Voeding en gezondheid

Hart- en vaatziekten

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en hart- en vaatziekten:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2023:

  1. Dagelijks 500 ml sinaasappelsap verlaagt causaal slecht cholesterol
  2. 30 gram volkoren granen verlagen hart- en vaatziekte
  3. Dagelijks 200 tot 700 mg calcium via voeding verlaagt een beroerte onder Aziaten
  4. Groene thee verlaagt mogelijk causaal hart- en vaatziekten
  5. Groene thee verlaagt causaal bloeddruk bij gezonde personen

2022:

  1. Dagelijks 20 gram olijfolie verlaagt hart- en vaatziekten
  2. Dagelijks 25-200 gram pinda’s verlagen mogelijk causaal triglyceridengehalte
  3. Brassica-groenten verlagen causaal totaal cholesterolgehalte
  4. Hoge vezelinname verlaagt causaal hart- en vaatziekten
  5. Dagelijks 500 mg flavonoïden via voeding verlaagt hart- en vaatziekte, suikerziekte en een hoge bloeddruk
  6. Vitamine D gehalte tussen 40 en 75 nmol/L verlaagt bloeddruk bij volwassenen
  7. Dagelijks 50 mg flavanonen via voeding verlaagt een beroerte
  8. Haver verlaagt mogelijk causaal hart- en vaatziekten

2021:

  1. Bessen verlagen hart- en vaatziekten
  2. HDL cholesterolgehalte tot 2.05 mmol/L verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
  3. Kalium verlaagt hart- en vaatziekten
  4. 4000 mg inositolsupplementen verlagen bloeddruk
  5. Dagelijks 50 mg anthocyaninen of 100 mg proanthocyanidinen via voeding verlagen coronaire hartziekte
  6. Uien verlagen causaal slecht cholesterol
  7. Groene bladgroenten verlagen hart- en vaatziekten
  8. Veel witvlees verlaagt doogaan aan alle oorzaken
  9. 0.1 tot 14 alcoholische dranken per week verlagen veneuze trombo-embolie
  10. Rijstzemelenolie verlaagt causaal cholesterol- en triglyceridengehalte bij volwassenen
  11. 175-350 gram vette vis per week voor hartpatiënten
  12. Soja verlaagt causaal bloeddruk bij volwassenen
  13. Dagelijks 1000 mg calciumsupplementen verhoogt hart- en vaatziekten onder postmenopauzale vrouwen
  14. Omega-3 vetzuren via voeding verlaagt recidief veneuze trombo embolie

2020:

  1. Dagelijks 0.5 tot 6 gram taurine-supplementen verlagen bloeddruk van patiënten met leverontregeling
  2. Dagelijks 1 mg heme-ijzer via voeding verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  3. Dagelijks 3 kopjes koffie of meer verhoogt causaal hart- en vaatziekten
  4. Plantaardige eiwitten verlagen doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. 2-3 porties vis per week verlagen coronaire hartziekte onder patiënten met suikerziekte type 2
  6. 1 gram natrium per dag verhoogt hart- en vaatziekten met 6%
  7. Een hoge visconsumptie verlaagt coronaire hartziekte
  8. Dietary intake of vitamin B6 and folate reduces stroke
  9. Vitamine C tekort verhoogt de bloeddruk
  10. Groene thee verlaagt bloeddruk bij mensen met een hoge bloeddruk
  11. Kalium-inname tot 3128 mg per dag verlaagt bloeddruk
  12. Tomaten verhogen goed cholesterolgehalte
  13. Calciumsupplementen verhogen hartinfarct
  14. Dagelijs 100 mg magnesium via voeding verlaagt een beroerte
  15. Ziekte van Alzheimer verhoogt een hersenbloeding
  16. Glutenallergie verhoogt boezemfibrilleren
  17. 100 gram vis per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Dagelijks 1 kopje thee verlaagt hart- en vaatziekten onder ouderen
  19. Lijnzaad verlaagt plasma Lp(a)-gehalte
  20. Quercetinesupplementen verlagen bloeddruk
  21. Hartfalen verhoogt dementie
  22. LDL cholesterol verhoogt hart- en vaatziekten
  23. Koolhydratenarme diëten verlagen hart- en vaatziekten

2019:

  1. Druiven verlagen slecht cholesterol
  2. <400 mg groene koffiebonen-extract supplementen verlagen de bloeddruk
  3. 150 mg/dag quercetine-supplementen verlagen LDL-cholesterol van mensen met obesitas
  4. Dagelijks 2 gram L-carnitine verlaagt bloeddruk van mensen met overgewicht
  5. Veel vitamine C via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  6. Anthocyaninen via voeding verlaagt hypertensie
  7. Cashewnoten verlagen de bloeddruk
  8. Coënzym Q10 supplementen verlagen ontstekingen in patiënten met coronaire hartziekte
  9. Kiwi verlaagt niet hart- en vaatziekten
  10. Transvetzuren verhogen hart- en vaatziekten
  11. Veel antioxidanten via voeding verlagen doodgaan aan hart- en vaatziekten
  12. Pinda’s gedurende 12 weken verhoogt goed cholesterol

2018:

  1. Vitamine E via voeding verlaagt een beroerte
  2. Middellangketenige verzadigde vetzuren verhogen sneller goed cholesterol
  3. Dagelijks 150 gram friet verhoogt suikerziekte type 2
  4. Walnoten verlagen slecht cholesterolgehalte
  5. Veel natrium via voeding verhoogt een beroerte
  6. EPA&DHA verlagen postoperatieve atriale fibrillatie na een bypass hartoperatie
  7. EPA&DHA verlagen postoperatieve atriale fibrillatie na een bypass hartoperatie
  8. Coronaire hartziekte en hartfalen verhogen dementie
  9. Olijfolie verhoogt sneller het HDL cholesterolgehalte dan andere plantaardige oliën
  10. 1 portie gevogelte per week verlaagt een beroerte onder vrouwen
  11. Resveratrol supplementen verlagen niet cholesterolgehalte
  12. Dagelijks 20 gram vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten

2017:

  1. Een dieet met weinig verzadigd vet verlaagt hart- en vaatziekten
  2. Dagelijks 500 mL rode bietensap verlaagt de bloeddruk
  3. Dagelijks 100 gram roodvlees, 50 gram bewerkt vlees en 250 mL suikergezoete frisdrank verhogen de bloeddruk
  4. 28 gram volle granen per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. Witvlees verlaagt een beroerte
  6. 8.7 gram oplosbare vezelsupplementen gedurende 7 dagen verlaagt de bloeddruk
  7. Een dieet met <10 En% verzadigd vet verlaagt cholesterolgehalte en bloeddruk bij kinderen
  8. Suikergezoete frisdrank, eieren en rood- en bewerkt vlees verhogen hart- en vaatzieken
  9. EPA en DHA supplementen verlagen hart- en vaatziekten
  10. Dagelijks 12 gram noten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  11. 1 tot 724 mg anthocyaninen per dag verbetert hartfunctie
  12. Wekelijks 30-180 gram chocolade verlaagt hart- en vaatziekten en suikerziekte
  13. Krachttraining verlaagt de bloeddruk
  14. Geen verband tussen choline of betaïne via voeding en hart- en vaatziekten
  15. Wekelijks 0.1-7 glazen alcoholische drank verlaagt hartfalen
  16. Dagelijks 100 mg flavonoïden via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  17. Kaliumsupplementen gedurende minimaal 4 weken verlagen de bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk
  18. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt bloeddruk
  19. Dagelijks 1 ei verhoogt hartfalen
  20. Minimaal 200 gram yoghurt per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  21. Het eten van sesamzaad verlaagt de bloeddruk
  22. Veel lycopeen via voeding verlaagt hart- en vaatziekten
  23. Overgewicht verhoogt hartritmestoornis
  24. Tomaten verlagen hart- en vaatziekten onder volwassenen
  25. Dagelijks veel peulvruchten verlaagt hart- en vaatziekten
  26. Tofu verlaagt coronaire hartzieke onder vrouwen en Aziaten
  27. Zoetstofgezoete frisdrank verhoogt het metabole syndroom
  28. Dagelijks 200 mg flavonoïden via voeding verlaagt all-cause mortaliteit

2016:

  1. Dagelijks 200 mg flavonoïden via voeding verlaagt all-cause mortaliteit
  2. Calciumsupplementen verlaagt het slechte cholesterol
  3. 39 gram hazelnoten per dag verlaagt het slechte cholesterolgehalte
  4. Dagelijks 15-20 gram noten verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  5. Dagelijks 240 ml granaatappelsap verlaagt de bloeddruk
  6. 1-3 gram gember per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  7. 1-2 glazen alcohol per dag verlaagt een beroerte
  8. 3500 mg kalium per dag via voeding verlaagt een beroerte
  9. Overgewicht verhoogt de bloeddruk
  10. Vitamine C verkort het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie ondergaan
  11. 2000 mg vitamine B3 per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  12. 3 glazen alcohol of meer per dag verhoogt een subarachnoïdale bloeding
  13. Vitamine B3 verhoogt het HDL-cholesterol
  14. Suikergezoete en zoetstofgezoete frisdrank verhogen hart- en haatziekten
  15. Genisteïnesupplementen verlagen hart- en vaatziekten onder postmenopauzale vrouwen met het metabole syndroom
  16. 45 gram amandelen per dag verlaagt het cholesterolgehalte
  17. Flavanolen uit cacao verlagen hart- en vaatziekten en suikerziekte type 2
  18. Dagelijks 3.5 gram beta-glucaan uit haver verlaagt hart- en vaatziekten
  19. Maximaal 4 kopjes koffie per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  20. Veel flavonoïden via voeding verlaagt een beroerte
  21. Het cholestolgehalte daalt sterker met statines + stanolen/sterolen dan statines alleen
  22. Dagelijks 2.5 gram plantensterolen en/of -stanolen gedurende minimaal 4 weken verlaagt de bloedwaarden van beta-caroteen en luteïne
  23. Bosbessen verlagen niet de bloeddruk
  24. 12 gram noten per dag verlaagt een beroerte
  25. Donkergroene bladgroenten verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  26. Dagelijks 40 gram kaas verlaagt hart- en vaatziekten en beroerte
  27. Gewichtsverlies gedurende 6-12 maanden verlaagt hart- en vaatziekten
  28. 500 mg quercetinesupplementen per dag gedurende 8 weken verlaagt de bloeddruk
  29. 300 mg magnesiumsupplementen per dag gedurende 1 maand verlaagt de bloeddruk
  30. Omega 3 vetzuren verkort het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie ondergaan
  31. Dagelijks 50 gram volkorengraanproducten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  32. Veel groenten en fruit verlaagt de bloeddruk
  33. Een hoge DHA-bloedwaarde verlaagt een fatale hartziekte
  34. Rijstolie verlaagt het cholesterolgehalte
  35. Veel EPA en DHA via voeding verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
  36. Knoflooksupplementen verlagen de bloeddruk en het cholesterolgehalte
  37. Een lage botdichheid verhoogt aderverkalking bij ouderen
  38. Het slikken van 2.5 gram kalium per dag verlaagt niet de hartslag
  39. Soja of isoflavonen verlaagt niet het homocysteïnegehalte
  40. Een combinatie van omega-3 vetzuren, foliumzuur, vitamine B6 en B12 verlaagt het homocysteïnegehalte
  41. Dagelijks 125 gram melk verlaagt een beroerte
  42. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt maagkanker
  43. Dagelijks veel graanvezels verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  44. Het slikken van anthocyanen verlaagt niet de bloeddruk
  45. Overgewicht verhoogt een beroerte
  46. Veel luteïne via voeding verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  47. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten bij vrouwen
  48. Veel soja via voeding verlaagt mogelijk een beroerte
  49. Bessen verlagen hart- en vaatziekten
  50. Maximaal 25 gram verzadigd vet per dag verlaagt een beroerte onder mannen
  51. Een hoog DHA-bloedwaarde verlaagt de bloeddruk
  52. Chocolade verlaagt een ischemische hartziekte
  53. Coënzym Q10-supplementen verlaagt hart- en vaatziekten
  54. Dagelijks 136-300 gram avocado verlaagt LDL-cholesterol en triglyceridengehalte
  55. Vegetarisch dieet verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  56. Zuivelproducten verlaagt hart- en vaatziekten
  57. L-carnitine supplementen verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten

2015:

  1. Consumptie van hele lijnzaad gedurende minimaal 12 weken verlaagt de bloeddruk
  2. Knoflook verlaagt bloeddruk
  3. 1 portie noten per week verlaagt hart- en vaatziekten met 10%
  4. Veel volkorenproducen verlaagt een beroerte onder vrouwen
  5. Dagelijks 28.4 gram aardnoten verlaagt cholesterolgehalte
  6. Dagelijks 1-50 mg olijfolie verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  7. Dagelijks veel flavonoïden via voeding verlaagt coronaire hartziekten
  8. 14 glazen alcohol per week verlaagt hartfalen
  9. Noten verlagen sterfte door hart- en vaatziekten
  10. Vegetarisch dieet verlaagt het cholesterolgehalte
  11. Een hoog HDL-cholesterolgehalte verlaagt mogelijk vroegtijdig hart- en vaatziekten
  12. Sojaproducten verlagen het cholesterolgehalte
  13. Vitamine D-supplement verlaagt chronisch hartfalen
  14. Pistachenoten verlagen bloeddruk bij mensen zonder suikerziekte type 2
  15. Dagelijks 100 mg magnesium of 1 gram kalium via voeding verlaagt een beroerte onder vrouwen
  16. Dagelijks 250-400 gram druiven verlaagt de bloeddruk
  17. Dagelijks 800 gram groenten en fruit verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Beta glucanen gedurende 6 weken verlagen de bloeddruk
  19. Knoflooksupplementen verlagen de bloeddruk
  20. 22-536 mg vitamine E per dag verlaagt een hartinfarct
  21. Dagelijks 300 gram fruit of 400 gram groenten verlaagt coronaire hartziekte
  22. Een zinktekort leidt tot hartinfarct

2014:

  1. 1-5 porties groenten en fruit per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  2. Het eten van veel vis verlaagt mogelijk longkanker
  3. 5 mg foliumzuur per dag gedurende minimaal 4 weken verlaagt het homocysteïnegehalte van patiënten met een coronaire hartziekte
  4. 10 gram vezels per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. 10 gram vezels per dag verlaagt totale mortaliteit
  6. Lycopeen verlaagt een beroerte onder mannen
  7. 100 gram roodvlees per dag verhoogt mogelijk de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten
  8. Een hoge suikerinname verhoogt de bloeddruk, het triglyceriden- en cholesterolgehalte
  9. Een hoge natriuminname verhoogt de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten
  10. Een verlaagd risico op mortaliteit tot 40 g alcohol per dag maar een verhoogd risico boven 40 g onder mannen
  11. Een voeding met veel kalium verlaagt een beroerte
  12. Olijfolie verlaagt een beroerte
  13. Een vegetarisch dieet verlaagt de bloeddruk
  14. Meer dan 2 gram EPA en DHA per dag verlaagt de bloeddruk
  15. Een hoog plasma homocysteïnegehalte verhoogt waarschijnlijk abdominale aorta aneurysma
  16. 300 mg cafeïne per dag verlaagt atriumfibrillatie
  17. 2000 mg vitamine B3 supplement verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Het eten van flavonoïden verlaagt hart- en vaatziekten
  19. Groene thee verlaagt de bloeddruk en het cholesterolgehalte
  20. Groene thee verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  21. 130 gram peulvruchten per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte

2013:

  1. Hoog HDL-cholesterolgehalte verhoogt een intracerebrale bloeding
  2. 162 gram peulvruchten per dag verlaagt de bloeddruk
  3. Bietensap verlaagt de (bovendruk) bloeddruk
  4. Een hoge vitamine D bloedwaarde verlaagt bloeddruk
  5. Een laag adiponectinegehalte verhoogt de bloeddruk
  6. Dagelijks 927 mg polyfenolen verlaagt de bloeddruk
  7. 5 gram zout of minder per dag verlaagt de bloeddruk
  8. 2.3-3.1 gram kalium per dag verlaagt de bloeddruk
  9. 41 gram (plantaardig) eiwit per dag verlaagt de bloeddruk 
  10. Een laag vet dieet verlaagt het cholesterolgehalte in premenopauzale vrouwen
  11. Knoflooksupplementen gedurende 2 maanden verlagen het cholesterolgehalte bij mensen met een hoog cholesterolgehalte
  12. Dagelijks 100 gram fructose of meer verhoogt zowel het triglyceriden- als het LDL-cholesterolgehalte
  13. Een kransslagader calcium score boven 10 verhoogt hart- en vaatziekten onder patiënten met suikerziekte type 2
  14. 3 tot 5 kopjes koffie per dag verlaagt non-linear hart- en vaatziekten
  15. Linolzuur via voeding verlaagt coronaire hartziekten
  16. Minimaal 200 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  17. 150 tot 400 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Antioxidantensupplementen verlagen niet hart- en vaatziekten
  19. Coënzym Q10-supplementen verbeteren mogelijk congestief hartfalen
  20. Minimaal 1 keer per week vis verlaagt hartfalen
  21. Flavonoïden hebben mogelijk positief effect op hart- en vaatziekten
  22. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 
  23. Calcium via voeding verlaagt beroerte onder Aziaten
  24. 1 ei per dag verhoogt niet hart- en vaatziekten of beroerte
  25. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 

2012:

  1. Elke kg gewichtstoename verhoogt hart- en vaatziekten bij vrouwen met 5.7% en bij mannen met 3.1%
  2. Een lage GI voeding verlaagt het LDL-cholesterolgehalte
  3. Een voedingspatroon laag in verzadigd vet en omega-6 vetzuren biedt bescherming tegen hart- en vaatziekte en kanker
  4. Geen verband tussen plantensterolen en hart- en vaatziekten
  5. 400-800 mcg foliumzuur per dag verlaagt een beroerte
  6. Magnesium verlaagt de kans op een ischemische beroerte
  7. Foliumzuursupplementen verlagen mogelijk een beroerte
  8. Vitamine C-supplementen verlagen op korte termijn de bloeddruk
  9. Soja-isoflavonen verlagen de bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk
  10. Magnesiumsupplementen verlagen licht de bloeddruk
  11. 3 glazen alcohol of meer verhogen de bloeddruk bij mannen
  12. Visoliesupplementen verlagen de bloeddruk bij mensen met een hoge bloeddruk
  13. PUFA-supplementen bieden geen bescherming tegen hart- en vaatziekten
  14. Veel alfa-linoleenzuur via voeding verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  15. Viseten en niet visoliesupplementen beschermt tegen hart- en vaatziekten
  16. 2-4 keer per week vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  17. Het eten van vis verlaagt de kans op cerebrovasculaire ziekten
  18. Flavonoïden bieden bescherming tegen hart- en vaatziekten
  19. Een hoge GI-voeding verhoogt de kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen met overgewicht

2011:

  1. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt dementie
  2. 200 microgram foliumzuur per dag verlaagt hart- en vaatziekte
  3. Groene thee verlaagt het slechte cholesterol
  4. 1 glas alcohol per dag verlaagt hart- en vaatziekten met 14-25%
  5. 25 mg lycopeen per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte met 10%
  6. 1.6 gram kalium verlaagt een beroerte
  7. 1 gram kalium per dag verlaagt beroerte met 11%

2010:

  1. PUFA verlaagt hart- en vaatziekten
  2. 25-375 mg soja-isoflavonen per dag verlaagt de bloeddruk met 1.92 mmHg
  3. Zinksupplementen verhogen de kans op hart- en vaatziekten 
  4. Calciumsupplementen verhogen een hartinfarct

2009:

  1. Het eten van amandelen verlaagt mogelijk het cholesterolgehalte
  2. Verzadigd vet vervangen door meervoudig onverzadigd vet verlaagt hart- en vaatziekten
  3. 3.25 gram EPA en DHA verlaagt het triglyceridengehalte in hyperlipidemische patiënten

2008:

  1. Het eten van flavonoïden verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  2. 500 mg vitamine C per dag verlaagt het cholesterolgehalte bij mensen met hoog cholesterolgehalte
  3. 600-900 mg knoflooksupplementen per dag verlaagt de bloeddruk

2006:

  1. Volkoren graanproducten verlagen hart- en vaatziekten

2005:

  1. Soja-eiwit verlaagt het cholesterolgehalte

2002:

  1. 240 mg magnesiumsupplementen per dag verlaagt de bovendruk

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Hart- en vaatziekten is de verzamelnaam voor aandoeningen aan het hart- en vaatstelsel, zoals ischemische aanvallen (TIA), hartinfarcten, beroertes, en vaatlijden van de grote vaten, zoals etalagebenen. Hart- en vaatziekten zijn momenteel doodsoorzaak nummer 1 binnen de westerse wereld.

De belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten zijn:

  • Hoge bloeddruk
  • Hoog cholesterolgehalte
  • Overgewicht
  • Aderverkalking
  • Suikerziekte type 2
  • Hoog homocysteïnegehalte

Vuistregels:

  • Aantal % cholesterol verlaging = aantal % risico verlaging op hart- en vaatziekten.
  • Per kg gewichtsverlies = 1 mmHg bovendruk verlaging. Dus van 130 naar 120 mmHg als bovendruk wilt in de praktijk zeggen 10 kg gewichtsverlies. Uit voedingskundig oogpunt is het verstandig niet meer dan 0.5-1 kg gewicht per week te verliezen.
  • Elke gram zout boven de 6 gram zout per dag doet de bloeddruk met 1 mmHg stijgen.

Dagelijkse inname van 1-3 gram plantensterolen of -stanolen verlaagt de opname van het  LDL-cholesterol met 5-15%. Echter, het vermijden van cholesterol uit voeding is niet de oplossing voor het hoge cholesterolgehalte. De oplossing is, kies voor producten met maximaal 30 En% vet en maximaal 7 En% verzadigd vet.  

Het is heel moeilijk om via voeding alleen het cholesterol met 15% te verlagen.

Een cholesterolverlagend dieet ziet als volgt uit:

  • Producten met maximaal 30 En% vet
  • Producten met maximaal 7 En% verzadigd vet
  • Producten met maximaal 15 En% eiwit
  • Maximaal 200 gram cholesterol per dag
  • Producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal

Bij hart- en vaatziekten spelen erfelijkheid ook een rol. De erfelijke vorm van hart- en vaatziekten zijn: 

  • Hypertrofische cardiomyopathie (=een hartspierziekte waarbij de hartspier verdikt is)
  • Dilaterende cardiomyopathie (=een hartspierziekte waarbij de hartspier verwijd is)
  • Lange QT-syndroom
  • Catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT)
  • Brugadasyndroom
  • Aritmogene rechter ventrikel dysplasie (ARVD)
  • Familiaire hypercholesterolemie (FH)

Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij mannen en vrouwen zijn niet hetzelfde.
Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij mannen zijn druk op de borst, zweten en uitstralende pijn naar armen en de kaak.

Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen zijn:

  • Hartkloppingen (hartbonzen)
  • Plotselinge duizeligheid, een gevoel van zwakte
  • Slapeloosheid
  • Een onaangenaam gevoel in de maagstreek, eventueel met misselijkheid
  • Ineens ernstige vermoeidheid
  • Kortademigheid
  • Branderig gevoel onder het borstbeen
  • Onaangenaam klemmend of drukkend gevoel in de borststreek
  • Onaangenaam gevoel of pijn tussen de schouderbladen, pijn in de nek

Voedingsadviezen bij hart- en vaatziekte:

  • Kies voor producten met maximaal 30-35 En% vet, voor producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, voor producten met maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal, voor producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal en voor vissen die minimaal 1000 mg EPA en DHA per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:

    Maximaal 35 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
     
  • Stop met roken want roken veroorzaakt aderverkalking.
  • Streef naar een gezond gewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25. BMI is gewicht gedeeld door lengte in kwadraat oftewel gewicht (kg)/lengte2 (m).
  • Minimaal 60-90 minuten per dag besteden aan lichaamsbeweging of minimaal 10.000 stappen per dag.
  • Eet minimaal 2 keer per week vette vis. Vette vissen zijn makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm.
  • Eet 250 mg omega-3 vetzuren per dag. Omega-3 vetzuren zijn alfa-linoleenzuur, EPA en DHA.
  • Eet 300 gram groente en 5 stuks fruit per dag oftewel 30 gram voedingsvezels per dag. 10-30 gram vezel per dag verlaagt namelijk het slechte LDL-cholesterolgehalte.
    30 gram vezels per dag komt overeen met een dagelijkse voeding van minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
  • Eet veel volkorenproducten (bruinbrood, zilvervliesrijst en havermout) en peulvruchten.
  • Beperk  tot 2 glazen alcohol voor mannen en 1 glas voor vrouwen per dag.
  • Eet niet meer dan 6 gram zout per dag dat overeen komt met 2400 mg natrium.
  • Eet niet meer dan 200 gram cholesterol per dag bij een verhoogd LDL-cholesterol.
  • Eet niet meer dan 19 gram verzadigd vet per dag bij 2500 kcal en 15 gram verzadigd vet per dag bij 2000 kcal. De Gezondheidsraad adviseert 2000 kcal per dag voor vrouwen en 2500 kcal voor mannen aan.
  • 500 microgram foliumzuur per dag bij een hoog homocysteïnegehalte. Raadpleeg hiervoor eerst uw huisarts!
  • Slik geen antioxidantensupplementen. Ze doen meer kwaad dan goed!
  • Raadpleeg eerst uw huisarts of een diëtist bij het slikken van voedingssupplementen!
     
Streefwaarden voor een gezond hart:
MetingenStreefwaarden
Totaal cholesterol< 4.5 mmol/l
HDL-cholesterol voor mannen> 0.9 mmol/l
HDL-cholesterol voor vrouwen> 1.1 mmol/l
LDL-cholesterol< 2.5 mmol/l
Triglyceriden (bloedvetten)< 2.5 mmol/l
Nuchter bloedsuikergehalte< 6 mmol/l
HbA1c< 7%
Homocysteïne< 12 micromol/l
Bloeddruk120/80 mmHg.
120 is bovendruk/systolische bloeddruk & 
80 is onderdruk/diastolische bloeddruk
Bloeddruk bij mensen boven 60  jaar140/90 mmHg
Leefstijlmaatregelen voor de behandeling en preventie van een hoge bloeddruk
LeefstijlveranderingAanbevelingDaling van systolische bloeddruk (bovendruk)
GewichtsverliesEen gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25 kg/m25-20 mmHg
ZoutverminderingMaximaal 6 gram zout per dag oftewel 2400 mg natrium per dag2-8 mmHg
Kaliuminname Per 0.6 gram verhoging1 mmHg
Lichamelijke activiteit30-60 minuten per dag4-9 mmHg
AlcoholgebruikMaximaal 2 glazen voor mannen & 1 glas voor vrouw2-4 mmHg
DASH-voedingspatroonVoedingspatroon rijk aan groente, fruit, magere zuivelproducten en vetarme producten8-14 mmHg
Deze tabel laat zien dat de beste manier om een hoge bloeddruk te voorkomen is het handhaven van een gezond gewicht.


Verschillende risicofactoren van hart- en vaatziekten:

Kanker

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en het voorkomen van kanker: 
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.


2024:

  1. Hoog carotenoïden bloedgehalte verlaagt borstkanker onder vrouwen

2023:

  1. 10 mg isoflavonen per dag via voeding verlaagt borstkanker
  2. Een hoog gehalte aan linolzuur in het lichaam verlaagt prostaatkanker
  3. Veel vitamine B6 via voeding verlaagt dikke darmkanker
  4. Veel choline via voeding verlaagt mogelijk borstkanker

2022:

  1. Groente en fruit verlagen baarmoederhalskanker
  2. Hoog alfa-linoleenzuur bloedgehalte verlaagt dikke darmkanker
  3. Veel foliumzuur via voeding verlaagt dikke darmkanker onder Europeanen
  4. Veel witvlees en vis verlagen leverkanker
  5. Matig alcoholconsumptie verlaagt mogelijk nierkanker
  6. Hoge consumptie van olijfolie verlaagt kanker
  7. Koffie of cafeïne na de operatie verlaagt causaal postoperatieve ileus

2021:

  1. 600 mg/d vitamine E suppletie verbetert chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie
  2. Borstvoeding verlaagt eierstokkanker onder vrouwen met BRCA-1 of BRCA-2 genmutatie
  3. Geen verband tussen wortelconsumptie en blaaskanker
  4. Dagelijks 600 mg omega-3 vetzurensupplementen verlagen mogelijk chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie
  5. Kruisbloemige groenten, knoflook, citrusvruchten en tomaten verlagen mogelijk dikke darmkanker
  6. Obesitas verhoogt dikke darmkanker bij mannen met Lynch Syndroom
  7. Calcium via voeding verlaagt colorectale adenomen
  8. Veel transvet verhoogt prostaatkanker en dikke darmkanker
  9. Dagelijks 100 mg coënzym Q10 supplementen verlaagt ontstekingen bij mensen met borstkanker
  10. Overgewicht verhoogt leverkanker
  11. Veel verzadigd vet verhoogt leverkanker
  12. Thee en koffie verlagen hersentumor
  13. Veel paddenstoelen verlagen kanker
  14. Dagelijks 1 kopje groene thee verlaagt slokdarmkanker onder vrouwen
  15. Aardappelen verhogen niet kanker
  16. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt doodgaan aan kanker
  17. Een laag seleniumgehalte verhoogt borstkanker
  18. Veel gevogelte verhoogt alvleesklierkanker
  19. Geen verband tussen acrylamide en borstkanker, baarmoederslijmvlieskanker en eierstokkanker

2020:

  1. Dagelijks 100 gram groente verlaagt galwegkanker
  2. Dagelijks 5 gram noten verlagen kanker
  3. Dagelijks 100 mcg foliumzuur via voeding verlaagt borstkanker onder premenopauzale vrouwen
  4. Een hoge vitamine C-inname via voeding verlaagt borstkanker
  5. Regelmatig theeconsumptie verlaagt neus- en keelholtekanker
  6. Overlevenden van kanker moeten dagelijks meer dan 400 gram groente en fruit eten
  7. Groene bladgroenten, alliumgroenten, vezels en flavonoïden verlagen eierstokkanker
  8. Beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt blaaskanker
  9. Omega-3 PUFA’s via voeding verlaagt spijsverteringskanker
  10. 40 gram ingemaake groenten per dag verhoogt maagkanker
  11. Dagelijks 100 microgram foliumzuur via voeding verlaagt ER negatief/PR negatief borstkanker
  12. Licht intensieve lichamelijke activiteit verlaagt doodgaan aan kanker
  13. 100 gram vis per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  14. Vitamine A via voeding verlaagt eierstokkanker onder Noord-Amerikanen
  15. Nitriet via voeding verhoogt lymfklierkanker bij vrouwen
  16. Veel koolhydraten verlagen mogelijk slokdarmkanker
  17. Vitamine C, D en E en calcium verlagen terugkeren van kanker
  18. Veel linolzuur via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  19. Veel linolzuur via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  20. Ongezonde buikomtrek verhoogt leverkanker
  21. Thee verlaagt mogelijk dikke darmkanker onder vrouwen
  22. Dagelijks 20 gram boomnoten verlaagt kanker aan het spijsverteringsstelsel
  23. 3 keer per week groente en fruit verlaagt maagkanker
  24. Zout verhoogt slokdarmkanker
  25. Knoflook verlaagt mogelijk dikke darmkanker

2019:

  1. Vezels verlagen baarmoederkanker
  2. 1 mg beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt blaaskanker
  3. Veel enkelvoudig onverzadigd vet verlaagt huidkanker
  4. 100 gram groente per dag verlaagt longkanker onder rokers
  5. Wortels verlagen longkanker
  6. 10 mg soja-isoflavonen via voeding verlaagt doodgaan aan borstkanker
  7. 50 gram cholesterol per dag verhoogt eierstokkanker
  8. 1 mg heme-ijzer per dag verhoogt borstkanker
  9. Geen verband tussen gevogelte en hersenkanker
  10. Koffie verlaagt hersenkanker onder Aziaten
  11. Cafeïnevrije koffie verlaagt mogelijk eierstokkanker
  12. Veel antioxidanten via voeding verlagen doodgaan aan hart- en vaatziekten
  13. Vis verlaagt borstkanker onder Aziaten
  14. Lichamelijke activiteiten verlagen longkanker onder rokers
  15. Een hoge transvetzurenconcentratie verhoogt borstkanker onder postmenopauzale vrouwen
  16. Dagelijks 100 microgram foliumzuur via voeding verlaagt borstkanker
  17. Dagelijks 100-300 gram groente of fruit verlaagt kanker

2018:

  1. Dagelijks 10 gram vezels via voeding verlaagt mogelijk eierstokkanker
  2. Dagelijks 100 μg foliumzuur via voeding verlaagt slokdarmkanker
  3. Eiwit verhoogt niet prostaatkanker
  4. Geen verband tussen vitamines en lymfklierkanker
  5. Wijn verhoogt niet dikke darmkanker
  6. Wortels verlagen borstkanker
  7. Veel flavonolen, flavonen of anthocyaninen via voeding verlagen mogelijk dikke darmkanker
  8. Minder dan 750 mg calcium per dag verhoogt mogelijk prostaatkanker
  9. Geen verband tussen koolhydraten en prostaatkanker
  10. Dagelijks 5 mg vitamine B2 verlaagt dikke darmkanker
  11. Matig rode wijn verlaagt prostaatkanker
  12. Citrusvruchten verlagen slokdarmkanker
  13. Dagelijks 10 mcg vitamine D via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  14. Een hoog BMI verhoogt borstkanker
  15. Dagelijks veel cholesterol verhoogt mogelijk longkanker
  16. Dagelijks veel gekookte tomaten verlaagt prostaatkanker

2017:

  1. Veel verzadigd vet verhoogt doodgaan aan borstkanker
  2. Dagelijks 30 gram volle granen, 100 gram fruit, 100 gram groente of 200 gram zuivelproducten verlaagt dikke darmkanker
  3. Dagelijks 2-4 gram carnitinesupplementen vermindert niet kankergerelateerde vermoeidheid
  4. 28 gram volle granen per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. Een hoge consumptie van gekookte wortels verlaagt mogelijk urineleiderkanker
  6. Borstvoeding verlaagt baarmoederkanker
  7. Vegetarisch dieet verlaagt kanker
  8. Dagelijks 12 gram noten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  9. Veel roodvlees verhoogt longkanker onder niet-rokers
  10. Een hoog seleniumgehalte in het lichaam verlaagt baarmoederhalskanker
  11. Een hoge vitamine E bloedwaarde verlaagt mogelijk baarmoederhalskanker
  12. Veel verzadigd vet verhoogt longkanker
  13. Het slikken van vitamines of antioxidanten verlaagt niet blaaskanker
  14. Dagelijks minimaal 1600 mg calcium verlaagt mogelijk terugkeer van kwaadaardige poliepen in de dikke darm
  15. Veel lichamelijke activiteiten verlaagt borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI tot 30
  16. Dagelijks 100 gram bewerkt en roodvlees verhoogt slokdarmkanker
  17. Maximaal 175 mg DHA per dag via voeding verlaagt baarmoederkanker
  18. Dagelijks 621 mg calcium via voeding verlaagt slokdarmkanker onder Aziaten
  19. Dagelijks 1-3 porties groenten verlaagt mogelijk nierkanker
  20. Dagelijks 20 gram peulvruchten verlaagt prostaatkanker
  21. 300 microgram jodium per dag verlaagt mogelijk schildklierkanker
  22. Minimaal 2 mg lycopeen per dag via voeding verlaagt prostaatkanker
  23. Minimaal 7 kopjes groene thee per dag verlaagt prostaatkanker
  24. Dagelijks 1 mg vitamine B2 via voeding verlaagt borstkanker
  25. Veel koolhydraten verhoogt dikke darmkanker onder mannen
  26. Dagelijks 2 mg vitamine E via voeding verlaagt longkanker
  27. Een hoog serum seleniumgehalte verlaagt mogelijk prostaatkanker onder rokers en ex-rokers
  28. 100 microgram foliumzuur per dag verlaagt mogelijk slokdarmkanker
  29. Astma verhoogt longkanker
  30. Vet verhoogt non-Hodgkin lymfeklierkanker
  31. Dagelijks 10 gram vezels verlaagt mogelijk alvleesklierkanker

2016:

  1. Teveel buikvet verhoogt longkanker
  2. Alfa-caroteen, beta-caroteen en luteïne/zeaxanthine via voeding verlaagt non-Hodgkin-lymfklierkanker
  3. Dagelijks 15-20 gram noten verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  4. Geen verband tussen koffie en lymfklierkanker
  5. Veel soja en magere melk verlagen borstkanker
  6. Vitamine A, beta-caroteen en lycopeen via voeding verlagen waarschijnlijk alvleesklierkanker
  7. Isoflavonen via voeding verlagen mogelijk baarmoederkanker
  8. Ziekte van Parkinson verlaagt dikke darmkanker onder Europeanen
  9. Veel vitamine B6 via voeding verlaagt kanker
  10. Suikerziekte verhoogt borstkanker onder vrouwen
  11. Er is geen verband tussen zinkinname en prostaatkanker
  12. Leverkankerpatiënten hebben een lager seleniumgehalte
  13. Lichamelijke activiteit verlaagt maagkanker onder mannen en Aziaten
  14. Ginseng via voeding verlaagt kanker
  15. Minimaal 10 gram vezels per dag verlaagt borstkanker
  16. Dagelijks 100 mg choline in combinatie met betaïne via voeding verlaagt kanker
  17. Dagelijks 250 ml volle melk verhoogt doodgaan aan prostaatkanker
  18. Suikerziekte type 2 verhoogt mogelijk dikke darmkanker
  19. Dierlijke transvetzuren verhogen niet borstkanker
  20. Een hoog calciumgehalte verlaagt borstkanker
  21. 100 gram roodvlees per dag verhoogt alvleesklierkanker onder mannen
  22. Isoflavonen via voeding verlagen prostaatkanker
  23. Een hoge inname van zowel folaat, calcium als vezels verlaagt voorstadium van dikke darmkanker
  24. Knoflook via voeding verlaagt niet dikke darmkanker
  25. Vitamine E verlaagt niet chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie
  26. Flavanolen via voeding verlaagt mogelijk kanker
  27. B-vitamines supplementen verlagen huidkanker
  28. Eieren en gevogelte verhogen niet non-Hodgkin lymfoom
  29. Dagelijks 100 gram citrusvruchten verlaagt maagkanker
  30. Groenten verlaagt een Barrett-slokdarm
  31. Veel anthocyaninen, flavanonen en flavonen via voeding verlagen mogelijk slokdarmkanker
  32. Nitrietrijke voeding verhoogt hersentumor en schildklierkanker
  33. Lycopeen via voeding verlaagt colonkanker
  34. Enkelvoudig onverzadigd vet verlaagt baarmoederkanker
  35. Een hoog carotenoïdenbloedgehalte verlaagt longkanker
  36. 370 mg cholesterol per dag of meer verhoogt borstkanker
  37. Dagelijks 50 gram volkorengraanproducten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  38. Antioxidanten via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  39. Veel flavonoïden via voeding verlaagt maagkanker onder Europeanen
  40. Minimaal 300 mg calcium per dag verlaagt borstkanker
  41. Het eten van isoflavonen verlaagt mogelijk dikke darmkanker
  42. Volkoren graanproducten verlaagt mogelijk alvleesklierkanker
  43. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt maagkanker
  44. Sojaproducten verlaagt mogelijk dikke darmkanker onder Aziaten
  45. Dagelijks veel graanvezels verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  46. Minimaal 5 kopjes koffie per dag verlaagt dikke darmkanker
  47. 12.8 gram alcohol per dag verhoogt huidkanker
  48. Plantaardig ijzer verlaagt dikke darmkanker
  49. Dagelijks minimaal 1 kopje koffie verlaagt leverkanker
  50. Meer dan 5 gram alcohol per dag verhoogt borstkanker
  51. Het slikken van antioxidanten verhoogt blaaskanker
  52. Dagelijks veel appels verlaagt longkanker 
  53. Foliumzuursupplementen verlagen dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte
  54. Veel koffie verlaagt mondkanker
  55. Veel flavonolen verlagen mogelijk non-cardia maagkanker onder vrouwelijke rokers
  56. Roodvlees verhoogt non-Hodgkin lymfoom (lymfklierkanker)
  57. Vegetarisch dieet verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  58. Een hoog serum seleniumgehalte verlaagt maagkanker onder vrouwen en niet-rokers
  59. Veel vitamine C via voeding verlaagt mogelijk alvleesklierkanker
  60. Een hoge consumptie van koolhydraten verhoogt maagkanker onder mannen en Aziaten
  61. Dagelijks 50 mg vitamine C via voeding verlaagt mogelijk voorstadium van baarmoederhalskanker
  62. Caffeïnebevattende koffie verlaagt melanoom onder vrouwen
  63. Hoog teennagelseleniumgehalte verlaagt kanker

2015:

  1. Dagelijks minimaal 600 gram vetarme zuivelproducten verlaagt borstkanker
  2. Overgewicht/obesitas verhoogt eierstokkanker onder premenopauzale vrouwen
  3. Het eten van soja verlaagt baarmoederkanker
  4. 2 porties groenten en 2 porties fruit per dag verlaagt longkanker
  5. Kruisbloemige groenten verlagen mogelijk eierstokkanker
  6. Vet verhoogt niet borstkanker
  7. Dagelijks 50 mg vitamine C via voeding verlaagt slokdarmkanker
  8. Veel vitamine A en beta-caroteen via voeding verlagen longkanker
  9. Vitamine C-supplementen kunnen kanker niet voorkomen
  10. 100 gram fruit per dag verlaagt maagkanker
  11. Thee verlaagt mogelijk schildklierkanker onder Europeanen en Amerikanen
  12. Een hoge vitamine B6- en B12-bloedwaarde verlagen niercelkanker
  13. Hormonentherapie verhoogt eierstokkanker onder postmenopauzale vrouwen
  14. Veel peulvruchten verlaagt dikke darmkanker
  15. Vitamine D-bloedwaarde tussen 53 en 90 nmol/L verlaagt longkanker
  16. Dagelijks 100 gram fruit verlaagt colorectaal carcicoom onder mannen
  17. Plantaardig vet verlaagt mogelijk maagkanker
  18. Rund- en lamsvlees verhogen dikke darmkanker
  19. 10 gram vezels per dag verlaagt slokdarmkanker
  20. Overgewicht en obesitas verhogen galblaaskanker
  21. Citrusvruchten verlagen slokdarmkanker
  22. 100-400 gram groenten en fruit per dag verlaagt longkanker    
  23. Het eten van alfa-caroteen en lycopeen verlaagt prostaatkanker
  24. Borstvoeding verlaagt baarmoederkanker
  25. Dagelijks 4.5 microgram vitamine B12 via voeding verlaagt dikke darmkanker
  26. Veel vitamine C via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  27. n-3 PUFA via voeding verlaagt niet dikke darmkanker
  28. 100 mg cholesterol per dag verhoogt alvleesklierkanker
  29. Carotenoïden via voeding verlagen mogelijk hoofd- en nekkanker
  30. Gefrituurde producten verhogen mogelijk prostaatkanker
  31. Vitamine E via voeding verlaagt longkanker
  32. Dagelijks 150 mg vitamine C via voeding verlaagt prostaatkanker
  33. 200 gram groenten per dag verlaagt blaaskanker
  34. 100 gram vis per week verlaagt leverkanker
  35. Veel foliumzuur, vitamine D, B6 en B2 via voeding verlaagt dikke darmkanker

2014:

  1. Vis verlaagt maagdarmkanker
  2. 10 gram vezels per dag verlaagt kanker
  3. Groenten en fruit verlagen blaaskanker
  4. Knoflook en uien verlagen waarschijnlijk maagkanker
  5. Zink via voeding verlaagt dikke darmkanker
  6. Dagelijks 100 gram groenten verlaagt leverkanker
  7. Een vetarm dieet verhoogt de overlevingskansen van borskankerpatiënten
  8. Het metabole syndroom verhoogt baarmoederkanker
  9. Het eten van veel peulvruchten verlaagt colorectale adenoom
  10. 100 gram roodvlees per dag verhoogt maagkanker
  11. Magnesium via voeding verlaagt kanker onder vrouwen
  12. Een dieet met veel vitamine A of carotenoïden verlaagt waarschijnlijk blaaskanker
  13. Lichamelijke activiteiten verlagen blaaskanker onder vrouwen
  14. Het eten van paddenstoelen verlaagt borstkanker
  15. 153 en 400 microgram foliumzuur per dag via voeding verlaagt borstkanker
  16. 50 gram gevogelte per dag verlaagt dikke darmkanker
  17. Vitamine D-gehalte boven 75 nmol/L verbetert de overlevingskansen van zowel patiënten met dikke darmkanker als borstkanker
  18. Calciuminname tot boven 1000 mg per dag verlaagt dikke darmkanker
  19. Een hoge vitamine E-bloedwaarde verlaagt prostaatkanker
  20. Groenten en fruit verlagen alvleesklierziekten
  21. 10 gram wortelen per dag verlaagt waarschijnlijk prostaatkanker
  22. Het eten van foliumzuur verlaagt zowel slokdarmkanker als alvleesklierkanker
  23. Geen verband tussen alcohol en multipel myeloom
  24. Een non-lineair dosis-afhankelijk verband tussen het roken van sigaretten en alvleesklierkanker
  25. Veel groene thee verlaagt mondkanker

2013:

  1. 3 kopjes koffie per dag verlagen fatale prostaatkanker
  2. Allium groenten verlagen mogelijk prostaatkanker
  3. Geen verband tussen het eten van α-linoleenzuur en prostaatkanker
  4. 13 gram soja-eiwit verhoogt overlevingskansen onder borskankerpatiënten
  5. Foliumzuursupplementen verlagen melanoomkanker (huidkanker)
  6. 100 microgram foliumzuur via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  7. Veel rood en verwerkt vlees verhogen slokdarmkanker
  8. Groenten en fruit verlagen mogelijk slokdarmkanker
  9. Viseten verlaagt niet slokdarmkanker
  10. Het eten van 100 mg EPA en DHA per dag verlaagt borstkanker
  11. Flavonolen en flavonen verlagen borstkanker in postmenopausale vrouwen
  12. Vitamine D-supplementen verlagen niet borstkanker onder postmenopauzale vrouwen
  13. Citrusvruchten verlagen borstkanker
  14. Het eten van quercetine, kaempferol en luteoline verlaagt kanker
  15. Witvlees, vis en gevogelte verlagen niet dikke darm adenoom
  16. Peulvruchten verlagen mogelijk dikke darm adenoom
  17. Flavonolen, flavanolen, anthocyanidinen en proanthocyanidinen verlagen waarschijnlijk dikke darmkanker
  18. Het metabool syndroom verhoogt dikke darmkanker
  19. 200-270 mg magnesium per dag verlaagt dikke darmkanker
  20. 5 mg zink per dag via voeding verlaagt dikke darmkanker
  21. Alcohol verhoogt niet hersenkanker
  22. Het eten van tomatenproducten verlaagt mogelijk maagkanker
  23. Beta-caroteensupplementen verhogen de kans op blaaskanker
  24. Zwarte thee verlaagt blaaskanker onder vrouwen

2012:

  1. Kruisbloemige groenten verlagen dikke darmkanker
  2. Zuivelproducten en melk bieden bescherming tegen dikkedarmkanker
  3. Groenten en fruit bieden bescherming tegen dikkedarmkanker
  4. Het eten van vis verlaagt waarschijnlijk dikkedarmkanker
  5. Voedingsvezels bieden bescherming tegen borstkanker
  6. Geen verband tussen hoge foliumzuurinname en borstkanker
  7. Alfa-caroteen verlaagt de kans op het krijgen van borstkanker
  8. Hoge bloedconcentraties van carotenoïden verlagen borstkanker
  9. Lycopeensupplementen verlagen niet prostaatkanker
  10. Foliumzuursupplementen verhogen de kans op prostaatkanker
  11. Selenium verlaagt de kans op het krijgen van prostaatkanker
  12. Groene thee verlaagt maagkanker bij vrouwen
  13. Zout verhoogt de kans op het krijgen van maagkanker
  14. Matig alcoholgebruik verhoogt niet maagkanker
  15. Vis en LC-PUFA verlagen niet alvleesklierkanker
  16. Groenten & fruit verlagen niet alvleesklierkanker
  17. Soja verlaagt longkanker onder niet-rokende vrouwen
  18. Koffie verlaagt de kans op het krijgen van baarmoederkanker

2011:

  1. Minimaal 20 gram Allium groenten per dag verlaagt maagkanker
  2. Een hoge BMI en taille-heup ratio verhogen alvleesklierkanker
  3. Groenten en fruit verlagen de kans op dikke darmkanker
  4. Veel heem-ijzer verhoogt dikke darmkanker

2010:

  1. 1.5 gram alfa-linoleenzuur per dag verlaagt licht prostaatkanker
  2. Een hoge vitamine B6-bloedwaarde verlaagt dikke darmkanker
  3. Een hoge foliumzuurinname verlaagt dikke darmkanker
  4. Roodvlees verhoogt niet prostaatkanker

 

2009:

  1. Groenten, fruit en beta-caroteen verlagen nierkanker
  2. Kruisbloemige groenten verlagen longkanker

2008:

  1. Het eten van flavonoïden verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  2. 500 mg vitamine C per dag verlaagt het cholesterolgehalte bij mensen met hoog cholesterolgehalte
  3. 600-900 mg knoflooksupplementen per dag verlaagt de bloeddruk

2006:

  1. Volkoren graanproducten verlagen hart- en vaatziekten

2004:

  1. 200 gram rauwe tomaten per dag verlaagt prostaatkanker

2003:

  1. Beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt longkanker

2002:

  1. 6 teentjes knoflook per week verlaagt mogelijk dikke darmkanker en maagkanker

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Het menselijk lichaam bestaat uit organen, zoals lever, longen en hart. Organen bestaan op hun beurt uit weefsels en weefsels bestaan op hun beurt uit cellen. Cellen in organen delen enkel wanneer dat nodig is, bijvoorbeeld bij herstel, groei of vernieuwing. Dit proces wordt ook wel gecontroleerde celdeling genoemd. Gecontroleerde celdeling is noodzakelijk (anders sterft een orgaan uit) en onschuldig. Het wordt pas gevaarlijk wanneer de celdeling binnen een bepaald orgaan niet meer gecontroleerd gebeurt. In dat geval is er sprake van kanker. Kanker is dus een aandoening die gekenmerkt wordt door ongeremde celdeling in een bepaald orgaan.

De oxidatieve DNA schade is een belangrijke risicofactor van kanker. Antioxidanten kunnen het DNA tegen oxidatieve schade beschermen.

Het woord "kanker" is afgeleid van het Latijnse woord "cancer", dat "kreeft" betekent. Er zijn verschillende soorten kanker. De Nederlandse Kankerregistratie onderscheidt meer dan 70 soorten.

De meest voorkomende kankersoort in Nederland bij mannen is prostaatkanker, dikke darmkanker en longkanker. Bij vrouwen is dat borstkanker, dikke darmkanker en longkanker. Bij kinderen is dat hersentumor en leukemie (bloedkanker).

Alle Nederlandse vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen elke 2 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek borstkanker.
Vanaf 2013 krijgen alle Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek maagkanker (dikke darmkanker is een onderdeel van maagkanker).
De Gezondheidsraad moet nog een beslissing nemen of het zinvol is om een bevolkingsonderzoek prostaatkanker uit te voeren.
Een bevolkingsonderzoek is in het algemeen zinvol als:

  • Er een gezondheidswinst te behalen is, door middel van vroege opsporing.
  • Er een risicogroep is, waarbij een redelijke kans is dat zij de betreffende aandoening krijgen.

Bij de diagnose van kanker dient een goede “staging” te gebeuren: hiermee wordt de uitbreiding van de ziekte bepaald. Deze staging bepaalt de prognose en de noodzaak tot verdere adjuvante behandeling. Bij deze staging wordt gebruikgemaakt van de TNM classificatie. Elke vorm van kanker heeft een eigen TNM classificatie. De algemene opzet voor de TNM classificatie is als volgt:

  • De T staat voor tumor en beschrijft de lokale uitbreiding.
  • De N staat voor lymfekliermetastasering (Engels: Node) en
  • De M staat voor metastase op afstand.
    De waardes tussen haakjes kunnen gebruikt worden om de uitbreiding van een tumor te beschrijven, maar niet voor alle vormen van kanker worden alle waardes gebruikt.

De verplichte parameters ('T', 'N' en 'M') zijn:

  • T (A,is,0,1-4): grootte of directe uitbreiding van de primaire tumor, een hogere waarde duidt op een slechtere prognose.
  • N (0-3): uitbreiding naar regionale lymfeklieren. '0' betekent geen lymfekliermetastasen, 1-3 betekent dat er metastasen in de regionale lymfeklieren voorkomen (waarde afhankelijk van aantal en lokalisatie lymfekliermetastasen).
  • M (0/1): metastasen op afstand. '0' betekent geen metastase op afstand, '1' betekent metastasen op afstand.

35% van de kankergevallen is te wijten aan een verkeerd  voedingspatroon, zoals teveel vet, teveel zout, te weinig groente en fruit.

Smaakverandering komen heel vaak voor bij kanker en kankerbehandeling(en). Ze kunnen ervoor zorgen dat kankerpatiënten plots een afkeer voelen tegenover sommige, vaak sterk geurende, voeding.

Voedingsadviezen bij kanker:

  • Kies voor producten met maximaal 30 En% vet, voor producten met maximaal 7 En% verzadigd vet, voor producten met maximaal 0.2 gram zout per 100 kcal, voor producten die minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren en voor vissen die minimaal 450 mg EPA en DHA per dag leveren oftewel een dagelijks voeding met:

    maximaal 30 En% vet, maximaal 7 En% verzadigd vet, maximaal 0.2 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
     
  • Streef naar een gezond gewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25. BMI is gewicht gedeeld door lengte in kwadraat oftewel gewicht (kg)/lengte2 (m).
  • Minimaal 30-60 minuten per dag besteden aan lichaamsbeweging of minimaal 10.000 stappen per dag.
  • Eet 250-300 gram groenten en 2-5 stuks fruit per dag oftewel 25-30 gram voedingsvezels per dag.
    25 gram vezels per dag komt overeen met een dagelijkse voeding van minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal.
  • Eet veel volkorenproducten, zoals bruinbrood en havermout en peulvruchten.
  • Beperk tot 2-3 glazen alcohol voor mannen en 1-2 glazen voor vrouwen per dag oftewel <30 gram alcohol per dag.
  • Eet niet meer dan 6 gram zout per dag dat overeen komt met 2400 mg natrium.
  • Slik geen antioxidanten-supplementen. Ze doen meer kwaad dan goed.
  • Eet niet meer dan 500 gram roodvlees per week. Roodvlees verhoogt namelijk de kans op het krijgen van dikkedarmkanker.

Verschillende kankersoorten:

Coënzyme Q10 supplementen verbeteren enthotheelfunctie

Onderzoeksvraag:
Coënzyme Q10 (CoQ10) wordt gezien als een potentieel therapeutisch middel voor het verbeteren van de endotheelfunctie (de verwijding en vernauwing van de bloedvaten). Verschillende gerandomiseerde klinische onderzoeken hebben het effect van CoQ10-suppletie op de endotheelfunctie onderzocht. Echter, deze onderzoeken hebben tegenstrijdige resultaten opgeleverd en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd. 

 

Verbetert het slikken van coënzyme Q10 supplementen (CoQ10-suppletie) de enthotheelfunctie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 RCT’s met in totaal 489 deelnemers. 

 

Resultaten en conclusies: 
De onderzoekers vonden dat het slikken van coënzyme Q10 supplementen de flow-gemedieerde dilatatie significant verberterde [WMD = 1.45, 95% BI = 0.55 tot 2.36, p < 0.02]. 
Deze significante verbetering bleef onveranderd in de sensitiviteitsanalyses. 

 

De onderzoekers vonden in de meta-regressie dat de veranderingen in de enthotheelfunctie afhankelijk was van de doseringen van de coënzyme Q10 supplementen [helling = 0.01, 95% BI = 0.004 tot 0.03, p = 0.006]. 

 

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van coënzyme Q10 supplementen de enthotheelfunctie verbeterde en deze verbetering was dosisafhankelijk. 

 

Oorspronkelijke titel: 
Effect of Coenzyme Q10 Supplementation on Vascular Endothelial Function: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Daei S, Ildarabadi A, […], Mohamadi-Sartang M. 

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38630421/

 

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over coënzyme Q10 supplementen en hart- en vaatziekten. 

 

De endotheeldisfunctie is een vroege voorspeller voor hart- en vaatziekten. Een verbeterde endotheelfunctie verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. 

De hartfunctie wordt vaak gemeten aan de hand van flow-gemedieerde dilatatie.

 

Hartpatiënten worden aangeraden te kiezen voor vezelrijke, vetarme en zoutarme producten. 
Vezelrijke, vetarme en zoutarme producten zijn producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal, maximaal 30 En% vet en maximaal 0.2 gram zout per 100 kcal. Vind hier welke producten geschikt zijn voor hartpatiënten. 
Bereken hier of uw dagelijkse voeding voldoet aan de eisen voor hartpatiënten. 

Bereken hier of uw voeding van afgelopen half jaar voldoet aan de eisen voor hartpatiënten.



 

Chocolade

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar het eten van chocolade en het voorkomen van ziektes:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

  1. Wekelijks 30-180 gram chocolade verlaagt hart- en vaatziekten en suikerziekte
  2. Chocolade verlaagt een ischemische hartziekte
  3. Het eten van flavonoïden verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  4. Dagelijks 927 mg polyfenolen verlaagt de bloeddruk

Hoog carotenoïden bloedgehalte verlaagt borstkanker onder vrouwen

Onderzoeksvraag:
Carotenoïden lijken kankerbestrijdende effecten te hebben. Echter, prospectief bewijs voor de relatie tussen het serum carotenoïdengehalte (carotenoïdengehalte in het bloed) en het krijgen van borstkanker is controversieel en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een hoog bloed (totale of verschillende) carotenoïdengehalte de kans op het krijgen van borstkanker onder vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 1 prospectieve cohort studies en 17 geneste patiënt-controle studies met in totaal 20188 deelnemers, waarvan 7608 mensen met borstkanker. 
De gemiddelde follow-up duur varieerde tussen 8 maanden en 21 jaar.
De meeste studies waren van hoge kwaliteit. 
Er was geen publicatie bias. 

Resultaten en conclusies: 
De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste totale bloed carotenoïdengehalte, dat het hoogste totale bloed carotenoïdengehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 24% [relatieve risico [RR] = 0.76, 95% BI = 0.62 tot 0.93, n = 8, I2 = 45.6%, p = 0.075] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses. 

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het totale bloed carotenoïdengehalte met 10 μg/dL, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 2% [RR = 0.98, 95% BI = 0.97 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste bloed alfa-caroteengehalte, dat het hoogste bloed alfa-caroteengehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 23% [RR = 0.77, 95% BI = 0.68 tot 0.87, n = 13, I2 = 0.0%, p = 0.48] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.  

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het alfa-caroteengehalte met 10 μg/dL, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.66 tot 0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste bloed beta-caroteengehalte, dat het hoogste bloed beta-caroteengehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 20% [RR = 0.80, 95% BI = 0.65 tot 0.98, n = 15, I2 = 56.5%, p = 0.004] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.  

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het beta-caroteengehalte met 10 μg/dL, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 4% [RR = 0.96, 95% BI = 0.93 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste bloed beta-cryptoxanthinegehalte, dat het hoogste bloed beta-cryptoxanthinegehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 15% [RR = 0.85, 95% BI = 0.74 tot 0.96, n = 11, I2 = 0.0%, p = 0.80] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.  

De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het beta-cryptoxanthinegehalte met 10 μg/dL, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 10% [RR = 0.90, 95% BI = 0.82 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste bloed lycopeengehalte, dat het hoogste bloed lycopeengehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 14% [RR = 0.86, 95% BI = 0.76 tot 0.98, n = 13, I2 = 0.0%, p = 0.46] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.  

De onderzoekers vonden vergeleken met het laagste bloed luteïnegehalte, dat het hoogste bloed luteïnegehalte de kans op het krijgen van borstkanker significant met 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.52 tot 0.93, n = 6, I2 = 17.1%, p = 0.30] verlaagde. 
Dit significante verlaagde risico bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses. 

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoog totale carotenoïden-, alfa-caroteen-, beta-caroteen-, beta-crytoxanthine-, lycopeen- als luteïnegehalte, de kans op het krijgen van borstkanker onder vrouwen verlaagde. 

Oorspronkelijke titel: 
The Association between Circulating Carotenoids and Risk of Breast Cancer: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Studies by Dehnavi MK, Ebrahimpour-Koujan S, […], Azadbakht L.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10694674/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over cohort studies/significant, carotenoïden en borstkanker

 

Veel choline via voeding verlaagt mogelijk borstkanker

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge inname van choline via voeding de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 prospectieve cohort studies en 10 patiënt-controle studies. 

Resultaten en conclusies: 
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat een hoge inname van choline via voeding,  de kans op het krijgen van borstkanker significant met 62% [OR = 0.38, 95% BI = 0.16 tot 0.86] verlaagde.
Echter, dit significante verlaagde risico werd niet teruggevonden in cohort studies [HR = 1.01, 95% BI = 0.92 tot 1.12].

De onderzoekers concludeerden dat een hoge inname van choline via voeding,  de kans op het krijgen van borstkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat dit verlaagde risico niet teruggevonden werd in cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
The association between dietary intakes of methionine, choline and betaine and breast cancer risk: A systematic review and meta-analysis by Van Puyvelde H, Dimou N, […], De Bacquer D.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36701983/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over cohort studies/significant, choline en borstkanker.

Studies 2023

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en het voorkomen van kanker: 
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

  1. 10 mg isoflavonen per dag via voeding verlaagt borstkanker
  2. Een hoog gehalte aan linolzuur in het lichaam verlaagt prostaatkanker
  3. Veel vitamine B6 via voeding verlaagt dikke darmkanker
  4. Veel choline via voeding verlaagt mogelijk borstkanker

Dagelijks 200 tot 700 mg calcium via voeding verlaagt een beroerte onder Aziaten

Onderzoeksvraag:
Prospectieve cohort studies zijn inconsistent met betrekking tot het verband tussen calciuminname via voeding en het risico op het krijgen van een beroerte en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 prospectieve cohort studies met in totaal 19557 mensen met een beroerte onder 882181 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van 200 mg calcium per dag, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 5% [RR = 0.92 tot 0.98] verlaagde.
Dit significante verlaagde risico werd alleen teruggevonden onder Aziaten.

De onderzoekers vonden dat het eten van 300 mg calcium per dag, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 6% [RR = 0.90 tot 0.98] verlaagde.
Dit significante verlaagde risico werd alleen teruggevonden onder Aziaten.

De onderzoekers vonden dat het eten van 500 mg calcium per dag, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 5% [RR = 0.90 tot 0.99] verlaagde.
Dit significante verlaagde risico werd alleen teruggevonden onder Aziaten.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van 700 mg calcium per dag of meer en de verlaagde kans op het krijgen van een beroerte.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 200 tot 700 mg calcium per dag (via voeding), de kans op het krijgen van een beroerte onder Aziaten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary calcium intake and the risk of stroke: Meta-analysis of cohort studies by Wang ZM, Bu XX, […], Nie ZL.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36958976/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over calcium en het verlagen van een beroerte.
 

30 gram volkoren granen verlagen hart- en vaatziekte

Onderzoeksvraag:
Hoewel de relatie tussen de inname van volkoren granen en geraffineerde granen en de incidentie van cardiovasculaire aandoeningen en sterfte door alle oorzaken onderzocht zijn, zijn de conclusies niet doorslaggevend en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 68 prospectieve cohort studies met in totaal 1624407 deelnemers.

De studies hadden een follow-up duur tussen 5.4 en 26 jaar, met een studiegrootte variërend van 535 tot 461047 deelnemers.
De studies waren goed opgezet.
Er was geen publicatiebias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 30 gram volkoren granen via voeding, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 3% [RR = 0.97, 95% BI = 0.96 tot 0.99, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 30 gram volkoren granen via voeding, de kans op het krijgen van een coronaire hartziekte significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.92 tot 0.97, I2 = 54.4%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 30 gram volkoren granen via voeding, de kans op het krijgen van een hart- en vaatziekte significant met 8% [RR = 0.92, 95% BI = 0.88 tot 0.96, I2 = 82.9%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 30 gram volkoren granen via voeding, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.92 tot 0.97, I2 = 89.8%] verlaagde.

De onderzoekers vonden een linear verband tussen het eten van volkoren granen en de verlaagde kans op het krijgen van een coronaire hartziekte.

De onderzoekers vonden een non-linear verband tussen het eten van volkoren granen en de verlaagde kans op het krijgen van hart- en vaatziekten.

De onderzoekers vonden een non-linear verband tussen het eten van volkoren granen en de verlaagde kans op doodgaan aan alle oorzaken.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 30 gram volkoren granen, de kans op het krijgen van zowel hart- en vaatziekte, beroerte als doodgaan aan alle oorzaken verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of whole grains and refined grains and associated risk of cardiovascular disease events and all-cause mortality: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies by Hu H, Zhao Y, […], Hu D.

Link:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916522105186?via%3Dihub

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over volkoren granen en het verlagen van hart- en vaatziekte.

 

Veel vitamine B6 via voeding verlaagt dikke darmkanker

Onderzoeksvraag:
Verlagen zowel een hoge inname van vitamine B6 via voeding als een hoge vitamine B6 bloedgehalte, de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 20 cohort studies en 8 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine B6 via voeding, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 20% [gepoolde OR = 80, 95% BI = 0.68 tot 0.94] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge vitamine B6 bloedgehalte, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 46% [gepoolde OR = 0.54, 95% BI = 0.35 tot 0.84] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een hoge inname van vitamine B6 via voeding, de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder vrouwen significant met 21% [OR = 0.79, 95% BI = 0.65 tot 0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge vitamine B6 bloedgehalte, de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder vrouwen significant met 59% [OR = 0.41, 95% BI = 0.30 tot 0.57] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een hoge inname van vitamine B6 via voeding, de kans op het krijgen van colonkanker onder zowel vrouwen als mannen significant met 24% [OR = 0.76, 95% BI = 0.64 tot 0.91] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat een hoge vitamine B6 bloedgehalte, de kans op het krijgen van colonkanker onder zowel vrouwen als mannen significant met 44% [OR = 0.56, 95% BI = 0.42 tot 0.73] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoge inname van vitamine B6 via voeding als een hoge vitamine B6 bloedgehalte, de kans op het krijgen van dikke darmkanker, met name colonkanker verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Association Between Vitamin B6 and the Risk of Colorectal Cancer: A Meta-analysis of Observational Studies by Lai J, Guo M, […], Li J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36961108/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine B6 en dikke darmkanker.

Het vitamine B6 gehalte in het bloed kan verhoogd worden door levensmiddelen te eten die veel vitamine B6 bevatten en/of vitamine B6 supplementen te slikken.

 

Peulvruchten verlagen mogelijk een beroerte

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van veel peulvruchten mortaliteit (zoals, doodgaan aan alle oorzaken, kanker of hart- en vaatziekten)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 cohort studies met in totaal 1141793 deelnemers, waarvan 93373 doden aan alle oorzaken (all-cause mortaliteit).

De bewijslast van de studies was zwak tot matig.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel peulvruchten, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 6% [HR = 0.94, 95% BI = 0.91 tot 0.98, n = 27] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel peulvruchten, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 9% [HR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.99, n = 5] verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses, dat elke verhoging met 50 gram peulvruchten per dag, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 6% [HR = 0.94, 95% BI = 0.89 tot 0.99, n = 19] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel peulvruchten, minimaal 50 gram per dag, de kans op zowel doodgaan aan alle oorzaken als de kans op het krijgen van een beroerte mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat de bewijslast van de studies zwak tot matig was.

Oorspronkelijke titel:
Legume Consumption and Risk of All-Cause and Cause-Specific Mortality: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Studies by Zargarzadeh N, Mousavi SM, […], Esmaillzadeh A.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36811595/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, peulvruchten en beroerte.

Dagelijks 500 ml sinaasappelsap verlaagt causaal slecht cholesterol

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van sinaasappelsap causaal het cholesterolgehalte of triglyceridengehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCT’s met in totaal 386 deelnemers.
De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 36 en 56 jaar.
De hoeveelheid sinaasappelsap varieerde tussen 250 en 1000 ml per dag.
De interventieduur varieerde tussen 3 en 12 weken.
Er was geen publicatiebias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het drinken van sinaasappelsap het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [WMD = -8.35 mg/dL, 95% BI = -15.43 tot -1.26, p = 0.021, I2 = 45.8%, p = 0.055].
Dit significante verlaagde effect bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het drinken van minimaal 500 ml sinaasappelsap per dag, het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [WMD = -9.85 mg/dL, 95% BI = -18.18 tot -1.52, p = 0.02, I2 = 45.8%, p = 0.055].

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van minimaal 500 ml sinaasappelsap per dag, het LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Orange juice intake and lipid profile: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials by Amini MR, Sheikhhossein F, […], Askarpour M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10052563/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over fruit, cholesterol en het verlagen van hart- en vaatziekte.

 

Een hoog gehalte aan linolzuur in het lichaam verlaagt prostaatkanker

Onderzoeksvraag:
Bevindingen over de associatie tussen zowel de inname van linolzuur via voeding als de weefselbiomarkers van linolzuur en het risico op het krijgen van prostaatkanker zijn tegenstrijdig en daarom werd dit overzichtsartkel uitgevoerd.

Verlaagt zowel het hebben van een hoog weefselgehalte aan linolzuur in het lichaam als het eten van veel linolzuur, de kans op het krijgen van prostaatkanker bij mannen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 prospectieve cohort studies met in totaal 11622 deelnemers.

Tijdens de follow-up duur van 5 tot 21 jaar werden 39993 mensen met prosttaatkanker, 5929 mensen met gevorderde prostaatkanker en 1661 mensen met fatale prostaatkanker gediagnosticeerd.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoger weefselgehalte aan linolzuur, de kans op het krijgen van prostaatkanker significant met 14% [RR = 0.86, 95% BI = 0.77 tot 0.96] verlaagde.
Ecther, dit significante, verlaagde risico werd niet teruggevonden bij een hoge consumptie van linolzuur via voeding.

De onderzoekers vonden in een dosisafhankelijke analyse, dat elke verhoging met 5% in het weefselgehalte aan linolzuur, de kans op het krijgen van prostaatkanker significant met 14% verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het hebben van een hoog weefselgehalte aan linolzuur in het lichaam, de kans op het krijgen van prostaatkanker bij mannen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intake and biomarkers of linoleic acid and risk of prostate cancer in men: A systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies by Yousefi M, Eshaghian N, […], Sadeghi O.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37077161/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over linollzuur en prostaatkanker.

Het weefselgehalte aan linolzuur in het lichaam kan verhoogd worden door levensmiddelen te eten die veel linolzuur bevatten en/of linolzuursupplementen te slikken.

Zonnebloemolie, maïsolie, sojaolie, rijstzemelenolie, koolzaadolie bevatten veel linolzuur.

 

Veel selenium via voeding verhoogt botdichtheid

Onderzoeksvraag:
Eerdere studies hebben gesuggereerd dat selenium als sporenelement betrokken is bij de botgezondheid, maar de bevindingen met betrekking tot het specifieke effect van selenium op de botgezondheid blijven onduidelijk en daarom werd dit overzicchtsartikel uitgevoerd.

Verhogen zowel een hoge inname van selenium via voeding als een hoog serum seleniumgehalte de botdichtheid?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 cross-sectionele studies, 7 patiënt-controle studies, 3 cohort studies en 1 RCT met in totaal 69672 deelnemers.
De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 39.4 en 75.8 jaar.
De gemiddelde inname van selenium via voeding varieerde tussen 41.2 en 154.4 μg/d.
Het gemiddelde serum seleniumgehalte (seleniumgehalte in het lichaam) varieerde tussen 66.7 en 131.1 μg/L.
De NOS score was ≥ 4, namelijk gemiddeld tot hoog.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van selenium via voeding de botdichtheid significant verhoogde [β = 0.04, 95% BI = 0.00 tot 0.07, p = 0.029, I2 = 95.91%].

De onderzoekers vonden dat een hoog serum seleniumgehalte de botdichtheid significant verhoogde [β = 0.13, 95% BI = 0.00 tot 0.26, p = 0.046, I2 = 86.60%].

De onderzoekers vonden dat mensen met botontkalking een lager serum seleniumgehalte hadden dan mensen zonder botontkalking [WMD = -2.01, 95% BI = -3.91 tot -0.12, p = 0.037, I2 = 0%].

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van selenium via voeding de kans op het krijgen van heupfracturen significant met 56% [OR = 0.44, 95% BI = 0.37 tot 0.52, p < 0.001, I2 = 65.2%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat zowel een hoge inname van selenium via voeding als een hoog serum seleniumgehalte de botdichtheid verhoogden. Verder, verlaagde een hoge inname van selenium via voeding de kans op het krijgen van heupfracturen.

Oorspronkelijke titel:
The association between selenium and bone health: a meta-analysis by Xie H, Wang N, […], Wang Y.

Link:
https://boneandjoint.org.uk/article/10.1302/2046-3758.127.BJR-2022-0420.R1

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over selenium en het voorkomen van fracturen.

De circulerende concentratie van selenium in het bloed (serum seleniumgehalte) kan worden verhoogd door levensmiddelen te eten die rijk zijn aan selenium en/of seleniumsupplementen te slikken.

 

Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben baat bij probiotica/synbiotica supplementen

Onderzoeksvraag:
Misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap zijn veel voorkomende symptomen tijdens de zwangerschap. Hoewel er geen effectieve behandeling hiervoor is, wordt suppletie met pyridoxine (vitamine B6) op grote schaal gebruikt en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Hebben vrouwen met zwangerschapsdiabetes baat bij het slikken van probiotica/synbiotica supplementen gedurende de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s met in totaal 390 deelnemers in de interventiegroep (vrouwen met zwangerschapsdiabetes die probiotica/synbiotica supplementen kregen) en 389 in de placebo groep (vrouwen met zwangerschapsdiabetes die geen probiotica/synbiotica supplementen kregen).

De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 26.4 en 33.5 jaar.
De interventieduur varieerde tussen 4 tot 8 weken.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met vrouwen met zwangerschapsdiabetes die geen probiotica/synbiotica supplementen kregen, dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes die probiotica/synbiotica supplementen kregen, hadden een significante verbetering in het nuchter bloedsuikergehalte [MD = -2.33, 95% BI = -4.27 tot -0.40, p = 0.02, I2 = 74%].  

De onderzoekers vonden vergeleken met vrouwen met zwangerschapsdiabetes die geen probiotica/synbiotica supplementen kregen, dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes die probiotica/synbiotica supplementen kregen, hadden een significante verbetering in het nuchter bloed insulinegehalte [MD = -2.47, 95% BI = -3.82 tot -1.12, p = 0.0003, I2 = 73%].

De onderzoekers vonden vergeleken met vrouwen met zwangerschapsdiabetes die geen probiotica/synbiotica supplementen kregen, dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes die probiotica/synbiotica supplementen kregen, hadden een significante verbetering in de HOMA-IR waarde [MD = -0.40, 95% BI = -0.74 tot -0.06, p = 0.02, I2 = 76%].  

De onderzoekers vonden vergeleken met vrouwen met zwangerschapsdiabetes die geen probiotica/synbiotica supplementen kregen, dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes die probiotica/synbiotica supplementen kregen, hadden een significante verbetering in het (totale) cholesterolgehalte [MD = -6.59, 95% BI = -12.23 tot -0.95, p = 0.02].  

De onderzoekers concludeerden dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes baat hadden bij het slikken van probiotica/synbiotica (Lactobacillus acidophilus en Bifidobacterium bifidum >1 × 106 kve/g) supplementen gedurende de zwangerschap.

Oorspronkelijke titel:
The Effects of Probiotics/Synbiotics on Glucose and Lipid Metabolism in Women with Gestational Diabetes Mellitus: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Mu J, Xian Guo X, […], Cao G.

Link:
https://www.mdpi.com/2072-6643/15/6/1375

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zwangerschap, suikerziekte en probiotica.
 

10 mg isoflavonen per dag via voeding verlaagt borstkanker

Onderzoeksvraag:
Epidemiologische studies die zich richten op de relatie tussen de inname van isoflavonen via voeding en het risico op het krijgen van borstkanker leiden nog steeds tot inconsistente conclusies en daarom werd dit overzichtsartkel uitgevoerd.

Verlaagt een hoge inname van isoflavonen via voeding, de kans op het krijgen van borstkanker onder vrouwen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 cohort studies en 17 patiënt-controle studies met in totaal 902438 vrouwen.

De studies waren goedopgezet met een gemiddelde NOS score van 7.6.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met een lage inname, dat een hoge inname van isoflavonen via voeding, de kan op het krijgen van borstkanker significant met 29% [OR = 0.71, 95% BI = 0.62 tot 0.81, I2 = 82.6%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat een hoge inname van isoflavonen via voeding, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 38% [OR = 0.62, 95% BI = 0.50 tot 0.76] verlaagde.
Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden in cohort studies [OR = 0.94, 95% BI = 0.86 tot 1.02].

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van isoflavonen via voeding, de kans op het krijgen van borstkanker onder Aziaten significant met 38% [OR = 0.62, 95% BI = 0.52 tot 0.74] verlaagde.
Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden onder niet-Aziaten [OR = 0.97, 95% BI = 0.88 tot 1.06].

De onderzoekers vonden dat een inname van minimaal 10 mg isoflavonen per dag via voeding, de kans op het krijgen van borstkanker onder significant met 37% [OR = 0.63, 95% BI = 0.53 tot 0.75] verlaagde.
Echter, dit verlaagde risico werd niet teruggevonden voor maximaal 10 mg isoflavonen per dag via voeding [OR = 1.01, 95% BI = 0.94 tot 1.08].

De onderzoekers concludeerden dat minimaal 10 mg isoflavonen per dag via voeding, de kans op het krijgen van borstkanker onder vrouwen, met name onder Aziaten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Isoflavone Consumption and Risk of Breast Cancer: An Updated Systematic Review with Meta-Analysis of Observational Studies by Yang J, Shen H,  […], Qin Y.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10224089/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over isoflavonen en borstkanker.

Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge inname van vitamine C, vitamine E of beta-caroteen via voeding de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 observationele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.77 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.64 tot 0.96] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson verlaagde. Verder verlaagde een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin C, vitamin E, β-carotene and risk of Parkinson's disease: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies by Niu F, Xie W, […], Yu X.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36961747/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, vitamine C, E, beta-caroteen en ziekte van Parkinson.
 

Suikergezoete frisdrank verhoogt causaal BMI en lichaamsgewicht

Onderzoeksvraag:
Is er een causaal verband tussen suikergezoete frisdrank en het verhogen van het BMI en het lichaamsgewicht?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 85 studies, waarvan 48 in kinderen (40 cohort studies met 91713 deelnemers en 8 RCT’s met 2783 deelnemers) en 37 in volwassenen (21 cohort studies met 448661 deelnemers en 16 RCT’s met 1343 deelnemers).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in cohort studies dat elke verhoging met een portie suikergezoete frisdrank, het BMI van kinderen significant met 0.07 punt [95% BI= 0.04 tot 0.10 kg/m2] verhoogde.

De onderzoekers vonden in RCT’s, vergeleken met de controlegroep, dat een vermindering in suikergezoete frisdrank tot een lage BMI toename [MD = -0.21 kg/m2 [95% BI = -0.40 tot 0.01 kg/m2] onder kinderen leidde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat elke verhoging met een portie suikergezoete frisdrank, het lichaamsgewicht van volwassenen significant met 0.42 kg [95% BI= 0.26 tot 0.56 kg] verhoogde.

De onderzoekers vonden in RCT’s, vergeleken met de controlegroep, dat het toevoegen van  suikergezoete frisdrank aan het dieet tot een grotere toename van het lichaamsgewicht [MD = 0.83 kg [95% BI = 0.47 tot 1.19 kg] onder volwassenen leidde.

De onderzoekers vonden in RCT’s, vergeleken met de controlegroep, dat het verwijderen van suikergezoete frisdrank uit het dieet tot gewichtsverlies [MD = -0.49 kg, 95% BI = -0.66 tot -0.32 kg] onder volwassenen leidde.

De onderzoekers concludeerden dat suikergezoete frisdrank het BMI en het lichaamsgewicht onder zowel kinderen als volwassenen causaal (oorzakelijk) deed toenemen.

Oorspronkelijke titel:
Sugar-sweetened beverage consumption and weight gain in children and adults: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies and randomized controlled trials by Nguyen M, Jarvis SE, [...], Malik VS.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36789935/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over frisdrank, BMI en overgewicht.

Studies 2023

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en overgewicht:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

Vitamine D-tekort verhoogt blindheid bij mensen met suikerziekte

Onderzoeksvraag:
Er is aangetoond dat vitamine D bloedgehaltes geassocieerd zijn met diabetische retinopathie, maar tot op heden is er geen onderzoek uitgevoerd naar de relatie tussen vitamine D en zichtsbedreigende diabetische retinopathie en niet-zichtbedreigende diabetische retinopathie. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt een vitamine D tekkort (gedefinieerd als 25(OH)D <20 ng/mL) de kans op het krijgen van diabetische retinopathie bij mensen met suikerziekte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 cross-sectionele studies en 1 patiënt-controle studie met in total 9057 deelnemers.
De studies waren goed opgezet.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een vitamine D tekort (25(OH)D <20 ng/mL) de kans op het krijgen van zichtsbedreigende diabetische retinopathie bij mensen met suikerziekte significant met 80% [OR = 1.80, 95% BI = 1.40 tot 2.30, p ≤ 0.001, I2 = 39.39%] verhooogde.
Echter, dit significant verhoogde risico werd niet teruggevonden voor niet-zichtbedreigende  diabetische retinopathie [OR = 1.10, 95% BI = 0.90 tot 1.27, p = 0.48, I2 = 30.2%].

De onderzoekers concludeerden dat een vitamine D tekort (gedefinieerd als 25(OH)D <20 ng/mL) de kans op het krijgen van zichtsbedreigende diabetische retinopathie bij mensen met suikerziekte verhoogde en daarom is het belangrijk dat een vitamine D-tekort adequaat en tijdig wordt behandeld om het risico op blindheid bij mensen met suikerziekte te verminderen.

Oorspronkelijke titel:
Associations between vitamin D status and sight threatening and non-sight threatening diabetic retinopathy: a systematic review and meta-analysis by Trott M, Driscoll R, […], Pardhan S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9167360/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D en suikerziekte.

Netvliesafwijkingen (diabetische retinopathie, DRP) is een ziekte van de kleine bloedvaten in het netvlies waarbij vaatwandlekkage en nieuwvorming van vaten de functie van het oog en daarmee het gezichtsvermogen bedreigen.

Het is opvallend dat het 5-20 jaar kan duren voordat iemand met diabetes klinische netvliesafwijkingen ontwikkelt. Hoe langer de diabetes bestaat, des te groter de kans op netvliesafwijkingen. De kans op netvliesafwijkingen neemt tevens toe naarmate de diabetes slecht gereguleerd is.

Patiënten met diabetes type 1 (suikerziekte type 1)

  • gedurende de eerste 5 jaar komt bij patiënten zelden netvliesafwijkingen voor.
  • na 5 jaar  heeft 25% van de patiënten een retinopathie.
  • na 10 jaar heeft 60% van de patiënten een retinopathie.
  • na 15 jaar heeft ongeveer 80% van de patiënten een retinopathie.
  • na 20 jaar heeft ongeveer 95% van de patiënten een retinopathie.

Patiënten met diabetes type 2 (suikerziekte type 2)

  • bij het stellen van de diagnose suikerziekte blijkt 20-38% al diabetische retinopathie te hebben.
  • binnen 5 jaar  na het stellen van de diagnose heeft 24% (patiënten zonder insulinetherapie) tot 40% (patiënten met insulinetherapie) een retinopathie.
  • bij 22% van de patiënten zonder diabetische retinopathie bij het stellen van de diagnose bleek er na 6 jaar diabetische retinopathie te  zijn ontstaan.
  • na 20 jaar heeft zo’n 85% van de patiënten een retinopathie.

De meest betrouwbare manier om een vitamine D-tekort vast te stellen is door het vitamine D gehlate in het bloed via de huisarts te laten meten.


 

Dagelijks 500 mg flavonoïden via voeding verlaagt hart- en vaatziekte, suikerziekte en een hoge bloeddruk

Onderzoeksvraag:
Is er een dosisafhankelijk verband tussen het eten van flavonoïden en de verlaagde kans op het krijgen van een cardiometabole ziekte, zoals hart- en vaatziekte, suikerziekte (diabetes), hypertensie (een hoge bloeddruk), chronische nierschade, obesitas en dyslipidemie (een verstoorde verhouding van de vetstoffen (cholesterol) in het bloed)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 47 prospectieve cohort studies met in totaal 1346676 deelnemers, waarvan 127507 mensen met een cardiometabole ziekte.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 500 mg flavonoïden per dag via voeding, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekte significant met 7% [gepoolde RR = 0.93, 95% BI = 0.88 tot 0.98] verlaagde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 500 mg flavonoïden per dag via voeding, de kans op het krijgen van suikerziekte significant met 11% [gepoolde RR = 0.89, 95% BI = 0.84 tot 0.94] verlaagde.
Significant wil zeggen, er kan met 95% zekerheid gezegd worden, dat elke verhoging met 500 mg flavonoïden per dag via voeding, de kans op het krijgen van suikerziekte werkelijk met 11% verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 500 mg flavonoïden per dag via voeding, de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk significant met 3% [gepoolde RR = 0.97, 95% BI = 0.94 tot 0.99] verlaagde.
Significant omdat gepoolde RR van 1 niet in de 95% BI van 0.94 tot 0.99 zat. Gepoolde RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden ook een lineair-dosisafhankelijk verband tussen de totale inname van flavonoïden via voeding en het krijgen van hart- en vaatziekte [p niet-lineariteit = 0.541] en suikerziekte [p niet-lineariteit = 0.077].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 500 mg flavonoïden per dag, de kans op het krijgen van zowel hart- en vaatziekte, suikerziekte als het hebben van een hoge bloeddruk verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Total dietary flavonoid intake and risk of cardiometabolic diseases: A dose-response meta-analysis of prospective cohort studies by Li T, Zhao Y, […], Liu J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36148848/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over flavonoïden, diabetes en het voorkomen van een hoge bloeddruk.


 

Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met reumatoïde artritis (chronische gewrichtsreuma) baat bij het slikken van vitamine E supplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCT’s met in totaal 39845 patiënten. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat mensen met reumatoïde artritis met gevoelige gewrichten baat hadden bij het slikken van vitamine E supplementen [MD = -1.66, 95% BI = -6.32 tot -2.99, I2 = 93%, p < 0.00001].

De onderzoekers vonden dat mensen met reumatoïde artritis met gezwollen gewrichten baat hadden bij het slikken van vitamine E supplementen [MD = -0.46, 95% BI = -1.98 tot -1.07, I2 = 56%,p = 0.08].

De onderzoekers concludeerden dat het vermogen van vitamine E om de darmbarrière te herstellen en het maagdarmkanaal te verbeteren, kan verband houden met de preventie en behandeling van reumatoïde artritis. Vitamine E-supplementen die regelmatig worden gebruikt, kunnen mensen met reumatoïde artritis helpen gewrichtspijn, oedeem en stijfheid te verminderen en hun algehele kwaliteit van leven te verbeteren.

Oorspronkelijke titel:
Effect of vitamin E supplementation in rheumatoid arthritis: a systematic review and meta-analysis by Kou H, Qing Z, […], Ma J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35468933/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over reuma, significant/RCT’s en vitamine E.

 

Reumatoïde artritis

 

Hieronder vindt u wetenschappelijke studies (overzichtsartikelen) over de relatie tussen voeding en reumatoïde artritis:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van (prospectieve) cohort studies of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

  1. Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis

XXXXXXXXXXXXXXXX

  • Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening, waarbij uw gewrichten ontstoken zijn.
  • In de volksmond wordt reumatoïde artritis vaak reuma genoemd. Maar dat klopt niet helemaal. Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende gewrichtsaandoeningen. Reumatoïde artritis is daar een van.
  • Er bestaan een paar grote groepen van reuma:
    • artrose, de meest voorkomende vorm van reuma in Nederland. Artrose is aandoening van het kraakbeen en bot van de gewrichten. Het kraakbeen, dat zorgt voor soepele beweging, neemt af of verdwijnt helemaal.
    • auto-immuunziekten/ontstekingsreuma, zoals reumatoïde artritis en jicht. Ontstekingsreuma is en auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem gezonde cellen aanvalt, wat zorgt voor ontstekingen in de gewrichten.
    • osteoporose
    • weke delen-reuma. Weke delen-reuma zijn aandoeningen aan de spieren, pezen of slijmbeurzen. De bekendste vorm hiervan is fibromyalgie.
  • Reuma is onvoorspelbaar. Het is een grillige ziekte.
  • Ruim meer dan de helft van alle reumapatiënten is jonger dan 65 jaar.
  • Reumatoïde artritis ontstaat doordat uw lichaam afweerstoffen maakt tegen uw eigen gewrichten. Die afweerstoffen (antilichamen) gaan aan de binnenkant van uw gewrichten zitten. Ze zorgen daar voor een ontsteking.
    Reumatoïde artritis wordt daarom een auto-immuunziekte – uw afweersysteem keert zich tegen uw eigen lichaam – genoemd.
  • Reumamedicijnen heten DMARD's (disease modifying drugs). Ze zorgen ervoor dat uw gewrichten minder snel of niet beschadigen door de ontstekingen.
  • Bij reumatoïde artritis is de stijfheid ’s ochtends het ergst. Of na lang liggen of stilzitten.
  • Bij reumatoïde artritis heeft u meestal dezelfde klachten links en rechts.
  • Genoeg bewegen is belangrijk om uw gewrichten zo soepel mogelijk te houden.
  • Reumatoïde artritis kan sluipend beginnen of plotseling ontstaan.
  • Reumatoïde artritis is geen erfelijke ziekte. Wel komt reumatoïde artritis soms voor bij meerdere mensen uit één familie.
  • De exacte oorzaak van reumatoïde artritis is niet bekend.
  • Reumatoïde artritis komt op alle leeftijden voor. Vrouwen hebben vaker reumatoïde artritis dan mannen.
  • Omgevingsfactoren hebben invloed op het ontstaan van reumatoïde artritis. Zo hebben mensen die roken een grotere kans op het krijgen van reumatoïde artritis dan mensen die niet roken.
  • Reumatoïde artritis verloopt bij iedereen anders. Meestal wisselen periodes waarin u veel klachten hebt zich af met rustige periodes waarin u spontaan minder klachten krijgt.
  • Meer dan de helft van de mensen met reumatoïde artritis is 6 maanden na de start van de behandeling klachtenvrij. 

 

Dagelijks 20-25 mcg vitamine D3 supplementen verlagen kans op osteoporotische breuk en vallen bij ouderen

Onderzoeksvraag:
Hoewel recente studies gepubliceerd zijn waarin de verschillende doseringen en intervallen van vitamine D suppletie vergeleken worden, moet er nog worden opgehelderd of er een geschikte dosering of interval bestaat voor het verminderde risico op het krijgen van fracturen en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd. 

Verlaagt het slikken van vitamine D3 supplementen de kans op het krijgen van breuk of de kans op vallen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 RCT’s met in totaal 104363 patiënten.

De gemiddelde studiegrootte was 3162 patiënten per studie.
De gemiddelde vitamine D3 dosering was 800 IE per dag.
De gemiddelde vitamine D interventie was 24 maanden.
De gemiddelde leeftijd was 72 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het dagelijks slikken van 800-1000 IE vitamine D3 supplementen de kans op het krijgen van osteoporotische breuk bij ouderen significant met 13% [gepoold relatieve risico = 0.87, 95% BI = 0.78 tot 0.97, I2 = 23.5%] verlaagde.
Dit significant verlaagde risico werd niet teruggevonden beneden 800 IE en boven 1000 IE vitamine D3 supplementen.

De onderzoekers vonden dat het dagelijks slikken van 800-1000 IE vitamine D3 supplementen de kans op vallen bij ouderen significant met 9% [gepoold relatieve risico = 0.91, 95% BI = 0.85 tot 0.98, I2 = 70.9%] verlaagde.
Dit significant verlaagde risico werd niet teruggevonden beneden 800 IE en boven 1000 IE vitamine D3 supplementen.

De onderzoekers concludeerden dat het dagelijks slikken van 800-1000 IE (20-25 mcg) vitamine D3 supplementen gedurende 24 maanden zowel de kans op het krijgen van osteoporotische breuk als de kans op vallen bij ouderen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of Vitamin D Supplementation on Risk of Fractures and Falls According to Dosage and Interval: A Meta-Analysis by Kong SH, Jang HN, […], Shin CS.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9081312/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D en botontkalking
 

Hoge vezelinname verlaagt causaal hart- en vaatziekten

Onderzoeksvraag:
Verbetert een hoge vezelinname causaal de risicofactoren van hart- en vaatziekten, zoals cholesterol-, nuchter bloedsuiker-, HbA1c en nuchter insuline gehalte, bloeddruk en HOMA-IR waarde)?

Studieopzet:
Dit paraplu-overzichtsartikel bevatte 52 meta-analyses (overzichtsartikelen) van RCT’s met in totaal 47197 deelnemers. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het nuchter bloedsuikergehalte significant verlaagde [ES = -0.55, 95% BI = -0.73 tot -0.38, p < 0.001].
Significant wil zeggen, er kan met 95% zekerheid gezegd worden, dat een hoge vezelinname het nuchter bloedsuikergehalte werkelijk verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het nuchter plasma insulinegehalte significant verlaagde [ES = -1.22, 95% BI = -1.63 tot -0.82, p < 0.001].
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname de HOMA-IR waarde significant verlaagde [ES = -0.43, 95% BI = -0.60 tot -0.27, p < 0.001].

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het HbA1c gehalte significant verlaagde [ES = -0.38, 95% BI = -0.50 tot -0.26, p < 0.001].

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het totale cholesterolgehalte significant verlaagde [ES = -0.28, 95% BI = -0.39 tot -0.16, p < 0.001].

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het LDL cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [ES = -0.25, 95% BI = -0.34 tot -0.16, p < 0.001].

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname het tumornecrosefactor-alfa (TNFα)  gehalte significant verlaagde [ES = -0.78, 95% BI = -1.39 tot -0.16, p < 0.001].

De onderzoekers vonden dat een hoge vezelinname de diastolische bloeddruk (onderdruk) significant verlaagde [ES = -0.67, 95% BI = -0.96 tot -0.37, p < 0.001].

De onderzoekers concludeerden dat een hoge vezelinname de risicofactoren van hart- en vaatziekten, met name cholesterol-, nuchter bloedsuiker-, HbA1c, het tumornecrosefactor-alfa en nuchter insuline gehalte, bloeddruk en HOMA-IR waarde causaal verbeterde.

Oorspronkelijke titel:
Associations between dietary fiber intake and cardiovascular risk factors: An umbrella review of meta-analyses of randomized controlled trials by Fu L, Zhang G, […], Tan M.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9511151/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vezel, cholesterol, hoge bloeddruk, suikerziekte en hart- en vaatziekten.

Een hoge vezelinname komt overeen met een dieet met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Gebruik de 7-punten voedingsprofiel app om te zien of uw dagelijkse voeding 1.5 gram vezels per 100 kcal bevat.
Deze producten in de supermarkt bevat 1.5 gram vezels per 100 kcal.

Tumornecrosefactor-alfa (TNFα, ook wel cachectine of cachexine genoemd) is een van de twee bekende tumornecrosefactoren en een cytokine. Tumornecrosefactor-alfa speelt een belangrijke rol bij de ontstekingsprocessen en de acutefasereactie.

De overproductie van tumornecrosefactor-alfa wordt in verband gebracht met een aantal ziekten, zoals kanker. Tumornecrosefactor-alfa activeert namelijk door aan Tumor Necrosis Factor receptor 1 (TNFr1) of Tumor Necrosis Factor receptor 2 (TNFr2) te binden.

Een paraplu overzichtsartikel is een wetenschappelijk artikel met alleen maar overzichtsartikelen over een bepaald onderwerp (zoals hart- en vaatziekten). De conclusie in een paraplu overzichtsartikel is nog betrouwbaarder dan in een afzonderlijk overzichtsartikel.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van (prospectieve) cohort studies of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.