Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Is er een causaal verband tussen het eten van zuivelproducten of het slikken van calciunsupplementen en het verlagen van de vetmassa of de BMI onder volwassenen met overgewicht (BMI>25) of obesitas (BMI>30)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCT’s met minimal 12 weken onder volwassenen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van zuivelproducten de vetmassa significant verlaagde onder volwassenen met overgewicht of obesitas [SMD = -0.40, 95% BI = -0.77 tot -0.02].
Het verlagen van de vetmassa werd ook teruggevonden in goedopgezette RCT’s.  

De onderzoekers vonden dat het eten van zuivelproducten de BMI onder volwassenen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.46 kg/m², 95% BI = -0.67 tot -0.26].
Het verlagen van de BMI werd ook teruggevonden in goedopgezette RCT’s.  

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen de vetmassa onder volwassenen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.15, 95% BI = -0.28 tot -0.02].
Echter, het verlagen van de vetmassa werd niet teruggevonden in goedopgezette RCT’s.  

De onderzoekers concludeerden dat er een causaal verband bestond tussen het eten van zuivelproducten en het verlagen van zowel de vetmassa als de BMI onder volwassenen met overgewicht of obesitas.  

Oorspronkelijke titel:
Meta-analysis of randomized controlled trials on calcium supplements and dairy products for changes in body weight and obesity indices by Hong JY, Lee JS, [...], Kim MK.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33292017/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zuivelproducten, BMI, calcium en overgewicht.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen de kans op het krijgen van osteoporose (botontkalking) bij postmenopauzale vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatten 10 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de totale botmineraaldichtheid bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.537, 95% BI = 0.227 tot 0.847].

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de botmineraaldichtheid van de lumbale wervelkolom bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.233, 95% BI = 0.073 tot 0.392, p 0.001],

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de botmineraaldichtheid van de armen bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.464, 95% BI = 0.186 tot 0.741],

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de botmineraaldichtheid van de femurhals bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.187, 95% BI = 0.010 tot 0.364],

De onderzoekers vonden dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de kans op het krijgen van heupfracturen bij postmenopauzale vrouwen significant met 13.6% [RR = 0.864, 95% BI = 0.763 tot 0.979] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met maximaal 400 IE (10 mcg) vitamine D-supplementen per dag, de botmineraaldichtheid van de femurhals bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.335, 95% BI = 0.113 tot.558].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat zuivelproducten verrijkt met calcium en vitamine D, de totale botmineraaldichtheid bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.784, 95% BI = 0.322 tot 1.247].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat zuivelproducten verrijkt met calcium en vitamine D, de botmineraaldichtheid van de lumbale wervelkolom bij postmenopauzale vrouwen significant verhoogde [SMD = 0.320, 95% BI = 0.146 tot 0.494].

De onderzoekers concludeerden dat zuivelproducten verrijkt met calcium en vitamine D een gunstig effect hebben op de botmineraaldichtheid en dat het slikken van calciumsupplementen in combinatie met vitamine D-supplementen, de kans op het krijgen van heupfracturen bij postmenopauzale vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of combined calcium and vitamin D supplementation on osteoporosis in postmenopausal women: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Liu C, Kuang X […], Li D.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33237064/

Extra informatie van El Mondo:     
Vind hier meer studies over zuivelconsumptie, verhogen van botmineralendichtheid, vitamine D en calcium.

Onderzoeksvraag:
Er zijn talloze onderzoeken naar het effect van alfa-liponzuur (ALA) op het krijgen van obesitas. Echter, er was geen dosis-afhankelijke meta-analyse beschikbaar over de effecten van de dosering en de duur van alfa-liponzuur-suppletie op het krijgen van obesitas. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van alfa-liponzuur supplementen het krijgen van obesitas?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van alfa-liponzuur supplementen het lichaamsgewicht significant verlaagde [WMD = -2.29 kg, 95% BI = -2.98 tot -1.60, p 0.01].

De onderzoekers vonden dat het slikken van alfa-liponzuur supplementen de BMI significant verlaagde [WMD = -0.49 kg/m², 95% BI = -0.83 tot -0.15, p = 0.005].

De onderzoekers vonden dat het slikken van alfa-liponzuur supplementen de buikomtrek van vrouwen significant verlaagde [WMD = -4.099, 95% BI = -7.837 tot -0.361, p = 0.032].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van alfa-liponzuur supplementen het lichaamsgewicht en de BMI verlaagde. Verder verlaagde het slikken van alfa-liponzuur supplementen de buikomtrek van vrouwen.

Oorspronkelijke titel:
Alpha-lipoic acid supplementation significantly reduces the risk of obesity in an updated systematic review and dose response meta-analysis of randomised placebo-controlled clinical trials by Vajdi M and Farhangi MA.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32091656

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vetten en overgewicht.

Alfa-liponzuur is een zwavelhoudend vetzuur, dat van nature voorkomt in het menselijk lichaam.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van coënzym Q10-supplementen het lichaamsgewicht en de BMI?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden geen verband tusssen het slikken van coënzym Q10-supplementen en het verlagen van het lichaamsgewicht [WMD = 0.28 kg, 95% BI = -0.91 tot 1.47, p = 0.64].
Geen verband omdat de gevonden p-waarde van 0.64 groter was dan de p-waarde van 0.05.
Geen verband werd ook teruggevonden in de subgroepenanalyses.

De onderzoekers vonden geen verband tusssen het slikken van coënzym Q10-supplementen en het verlagen van de BMI [WMD = -0.03, 95% BI = -0.4 tot 0.34, p = 0.86].
Geen verband werd ook teruggevonden in de subgroepenanalyses.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van coënzym Q10-supplementen zowel het lichaamsgewicht als de BMI niet verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of Q10 supplementation on body weight and body mass index: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials by Saboori S, Rad EY, […], Falahi E.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31336462

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over geen verband/overzichtsartikel, coënzym Q10 en overgewicht.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van MS bij de nakomeling?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden een significant verlaagde kans van 37% [OR = 0.63, 95% BI = 0.47 tot 0.84] op het krijgen van MS bij de nakomeling bij vrouwen met een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap.
Dit verlaagde kans werd ook teruggevonden in de gestratificeerde analyses.

De onderzoekers concludeerden dat een hoger vitamine D-gehalte tijdens de zwangerschap, de kans op het krijgen van MS bij de nakomeling verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Gestational vitamin D and offspring risk of multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis by Jasper EA, Nidey NL, […], Ryckman KK.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32014337

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en vitamine D.
 

Onderzoeksvraag:
Het is bekend dat een laag Insulin-like Growth Factor 1 (IGF-1) gehalte in het lichaam geassocieerd wordt met vele aandoeningen. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat sojaconsumptie het IGF-1 gehalte kan beïnvloeden, maar de bevindingen blijven onduidelijk en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt sojaconsumption het IGF-1 gehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 klinische studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat sojaconsummptie het IGF-1 gehalte significant verhoogde [WMD = 13.5 ng/mL, 95% BI = 5.2 tot 21.8, I2 = 97%].
Dit effect was het grootst bij ≤40 gram soja per dag [WMD = 11.7 ng/mL, 95% BI = 10.9 tot 12.6, I2 = 98%], bij een sojaconsumptie gedurende maximaal 12 weken [WMD = 26.6 ng/mL, 95% BI = 9.1 tot 44.1, I2 = 0.0%] en bij ongezonde personen [WMD = 36 ng/mL, 95% BI = 32.7 tot 39.4, I2 = 84%] ten opzichte van gezonde personen [WMD = 9.8 ng/mL, 95% BI = 8.9 tot 10.7, I2 = 90%].

De onderzoekers concludeerden dat ≤40 gram soja per dag gedurende maximaal 12 weken het IGF-1 gehalte verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
The Effect of Soy Intervention on Insulin-Like Growth Factor 1 Levels: A Meta-Analysis of Clinical Trials by Jiawei Zeng J, Feng Y, […], Chen X.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32072706/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over soja en suikerziekte.

Insulin-like Growth Factor 1 (IGF-1) is een eiwit dat in de lever onder invloed van het groeihormoon wordt geproduceerd. IGF-1 geeft een stabielere weergave van het groeihormoon. Geeft de hypofyse weinig groeihormoon af, dan zal de lever minder IGF-1 produceren. IGF-1 verlaagt het bloedsuikergehalte in het lichaam. Suikerpatiënten hebben vaak een hoog bloedsuikergehalte.
 

Onderzoeksvraag:
Resultaten met betrekking tot de associatie (het verband) tussen visconsumptie en het risico op het krijgen van het metabool syndroom (MetS) zijn dubbelzinnig (tegenstrijdig) en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van vis de kans op het krijgen van het metabole syndroom?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 cross-sectionele studies en 6 cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van vis de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 20% [OR = 0.80, 95% BI = 0.66 tot 0.96, p = 0.017, I2 = 62.9%] verlaagde.
Echter, dit verlaagde risico was niet significant in cross-sectionele studies [OR = 0.80, 95% BI = 0.70 tot 1.02, p = 0.085, I2 = 50.1%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van vis de kans op het krijgen van het metabole syndroom verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
A systematic review and meta-analysis of the association between fish consumption and risk of metabolic syndrome by Karimi G, Heidari Z, [...], Haghighatdoost F.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32127332

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visconsumptie en het metabole syndroom.

Onderzoeksvraag:
Omega-3 vetzuren in combiatie met vitamine E of D supplement kan een belangrijke benadering zijn om de metabole status bij zwangerschapsdiabetes te verbeteren, maar de resultaten zijn tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het nuchter plasma glucosegehalte significant verlaagde [MD = -10.47, 95% BI = -15.33 tot -5.61, p  0.0001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de HOMA-IR waarde significant verlaagde [MD = -1.6, 95% BI = -2.44 tot -0.77, p = 0.0002].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het malondialdehyde-gehalte significant verlaagde [MD = -1.00, 95% BI = -1.05 tot -0.95, p  0.00001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement het triglyceridengehalte significant verlaagde [MD = -26.22, 95% BI = -38.94 tot -13.51, p  0.0001].

De onderzoekers vonden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de antioxidantencapaciteit significant verhoogde [MD = 173.51, 95% BI = 164.72 tot 182.30, p  0.00001].

De onderzoekers concludeerden dat omega-3 vetzurensupplement in combinatie met vitamine E of D supplement de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Influence of omega-3 fatty acid and vitamin co-supplementation on metabolic status in gestational diabetes: A meta-analysis of randomized controlled studies by Li F, Pei L, […], Ye H.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32145487

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over omega-3 vetzuren, vitamine D en E, zwangerschap en suikerziekte.

Onderzoeksvraag:
Het huidige bewijs over het verband tussen de inname van linolzuur (LA), het overheersende n-6 (ω-6) vetzuur en de mortaliteit is inconsistent en is niet samengevat in een systematische review of meta-analyse. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt de inname van linolzuur via voeding (het eten van linolzuur) of het hebben van een hoog linolzuurgehalte in het bloed de mortaliteit?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 44 prospectieve cohort studies met in totaal 811069 deelnemers, waarvan 170076 mensen doodgegaan waren aan alle oorzaken (all-cause mortaliteit), 50786 mensen doodgegaan waren aan hart- en vaatziekten en 59684 mensen doodgegaan waren aan kanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel linolzuur de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 13% [gepoolde RR = 0.87, 95% BI = 0.81 tot 0.94, I2 = 67.9%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel linolzuur de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten significant met 13% [gepoolde RR = 0.87, 95% BI = 0.82 tot 0.92, I2 = 3.7%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel linolzuur de kans op doodgaan aan kanker significant met 11% [gepoolde RR = 0.89, 95% BI = 0.85 tot 0.93, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het linolzuurgehalte met 1 standaarddeviatie, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 9% [gepoolde RR = 0.91, 95% BI = 0.87 tot 0.95, I2 = 64.1%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het linolzuurgehalte met 1 standaarddeviatie, de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten significant met 11% [gepoolde RR = 0.89, 95% BI = 0.85 tot 0.94, I2 = 28.9%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het linolzuurgehalte met 1 standaarddeviatie, de kans op doodgaan aan kanker significant met 9% [gepoolde RR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.98, I2 = 26.3%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel het eten van veel linolzuur als het hebben van een hoog linolzuurgehalte, de kans op doodgaan aan alle oorzaken, hart- en vaatziekten en kanker verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intake and biomarkers of linoleic acid and mortality: systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies by Li J, Guasch-Ferré M, […], Hu FB.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32020162

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over linolzuur, ouderdom, hart- en vaatziekten en kanker.  
 

Onderzoeksvraag:
De werkzaamheid van n-3 vetzurensupplementen ter preventie van zwangerschap-geïnduceerde hypertensie of pre-eclampsie blijft onduidelijk en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlagen n-3 vetzurensupplementen (EPA en/of DHA en/of ALA) hypertensie of pre-eclampsie tijdens de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCTs. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van n-3 vetzurensupplementen, de kans op het krijgen van pre-eclampsie tijdens de zwangerschap significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.70 tot 0.97, p = 0.024, I2 = 19.0%] verlaagde.
Het verlaagde echter niet hypertensie (hoge bloeddruk) tijdens de zwangerschap [RR = 0.98, 95% BI = 0.90 tot 1.07, p = 0.652, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van n-3 vetzurensupplementen, de kans op het krijgen van pre-eclampsie tijdens de zwangerschap verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy of n-3 fatty acids supplementation on the prevention of pregnancy induced-hypertension or preeclampsia: A systematic review and meta-analysis by Bakouei F, Delavar MA, […], Taheri Z.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32039806

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, het verlagen van de bloeddruk en n-3 vetzuren.

Pre-eclampsie is een zwangerschapscomplicatie die gekenmerkt wordt door een combinatie van te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine.
 

Onderzoeksvraag:
Genisteïne is een fyto-oestrogeen met mogelijke gezondheidsvoordelen ter preventie van hart- en vaatziekten. Echter, het bewijs met betrekking tot het positieve effect op hypertensie (een hoge bloeddruk) is niet doorslaggevend en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van genisteïne-supplementen de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van genisteïne-supplementen de systolische bloeddruk niet verlaagde [WMD = -5.32 mmHg, 95% BI = -14.59 tot 3.96].

De onderzoekers vonden dat het slikken van genisteïne-supplementen de diastolische bloeddruk niet verlaagde [WMD = -2.06 mmHg, 95% BI = -6.41 tot 2.28].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van genisteïne-supplementen gedurende minimaal 6 maanden de systolische bloeddruk van patiënten met het metabole syndroom significant met 13.73 mmHg [WMD = -13.73 mmHg, 95% BI = -18.10 tot -9.37] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van genisteïne-supplementen gedurende minimaal 6 maanden de diastolische bloeddruk van patiënten met het metabole syndroom significant met 5.18 mmHg [WMD = -5.18 mmHg, 95% BI = -6.62 tot -3.74] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van genisteïne-supplementen gedurende minimaal 6 maanden de bloeddruk van patiënten met het metabole syndroom verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of genistein on blood pressure: A systematic review and meta-analysis by Hemati N, Asis M, […], Abdollahi M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31955737

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over genisteïne, overgewicht, het metabole syndroom en het verlagen van de bloeddruk.

Onderzoeksvraag:
Probiotica-supplementen tijdens het vroege leven kunnen effectief zijn bij het voorkomen van atopische dermatitis (AD). Echter, de resultaten met betrekking tot de effectiviteit zijn controversieel. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlagen probiotica-supplementen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van atopische dermatitis?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 28 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica-supplementen door de moeder, de kans op het krijgen van atopische dermatitis tijdens het jonge leven van de baby significant met 31% [OR = 0.69, 95% BI = 0.58-0.82, p  0.000] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica-supplementen (door de moeder) zowel gedurende vóór als ná de zwangerschap, de kans op het krijgen van atopische dermatitis tijdens het jonge leven van de baby significant met 33% [OR = 0.67, 95% BI = 0.54-0.82] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica-supplementen (door de moeder) vóór de zwangerschap, de kans op het krijgen van atopische dermatitis tijdens het jonge leven van de baby niet significant verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica-supplementen ná de zwangerschap (door de moeder), de kans op het krijgen van atopische dermatitis tijdens het jonge leven van de baby niet significant verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van probiotica-supplementen (door de moeder) zowel gedurende vóór als ná de zwangerschap, de kans op het krijgen van atopische dermatitis tijdens het jonge leven van de baby verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Probiotic Supplementation for Prevention of Atopic Dermatitis in Infants and Children: A Systematic Review and Meta-analysis by Li L, Han Z, […], He C.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30465329

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en probiotica.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van inositolsupplementen de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 RCTs met in totaal 965 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van inositol de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 51% [OR = 0.49, p = 0.01] verlaagde. Echter, dit verlaagde kans was alleen significant bij 2 keer 2 gram inositolsupplementen per dag.

De onderzoekers vonden dat het slikken van inositol de kans op het krijgen van een vroeggeboorte significant met 65% [OR = 0.35, 95% BI = 0.17-0.74, p = 0.0061] verlaagde. Echter, dit verlaagde kans was alleen significant bij 2 keer 2 gram inositolsupplementen per dag.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 2 keer 2 gram inositolsupplementen per dag, zowel de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes als een vroeggeboorte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Inositol for the prevention of gestational diabetes: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Vitagliano A, Saccone G, […], Berghella V.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30564926

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en inositol.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van flavonoïden, zoals flavanolen en isoflavonen het BMI en de buikomtrek?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 58 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van flavanolensupplementen het BMI significant verlaagde [MD = -0.28 kg/m², p = 0.04, n = 21].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van flavanolensupplementen het BMI onder Aziaten significant verlaagde [MD = -0.42 kg/m², p = 0.046, n = 13].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van flavanolensupplementen het BMI onder mensen tot 50 jaar significant verlaagde [MD = -0.50 kg/m², p = 0.008, n = 14].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van flavanolensupplementen het BMI van mensen met overgewicht (BMI>25) significant verlaagde [MD = -0.30 kg/m², p = 0.049, n = 15].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van minstens 500 mg flavanolen per dag, het BMI significant verlaagde [MD = -0.36 kg/m², p = 0.049, n = 12].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van flavanolensupplementen de buikomtrek significant verlaagde [MD = -60 cm, p = 0.02, n = 18].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van isoflavonensupplementen, het BMI van niet Aziaten significant verlaagde [MD = -0.26 kg/m², p = 0.035, n = 13].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van minstens 75 mg isoflavonen per dag, het BMI significant verlaagde [MD = -0.34 kg/m², p = 0.027, n = 8].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van minstens 500 mg flavanolen per dag of minstens 75 mg isoflavonen per dag, het BMI verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Flavanols are potential anti-obesity agents, a systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials by Akhlaghi M, Ghobadi S, […], Mohammadian F.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29759310

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over overgewicht en flavonoïden.
Deze maaltijd levert 75 mg isoflavonen.

 

Onderzoeksvraag:
Koolhydratenarme diëten kunnen het LDL-cholesterol verhogen en daarmee ook het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt een koolhydratenarm dieet het cholesterol- en trygliceridengehalte onder mensen met overgewicht of obesitas?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s met in totaal 1633 deelnemers, waarvan 815 in de vetarm dieetgroep (controle groep) en 818 in de koolhydratenarm dieetgroep (interventiegroep).
Alle RCT’s kenden meer dan 100 deelnemers en duurden minstens 6 maanden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met het volgen van een vetarm dieet, dat het volgen van een koolhydratenarm dieet gedurende 6, 12 of 24 maanden niet tot een significant verschil in het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) van mensen met overgewicht of obesitas leidde.

De onderzoekers vonden vergeleken met het volgen van een vetarm dieet, dat het volgen van een koolhydratenarm dieet gedurende 6 of 12 maanden het HDL-cholesterolgehalte (goed cholesterol) van mensen met overgewicht of obesitas  significant verhoogde [0.08 mmol/L, 95% BI = 0.06-0.11, p  0.00001]. Het effect was het grootst bij maximaal 50 gram koolhydraten per dag [0.12 mmol/L, 95% BI = 0.10-0.14, p  0.00001].

De onderzoekers vonden vergeleken met het volgen van een vetarm dieet, dat het volgen van een koolhydratenarm dieet gedurende 6 of 12 maanden het triglyceridengehalte van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [-0.13 mmol/L, 95% BI = -0.19 tot -0.08, p  0.00001]. Het effect was het grootst bij maximaal 50 gram koolhydraten per dag [-0.19 mmol/L, 95% BI = -0.26 tot -0.12, p = 0.02].

De onderzoekers concludeerden dat het volgen van een koolhydratenarm dieet (bij voorkeur maximaal 50 gram koolhydraten per dag) gedurende 6 of 12 maanden het triglyceridengehalte van mensen met overgewicht of obesitas verlaagde en het HDL-cholesterolgehalte (goed cholesterol) verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of carbohydrate-restricted diets on low-density lipoprotein cholesterol levels in overweight and obese adults: a systematic review and meta-analysis by Gjuladin-Hellon T, Davies IG, […], Amiri Baghbadorani R.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30544168

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over cholesterol, koolhydraten en overgewicht.

Hartpatiënten hebben vaak een hoog LDL-cholesterolgehalte, een hoog triglyceridengehalte en  een laag HDL-cholesterolgehalte.

50 gram koolhydraten per dag komt overeen met een dieet met 10 En% koolhydraten. Een makkelijke manier om een dieet met 10 En% koolhydraten te volgen, is door te kiezen voor producten die ook 10 En% koolhydraten leveren. Deze producten leveren 10 En% koolhydraten.
 

Onderzoeksvraag:
De timing van de introductie van eieren in het dieet van een baby is van groot belang, omdat nieuw bewijs vragen oproept over het voordeel van het vertragen van de introductie van eieren. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Wanneer is het beste moment om eieren in het dieet van een baby te introduceren?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 RCTs met in totaal 3032 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het introduceren van eieren in het dieet van de baby tussen 3 en 6 maanden na de geboorte, de kans op het ontwikkelen van een ei-allergie op de latere leeftijd significant met 40% [RR = 0.60, 95% BI = 0.44-0.82, p = 0.002, I2 = 23%] verlaagde. Dit verlaagde risico resulteerde in 37 [95% BI = 17-52] gevallen minder per 1000 personen.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat de kans op het ontwikkelen van een ei-allergie op de latere leeftijd het laagste was bij minder dan 4 gram ei-eiwit per week.

De onderzoekers concludeerden dat het introduceren van eieren in het dieet van de baby tussen 3 en 6 maanden na de geboorte, de kans op het ontwikkelen van een ei-allergie op de latere leeftijd verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Early Introduction of Egg and the Development of Egg Allergy in Children: A Systematic Review and Meta-Analysis by Al-Saud B and Sigurdardóttir ST.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30184525

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en eieren.
 

Onderzoeksvraag:
Cacao en donkere chocolade hebben naar verluidt positieve effecten op de gezondheid. Echter, het exacte effect van cacao en dondere chocolade op de antropometrische metingen (zoals lichaamsgewicht, BMI en buikomtrek) is nog niet vastgesteld. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Hebben het eten van cacao en donkere chocolade positieve effecten op het lichaamsgewicht, de BMI en de buikomtrek?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 35 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van cacao en donkere chocolade het lichaamsgewicht niet significant verlaagde [-0.108 kg, 95% BI = -0.262 tot 0.046, p = 0.168].

De onderzoekers vonden dat het eten van cacao en donkere chocolade de BMI niet significant verlaagde [-0.014 kg/m², 95% BI = -0.105 tot 0.077, p = 0.759].

De onderzoekers vonden dat het eten van cacao en donkere chocolade de buikomtrek niet significant verlaagde [0.025 cm, 95% BI = -0.083 tot 0.129, p = 0.640].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van minstens 30 gram cacao en donkere chocolade per dag gedurende 4 tot 8 weken, het lichaamsgewicht, de BMI en de buikomtrek significant verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van minstens 30 gram cacao en donkere chocolade per dag gedurende 4 tot 8 weken, het lichaamsgewicht, de BMI en de buikomtrek verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Does cocoa/dark chocolate supplementation have favorable effect on body weight, body mass index and waist circumference? A systematic review, meta-analysis and dose-response of randomized clinical trials by Kord-Varkaneh H, Ghaedi E, […], Shab-Bidar S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29553824

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over chocolade en overgewicht.
Mensen met overgewicht worden aangeraden te kiezen voor producen met:
maximaal 30 En% vet
maximaal 7 En% verzadigd vet
minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal

Deze producten in de supermarkt zijn geschikt voor mensen met overgewicht.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van carotenoiden de kans op het krijgen van het metabole syndroom?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 cross-sectionele studies.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 5 studies dat het eten van carotenoïden de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 44% [gepoolde OR = 0.66, 95% BI = 0.56-0.78] verlaagde. Dit verlaagde risico was het grootst voor beta-caroteen, gevolgd door alfa-caroteen en beta-crypotoxanthine.

De onderzoekers vonden in 6 studies geen verband tussen het eten van retinol (dierlijke vorm van vitamine A) en de kans op het krijgen van het metabole syndroom [gepoolde OR = 1.00, 95% BI = 0.88-1.13].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van carotenoïden, met name beta-caroteen, alfa-caroteen en beta-crypotoxanthine, de kans op het krijgen van het metabole syndroom mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het overzichtsartikel alleen maar cross-sectionele studies kende en geen cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Carotenoids, vitamin A, and their association with the metabolic syndrome: a systematic review and meta-analysis by Beydoun MA, Chen X, [...], Canas JA.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30202882

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over carotenoïden en het metabole syndroom.
 

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het slikken meervoudig onverzadigde vetzuren (PUFA) supplementen de intelligentie van baby’s met een laag geboortegewicht (geboortegewicht lager dan 2500 gram)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies met in totaal 1793 deelnemers, waarvan 908 mensen in de interventiegroep (groep met PUFA supplementen) en 885 mensen in de controlegroep (groep zonder PUFA supplementen).

Het gemiddelde geboortegewicht in 8 van de 10 studies was minder dan 1500 gram en 2 studies met meer dan 1500 gram. Geen enkele studies had een geboortegewicht van minder dan 750 gram.

De PUFA supplementen bestonden uit DHA+AA, DHA+EPA+DPA of DHA+AA+EPA.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van meervoudig onverzadigde vetzuren-supplementen de intelligentie van baby’s met een laag geboortegewicht niet verhoogde:
-SMD van mentale ontwikkelingsindex = 0.07, 95% BI = -0.05 tot 0.19, I2 = 23.8%, p = 0.222];
-SMD van psychomotorische ontwikkelingsindex = -0.01, 95% BI = -0.23 tot 0.21, I2 = 60.5%, p = 0.906];
-SMD van full scale intelligentiequotiënt = 0.00, 95% BI = -0.14 tot 0.14, I2 = 0.00%, p = 0.991];
-SMD van verbale intelligentiequotiënt = 0.01, 95% BI = -0.15 tot 0.12, I2 = 42.2%, p = 0.844];
-SMD van prestatie intelligentie quotiënt = -0.01, 95% BI = -0.15 tot 0.13, I2 = 0.00, p = 0.877].
Deze resultaten werden ook bevestigd in de subgroepenanalyses.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van meervoudig onverzadigde vetzuren-supplementen (PUFA-supplementen) de intelligentie van baby’s met een laag geboortegewicht niet verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
The effect of long chain polyunsaturated fatty acid supplementation on intelligence in low birth weight infant during lactation: A meta-analysis by Song Y, Liu Y, […], Li D.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5892917/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en meervoudig onverzadigde vetzuren oftewel PUFA.
 

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met overgewicht (BMI>25) of obesitas (BMI>30) baat bij gembersupplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCT’s met in totaal 473 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat gembersupplementen het lichaamsgewicht van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.66, 95% BI = -1.31 tot -0.01, p = 0.04].

De onderzoekers vonden dat gembersupplementen de taille-heupverhouding van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.49, 95% BI = -0.82 tot -0.17, p = 0.003].

De onderzoekers vonden dat gembersupplementen de heupverhouding van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.42, 95% BI = -0.77 tot -0.08, p = 0.01].

De onderzoekers vonden dat gembersupplementen het nuchter glucosegehalte van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -0.68, 95% BI = -1.23 tot -0.05, p = 0.03].

De onderzoekers vonden dat gembersupplementen de HOMA-IR waarde van mensen met overgewicht of obesitas significant verlaagde [SMD = -1.67, 95% BI = -2.86 tot -0.48, p = 0.006].

De onderzoekers vonden dat gembersupplementen het HDL-cholesterolgehalte (goed cholesterol) van mensen met overgewicht of obesitas significant verhoogde [SMD = 0.40, 95% BI = 0.10 tot 0.70, p = 0.009].

De onderzoekers concludeerden dat mensen overgewicht (BMI>25) of obesitas (BMI>30) baat hadden bij gembersupplementen.

Oorspronkelijke titel:
The effects of ginger intake on weight loss and metabolic profiles among overweight and obese subjects: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Maharlouei N, Tabrizi R, […], Asemi Z.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29393665

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over overgewicht, cholesterol en suikerziekte.

Onderzoeksvraag:
Het voorkomen van zwangerschapsdiabetes door het slikken van myo-inositol supplementen blijft controversieel. Daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van myo-inositol supplementen zwangerschapsdiabetes?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 RCT’s.

Een overzichtsartikel is een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van myo-inositol supplementen, de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes significant met 57% [risk ratio = 0.43, 95% BI = 0.21-0.89, p = 0.02] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van myo-inositol supplementen, de kans op een vroeggeboorte significant met 64% [risk ratio = 0.36, 95% BI = 0.17-0.73, p = 0.005] verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van myo-inositol supplementen en zowel
de orale glucosetolerantietest (OGTT) na 2 uur [MD = -6.90, 95% BI = -15.07 tot 1.27, p = 0.10];
de zwangerschapsduur [MD = 0.74, 95% BI = -1.06 tot 2.54, p = 0.42];
het geboortegewicht [MD = -5.50, 95% BI = -116.99 tot 105.99, p =  0.92] als
de macrosomie (het geboortegewicht (≥4 kg) van de baby is te hoog in vergelijking met het gemiddelde gewicht van een pasgeborene) [risk ratio  = 0.65, 95% BI = 0.20-2.11, p = 0 .47].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van myo-inositol supplementen, de kans op het krijgen van zowel zwangerschapsdiabetes als een vroeggeboorte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The efficacy of myo-inositol supplementation to prevent gestational diabetes onset: a meta-analysis of randomized controlled trials by Zhang H, Lv Y, […], Guo W.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29343138

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap en myo-inositol.
 

Onderzoeksvraag:
Bloedarmoede is een groot probleem voor de volksgezondheid in de wereld. Studies hebben de relatie tussen bloedarmoede tijdens de zwangerschap en SGA-baby (SGA is kleiner dan gemiddeld bij de geboorte) aangetoond. Daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.

Verhoogt bloedarmoede bij de moeder tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van een SGA-baby?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 studies met in totaal 620080 zwangere vrouwen.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyse (alle 10 studies bij elkaar) geen relatie tussen bloedarmoede bij de moeder tijdens de zwangerschap en het krijgen van een SGA-baby [RR = 1.11, 95% BI  = 0.99-1.24, p = 0.074]. Geen relatie want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.99 tot 1.24. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/relatie.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het risico op het krijgen van een SGA-baby significant met 11% [RR = 1.11, 95% BI  = 1.00-1.22, p = 0.044] verhoogde wanneer de moeder tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap bloedarmoede had. 

De onderzoekers concludeerden dat wanneer de moeder tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap bloedarmoede had, het risico op het krijgen van een SGA-baby verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Maternal anemia during pregnancy and small for gestational age: a systematic review and meta-analysis by Badfar G, Shohani M, […], Azami M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29183181

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, significant/overzichtsartikel en bloedarmoede.
 

Onderzoeksvraag:
Er is onzekerheid over de invloed van voeding tijdens de zwangerschap en de kindertijd op de ontwikkeling van het immuunsysteem van het kind. Daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.

Is er een relatie tussen voeding tijdens de zwangerschap en de kindertijd en de ontwikkeling van het immuunsysteem van het kind?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 260 studies over borstvoeding met in totaal 964143 deelnemers en 173 studies over blootstelling aan andere voedingsmiddelen tijdens de zwangerschap en de kindertijd met in totaal 542672 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 19 interventiestudies dat het slikken van probiotica-supplementen door de moeder tijdens de laatste maanden van de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van eczeem bij het geboren kind significant met 22% [risk ratio = 0.78, 95% BI = 0.68-0.90, I2 = 61%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 6 interventiestudies dat het slikken van visoliesupplementen door de moeder tijdens de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van ei-allergie voor het eerste levensjaar van het geboren kind significant met 31% [risk ratio = 0.69, 95% BI = 0.53-0.90, I2 = 15%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van probiotica-supplementen door de moeder tijdens de laatste maanden van de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van eczeem bij het geboren kind verlaagde. Terwijl, het slikken van visoliesupplementen door de moeder tijdens de zwangerschap en borstvoeding, het risico op het krijgen van ei-allergie bij het geboren kind verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Diet during pregnancy and infancy and risk of allergic or autoimmune disease: A systematic review and meta-analysis by Garcia-Larsen V, Ierodiakonou D, [...], Boyle RJ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5830033/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, probiotica en visolie.
In visoliesupplementen zitten vaak EPA en DHA.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van groenten en/of fruit de kans op het krijgen van het metabole syndroom?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 20 cross-sectionele studies, 1 patiënt-controle studie en 5 cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 16 studies dat het dagelijks eten van veel groente vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 11% [multivariable-adjusted RR = 0.89, 95% BI = 0.85-0.93, p 0.001] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 16 studies dat het dagelijks eten van veel fruit vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 19% [multivariable-adjusted RR = 0.81, 95% BI = 0.75-0.88, p 0.001] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 8 studies dat het dagelijks eten van zowel veel groente als fruit vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van het metabole syndroom significant met 25% [multivariable-adjusted RR = 0.75, 95% BI = 0.63-0.90, p 0.002] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks eten van veel groente en/of fruit de kans op het krijgen van het metabole syndroom verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Associations of vegetable and fruit consumption with metabolic syndrome. A meta-analysis of observational studies by Zhang Y and Zhang DZ.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29506604

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het metabole syndroom en groente- en fruitconsumptie.

Deze maaltijden en producten uit de supermarkt zijn geschikt voor mensen met het metabole syndroom.

Veel groente en/of fruit komt overeen met een dagelijkse consumptie van minimaal 200 gram groente en/of fruit.
Deze maaltijden leveren minimaal 200 gram groente.