onderzoekers vonden dat het verrichten van veel lichamelijke activiteiten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI groter dan 25 (= vrouwen met overgewicht) significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.81-0.93] verlaagde. Dit significant verlaagde risico werd echter niet teruggevonden in premenopauzale vrouwen.

De onderzoekers vonden dat het verrichten van veel lichamelijke activiteiten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI van minimaal 30 (= vrouwen met obesitas) niet significant met 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.76-1.13] verlaagde. Het verlaagde risico was ook niet significant in premenopauzale vrouwen. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het verrichten van veel lichamelijke activiteiten, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI tot 30 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Does obesity modify the relationship between physical activity and breast cancer risk? by Neil-Sztramko SE, Boyle T, […], Campbell KL.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28803384

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over lichamelijke activiteiten en borstkanker.

De Gezondheidsraad adviseert in augustus 2017 de volgende richtlijnen voor lichamelijke activiteiten:
Voor volwassenen en ouderen:
Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen (MET-waarden ≥5).
Doe minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten (bijvoorbeeld krachtraining) voor ouderen gecombineerd met balansoefeningen.

Voor kinderen tot 18 jaar:
Doe minstens elke dag een uur aan matig intensieve inspanning (MET-waarden ≥5).
Doe minstens driemaal per week aan spier- en botversterkende activiteiten.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het hebben van een laag vitamine D-gehalte in het bloed de kans op het krijgen van een spontane miskraam tijdens de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 studies (patiënt-controle studies en cohort studies) met in totaal 10630 zwangere vrouwen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden geen significant verschil tussen een laag vitamine D-gehalte en de verhoogde kans op het krijgen van een spontane miskraam tijdens de zwangerschap.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een vitamine D-gehalte van minder dan 20 ng/mL, het risico op het krijgen van een spontane miskraam tijdens de eerste trimester van de zwangerschap significant met 124% verhoogde [RR = 2.24, 95% BI = 1.15-4.37, I2 = 0.0%, p = 0.355].

De onderzoekers concludeerden dat een vitamine D-gehalte van minder dan 20 ng/mL, het risico op het krijgen van een spontane miskraam tijdens de eerste trimester van de zwangerschap verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Meta-analysis of the effect of the maternal vitamin D level on the risk of spontaneous pregnancy loss by Zhang H, Huang Z, [...], Wei Y.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28500757

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vitamine D.

Een vitamine D-gehalte van minder dan 20 ng/mL wordt beschouwd als een vitamine D-tekort.

Onderzoeksvraag:
Wat is de relatie tussen voeding en de kans op het krijgen van slokdarmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 57 cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke 100 gram groenten per dag, de kans op het krijgen van slokdarmkanker adenocarcinoom significant met 11% [RR = 0.89, 95% BI = 0.80-0.99, n = 3] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het BMI met 5 kg/m², de kans op het krijgen van slokdarmkanker adenocarcinoom significant met 47% [RR = 1.47, 95% BI = 1.34-1.61, n = 9] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 gram fruit per dag, de kans op het krijgen van slokdarmkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.75-0.94, n = 3] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het BMI met 5 kg/m², de kans op het krijgen van slokdarmkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 36% [RR = 0.64, 95% BI = 0.56-0.73, n = 8] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 50 gram bewerkt vlees per dag, de kans op het krijgen van slokdarmkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 59% [RR = 1.59, 95% BI = 1.11-2.28, n = 3] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 gram zowel bewerkt als roodvlees per dag, de kans op het krijgen van slokdarmkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 37% [RR = 1.37, 95% BI = 1.04-1.82, n = 3] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 10 gram alcohol per dag, de kans op het krijgen van slokdarmkanker plaveiselcelcarcinoom significant met 25% [RR = 1.25, 95% BI = 1.12-1.41, n = 6] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van slokdarmkanker verlaagden, terwijl bewerkt en roodvlees en alcohol de kans op het krijgen van slokdarmkanker verhoogden.

Oorspronkelijke titel:
An update of the WCRF/AICR systematic literature review and meta-analysis on dietary and anthropometric factors and esophageal cancer risk by Vingeliene S, Chan DSM, […], Norat T.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28666313

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over BMI, groenten- en fruitconsumptie, alcohol- en vleesconsumptie en kanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van vis de kans op het krijgen van baarmoederkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 prospectieve cohort studies en 11 patiënt-controle studies.
De cohort studies hadden een gemiddelde studieduur (follow-up duur) van 6.5 tot 9.1 jaar. Het EPA-gehalte van de hoogste visinname categorie varieerde tussen 74.7 mg en 127 mg per dag.

Het DHA-gehalte van de hoogste visinname categorie varieerde tussen 143 mg en 227 mg per dag.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden na het corrigeren voor de mogelijke confounders, dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van baarmoederkanker niet significant met 4% [RR = 1.04, 95% BI = 0.84-1.30, I2 = 80.4%] verhoogde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat elke verhoging met 1 portie (=100 gram) vis per week, de kans op het krijgen van baarmoederkanker onder Europeanen significant met 10% [RR = 0.90, 95% BI = 0.84-0.97] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat elke verhoging met 1 portie (=100 gram) vis per week, de kans op het krijgen van baarmoederkanker onder Aziaten significant met 15% [RR = 1.15, 95% BI = 1.10-1.21] verhoogde. Significant omdat RR = 1 niet in de 95% BI van 1.10-1.21 zat. RR = 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden in studies waarbij gecorrigeerd werd voor het roken, dat elke verhoging met 1 portie (100 gram) vis per week, de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 5% [RR = 0.95, 95% BI = 0.91-1.00] verlaagde.

De onderzoekers vonden in studies waarbij niet gecorrigeerd werd voor het roken, dat elke verhoging met 1 portie vis per week, de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 14% [RR = 1.14, 95% BI = 1.09-1.19] verhoogde.

De onderzoekers vonden een significant non-lineair verband tussen DHA en baarmoederkanker [p = 0.04]. Het verlaagde risico werd gevonden voor DHA tot 175 mg per dag via voeding.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel vis, tenminste 100 gram per week, de kans op het krijgen van baarmoederkanker onder Europeanen verlaagde. Verder verlaagde een DHA-inname tot 175 mg per dag via voeding de kans op het krijgen van baarmoederkanker.

Oorspronkelijke titel:
Dietary n-3 polyunsaturated fatty acids, fish consumption, and endometrial cancer risk: a meta-analysis of epidemiological studies by Hou R, Yao SS, […], Jiang L.

Link:
http://www.impactjournals.com/oncotarget/index.php?journal=oncotarget&page=article&op=view&path[]=18295&path[]=58664

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visconsumptie en kanker.
Welke vissen 175 mg DHA leveren, kunt u hier opzoeken.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van calcium de kans op het krijgen van slokdarmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 cohort studies en 14 patiënt-controle studies met 3396 mensen met slokdarmkanker en 346815 mensen zonder slokdarmkanker.  

Er was geen publicatie bias.

De hoogste calciuminname-categorie onder Aziaten was gemiddeld 621 mg per dag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel calcium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 20% [gepoolde OR = 0.80, 95% BI = 0.71-0.91, I2 = 33.6%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel calcium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 33% [OR = 0.67, 95% BI = 0.54-0.84, I2 = 23.6%] verlaagde.
Dit significant verlaagde risico werd ook teruggevonden in studies onder Aziaten [OR = 0.67, 95% BI = 0.52-0.86, I2 = 0.0%], studies uitgevoerd na het jaar 2000 [OR = 0.64, 95% BI = 0.53-0.77, I2 = 0.0%],  studies waarbij gecorrigeerd werd voor de calorieinname [OR = 0.83, 95% BI = 0.70-0.98, I2 = 3.6%], bij goed opgezette studies [OR = 0.76, 95% BI = 0.66-0.87, I2 = 12.7%] en bij plaveiselcel slokdarmkanker [OR = 0.76, 95% BI = 0.60-0.96, I2 = 28.3%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel calcium (621 mg calcium per dag) de kans op het krijgen van slokdarmkanker, met name plaveiselcel slokdarmkanker onder Aziaten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Protective Effect of Dietary Calcium Intake on Esophageal Cancer Risk: A Meta-Analysis of Observational Studies by Li Q, Cui, L, […], Wang L.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5452240/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over calcium en kanker.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het hebben van een hoog serum kopergehalte in het bloed de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) onder Aziaten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte studies tot november 2016.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vrouwen met zwangerschapsvergiftiging een significant verhoogd serum kopergehalte hadden dan vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging [SMD = 1.05, 95% BI = 0.34 tot 1.77, I2 = 96.9%,  p 0.0001]. 

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat vrouwen met zwangerschapsvergiftiging een significant verhoogd serum kopergehalte hadden dan vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging [SMD = 1.39, 95% BI = 0.44 tot 2.34].  

De onderzoekers vonden geen significant verschil in de koper-zink ratio tussen vrouwen met zwangerschapsvergiftiging en vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging [SMD = 0.26, 95% BI = -0.77 tot 1.29, I2 = 95.8%, p 0.0001].  

De onderzoekers concludeerden dat een hoog serum kopergehalte de kans op het krijgen van zwangerschapsvergiftiging onder Aziaten verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
High serum copper level is associated with an increased risk of preeclampsia in Asians: A meta-analysis by Song X, Li B, [...], Zhang D.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28385285

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en koper.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en fruit de kans op het krijgen van nierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 19 observationele studies (4 cohort, 1 gepooled en 14 patiënt-controle studies met in totaal 10215 mensen met nierkanker (niercelcarcinoom).  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van nierkanker significant met 27% verlaagde [SRR = 0.73, 95% BI = 0.63-0.85, I2 = 53.5%, p = 0.004]. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van nierkanker niet significant met 13% verlaagde [SRR = 0.87, 95% BI = 0.72-1.06]. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat 1 portie groenten per dag, de kans op het krijgen van nierkanker significant met 10% verlaagde [SRR = 0.90, 95% BI = 0.84-0.96, I2 = 69.0%, p 0.001]. Echter, dit verlaagde risico nam niet meer significant toe boven 3 porties per dag. Significant omdat SRR = 1 niet in de 95% BI van 0.94 tot 0.96 zat. SRR = 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel fruit vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van nierkanker significant met 14% verlaagde [SRR = 0.86, 95% BI = 0.75-0.98, I2 = 47.4%, p = 0.012].

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel fruit vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van nierkanker niet significant met 10% verlaagde [SRR = 0.90, 95% BI = 0.73-1.10].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 1-3 porties groenten per dag en veel fruit de kans op het krijgen van nierkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het verlaagde risico niet significant was in cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of fruits and vegetables and risk of renal cell carcinoma: a meta-analysis of observational studies by Zhang S, Jia Z, [...], Yang J.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5438616/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over groente- en fruitconsumptie en kanker.

Één portie groenten komt overeen met:

• 100 ml vers groentesap (bijvoorbeeld: wortelsap, rodebietensap of tomatensap)
• 1/4 komkommer
• 1/3 aubergine
• 1 tomaat
• 1 paprika
• 1 courgette
• 1 stronk witloof
• 7 kerstomaatjes
• 10 radijsjes
• 14 champignons
• 4 eetlepels gekookte groenten (worteltjes, bloemkool, broccoli, spinazie, asperges, rode kool, enz.)

Één portie fruit komt overeen met:

• 100 ml vers vruchtensap (sinaasappel, pompelmoes, bloedsinaasappel)
• 2 kiwi’s
• 1/2 meloen, pompelmoes, avocado of mango
• een handvol druiven
• 1 (kleine) banaan
• 1 appel of peer
• 1 perzik of nectarine
• 150 g aardbeien
• 3 mandarijntjes, pruimen of abrikozen
• 10 kersen